177 - Hacibektaslilar

17 Temmuz 2006 Pazartesi
IMF'nin Çinlileþtirme Politikasý
Mustafa Sönmez
Bir de kasýrga gelirse
petrol 100 dolara çýkar
Bulunan formül belli.
Türkiye'yi Çinlileþtirmek. Yani
iyice ucuz emek ülkesi haline
getirmek, bununla dýþ pazarlarda
rekabet gücü bulacaðýna inandýr
mak ve uzun süre kurak geçecek
iç pazara alternatif olarak ucuz
emekle dýþa yönelmek, ihracata
aðýrlýk vermek... Bunda da rekabet
rüzgarý olarak ucuz mu ucuz emeði
tepe tepe kullanmak.Bir tür
Çinlileþtirmek.
Senaryo hazýr
Hakkýný yemeyelim, bu formül
tek baþýna IMF'nin deðil. Bu, bir
IMF-TÜSÝAD prodüksiyonu.
TÜSÝAD'ýn da bu kriz çukurun
dan çýkýþta umudu, yüzde 25-30
devalüasyona ek olarak ucuzlaþtýrý
lacak emekle dýþ pazarlara yönel
mekte.
Þimdi mesele icraatta. Ama
niyet, açýk edildi. Medyada yer
alanlara bakýlýrsa, "Türkiye iþgücü
piyasalarýný deðerlendiren IMF,
esnek çalýþmadan bölgesel asgari
ücrete kadar bir dizi uygulamanýn
hayata geçirilmesini önerdi. Ýþten
çýkarmalarýn kolaylaþtýrýlmasýný
isteyen IMF, Türkiye'de asgari
ücreti çok yüksek buluyor ve böl
gesel asgari ücret uygulamasýna
geçilmesini istiyor."
Haber böyle ama detaylarý da
var: Deniliyor ki, "Yapýsal reform
larýn Türkiye için önemini ortaya
koyan bir çalýþma hazýrlayan IMF
ise iþgücü piyasalarýna yönelik yeni
öneriler getiriyor. Türkiye'de iþsiz
liðin önlenmesi ve istihdamýn artýrýl
masý için daha esnek bir iþgücü
piyasasýnýn gerekli olduðunu savu
nan IMF, istihdam tazminatlarý uy
gulamasýnýn da yeniden düzenlen
mesinden yana. Türkiye'de iþsizlik
sorununun yüksek kýdem tazminat
larý yüzünden çözülemediðini savu
nan IMF uzmanlarýna göre, iþveren
ler ödedikleri yüksek kýdem tazmi
natý nedeniyle çýkardýðý iþçinin ye
rine yeni eleman alamadýðýna
inanýyor. IMF, çözüm olarak kýdem
tazminatlarýnýn düþürülmesini ve
iþten çýkarmanýn kolaylaþtýrýlmasýný
istiyor."
Asgari ücret ve ahlak
Niyet belli. En son 2005'te brüt
531 YTL yapýlan asgari ücrete
IMF-TÜSÝAD ikilisi yeni bir zam
mý pek istemiyor. IMF Birinci
Baþkan Yardýmcýsý Anne Krueger
'a göre, Türkiye'de asgari ücret
yüksekmiþ. Hem de asgari ücretin
Malta, Fransa, ABD ve Ýspanya
gibi ülkelerin çok üzerinde
olduðunu iddia etmiþ, Krueger.
Duy da inanma!...
Karl Marx, Kapital'in bir yerin
de asgari ücretin bir ekonomik ka
tegori olmadýðýný, ahlaki bir göster
ge olduðunu söyler. Gerçekten de
bir ülkedeki minimum ücrete ve
gerekli yaþama çýtasýna bakýn, o
ülkedeki vicdan, insaf ve moral
deðerlere iliþkin hemen bir fikir
edinirsiniz. Bana asgari ücretini
söyle, sana ne mene bir ülke oldu
ðunu söyleyeyim.
Alalým bizi... 531 YTL'lik as
gari ücretten devlet yüzde 30'a
yakýn kesinti yapýyor, vergi ve prim
olarak geriye 322 YTL kalýyor.
Gelin bir de geçinme çýtasýna
bakalým. Türk-Ýþ'in her ay yaptýðý
"açlýk ve yoksulluk sýnýrý" araþtýr
masýnýn Haziran 2006 sonuçlarýna
göre, Ankara'daki dört kiþilik bir
ailenin dengeli ve saðlýklý beslene
bilmesi için gerekli mutfak harca
masý tutarýný gösteren açlýk sýnýrý
haziranda 517,6 YTL olarak saptan
mýþ. Bu açlýk sýnýrý. Yani sadece
mide ile ilgili olaný.
Bir de barýnma ve diðer asgari
ihtiyaçlarý dikkate alan yoksulluk
sýnýrý var. O da Haziranda 1.862
YTL olarak belirlenmiþ. Bir yanda
322 bin net asgari ücret bir yanda
1.540 YTL üstüne çýkan yoksulluk
sýnýrý. Buradan ülkenin ahlaki çö
küntüsünü okuyabilirsiniz.
Dibe doðru yarýþtýrmak
Buna raðmen, içine bir kez daha
düþtükleri çukurdan çýkmak için,
bir ahlaksýzlýk daha yapýp ücret
lerle, kýdem tazminatý hakký ile ,
dalý budaðý koparýlmýþ sosyal
güvenlik haklarý ile oynayacaklar.
Ýþverenin yüklerini azaltýp ora
dan doðacak vergi boþluðunu dola
ylý vergi biçiminde toplumdan dev
þirmek isteyecekler. Sosyal güven
lik vb. harcamalarýný kýsýp onu borç
faizi ödemeye ayýracaklar. Zaten
kuþa dönmüþ iþçi haklarýný daha
da budayýp ülkeyi Çinleþtirecek,
çalýþanlarý da Çin proleteryasý ile
dibe doðru, sefalete doðru yarýþtý
racaklar. Hesap bu.
Çinleþmek bir tuzaktýr, bunu
birkaç kez daha yazdým. Türkiye,
dibe doðru yarýþ tuzaðýna girerek
Çin'le baþedemez, ondan pazar
çalamaz ya da pazarýný böyle koru
yamaz.
Türkiye'de ücretler zaten ülke
nin sosyal ve kültürel geleneklerini
aþýndýrarak olmadýk yerlere düþmüþ
durumda. Alýn TÜÝK'in imalat
sanayi verilerini:
1997 yýlýnda 100 olarak kabul edi
len ve 2000 yýlýnýn son çeyreðinde
119,6 düzeyinde bulunan çalýþan
baþýna verimlilik, 2006'nýn ilk çey
reðinde yüzde 23,9 oranýnda arta
rak 148,2'ye çýkmýþ görünüyor.
Ancak kriz öncesinde 111,1 dü
zeyinde bulunan reel ücret yüzde
24.7 oranýnda gerileyerek, 2006
yýlýnýn ilk çeyreðinde 83,6'ya düþ
müþ durumda.
Bu da imalat sanayiinde çalýþan
larýn verimliliðindeki artýþýn ücret
lerine yansýmadýðýný, aksine azaldý
ðýný, bir baþka deyiþle çalýþanlarýn
çok çalýþýp az kazandýðýný ortaya
koyuyor.
Daha fazla neyi aþýndýrýp neyi
geriye çekecekler?
Türkiye, Çin olamaz, olmamalý.
Buna mecbur da deðil. Bu ülke,
onca aþýndýrmaya raðmen, önemli
bir sanayi birikimi, jeopolitiði, in
san kalitesi, deneyebileceði alterna
tif çözümlere sahipken niye körü
körüne Çinlileþmeye sürüklensin?
Bu niyetlere cesaretle karþý
çýkmak, tartýþmak ve direnmek
gerekiyor...
Artýk örgütlü, örgütsüz tüm
çalýþanlarýn, memur örgütlerinin
her tür mavi ve beyaz yakalýlarýn
bu dibe doðru yarýþa sürüklenmeye
dur demesi gerekiyor.
Petrolde rekorlar serisi
bitmiyor. 14 Temmuz' da Brent
petrolü 78.03'e, ABD hafif
petrolü ise 78.4 dolarla rekor
kýrdý. Ýsrail-Filistin gerginliðiyle,
1970'lerdeki petrol krizinden
sonraki en yüksek seviyelere
gelindi. Kötü haberler bununla
da bitmiyor. Yakýnda bir de
ABD'deki kasýrga mevsimi
açýlacak. Geçen yýl güçlü
tayfunlar ABD kýyýlarýndaki
üretim merkezlerini vurunca
petrol fiyatlarý Temmuz
ortasýndan itibaren yüzde 25
yükselmiþti. O zaman þansýmýz
kasýrga mevsimine nisbeten
düþük fiyatlarla girmemizdi.
Peki þimdi ne olacak? Sýký
durun... Artýk 100 dolarlýk petrol
fiyatý bile uzak bir öngörü
olmaktan çýktý.
Zirve petrol-Peak Oil
Peki fiyatlar neden bu kadar
hýzlý artýyor? Öncelikle þunu
bilmekte fayda var. Petrolün
çýkarýlma ve rafineriye
ulaþtýrýlma maliyetinin dünya
ortalamasý 7.5 dolar/varil. Buna
karþýn satýþ fiyati 75 dolarýn
üstünde. 10 kati marjla satýlýyor.
Oysa altýnda bile bu oran 2.5
kat.
Artan talep, fiyat artýþlarýnýn
ardýndaki en önemli sebep.
Çin'den kaynaklanan artýþ
ürkütücü. Dünyanýn günlük
petrol talebi 83 milyon varil
seviyelerinde. Varolan kaynaðýn
"sonlu" olmasý son yýllarda yeni
bir kavramý ortaya çýkardý:
"Zirve Petrol-Peak Oil". Bu
kavram, bilinen ve ekonomik
olarak üretilebilen petrolün,
karþýlayabileceði en yüksek talep
noktasýný ifade ediyor. Bazýlarý
bu noktaya 2004 yýlýnda
gelindiðini, bazýlarý ise 2010-
2016 yýllarý arasýnda
gelineceðini öne sürüyor.
Geçildiðini söyleyenler, baþta
Rusya ve Kuveyt olmak üzere
açýklanan rezerv rakamlarýnýn
gerçeðin üzerinde olduðunu
savunuyor.
Dünya petrol arz-talep
dengesinin býçak sýrtýnda olmasý
ve günlük olarak "ek
kullanýlabilir" kapasitenin 1.5-
2 milyon varil ile sýnýrlý
bulunmasý, petrol arzýndaki
herhangi bir aksamaya
tahammülün olmadýðýný
gösteriyor.
Ýran'daki nükleer gerginlik,
Nijerya'daki gerillalar ve son
Ýsrail-Filistin çatýþmalarý gibi
siyasi; ABD'deki Calcasieu
kanalýnýn kapanmasý, Nijerya
veya Kerkük-Yumurtalýk boru
hattýndaki patlama gibi teknik
sorunlar fiyatlarýn yükselmesine
sebep oluyor.
Diðer taraftan ABD'de
kasýrgalarýn petrol ve rafinaj
kapasitesini etkilemesi artýk
sýradan bir durum haline geldi.
Önümüzdeki günler kasýrga
mevsimi. Geçen yýlki Katrina
ve Rita kasýrgalarý sýrasýnda
Brent petrolü yüzde 27'lik artiþ
ile 52 dolardan 66 dolara
yükselirken, asýl etki ABD'deki
rafinaj sorunlarýndan dolayý
benzinde yaþandý.
Benzinin galonu ayný dönemde
yüzde 77 arttý.
Tüm bunlar petrol
fiyatlarýndaki risk primini artýran
unsurlar. Bu primin 15-20 dolar
olduðu hesaplanýyor.