203 - Hacibektaslilar
203 - Hacibektaslilar
203 - Hacibektaslilar
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
21 Aðustus 2006 Pazartesi<br />
“Safevi tahtýna oturduktan sonra, diyor<br />
Savory, on yýl gibi kýsa bir dönem içinde Þah<br />
Ýsmail, gerçekten de Ceyhun'dan Baðdad'a<br />
uzanan bir imparatorluk oluþturmuþtu. 1503'de<br />
orta ve güney Ýran'i, 1504'de Hazar denizi<br />
kýyýlarýný, 1505-7'de Diyarbakýr'i alarak tüm<br />
Doðu Anadolu'yu, 1508'de Baðdad'la birlikte<br />
güneybatý Ýran'ý tam egemenliði altýna aldý.<br />
1512'de Ceyhun'un doðusuna kadar ilerledi;<br />
Herat, Meºed ve Tus'u alarak tüm Horasan'a<br />
sahip oldu oldu. (R. M. Savory, “Safavid Persia”<br />
The Cambridge History of Islam I, Cambridge-<br />
At The University Press, 1970, s.399)<br />
Ancak Þah Ýsmail, 1509’da Yýldýz Daðý<br />
toplantýsýndan sonra kendisine asker vermeyen<br />
Anadolu Kýzýlbaþlarýný yüzüstü býrakmýþtýr.<br />
Kendisini tutan Ýran’daki Kýzýlbaþ Türkmen<br />
gruplarý ve Dede-beð’likten ‘Han’lýða geçmiþ<br />
Kýzýlbaþ askeri þeflerinin desteðiyle büyük Ýran<br />
Safevi Ýmparatorluðu idealinin peþinde koþarak,<br />
yüksek egosunu doyurmaya çalýþmýþtýr.<br />
Anadolu’daki Kýzýlbaþ baþkaldýrýlarýna kulak<br />
týkamýþ. 1511’de üzerine gönderilen birkaç<br />
Osmanlý ordusunu yendikten sonra bozguna<br />
uðrayan Þah Kulu’nun sað kalan ve Ýran’a sýðýnan<br />
yandaþlarýný, Kervan soyduklarý bahaneyle<br />
öldürtmüþtür. Ýçlerinden kendi siyasetine yakýn<br />
gördüðü Ulama’yý “Han” yapmýþ. Ayný kiþinin<br />
daha sonralarý Osmanlýlarý safýna geçtiðini<br />
görüyoruz. Ertesi yýl Nur Ali Halife’nin<br />
yükselttiði büyük bir Kýzýlbaþ hareketini de<br />
görmezlikten gelmiþ olan Þah Ýsmail, Ceyhun’un<br />
ötelerinde yayýlmacýlýðýný sürdürmektedir. Þah<br />
Ýsmail’in bu<br />
duyarsýzlýðýný, II.<br />
Bayezid’le iyi<br />
iliþkilerine baðlamak<br />
yanlýþtýr.Yöneticilerin<br />
de geleneksel telkinleri,<br />
dil ve kültür<br />
biçimlenmeleriyle<br />
Ýranlýlaþma devlet<br />
siyasetinin egemen<br />
olmasý ve Caferi<br />
Þiiliðin öne çýkmaya<br />
baþlamasý, Gulat (aþýrý)<br />
sayýlan Kýzýlbaþlýk<br />
siyasetinin geriye<br />
atýlmasýyla ilgilidir.<br />
Aþaðýda Çaldýran savaþýný incelerken tüm bu<br />
siyasetleri biraz daha açýklýða kavuþturmaya<br />
çalýþacaðýz.<br />
II “SUFÝ KIRAN” ÇALDIRAN, GERÇEK<br />
BÝR KIZILBAÞ TOPLU KIRIM<br />
SAVAÞIYDI<br />
II. 1 Þah Ýsmail<br />
Hatayi'nin bir<br />
Þiirinde<br />
Çaldýran Savaþý<br />
Alay alay geldiler<br />
Koþan koþan<br />
durdular<br />
Ýkinci gelen bir top<br />
Atýldý ana saldýlar<br />
Eskerler örüledi<br />
Çakmaklar kuruladý<br />
Ol kafir Melhuçoglu<br />
Þah üstüne duruladi<br />
Hey al kana al kana<br />
Kýzýl kanlar çalkana<br />
Melhuçoðlu kýlýç<br />
urdu<br />
Þahým aldý kalhana<br />
Þah anda bindi ata<br />
Yezitler döndü mata<br />
Þah bir kýlýç urdu ki<br />
Kelleden indi ata<br />
Melhuçoðlu attan düþtü<br />
Þah anda geriye kaçtý<br />
Beþ yüz elli tüfekçi<br />
Þah'ýn ardýna düþtü<br />
Ün edüben gittiler<br />
Þah'ýn ardýndan yettiler<br />
Sultan Ali Mirza'mý<br />
Bu kavgada tuttular<br />
Dört yanýn uladýlar<br />
ALEVÝ HALK HAREKETLERÝNDE<br />
“BAÞINI ALIP GÝTMEK” DEÐÝL,<br />
“BAÞINI VERMEK” VARDIR:<br />
KIZILBAÞLIK VE KIZILBAÞLAR<br />
Ýsmail Kaygusuz 11<br />
Ciðerciðim daðladýlar<br />
Sultan Ali Mirzam'ýn<br />
Að ellerin baðladýlar<br />
Bindirdiler atýna<br />
Göt(ür)düler inkar katýna<br />
Ýnkar bir sual sordu<br />
Bakýnca suratýna<br />
Sað mýsýn esen misin<br />
Ciðerciðim kesen misin<br />
Koca haydar zül olasý<br />
Þah dedikleri sen misin<br />
Elifim var kaddim var<br />
Bir Ýskender hadd’im var<br />
Ben Þah'ýn kurbanýyým<br />
Þah olmaya ne haddim var<br />
Seni attan indirmiyem<br />
Gül benzin soldurmuyam<br />
Gel Þah'a þek getür sen<br />
Vurup boynun öldürmeyem<br />
Ýþte geldim yanýna<br />
Sýðýndým Sübhan’ýma<br />
Ben Pire þek getürmem<br />
Lanet senin canýna<br />
Þunu atýndan indirin<br />
Gül benzini soldurun<br />
N'oldu benim cellatlarým<br />
Vurun boynun öldürün<br />
Cellatlar aralandý<br />
Ciðerler parelendi<br />
Sultan Ali Ýmirza'm<br />
Bu kavgada parelendi<br />
Gönül hüma kuþudur<br />
Ýþitenler naþidir<br />
Baþ verip ser kurtarmak<br />
O da Mervan iþidir<br />
Çöl olasi Çaldýran<br />
Altun kadeh kaldýran<br />
Hatayi'm aðlar gezer<br />
Musahibin aldýran<br />
(Ýbrahim Arslanoðlu, Þah Ýsmail Hatayi ve<br />
Anadolu Hatayileri, Ýstanbul-1992, s.411-412)<br />
Bizce önemli bir belge olarak ortaya çýkan<br />
þiirin, Türk tarihçileri tarafýndan görülmediði,<br />
görülmüþse de önemsenmediði anlaþýlýyor.<br />
Osmanlý tarihyazýcýlarý kadar, çaðdaþ Türk<br />
tarihçileri için de doðru olan,Yavuz'un çevresinde<br />
seferin günlüðünü (Ruzname) tutan Haydar<br />
Çelebi ve Þah Ýsmail’den kaçýp onun hizmetine<br />
girmiþ Ýranlý ulema takýmýndan Hasan Can'dan<br />
nakleden oðlu Hoca Sadeddin’in anlattýklarýdýr.<br />
Þah ismail Hatayi bu 16 dörtlükte,<br />
kendisinin de hücum hattý içerisinde göðüs<br />
göðüse çarpýþtýðý Çaldýran savaþýndan önemli<br />
bir kesiti vermektedir. Uðruna canýný vermiþ,<br />
“musahibim” dediði Sultan Ali Mirza'nin<br />
yakalanýþý ve Osmanlý Padiþahý Yavuz Selim’in<br />
huzurunda sorgulanýp, cellatlara nasýl<br />
parçalatýldýðýný çok duygulu ve etkileyici<br />
biçimde, yedi heceli dizelerle destanlaþtýrmýþtýr.<br />
(SÜRECEK)<br />
Mutfak dolabý,<br />
Banyo dolabý,<br />
Vestiyer, Yüklük,<br />
Masa, Sandalye,<br />
Kapý, Pencere iþleri<br />
itina ile yapýlýr<br />
ÝBRAHÝM ÇETÝNTAÞ<br />
Yeni Sanayi Sitesi 3.Blok<br />
Tel (iþ): 0384 441 24 21<br />
Cep: 0542 737 90 33<br />
SATILIK<br />
2004 Model<br />
Fiat Maria Araba<br />
Karahöyük Sitesi üzeri<br />
çevre yolu bitiþiði 600m 2<br />
arsa<br />
Ramazan Danacý<br />
Tel: 0 542 652 62 25<br />
0 384 441 33169<br />
SATILIK<br />
Nevþehir Cad.<br />
Petrol Altý.<br />
563 m2 imarlý<br />
arsa<br />
sahibinden satýlýktýr.<br />
Müracaat:<br />
Hasan Kudret Çayan<br />
Tel:0543 843 02 03<br />
0 312 495 60 68
Change language