Euproctis chrysorrhoea (L.), Altın kelebek Tanımı: Erginlerinde ...

Euproctis chrysorrhoea (L.), Altın kelebek
Tanımı: Erginlerinde gerilmiş kanat açıklığı 30-35 mm’dir. Ön ve arka kanatları
beyazdır. Vücudun sonunda altın sarısı rengindeki kılların oluşturduğu bir demetçik vardır.
Erkeklerin ön kanatlarının iç açısında ekseriya siyahımsı lekecikler bulunur. Antenler
dişilerde tek taraflı, erkeklerde ise iki taraflı tarağımsıdır. Tırtılları esmerimtrak gri ile
sarımtrak kahverenklidir. Sırtlarında kırmızı iki çizgi ile iki siğil bulunur. Pupaları
siyahımtrak esmer renklidir.
Euproctis chrysorrhoea (L.)’nın erginleri
(Foto: Artvin OZM) -65
Euproctis chrysorrhoea (L.)’nın birinci
gömlek larvaları (Foto: Artvin OZM)-66
Yayılışı: Türkiye’deki tüm Orman Bölge Müdürlüklerinde yayılış gösterir.
Zararı: Polifag bir türdür. Tırtılların en fazla tercih ettiği konukçular gül, Crataegus,
meşe ve meyve ağaçlarıdır. Larvalar bitkilerin yapraklarını yemek suretiyle zarar yaparlar.
Ağaçların yaprak ve çiçeklerini yer, yaprakları iskeletleştirirler. Larvaların üzerindeki kıllar
zehirli olduğundan insan derisine değdiğinde kuvvetli kaşıntılar yaparlar.
Euproctis chrysorrhoea (L.)’nın olgun larvaları ve zararı (Foto: Artvin OZM)-67

Biyolojisi: Uçma zamanı Haziran ve Temmuz ayına rastlar. Esmer sarı renkteki
yumurtalarını yaprakların alt yüzüne sıralar halinde koyar ve üzerini vücudunun sonundaki
sarı renkteki pullarla örter. Yumurtalarını koyduktan 2 – 3 hafta sonra çıkan tırtıllar
çevresindeki yaprakları yer ve Eylül ayında yaprakları ipeğimsi ipliklerle birbirine
birleştirerek yumruk büyüklüğünde bir kışlama yuvası hazırlarlar. Kışı tırtıl halinde yuvada
geçirdikten sonra ilkbaharda ağaçların yeşerdiği sırada dışarıya çıkarlar. Tırtıllar önceleri
toplu olarak yaşarlar ve daima yuvalarına dönerler. Sonraları ise etrafta dağılarak yapraklar
arasında, yarı saydam bir koza hazırlayıp bunun içinde pupa haline geçerler. Basit
generasyonu vardır.
Savaşı:
1- Park, bahçe ve yol kenarlarında bulunan küçük ağaç ve ağaççıklar üzerindeki kış keseleri
en geç Mart ayına kadar dal makaslarıyla kesilerek toplanıp tahrip edilir. Yalnız kışın ılık
günlerinde tırtılların yuvadan çıkma olasılığı göz önünde bulundurulmalıdır.
2-Büyük alanlarda ise toprakta açılan çukurlara kesilmiş keseler konulur ve larvaların
dağılmasını önlemek için kenarları insektisitlerle muamele edilir. Bu şekilde parazitlerin
çoğalması sağlanır.
3-Açılmamış yumurtalar ile ilkbaharda gövde ve dallar üzerinde görülen tırtıllar ezilir.
4-İlk larva dönemlerinde Bacillus thuringiensis preparatları etkilidir.
5-Kimyasal savaşta Deltamethrin gibi Piretroidler ile yarı biyolojik insektisit olan
Diflubenzuron bu zararlının populasyonlarını azaltmak için kullanılır.