farklı yaşlardaki okaliptüs ormanlarında mikorizal gelişim ile toprak ...
farklı yaşlardaki okaliptüs ormanlarında mikorizal gelişim ile toprak ...
farklı yaşlardaki okaliptüs ormanlarında mikorizal gelişim ile toprak ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
1. GİRİŞ Murat ŞİMŞEK<br />
meydana gelen değişimde ince bitki kökleri, mikoriza ve diğer yararlı<br />
mikroorganizmaların rolünün ihmal edildiği ve bu konuda az bilgi bulunduğu<br />
belirtilmiştir (Giardina ve ark, 2005).<br />
Mikoriza (kök mantarı) <strong>ile</strong> iyi infekte olmuş bitk<strong>ile</strong>r daha çok fotosentez<br />
yaparak daha çok karbonhidrat üretmekte ve doğal olarak daha çok karbon organik<br />
halde bağlanmaktadır. Mikoriza bitkiye karbon yönünden bağımlı olduğu için iyi bir<br />
infeksiyon gerçekleşmesi durumunda bitki daha fazla fotosentez yapmakta ve daha<br />
fazla karbon bağlamaya yardımcı olmaktadır.<br />
Ancak bitk<strong>ile</strong>rin fotosentez yolu <strong>ile</strong> ürettiği karbonun ne kadarının <strong>toprak</strong>ta<br />
kaldığı, hangi sıklıkta köklerin ve mikorizanın ayrıştığı ve <strong>toprak</strong> organik madde<br />
bütçesine olan katkısı tam olarak bilinmemektedir.<br />
Giardina ve ark (2005), atmosfere salınan karbonun %50`sinin <strong>toprak</strong> kökenli<br />
olduğunu rapor etmektedir. Ayrıca <strong>toprak</strong>tan salınan karbonun ne kadarının mikoriza<br />
mantarları tarafından salındığının bilinmediğini belirtmektedir. Bu bağlamda<br />
mikoriza mantarları <strong>ile</strong> karbon salınımı arasındaki ilişkinin araştırılması son derece<br />
önem taşımaktadır. Genelde kılcal kökler mikoriza <strong>ile</strong> bağlantılı olup, bitki<br />
tarafından oluşturulan karbonhidratın yaklaşık % 4-20 kadarının mikoriza tarafından<br />
sağlandığı tahmin edilmektedir (Douds ve ark, 1988; Wang ve ark, 1989). Yapılan<br />
bütün çalışmalarda atmosfere salınan karbondioksitin % 10 kadarının <strong>toprak</strong> organik<br />
maddesinden salınması (Raich ve Potter, 1995) nedeniyle, <strong>toprak</strong> organik madde<br />
(OM) miktarının araştırılması ve <strong>toprak</strong>ların OM miktarının yerinde korunması<br />
önemlidir.<br />
Birçok bilim insanı da özellikle bitki kökleri ve mikoriza mantarlarının<br />
ayrışması <strong>ile</strong> <strong>toprak</strong> organik madde miktarının belirlenmesini araştırmaya değer<br />
bulmaktadır.<br />
Bu çalışmanın konusu orman bitk<strong>ile</strong>rinin <strong>farklı</strong> <strong>mikorizal</strong> yapılara sahip<br />
olması nedeniyle, mikoriza ve bitki köklerinin toplam karbon absorbe etme<br />
kapasitesinde mikoriza mantarlarının rolünün irdelenmesidir.<br />
Bu bağlamda yarı kurak iklime sahip olan Çukurova bölgesinde kolay<br />
gelişme olanağı ve mikorizaya bağımlılığı bulunan Okaliptüs (E.camaldulensis)<br />
ağacının, karbon bütçesi <strong>ile</strong> bitki kökünden ve <strong>mikorizal</strong>arından salınan karbon<br />
2
Change language