Ilk defa Amerikan hekimleri tarafından karaciğer hastalıkları tedavi ...

KARACIĞER HASTALIKLARI VE METABOLIZMA BOZUKLUKLARINDA
METHION İ N TEDAVISI
Doç. Dr. Fethi AKTAN
Ilk defa Amerikan hekimleri taraf ından karaciğer hastalıklar ı tedavisine
ithal olunan Methionin, on seneyi mütecaviz bir zamandan beri, A-
merika ve Avrupa ,memleketlerinde insanlar ın karaciğer hastal ıklarının tedavisinde
büyük mikyasta muvaffakiyetle kullan ılmaktadır. 1950 yılından
beri, bilhassa Belçika, Hollanda, Almanya ve Fransada küçük ve büyük hayvanların
karaci ğer ve metabolizma hastal ıkların ın tedavisinde de denenen
ve iyi neticeler alınarak kullan ılmaya ba şlanmış bulunan bu ilaç hakk ında
son yıllarda geni ş ölçüde ne şriyat yap ılmaktadır
Methionin, essentiel exogen asit aminelerdendir,, organizmada senteze
edilemez, muhakkak surette harçten al ınmas ı laz ımdır (7). Ancak organizmaya
kendi keto şekli veya Homocystein sokuldu ğu takdirde bunlardan
methionin yapılabilir (14).
Methionin'in şimik bünyesi «acide-alfa amino-gamma methyl-thiobutyrique»
dir. Tabiatta Casein'in terkibinde ve dolay ısiyle bilhassa beyaz
peynir ve lor peynirinde mevcuttur (5). Bira ,mayasmın otolizi esnas ında
da te şekkül ettiği kabul edilmektedir (3). Mikroorganizmler anorganik sulfatlardan
byosentezle Cystin ve Methionin yapmak kabiliyetindedirler, ruminantlar
için bu byosentez çok önemlidir. Radyoaktiv kükürt ile yap ılan
besleme tecrübelerinde (S 3204 ile) keçi ve ineklerin sütlerinin radyoaktiv
kükürdü havi Methionin ve Cystin ihtiva etti ği isbat edilmi ştir. Kükürdü
havi bu iki asit aminenin sentezi rumende mikroorganizmler taraf ından
1:1 nisbetinde yap ılmaktad ır (14).
Methionin sentetik olarak da imal edilmi ştir. Sentetik Methionin tabii
Methionin'le ayn ı değerde olan, 100 k ısım suda 3,1 kısım eriyen parlak safihac
ıklar halindedir ■(5).
Methionin'in al-nin grubunun asetile edilmesiyle, suda kolay eriyen
(%20 nisbetinde) acetylmethionin meydana getirilmi ştir.
211

H
H-c-s-c ı-13
H-C- H
H-c-NH
2
C=0
H
Methionin
METHİONİN TEDAVİSİ
H-C-5-CH 3
H-C-H
H-C-NH-CO-CH 3
C= O
OH
Acetylmethionin
Acetylmethionin'in alkaliler ve alkali tuzlan ile nitralizasyonundan
elde olunan sodium; potasium ve calcium methionin acetyl tuzlanmn suda
erime kabiliyetleri daha yüksek (%25-30 nisbetinde) suda mahltilleri berrak
ve pH dereceleri 6,8 dir (4).
Acetylmethionin'in bu tuzlan Na OH veya K OH ile kan Ph s ına uygun
Ph derecesine getirilmek suretile intravenöz zerke elveri şli %20-26 nisbetinde
solüsyonlar ı, aynı zamanda oral kullan ılmak üzere yaln ız veya diğer
asit amine ve vitaminlerle kombine muhtelif draje ve şurupları çe şitli isimler
alt ında piyasaya ç ıkarılmıştır. Bunlardan d ış piyasada Methionin
«Merck» (7), Thiomedon «Homburg» (15); Vanaden ve Vanacillin «Doenhardt»
(13) Jacoratox «Allier» (4) v.s.; Yurdumuzda da halen Eczac ıba şı firmasm
ın Methiocolin, İbrahim Ethem üessesesinin Lipoteks draje ve şurubu
ve. d ış memleketlerden ithal edilmi ş bulunan Methiocol; Methionin-Vitis
v.s. gibi çe şitli Acetylmethionin mustahzarlan bulunmaktad ır.
Methionin, organizmada muhtelif protein maddelerinin yap ısında ve
dolayısiyle canlının ya şama ve ne şvünemas ında elzem olan bir maddedir.
Fiziyolojik ehemiyeti; bilhassa ihtiva etti ği kükürt ve labil methyl grubun-.
dan dolayıdır. Methionin bu iki cezri de kolayl ıkla verebilir, yani Methyldonator
(Metilverici) ve Sulfurdonator (Kükürt verici) bir asitaminedir.
Methionin'in organizmada tesirleri: Lipoid bilânçosımun regülâsyonunda
Cholin'in büyük ehemiyeti malfndur, zira cholin Lecithine'in yap ı ta şıdır.
Karaciğerde sentetize edilen ve normal halde kana sevkedilen ya ğ asitleri
cholin mevcut olmad ığı takdirde Lecithine te şekkül edemedi ğinden, karaciğerden
uzakla ştınlamaz ve burada birikir kahrlar.
Cholin veya cholin te şekkülünü temin eden maddeler yani methionin
veya betain verildi ği takdirde Lecithin te şekkülü ve dolayısiyle yağlann
karaci ğerden transportu temin edilerek karaci ğerde yağ infiltrasyonuna
212

AK T AN
mani olunur ve karaci ğerde toplanm ış bulunan yağ karaciğerden uzakla ştırılabilir
(1, 14).
Karaci ğer ya ğlanmas ına mani olan methionin ve cholin gibi maddelere
Lipotrop substanslar denir ve cholin'in organizmada te şekkülü, mevcut
methyldonator maddelere, yani birinci derecede methionin mevcudiyetine
bağlıdır (14).
Remy ve Gerlich (18) in sa ğlam, aç b ırakılmış ve CCL4 ile zehirlenmi ş
üç ayr ı gurup farede muhtelif miktarlarda Methionin ve Glucose + Methionin
,vererek yapt ıkları tecrübelerde, sa ğlam hayvanlarda glucose'la birlikte
verilen ufak Methionin dozlarm ın, karaciğerin glükogen muhtevisini
fevkalade artt ırdığım; CCL4 ile zehirlenen farelerde Methionin'in, karaciğerde
te şekkül eden ya ğ .degnerasyonunu bâriz derecede azaltt ığını ve
glikozla birlikte verilen Methionin'in karaci ğerin glükogen nisbetini mevcudun
üç misline kadar ço ğalttığını isbat etmi şlerdir. Methionin tesiriyle
karaciğerde ya ğın azalmas ı, herhalde ya ğın şekere tahavvülü ile de ğil, karaciğerden
ya ğ transportunun ço ğalmas ı ile kabul izaht ır, zira Methionin
yaln ız ba şına (Glükozsuz) kullan ıldığında karaci ğerde glükogen artmas ı
vaki olmadığı halde yaln ız yağ azalmas ı müşahede edilmektedir. Methionin'in
bu ,katalitik tesiri ve glukogen assimilasyonu ancak ufak ve orta
dozlarda kullan ıldığı taktirde görülmekte, yüksek dozlarda kullan ılması halinde
ise, tamamen aksine olarak glükogen clissimilasyonunu mucip olarak,
mevcut glükogen'in parçalanmas ı ve karaciğerin glükogen ■muhtevasımn
azalmaya ba şlamas ı mü şahede olunmaktad ır (10, 19).
Methionin, kükürt metabolizmas ında da ehemmiyetli bir mevki i şgal
eder. Nesle ve hücre teneffüsü için lüzumlu ve ehemmiyetli bir madde olan
Gluthathionin'in terkibinde bulunan Cystein'in sentezi için kükürt temin
eden (Sulfurdonator) maddedir. ,Malilm olduğu üzere Glutathionin bir tripeptiddir,
üç asit amineden müte şekkildir (Glykokoll, Cystein ve Acide
Glutaminique), her nevi hücrede te şekkül eder; gerek hücre teneffüsü ve
gerekse hücre metabolizmas ımn bir çok fermentatif oksido-redüksiyon hadiselerinde
rol oynar.
Methionin'in kükürt metabolizmas ında ehemmiyetli bir rolü de karaciğerde
yap ılan çe şitli dezentoksikasyon olaylar ında ihtiyaç bulunan kükürdü
temindir Mesela Phenol'ün kükürt asidiyle esterle ştirilmesi, arsenik
ve fosfor komplekslerinin detoksikasyonu, toksik
,CN kompleksinin
Rhodan'a de ğiştirilmesi, indoxyl'in indoxyl potassinm sulfat haline sokularak
detoksike edilmesi gibi bir çok dezentoksikasyon olaylar ında kükürde
ihtiyaç vard ır. Sulfurdonator olan Methionin bu olaylar ı mümkün k ılacak
kükürdü verir, bilindi ği üzere organik kükürt atomunun noksanl ığı hepatik
nekroza götürür (4).
213

METHİONİN TEDAVİSİ
Kükürdü havi asit amineler ayr ıca bütün fermentlerin tesirlerini şiddetlendirirler,
bu kabil maddelere bu yüzden Aktivator elementler denir,
Methionin de sulfurdonator bir asit amine olarak organizmada mevcut çeşitli
fermentlerin tesirlerini artt ıran aktivatör bir maddedir (2).
Methionin, Methyldonator olarak kan te şekkülü üzerine de müessirdir.
Zira eritrositlerin, bilhassa hemoglobin'in\ en mühim yap ı ta şıdır, ayrıca
karaci ğere müessir olarak kan yap ıc ı maddelerin mobilize edilmesini
temin eder, bundan ba şka Adrenalin ve Kreatin'in yap ıs ında da rol oynar
Methionin'in bu say ılan funksiyonel polivalans ı göz önünde tutulursa bu
asit aminenin yaln ız lipotrop bir madde olarak definisyonu kâfi de ğildir
ve Beckmann' ın teklifine göre Methionin'in Hepatotrop bir madde olarak
tavsifi tamamen hakl ı ve yerinde olur (5).
Morrison (8) yapt ığı hayvan denemelerinde, vak'alann büyük bir ekseriyetinde
Cholin'in karaci ğeri Cirrhose'dan korudu ğunu, fakat nekroz ve
hemoragilerden koruyamad ığını, Methioninin ise her iki türlü karaci ğer
bozukluğunu önlediğini göstermi ştir, Aynı müellifin di ğer experimentel
ara ştırmalar ı, rasyonda fazla miktarda bulunan Cystin ve Cholin'in Methionin
noksanlığım telâfi etmedi ğini, cholin ve Methionin'in tedavide mü ş-
terek kullan ılmalar ımn daima daha iyi netice verdi ğini göstermi ştir. Methioninden
mahrum bir rejimle beslenen farelerde büyüme sürati durmakta,
karaci ğerde nekroz ve ya ğ degenerasyonu lezyonlar ı te şekkül ederek ölüm
vukua gelmekte, zaman ında rasyona Methionin ilave edilmekle degenerasyonun
geriledi ği, nekrozun kayboldu ğu, ve hayvanların tekrar s ıhhate kavuştuğu
tesbit edilmi ş bulunmaktad ır.
Yine yap ılan hayvan denemelerinde, chloroform narkozuna tabi tutulan
köpeklerde ve ufak dozlarda CC14 verilen kedilerde Methionin'in karaci ğer
degenerasyonuna mani oldu ğu ve karaci ğer hücrelerini bu toksik tesirlere
karşı koruduğu görülmüştür (4).
Beams ve Endicott (8) da bunu teyid eder mahiyette olarak Methionin
tedavisi yap ılan 12 cirrhoselu insan ın, kontrol olarak methionin tedavisi
yapılmayan vak'alara nazaran, karaci ğerlerinin histolojik bulgular ında vazıh
farklar görüldü ğünü tesbit etmi şlerdir. Pillar (16) akci ğer tüberkülozunun
seyri esnas ında insanlarda fazla görülen karaci ğer ya ğ degenerasyonu
ve hepatopatilerin tüberküloz tedavisi esnas ında yap ılan Methionin tedavisiyle
önlendiğini ve bu suretle tüberküloz tedavisine mühim derecede yardım
sa ğlandığını i şaret etmektedir.
Insanlarda Methionin noksanl ığı neticesinde; karaci ğerden ya ğlann
transporte edilememesi ve yakılamamas ı dolay ısiyle karaci ğer ya ğ degenerasyonu,
süratli nesiç hipoplazileri, adale atrofisi, anemi, saç dökülmesi ve
virus enfeksiyonlarma kar şı uzvi mukavemetin azaldığı bildirilmektedir.
214

AK TAN
Binaenaleyh insan hekimli ğinde proflaktik olarak endüstriyel entoksikasyonlardan
korunmada, yüksek dozlarda toxik ilaçlardan mütevellit zararlar
ın önlenmesinde virutik hastal ıklara kar şı uzvi mukavemeti artt ırmada ve
protein noksanl ığı belirtilerini gidermede, kürativ olarak da akut hepatitis
ve hepatopatilerde, anemilerde, gebelik esnas ındaki metabolizma bozukluklarında,
sulfonamid entoksikasyonlar ında, geni ş yan ıklarda, protein noksanlıklarında
ve deri hastal ıklarında ehemmiyetle kullan ılmaktad ır. (6, 8, 11,
21).
Veteriner hekimlikte Acetylmethionin evvla küçük hayvan tedavisinde
kullanılmıştır. Darraspen, Florio ve di ğerleri taraf ından karnivorlar ın ascites'le
müteraf ık Cirrhose' lar ında peros ve parenteral yollarla kullan ılmasında
iyi netice al ındığı bildirilmiştir (4). Methner (22) köpekte iki ascites
vak'asını bir Cholin ve Methionin kar ışımı müstahzar olan Prohepar' ı bir
ay müddetle a ğızdan vermek suretile iyi etti ğini yazıyor. Brion ve Bertrand
(4) aneminin giderilmesini h ızland ırmak ve degenerativ bozukluklar ı gidermek
maksadiyle Leptospiroze tedavisinde, Schulze (20) hepatitis contogiosa
canis tedavisinde methionin kullan ılmasını tavsiye ediyorlar. Di ğer bazı müellifler
de yine hayvanlarda yan ık ve ekzama tedavisinde Methionintherapie
den iyi neticeler ald ıklarını bildirmektedirler (4).
Courbet ve arkada şları (4) acetylmethionin'in tav şan, kedi, köpek, koyun,
sığır ve atlarda kullan ıldığını, hiç bir toksik belirti görülmedi ğini yazmakta
ve İntravenöz aplikasyon için %20, Subkutan ve intramuskuler aplikasyon
için %10 dan yüksek dilüsyonda Acetylmethionin solüsyonu kullanılmamas
ını tavsiye etmektedirler.
Sığırların methionin'e tahamülleri, Hannover Yüksek Veteriner Okulu
Sığır Kliniğinde denenmi ş, yedi tecrübe ine ğinde subküta ıı enjekte edilen
5-10 ccm. acetylmethionin solüsyonunun, bütün vak'alarda enjeksiyon yerinde
uzun süreli, şiddetli ağrılı mevzii ödemler meydana getirdi ği görüldüğünden,
ilkin deri altı yolu ile kullanılamıyaca ğı kanaatine var ılmıştır.
İntravenöz zerklere ise s ığırların çok iyi tahamül ettikleri, a ğır çayır
tetanisine musab bir inekte bir buçuk saat ara ile iki def'a 100 er ccm. %26
acetylmethionin enjeksiyonuna hayvan ın hiç bir fena reaksiyon göstermediği
tesbit edilmi ştir. (9, 10).
Aşağıda özet halinde takdim edilecek olan klinik mü şahadelerde de görülece
ği üzere muhtelif klinisiyenler büyük hayvanlarda, hayvan ın cüssesine
ve hastal ığın ağırlık derecesine göre ayarlamak üzere %20-26 acetylmethionin
solüsyonundan, her defas ında vasati 50-100 ccm. iki veya üç gün ara
ile 3-5 defa tekrar edilmek üzere intravenöz enjeksiyonun en uygun netice
verdiğini, acetylmethionin'in serum glycosee (%20-25 den 200-400 ccm.) ile
birlikte kullan ılmas ının daima daha müsait ve faideli sonuçlar sa ğladığını
bildirmektedirler (4, 10, 15, 9, 13).
215

METHİONİN TEDAV İSİ
S ığı rlar ın Acetonurie'sinde Methionin tedavisi:
Bir laktasyon neurozu olan, genel olarak do ğumdan bir kaç hafta sonra
görülen bu hastal ık, rah ırda beslenen,' az hareket ettirilen, karbon hidrat
ve mineral madde ihtiyaçlar ı yeter miktarda kar şılanamiayan fazla sütlü i-
neklerde görülür. Genel bir karbonhidrat metabolizmas ı bozukluğu ve karaciğerde
glikogen mevcut oldu ğu halde vücut ya ğ depolar ından fazla miktarda
ya ğın mobilizasyonu, bunlar ın oksidasyonu, aset asetik asit, oksi biltirik
asit ve aseton gibi keton cisimlerinin fazla miktarda te şekkülü, bunların
‘CO2 ve H20 ya nihai oksidasyonlan yap ılamamas ından dolay ı asidoz
meydana gelerek, asit tabiattaki metabolizma art ıklarının nervöz bozuklukları,
somnolenz ve ileri derecede depressiv bozukluklar, nihayet komay ı
mucip olmas ı halidir. Hastalarda ilk semptom olarak pikaya benzer tezahürat,
fena kokulu ,defekasyon, zaaf hali ve uykuya meyil görülür. Tedavide
esas; karbonhidrat ve ya ğ metabolizmas ını tanzim veçhesinde olarak g ıdanın
de ğiştirilmesi, karbonhidrat ve mineral maddeden zengin bir diyet
kuru ot, kepek, yem pancar ı v.s.) süt sa ğımının azaltılmas ı, intravenöz serum
glycose zerkleri (%25 / 200-400 ccm.), deri alt ı veya verit içine Calcium
borogluconate verilmesi, 100-150 gram dinatrium phosphate'la beraber mineral
tuzlar kar ışımı ve günde 10-15 gram Chloral hydrat6e'nin keten tohumu
dekoksiyonu içinde, günde 50 gram bal ık ya ğı ilave edilerek burun
men sondasiyle içirilmesi gibi yap ılagelmekte olan tedavinin yan ında 50-100
ccm. Acetylmethionin'in serum glycose ile birlikte kullan ılmas ın ın karaci ğeri,
te şekkül edebilecek zararl ı tesislerden korudu ğu ve tedaviyi müsbet vecheye
götürdüğü ve methionin tedavisinin gün a şırı 3-4 defa kullan ılması
ile bir çok asetonurie vak'as ında iyi netice ald ıklarını Götze (10), Martens
ve Bormann (15) bildirmektedirler.
Lecomte (4) da gebe koyunlar ın ketosisinde ve s ığırlar ın acetonurisinde
Methionin tedavisinden iyi netice ald ığını yazmaktad ır.
S ığı rlar ın Puerperal ve Alimenter Haemoglobinurisinde Methionin tedavisi:
Hjarre'ya göre, bu hastal ıkların meydana geli şinde esas sebebi te şkil
eden metabolizma bozuklu ğuna, gıdanın kalitativ ve kantitativ niteli ği bir
predispozisyon sa ğlar. Eritrosütlerin harabiyetleri dolay ısiyle anemi tahassül
eder, serbest halde seruma geçen fazla hemoglobin ve bnnun parçalanmas
ından mütehass ıl fazla biluribin dolay ısiyle bir icterus ve gerek g ıdan ın
toxik maddeleri gerekse harabiyete u ğrayan eritrosiit mahsulat ı karaciğerde
bir degenerasyon tevlit eder.
Klinikte bu hastal ıklara kar şı mutad tedavi usulleri olan; g ıdan ın değiştirilmesi,
iyi ot, kök g ıdalar, mineral maddeler ve şupur elementler, dinatrium
phosphat ve bal ık ya ğı peroz verilmekle beraber, deri alt ına calclum
borogluconate, damar içine serum glycose ve asit ascorbique (1 gram
216

AK TAN
asit ascorbique 20 ccm. ar ık su içinde) ve bilhassa mükerrer 300-400 ccm.
lük ufak kan transfüsyonlar ı yan ında Methionin tedavisinin, te şekkülü melhuz
intralobüler toxik karaci ğer nekrozundan korudu ğu, Götzeinin kliniğinde
yap ılan çalışmalarda Methionin tedavisi yap ılan bu gibi hastalarda
ölüm vukuat ının önlendiği bildirilmektedir. Adı geçen klinikte yedisi a ğır
olmak üzere (eritrosüt say ıs ı iki milyonun, hemoglobin nisbeti %30 un alt
ına dü şmü ş) tedaviye tabi tutulan 14 hayvan ın Methionin tedavisi ile tamamen
iyile ştikleri ve Methionin'in muhtemelen kan tablosunun düzelmesine
de yard ım etti ği bildirilmektedir (10). Martin ve Bormann (15) da, s ığırlarda
degenerativ karaci ğer bozukluklarile müteraf ık hemoglobinurie vak'alarında
bir iki haftal ık Methionin tedavisi neticesinde ıhemoglobin nisbetinin
% 30 dan % 50-60 a yükseldi ğini kaydettiğine göre, sığırların alimenter
ve puerperal hemoglobinuri vak'alar ında Methionin'in hem karaci ğer
tegayyürat ını bertaraf ederek, hem de kan te şekkülünü takviye ve kan
proteini nisbetini düzeltici tesir yaparak faideli oldu ğu anla şılmaktadır.
S ığırlar ın ah ı r, çay ı r, transport tetanileri, hipokalsemik paresis puerperalis,
osteomalasi, paraplegi anti ve postpartum gibi metabolizma hastal
ıklar ında Methionin tedavisi :
Etiyoloji bak ım ından organizmada anormal fiziko- şimik durumlar ı
meydana getiren ve müteakiben sa ğlam sinir sisteminin de mutad d ışı bir
reaksiyonla cevap vermek vaziyetinde kald ığı bu çe şitli metabolizma anomalilerinde
esas sebep olarak inkretorik ve neurovegetatif bozukluklar ı
aramak lâz ımdır.
Bu hastal ık hallerinde organizma fazla kabili taharrü ştür ve zay ıftır.
Bu kabil hastalık hallerini uzun süreli uygunsuz bir ah ır beslemesi; ani değişiklik
yap ılan fazla sert yemlerle besleme, gayri müsait Ca/P+Mg/P münasebetleri,
proteinden zengin besleme, ayn ı zamanda artan süt verimi, rah
min involüsyonu s ıras ında (doğumla Ilgili hallerde) fazla protein parçalanmas ı
plazenta ve rahim muhtevas ının rezorbsiyonlar ı dolayısiyle yorgun ve yağ
degenerasyonuna mütemayil durumda bulunan karaci ğer, hassas ve labil
bir hale gelen intermediyer ya ğ, protein ve karbonhidrat metabolizmas ı
kolayla ştırmaktad ır.
Hastalığın birden bire ç ıkmas ını da k ızgınlık, doğum hali, sa ğım, hava
tebeddillât ı, üşütmeler, yorgunluk gibi bir sebep temin eder. Bu gibi vak'-
alarda genel olarak yap ılmakta olan Calcium-Magnesium enfüsyonlar ı, serum
glycose, vigantol, mineral madde ve şüpur elementler kar ışımınm yeme
ilâvesi gibi tedavi hallerinde çok zaman rezidivler görülmekte ve bu
tedavi hastalığın tamamen iyile şmesine daima kâfi gelmemektedir.
Götze (10) yukarda zikredilen mutad tedavi ile k ısmen müsbet ve bazılarında
tamamen menfi netice al ınan be ş hipokalsemik paresis puerpe-
217

METHİONİN TEDAVİSİ
ralis vak'as ıncla ve altı muhtelif tetanili inekte, yap ılan mezkûr tedavilere
Methionin tedavisi de te şrik edilmek suretiyle tamamen şifa elde edildiğini
bildiriyor. Ayr ıca iki osteomalasili inekle, 'klinik sebebi tesbit edilemeyen
paraplegi anti (post) partumlu dört inekte de Methionin tedavisinden
ayn ı iyi neticeler al ındığını ilave ediyor.
Martens ve arkada şı (15) da hipokalsemi ve tetani vakalar ında Calcium
enfüsyonlar ını müteakip ve puerperal enfeksiyoanlarda da gerekli sulfonamid
ve antibiotik tedavileriyle birlikte yap ılan Methionin (Aminotylon)
tedavisinin büyük ölçüde şifaya müessir bulundu ğunu bildirmektedir.
Courbet ve arkada şları (14) da sekiz paresis puerpetalis vakas ından
altısında ve altı çayır tetanisi vakas ından be şinde mutad tedavi ile birlikte
yaptıkları Methionin aplikasyonları ile kati şifa elde ettiklerini -ve methioninsiz
olarak esIdden yapt ıkları bu hastalıklar ın tedavisinde bu derece müsbet
neticeler kaydetmediklerine göre, acetylmethionin'in oynad ığı tamamlay
ıcı role gerekli ehemmiyeti vermek laz ımgelcliği kanaatini izhar ediyorlar.
Ayni ,müellifler be ş paraplegi anti-post-partum vakas ından yalnız ikisinde
Methionin tedavisiyle müsbet netice alm ış olmakla beraber bu gibi
vakalarda daima acetylmethionin'in calcium tuzunun tercih edilmesini tavsiye
ediyorlar.
Piroplasmose de Methionin tedavisi:
Götze ve arkada şları (10) s ığır piroplazmozunda acaprin, veya Babesin,
kan transfüsyonu, damar içine serum glycose ve asit ascorbique zerki
gibi mutad tedavilerle birlikte yap ılan Methionin tedavisinin şifada çok
müsait tesir yaptığını, Methionin tedavisi yap ılmayan 15 sığırdan (iki vakada
eritrosit say ısı iki milyonun altında) dördü kesime tabi tutulmak zorunda
kaluuldığı halde, Methionin tedavisi yap ılan on bir hayvanl ık bir
grubun (yedisinde eritrosit say ıs ı iki milyonun alt ında olmas ına rağmen)
tamamen ve istisnas ız iyile ştiklerini bildiriyorlar.
Gerek adı geçen müellifler ve gerekse Martin ve Bormann (15) Methionin'in
piroplazmoz tedavisindeki faideli tesirlerini, karaci ğerin piroplazmoz
seyri esnas ında maruz bulundu ğu zararl ı tesirlerden korunmas ı ve
aym zamanda Methionin'in kan te şekkülü üzerine yapt ığı müsait tesirlerle
hücre harabiyetinin süratle regenerasyonu ve kan yap ıcı maddelerin süratle
kana sevkedilmesiyle aneminin k ısa zamanda ortadan kalkmas ına atfediyorlar.
Courbet ve arkada şları (4) da atlarda piroplazmoz tedavisinde (alt ı
vak'a) antiparazfter tedaviyi müteakip yap ılan Methionin tedavisinden (4
defa 50 şer ccm. Jacoratox İ.V.) çok iyi netice ald ıklarını bildiriyorlar.
218
•

AKTAN
Hepatitis distomatosa acuta tedavisinde Methionin:
Akut distomatozun neticesi, daima safra kanallar ının ve karaci ğer
parankiminin organik tegayyürat ıdır. Şüphesiz kronik distomatozda ve çok
defa sirrotik tegayyürata düçar olmu ş karaci ğerde mevcut organik tegayyürat
ı Methioninle gidermek bahis konusu olamaz. Yaln ız akut distomatoz
vakalarında spesifik distom tedavisini müteakip yap ılan Methionin tedavisiyle
karaci ğer funksiyonlar ını desteklemek ve invazyona u ğrayan organı
tâli hastal ıklardan korumak imkân dahilinde oldu ğunu Götze (10), Martens
(15) ve arkada şları bildiriyorlar. Courbet ve arkada şları da (4) on bir
hepatitis distomatosa acuta vakalar ından dokuzunda, spesifik tedaviyle birlikte
yaptıkları Methionin tatbikatiyle çok iyi netice ald ıkların ı ve acetylmethionin'in
gerek distomlar ın toxik mahsüllerinden ileri gelen zararl ı tesirleri
ve gerekse distomatoz tedavisinde kullan ılan CC1 4 ün karaci ğere
yapmas ı malhuz toksik tesirleri gidermek suretiyle şifa ve kuvvetlenmeyi
sağladığın ı kaydetmektedirler.
Zehirlenme ve intoxicationlarm tedavisinde Methionin:
Götze ve arkada şları (10) s ığırlarda Arsenik, kur şun ve Sulfonamidtesemmümünde,
g ıda intoksikasyonlar ında ve allerjik vak'alarda Acetylmethionin
kulland ıklarını; sebebi tayin edilmeyen üç g ıdai intoksikosyon
vak'as ından ikisinde 5-6 günlük mükerrer Methionin tedavisi ile şifa temin
edildiğini ve bir vak'ada netice al ınamadığını; a ğır seyreden ve toksik
hemoglobinuri yapan bir sodium chlorur tesemmümünde her gün-
Methionin tedavisine ra ğmen fena bir seyir ile mecburi kesime mani olunmadığını
ve seksiyonda gerek bu vak'ada ve gerekse g ıda intoxikasyonundan
mecburi kesim yap ılan hayvanda a ğır derecede karaci ğer degenerasyonu
tesbit edildi ğini bildiriyorlar. Yine ayn ı müellifler, yanlışlıkla yemlerine
Calcium arseniate kat ılan, arsenik zehirlenmesine musab iki inekte,
rumenotomi ile rumenin k ısmen bo şalt ılmas ını müteakip fistül tatbik edilerek
ve.sodium thiosulphate ve calcium tedavisiyle beraber birinde üç, diğerinde
be ş defa acetylmethionin ve serum glycose enfüsyonlariyle hayvanlardan
birinin kurtar ıldığını, 1951 yılında Methionin tedavisi yap ılmayan
be ş calcium arseniate zehirlenmesinde bütün vak'alar ın kaybedilmis
bulunduğuna göre Methionin'in arsenik zehirlenmesi tedavisinde faide sa ğ-
ladığını belirtiyorlar. Yine ayn ı klinikde, bir akkümülâtör fabrikas ı yakınındaki
mer'ada kur şun toz ve duman ı dolay ısiyle a ğır kur şun zehirlenmesine
maruz kalan iki ine ğin de calcium, sodium thiosulphate, serum glycose
ve acetylmethionin tedavisiyle iyile ştirildikleri; a ğır bir püerperal intoksikasyon
sebebiyle üç gün zarf ında 250 gram sulfonamid verilerek sulfonamid
tesemmümüne maruz b ırakılan, a ğır indigestion ve icterus gösteren
bir ineğin, üç defalık bir 1VIethionin-serum glycose tedavisi ile süratle tam
219,

METHİONİN TEDAVİSİ
'şif aya kavu ştuğu; Glotis ödem, a ğır dispnoe, urtiker v.s. semptomlarla seyreden
a ğır iki Allergi yakas ında ise intravenöz acetylmethionin zerkinden
hemen on dakika sonra bariz derecede iyile şme görüldü ğü bildiriliyor.
Courbet ve arkada şları da (4) üç inekte g ıda into'ksikasyonunda Methionin
tedavisinden tmüsbet netice alamad ıklar ını, buna mukabil keten küsbesiyle
CN zehirlenmesine maruz kalan üç inekte ve Phenothiazin tesemmümüne
maruz bir beygirde Methionin tedavisinden istifade ederek bütün
vakalarda şifa elde ettiklerini kaydederek Martens ve Götze gibi, çok
ağır olmayan bütün tesemmüm ve intoksikasyon vak'alar ında Methionin
tedavisinin memnuniyetbah ş tesirine müsbet kanaatlerini kaydediyorlar.
1952 yılı son baharında Hannover yüksek veteriner okulu iç hastal ıklar
kliniğin (Direktör Prof. E. Hupka), hayvan 'e şlerinin k ıymetlendirildiği
bir müessesede (Abdeckerei) nakliye hizmetinde kullan ılan Hannover
ırk ı iki ağır beygir Botulismus semptomlar ı ile getirilmi ş ve bu hayvanlarda
da semptomatik tedavilerle beraber iki şer defa 60 şar ccm. Acetylmethionin
İ.V. tatbik edilmi şti. Fakat hayvanlarda Pupil geni şlemesi ve yutak,
felci gibi a ğır belirtiler te şekkül etmi ş bulundu ğundan hayvanlar ikinci gün
mecburi kesime tabi tutulmu şlardı, bu vakalarda, a ğır intoksikasyon vakalar
ında şüphesiz Methionin tedavisinden mucize beklenmemesi lâz ımgeldiğini
gösterir. (Bu iki vak'a, s ığır kliniğinde, s ığırlarda yukarda zikredilen
deneme ve tedavilerin yap ıldığı tarihlerdedir ve ad ı geçen klinikte koyun
ve domuzlarda da Methionin tedavisi denemeleri yap ılmakta idi -F. Aktan-).
Ma ırtens, Bormann (15) ve Courbet 1(4) atlar ın paralitik Myoglobinurileritıde
klasik tedavi ile (veya Oksigen tedavisi ile) birlikte Methionin
kullanılmak suretiyle daha süratle şifa elde edildi ğini; ayr ıca güne ş yanıkları,
exanthem ve g ıdai urtiker gibi deri hastal ıklarında ve püerperal hastalıklarda
acetylmethionin tedavisinin faideli tesirlerini i şaret ediyorlar.
ÖZET
Acetylmethionin, kan pH s ına uygun solüsyon halinde damar içi
yolla büyük ve küçük hayvan tedavisinde, tablet ve draje halinde peroz
yolla küçük hayvan tedavisinde istifade olunan, gerek karaci ğer hücre
regenerasyonunu ve karaci ğerin toksik tesirlerden korunmas ını sağlayan,
birçok i ı toksikasyonlarda detoksikasyonu temin eden ve gerekse protein
sentezine müessir olu şu dolay ısiyle hipoalbominemi ve anemi hallerinde
kan regenerasyonunu ve telafisini sa ğlayan mühim bir tedavi maddesidir.
Bu güne kadar yap ılan ve elde edebildi ğimiz ne şriyata göre, s ığırların asetonürisinde,
püerperal ve alimenter hemoglobinurilerinde, çe şitli tetani,
hipokalsernik paresis püerperalis, osteomalasi, paraplegi ant-post-partum
gibi muhtelif metabolizma bozukluklar ında, piroplasmoz ve akut clistoma-
220

AK TAN
toz tedavisinde, muhtelif zehirlenme ve intoksikasyonlarda, beygirlerin
paralitik myoglobinüri ve piroplazmozunda, köpeklerin sirroz, ascites; leptospirose,
Hepatitis contagiosa canis, yan ık ve ekzema tedavilerinde muvaffakiyetle
kullan ılmıştır.
Zusammenfassug
1— Es wurde ,die chemische und physiologische Eigenschaften von
Methionin, sowie seine Rolle bei verschiedenen Stoffwechselvorgaenge
ım Organismus als ein hepatotropes Mittel ausführlich berichtet.
2— Nach der Literarischen Angaben von verschiedenen Autoren geht
hervor, dass das Methionin, besonders mit Trauben-zucker, bel Lebererkrankungen,
bel Vergiftungen und Intoxikationen, beh Blutparasiten der
kleinen und grossen Haustieren, sowie bel Acetonurie, Tetanie, Hypocalcaemische
Gebaerlaehmung, Osteomalacie, alimentaeren und puerperalen
Haemoglobinurien der Rinder und paralytische Myoglobinurie der Pferde
sehr günstig beeinflusst wird.
L İ TERATÜR
1 — Abderhalden, E. : Lehrbuch der Physiologisehen Chemie Benno Sehwabe §Co.
verlag Basel 1948.
2 — Ahderhalden, R.: Vitamine, Hormone und Fermente Benno Schwabe-ICo. Verlag
Basel 1946..
3 Brion, A. Nicolas, E. : Vademeeum du veterinaire 'Vigot Freres, Editeurs 1952.
4 — Courbet, P. Clouet, M. Touratier, L.: Esais d'apPlieations Therapeutiques syndroms
et affeetions â retentissement hepatique chez les grands animaux. Revue
du med. Wt. 1954 105 478.
5 — Cormenn, W. : Sthroeder, A. Vonkennel, J. Die Metlhioninbehandlung der Erkrankungen
des Leberparenchyms. Neue Med. Welt 11050.
6 — ,Creek, W. : Lipotrope Substanzen in der Behandlung der Lehererkrankungen.
Med. Klinik 11950 S. 735.
7 — E. Merck . Darmstatit. Methionin Merck. Schwefelhaltige Aminosaure mit hepatotroper'u.
entgitftender Wirkung (prospektüs)
8 — E. Merdk. : Darmstadt. Methionin Merck. Literatür Biber die Anwendung yan_
Methionin.
.. 9 — Götze, R.: Hannover s ığır Klinigi notlar ı ve 1952253 y ıllarında Methionin deneme
ve tatbikat' esnas ındaki şahsi müşahede ve notlar .F. Aktan-.
10 — Götze, R. : Aehnelt, E. Freese, U. Zur Methionintherapie bei Staffweehsel und
Lebererkrankungen des Rindes. Berliner u. Münchn. Tieraerztliche Wochensthr.
14, 210, 1953.
11 : Bemerkungen zur Therapie der Leberkrankheiten mit Lipotrope Substanzen.
Deut. Med. Wochschr. 1951 S. 1065.
221

METHİONİN TEDAV İSİ
12 — Krispien, H. : Beitrag zur Diegnostik von LebersehMen beim Rind in der
Praxis. Tieraerztl. Umsehau 1952, 7/8 118.
13 — Krispien, H. : Praxis Enfahrungen mit Vanaden «Doenhardt» Tieraerztl. Umsdhau
1954, •13/14 251.
14 — Lang, K. : Der intermediaere Stoffweehsel. Springer Verlag Berlin 1952.
15 — Martens. : Bormann. Zwei Jahre MetIlionintlherapie der Leber-und- Stoefweohselerkrankungen.
Deutsth. Ti. Wosehr. 1953, 33/34, 397.
16 — PiJdar, S. : Die Behandlung ıvon Leherparenehymschaeden ıbei Lungentuberkulose
mit Upotropen Stoffen. Beitrage zur Klinik der l'ulhe•ulose 1951 105,
61-67.
17 — Pistoz, W. M. : Cardon, B. P. ichopa,tie l ıaemoglo ıbinuria in Cattle. J. americ.
Vet. Med. Assoc. 1949, •114, 429.
18 — Remi, R. : N. Metinin und Zuekerwirkung zuf die Vergif tete Esttenfleher.
Areh. Exper. Pharmakologie 1951, 5/6 543-556.
19 — Rerni, R. : Glykogen-Eiweis rand Fettbesthnmungen in der Gesunden und Resıehaedigten
lıeber na ıah Zufuhr von Methionin und Monosace ıhariden. Zeitsehrift
Tür die gesammte Medizin und ibre ,gegengebiete. 1950 S. 606.
— Sehulze, W. Hanke, H. Kilnisehe •traehtungen zur an ısteekenden Le ıberentztindung
des Hundes. Monatshefte für Vet. Med. '1955, 23, 603'.
21 — Strausky, E. : Über d ıie Wechselheziehungen von Pettleber, Leberrrhose und
Primaere Leberkar ızinome. Ars Medici. 1953, .1'0, 674.
22 — U. Metimer. : Perorale Behandlung der Bauchwassersucht des Hundes mit Proheper.
Berl. Müneh. Tieraerztl. wsehr. 1955, 85-86, Ref. Monatshefte für Vet.
Med. 1955, 23, 618.
222