Dosyayı İndir - Ankara Üniversitesi Açık Erişim Sistemi

41
dikkatlice planlanmalıdır. Çocuğun doğal ortamlarda gerçek yaşam
görevlerindeki yetenekleri hakkında bilgi edinmek amacı için değerlendirme
yapılıyorsa, informal yöntemler daha anlamlı ve gerekli görülebilir. İnformal
yöntemlerde çocuk değerlendirme işlemlerine gözlem, portfolyo, öğretmenler
ve ebeveynler tarafından yapılan değerlendirmelere dâhil edilerek güvenirlik
ve geçerlik ölçütleri karşılanabilir (Epstein ve diğerleri, 2004).
Okul öncesi eğitimde kullanılan informal değerlendirme yöntemleri
aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Gözlem:
Gözlem, bireysel veya grup etkinliklerinde, alternatif ölçme ve
değerlendirme etkinliklerinin uygulandığı ortamlarda öğrencilerin ortaya
koyduğu gözlemlenebilir her türlü performansı izlemek ve değerlendirmek
amacı ile kullanılabilir. Bu nedenle kendi başına bir teknik olarak
düşünülebileceği gibi diğer teknikleri tamamlayıcı bir özelliğe de sahiptir
(Bahar, 2006).
Özgüven (2005), gözlem yaklaşımlarının sınıflandırılarak türlere
ayrılmasında dikkate alınan bazı ölçütler sıralamaktadır. Bunlar, gözlenen
davranışı etkileyen bağımsız değişkenlerin kontrol edilip edilemediği,
davranışı gözlenen bireylerin gözleyen kişilerin varlığından haberdar olup
olmadığı, gözlemin doğal ya da hazırlanan denetimli yapay bir ortamda mı
yapıldığı, gözlemin sürekli ya da aralıklı yapılması gibi ölçütlerdir.
Gözlemde “denetim” ya da “kontrol” kavramı bağımlı değişkende
gözlenen değişmeler sadece deneysel değişkenden ileri gelecek şekilde,
diğer bağımsız değişkenlerin etkilerini kontrol etmek anlamına gelmektedir.
Denetimsiz gözlem, önceden neyi, nerede ve nasıl gözleneceğini
planlamadan olay ve davranış kendiliğinden ortaya çıktığı zaman doğal
koşullarda rastlantısal olarak yapılan gözlemlerdir. Denetimli gözlemde ise
bireylerin belirli davranışlarını planlı ve sistemli olarak, kontrollü koşullar