Dosyayı İndir - Ankara Üniversitesi Açık Erişim Sistemi

28
anlamalarını ve anlamlı iletişim kurmalarını sağlayan zihinsel araçlardır
(Senemoğlu, 2000).
Genel olarak kavram, insan düşüncesinde şekillenen, farklı nesne ve
olguların değişebilen ortak özelliklerini temsil eden bir bilgi yapısıdır ve bir
sözcükle ifade edilir (Ülgen, 2004).
Kavramlar dilin yapı taşlarıdır. Kavramlar sözcüklerle ifade edilir.
Sözcükler düşüncenin araç ve gereçleridir. Kavramların bir kalıba
dökülmesine, şekillenmesine yardım ederler. Kişi zamanla yeni
yaşantılardan, yani deneyimlerden geçtikçe, sözcüklere yeni anlamlar
yükleyebilmekte, onları daha incelikli, daha duyarlı bir biçimde
kullanabilmekte ve kavramları zenginleştirebilmektedir. Ancak sözcüklerin
kavramları yapılandırma ve sınırlama özellikleri de vardır. Düşüncelerimizi
düzenleyen, genellemeler yapmamızı sağlayan ve kategoriler kurmamıza
olanak sağlayan yönü de bulunmaktadır (Sevinç, 2003). Çocuk dil gibi bir
sembol sistemini öğrenmeden dünyayı anlamlandıramaz. Özellikle çocukların
kullandıkları dil, onların kavram ve bilişsel gelişim düzeyleri hakkında önemli
bilgiler verir.
Çocukların kavramları öğrenmeleri her alanda yaşamsal önem
taşımaktadır. Gelişimin bir bütün olduğu ilkesi tekrar göz önüne alınırsa, bir
kavramın öğrenilmesinin sadece bilişsel gelişim için önemli olmadığı
anlaşılacaktır. Kavram bilgisi artan bir çocuk, fırsat bulduğu her ortamda
davranış ve sözel ifadeleri ile bu kavramları uygulamaya çalışacaktır.
Keşfetme davranışının çocuğun doğasında yer alması gibi, yeni bilgileri
deneyerek yapma ve böylece hayata geçirme isteği de çocuklar için
vazgeçilmezdir. Çocuğun çevresinde bulunan yetişkinler kavramların
çocukların hayatları için önemini anlamalı ve buna göre hareket etmelidirler.
Ayrıca özellikle öğretmenler çocukların gelişim özelliklerinin yanı sıra
kavramların temel özelliklerini bilerek eğitim programlarını ve etkinliklerini
şekillendirmelidirler.