Sokak Çocukları Rehabilitasyon Modeli - İstanbul Büyükşehir ...

58 ‹stanbul Sokak Çocuklar› Rehabilitasyon Modeli Sempozyumu
Özellikle cinsel istismar›n kay›t-d›fl› ve gizli kald›¤› gözlenmektedir.
Sokaktaki çocuklar›n cinsel istismara çok daha yo¤un olarak maruz
kald›klar› da bilinmektedir. Çocuklar›n soka¤a kaçma öykülerinde aile
içi cinsel istismar öyküsü de s›kl›kla yer almaktad›r. Ülkemizde görülme
s›kl›¤› az olmayan; ancak kayda geçen olgular›n say›s›n›n gerçekleri
yans›tmad›¤›, cinsel istismar olgular› için baflvuru merkezlerinin
olmay›fl› bu olaylara e¤ilinmesini güçlefltirmektedir. ‹stismar olgular›nda
istismarc›n›n cezaland›r›lmas›n› öngören baz› düzenlemeler olmakla
birlikte bunlar uygulamada cayd›r›c› nitelikte de¤ildir. Zira uygulamac›lar
bu eylemleri önemli suçlar olarak görmemekte ve failleri en
hafif iddialar ile itham etmekte ve yarg›lamaktad›rlar.
Cinsel istismar olgular›nda fiziksel hasar (k›zl›k zar›n›n y›rt›lmas›,
anüste izler gibi) arand›¤›, bu izler tespit edilse dahi kimin taraf›ndan
yap›ld›¤›na iliflkin delil (özellikle tan›k) bulunmas› genellikle mümkün
olmad›¤› ve psikolojik veriler delil olarak kullan›lmad›¤› için ço¤u kez
tacize u¤rayan çocuk yarg›lama sürecinde daha fazla zarar görmektedir.
Bu tür çocuklar›n mahkeme önünde dinlenmelerine iliflkin sosyal
ve psikolojik destek verecek servisler bulunmad›¤›ndan yarg›lama süreci
bu çocuklar için istismar›n izlerinin derinlefltirildi¤i süreçler olmaktad›r.
Bu durum ancak son dönemlerdeki yönetim anlay›fl›n›n de-
¤iflmesiyle düzelme göstermifltir. Çocuklar›n fuhfla itilmeleri de önleyici
politikalar›n yoklu¤u sebebiyle engellenememektedir.
Medeni Kanun, anne baban›n çocuk üzerindeki hakk›n› “flah›s üzerinde
mutlak hak” statüsünde bir hak olarak düzenlemektedir. Velayet
hakk› olarak adland›r›lan bu hak, bak›p gözetme yükümlülü¤ünden
farkl› olarak “Tedip Hakk›”n› da içermektedir. Tedip hakk› ise anne babaya
çocu¤u e¤itmek, büyütmek ve bu ifllemin gerektirdi¤i ölçüde cezaland›rmak
olana¤›n› vermektedir. Bu gün pek çok hukukçu fiziksel
cezaland›rmay› reddetse de “tedip etmek” fiziksel cezaland›rmay› da
içerdi¤inden ve bundan bir kuflak önceki hukukçularca bu hakk›n
amaçlanan e¤itimle orant›l› fliddeti içerdi¤i kabul edildi¤inden yerleflik
anlay›fl bu flekildedir. “Anne-baba döver de, sever de” fleklinde özetlenebilecek
bu anlay›fl›n istismara kültürel bir zemin oluflturdu¤unu yaflanan
olaylar göstermektedir. 64
64
‹bid.