Sokak Çocukları Rehabilitasyon Modeli - İstanbul Büyükşehir ...

Türkiye’de Sokak Çocuklar› Durum Analizi 41
Hindistan’da sokak çocuklar›n›n ço¤u okuma-yazma bilmeyen
5–14 yafl aras›ndaki çöp toplayan çocuklardan oluflmaktad›r. Çocuklardan
ço¤unun evi yoktur ve sokaklarda yaflamaktad›r. Baz›lar› çeflitli nedenlerle
evlerini terk etmifl bulunmakta ve geri dönmek için herhangi
bir çaba göstermemektedir. Banglare’deki sokak çocuklar›n›n ço¤u çöp
tenekelerinden sebze, plastik, ka¤›t, karton, difl macunu tüpü veya kapa¤›,
ilaç fliflesi, k›r›k cam ve metal parçalar gibi at›klar toplamaktad›r.
Toplanan bu at›klar arac›lar taraf›ndan fabrikalara sat›lmaktad›r. Hindistan’da
“Taya Rajendra Çöp Toplay›c›lar› Projesi” Banglore ve Karnataka
eyaletlerinde genç çöp toplay›c›lara alternatif ifl olanaklar› sunmak
ve onlar› mesleklerinin zararl› yönleri aç›s›ndan bilinçlendirmek
suretiyle sömürülmelerini önlemeyi hedeflemektedir. 41
Proje ayr›ca mesleki ve temel e¤itimin yan›nda sa¤l›k ve sosyal yard›m
hizmetleri sunmay› da amaçlam›flt›r. Aileler çocuklar›n›n yeterli
refah, sa¤l›k ve temizlik ihtiyaçlar› aç›s›ndan bilinçlendirilmektedir.
Karnataka Eyaleti Konseyi önceleri çöpleri çocuklardan alarak do¤rudan
fabrikalara veya arac›lara toptan olarak satmaktayd›. Ancak bu uygulama,
çöpleri çocuklardan alan arac›lar›n, ifllerinin bozulmas›ndan
hofllanmad›klar› için baflar›l› olamad›. Arac›lar, program› baltalamak
için bazen çocuklara verdikleri ücreti art›rm›fllard›r. Zaman zaman da
çocuklar› tehdit etmifllerdir. Bunun sonucunda konsey bu uygulamaya
son vermek zorunda kalm›flt›r. 42
Sokaklarda yiyecek ve baflka fleyler satan çocuklar›n say›s› Rusya
Federasyonu’nda, K›rg›zistan’da ve Orta Asya’da son üç y›lda çarp›c›
bir flekilde artm›flt›r. Bunun yan›nda Kamboçya’n›n büyük flehirlerinde
art›k y›¤›nlar aras›nda ifle yarar bir fleyler arayan k›z çocuklar›n› ya da
M›s›r’da sokaklarda karamela satan çocuklar› görebilmek mümkündür.
43
Risk alt›ndaki çocuklar›n büyük bir ço¤unlu¤u ailelerinden ya çok
az destek almaktad›rlar ya da böyle bir fley söz konusu bile de¤ildir.
Yoksulluk, parçalanm›fl aileler, terk edilme, istismar, hizmetlerin yeter-
41
BLANC C. Urban Children in Distress. An Introduction In The Issues .The Urban Child Series Florence,
Italy,1992
42
European Network on Street Children Worldwide, ENSCW Newsletter, 1.1.1997
43
TRUB‹L‹N N. and ZA‹TSEV V., The Moscow Street Children Project, World Health Forum, 16(2).135-137,
1995