Sokak Çocukları Rehabilitasyon Modeli - İstanbul Büyükşehir ...

26 ‹stanbul Sokak Çocuklar› Rehabilitasyon Modeli Sempozyumu
da say›lmaktad›r. Nedenleri ne olursa olsun okuldan ayr›lma, çocuklar›n
sokakta geçen sürelerini ya da soka¤a olan ba¤›ml›l›klar›n› art›rmaktad›r.
Dördüncü düzey art›k çocu¤un normal yaflamdan iyice kopma noktas›na
geldi¤i dönemdir. Burada yaflam›fl oldu¤u yaflama, çevreye ve
de¤er yarg›lar›na karfl› bir uzaklaflma ve h›zl› bir yabanc›laflma bafllamaktad›r.
Bu dönemde art›k çocuklar›n sokaktan kurtar›lmalar› ve normal
yaflama dönebilmeleri daha da güçleflmektedir. Bu dönemde çocuklar
için en önemli boyut, yozlaflt›r›c› bir yabanc›laflma durumudur.
Bu durum da kendini marjinalleflme ve “dilsizleflme” yani kimseyle iletiflime
girememe olarak göstermektedir. Dördüncü düzeyde soka¤a bütünsel
aç›dan bir ba¤›ml›l›k geliflti¤i öne sürülmektedir.
Bu düzeyde olan çocu¤un giderek aile, okul ve di¤er toplumsallaflma
a¤lar›ndan uzaklaflt›¤›, yaflad›¤› topluma, hatta kendisine yabanc›-
laflt›¤› görülmektedir. Kimi zaman evden kaçma okuldan kaçmaya da
yol açmakta, bazen ise tam tersine okuldan itilen çocuk, bu iki sistem
aras›nda kendisi aleyhine gidip gelen flikâyetlere tahammül edemeyerek
evini de terk etmektedir. Bu sistemlerin deste¤inden yoksun kalan
çocuklar›n kentlerin köfle bafllar›n› tutan ve onlar› uyuflturuculara, kumara
ve h›rs›zl›¤a al›flt›rarak kullanmak için bekleyen baz› karanl›k kiflilere
mecbur kalarak suç ifllemeye bafllamalar› da görülen olgular aras›ndad›r.
Sokak çocuklar› konusunda yap›lan araflt›rma ve yaz›lan yaz›lar›n
iki türlü yanl›l›k (bias) tafl›ma olas›l›¤› oldu¤u görülmektedir. Bunlardan
biri, çocuklar›n tümüyle kötü-patolojik yönlerini öne ç›karan,
olumlu yanlar›n› büyük ölçüde göz ard› eden, araflt›rmac›lar›n da tehlikeli
bir grup ile ilgilenmifl olduklar› için kendilerini kahramanlaflt›rd›klar›
yaklafl›md›r. Burada çocuklar için yap›c› giriflimlerden çok onlara
yaklaflabilmek, bu çal›flmay› yapabilmek için gereken süreç konu edilmekte
ve çocuklar ikinci plana düfltü¤ü gibi ayn› zamanda yap›c› yaklafl›mlar
d›fllanmaktad›r.
Di¤er tür yanl›l›k ise bunun tam tersine, yoksullu¤u, suçlulu¤u ve
psikopatolojiyi görmezlikten gelen, çocuklar› bütünüyle “küçük” ya da
“basit” problemlere sahip, hatta baflar›l› macerac›lar olarak sunarak ço-