Sokak Çocukları Rehabilitasyon Modeli - İstanbul Büyükşehir ...

Türkiye’de Sokak Çocuklar› Durum Analizi 25
maz olarak zararl› olmad›¤› görülmektedir. Örne¤in kimi zaman sokakta
çal›flan çocuklar›n aileye sa¤lad›klar› gelir, ailenin yaflam›n› veya
birlikteli¤ini sürdürebilmesine katk›da bulunabilmektedir. Ayr›ca baz›
çocuklar için, ailelerinde tahammül s›n›rlar›n› aflan gerginlik ile istismardan
bir süre için kurtulabilmek ve geçici olarak evden ayr› yaflamak
kimi zaman yararl› da olabilmektedir.
‹kinci düzeyde ise çocuklar yetiflkin statüsünü erken kabul edenler
olarak de¤erlendirilmektedir. Bu gruptaki çocuklar art›k di¤er yafl›tlar›ndan
farkl› olduklar›na inanmaktad›rlar. Özellikle sokaktan yarar sa¤layan;
yani para kazanan veya istediklerini kolayca yapan çocuklar›n
hemen kendilerini yetiflkin olarak de¤erlendirdikleri görülmektedir. Bu
çocuklar art›k kendilerini çocuk olarak kabul etmemektedirler. Kendilerini
eriflkin olarak kabul etmektedirler. Buna uygun olarak davran›rlar.
Eriflkin davran›fl› oldu¤una inand›klar› sigara, madde kullan›m›, gece
geç saate kadar sokakta gezme ve b›çak tafl›ma gibi tüm davran›fllar›
yaparak herkese eriflkin olduklar›n› ispat etmeye çal›fl›rlar.
Üçüncü düzey de sokak çocuklar› konusunda en önemli düzeylerden
birisidir. Üçüncü düzey, okuldan uzaklaflmad›r. Okuldan at›lanlar ya da
okul taraf›ndan d›fllananlar olarak isimlendirilen üçüncü düzey tart›fl›-
l›rken, okuldan at›lman›n nedenleri ve çocuklar üzerinde yaratt›¤› sonuçlar
göz önüne al›nmal›d›r. Okulla iliflkinin kesilmesinin çocu¤u
“okul d›fl›na çeken” nedenleri oldu¤u gibi onu “okul d›fl›na iten” nedenleri
de vard›r. Okul d›fl›na çeken nedenlerden en önde geleni, çocu¤un
çal›flmaya ve para kazanmaya olan gereksinimidir. Ailelerin yoksullu-
¤u nedeniyle çocuk eme¤ine ihtiyaç yaratt›kça, ücretsiz e¤itim, okula
devam›n bir garantisi olmamaktad›r. Çünkü okulda geçen süre çocuk
ve ailesi için para kazanmadan geçen süre anlam›na gelmektedir.
Çocu¤u okul d›fl›na iten nedenler aras›nda okullarca talep edilen ücret
ya da zorunlu ba¤›fllar, ders araçlar›, okul formalar›, okulda beslenme
ve okula gelifl gidifl için gerekli masraflar›n büyüklü¤ü iflin maddi
yönünü oluflturmaktad›r. Sene kaybetmenin ve bunun sonucu olarak
daha küçük yafltaki çocuklarla okuman›n yaratt›¤› s›k›nt›lar, ödev yapmama
yüzünden ceza alma, çocuklar› k›yafetleri ya da kirli görünümleri
nedeniyle d›fllanmalar› ya da cezaland›rmalar› ile okullarda uygulanan
afl›r› disiplin ise okul d›fl›na iten maddi olmayan nedenler aras›n-