Sokak Çocukları Rehabilitasyon Modeli - İstanbul Büyükşehir ...

Türkiye’de Sokak Çocuklar› Durum Analizi 23
siz kalmas› sonucu ifl bulabilme olas›l›¤› daha yüksek olan evin annesi
ve sonra da çocu¤u çal›flmaya bafllar. Bu durum en çok çocu¤u etkilemektedir.
Çünkü aile otoritesinden kurtulan çocuk, göç ile küçük yerleflim
merkezinden büyük yerleflim merkezine gelince de davran›fllar›nda
de¤ifliklikler görülür. Bunun ilk iflareti çocu¤un disiplin d›fl› davran›fllar›d›r.
Bu çocuklar›n ilk yapt›¤› fley de okula devam etmeme, disiplinsiz
yaflam fleklinde kendini göstermektedir.
Bu süreç içinde ekonomik yoksulluk ve köyden-kente göç sonucu
oluflan kültürel çat›flmay› da yaflayan aileler kent yaflam›n›n d›fl›na itilmektedir.
Geleneksel k›rsal kesimde ailenin ald›¤› destek (psikolojik,
sosyal, ekonomik) kentlerde toplumsal kurumlar taraf›ndan sa¤lanamad›¤›nda,
büyük ümitlerle kente göçen y›¤›nlar›n aile iliflkilerini etkilemekte,
çocuklar› bafl›bofllu¤a sürüklemektedir. Ayr›ca boflanmalar, resmi
nikah olmaks›z›n yap›lan evlilikler, de¤iflik efllerden olan çocuklar,
ebeveynlerden birinin evi terk etmesi gibi nedenler de çocuklar›n sokak
yaflam›n› seçmesine neden olabilmektedir.
Özellikle ‹stanbul gibi gecekondulaflman›n ciddi boyutlarda sorun
oldu¤u ortamlarda ailelerin kontrolünden ç›kan çocuk say›s› günden
güne artmaktad›r. Soruna k›sa süre içinde sistemli bir müdahale yap›lmamas›
durumunda ise bir süre sonra büyük bir olas›l›kla, suçluluk
oran›nda bir patlama yaflanacak ve sorunun çözümü için daha büyük
yat›r›mlar yap›lmas›n› gerektirecektir.
‹stanbul Vali Yard›mc›s› Mehmet Seyman çocuklar›n para kazand›-
¤› için kendini yetiflkin gibi hissettiklerini belirtmektedir. Ço¤u zaman
ailenin denetiminden uzaklaflan çocuk, e¤itimini yar›m b›rakmakta, akran
gruplar›ndan soyutland›¤› gibi yetiflkinlerin dünyas›na da girememektedir.
Çocuk, iflteki ortam›na da uyum sa¤layamayarak iflten ayr›lmakta
ve sokaktaki s›n›rs›z, sorumsuz bafl›bofllu¤u seçerek sosyal yaflamdan
tamamen kopmaktad›r. Seyman bu çocuklara ulafl›ld›¤›n› ve
durumun kontrol alt›nda oldu¤unu da belirtmifltir.
Kent sokaklar›nda rastlad›¤›m›z bu çocuklar›n, bir bak›flta, terk edilme
ya da evden kaçma nedeniyle sokakta yaflayanlar m› olduklar›, yoksa
aile bütçesine katk›da bulunmak için gündüzleri çal›fl›p geceleri evlerine
dönüp birlikteliklerini koruyan ailelerin çocuklar› m› olduklar›n›
anlayabilmek de her zaman mümkün de¤ildir. Literatürde kabul gören