Sokak Çocukları Rehabilitasyon Modeli - İstanbul Büyükşehir ...

Türkiye’de Sokak Çocuklar› Durum Analizi 17
sokakta yaflayan çocuklar ile sokakta çal›fl›p akflam evine dönen, baflka
bir tan›mla bir evi olan, akflamlar› düzenli olmasa da evine dönen çocuklar
olarak grupland›r›lmaktad›rlar.
Sokak Çocuklar›; çocuklar› yetifltirmekten sorumlu yetiflkinler taraf›ndan
herhangi bir koruma, denetleme ya da yönlendirmenin olmad›¤›
bir pozisyonda, ailelerinden kopmufl, en genifl anlam›yla soka¤› ev
edinmifl flekilde yaflayan çocuklard›r. 2
Sokaktaki Çocuklar; ailelerinin çocuklar›na olan desteklerinin sürekli
bir flekilde azald›¤›, sokaklarda ve informel sektörde çal›flarak ailenin
yaflama sorumlulu¤unu paylaflan çocuklard›r. Bu çocuklar için ev;
oyun yeri ve günlük yaflam merkezi olmaktan çok uzakt›r. Yine de, sokak
onlar›n günlük yaflamlar›n› geçirdi¤i yer iken, çocuklar›n ço¤u geceleri
evlerine dönmektedir. Aile iliflkileri bozuluyor olsa da çocuklar
evdedir ve yaflam› ailelerinin bak›fl aç›s›yla görmeye devam etmektedirler.
3
Öner Ergenç’in de belirtti¤i gibi sokak çocuklar›, günlük yaflam için
aile deste¤inden yoksun, yaln›z bir flekilde mücadele eden daha küçük
bir grup olarak dikkati çekmektedir. Genellikle “terk edilmifl” olarak
bilinmelerine ra¤men; güvensizlikten, reddedilmekten ve fliddet içinde
büyümekten yorulmufl bir flekilde çocuklar›n kendilerinin ailelerini terk
etmifl olduklar› gözlenmektedir. Aileleriyle ba¤lar›n›n kopmufl durumda
olmas›, bu çocuklardaki en karakteristik bulgudur.
Sokak çocuklar›n›n risk alt›nda olarak de¤erlendirilmelerindeki birinci
etken, çocukluk dönemlerinde yafllar›na uygun olmayan, tehlike
ve riskleri içeren bir yaflam içerisinde olmalar›d›r. Her çocu¤un do¤al
hakk› olan yafl›na uygun bir hayat› yaflama boyutunun bu çocuklarda
oluflmad›¤› gözlenmektedir.
Geliflimin temel kurallar›ndan olan her çocuk yafl›n›n gerektirdi¤i
yaflam› yaflamal›d›r ilkesinin sokakta yaflayan çocuklarda gerçekleflemedi¤i
görülmektedir. Oyun ça¤›ndaki çocu¤un oyun oynamas›, okul
ça¤›ndaki çocu¤un okula gitmesi gerekirken bu çocuklar›n yaflamlar›n›
sokaklarda tehlikeli ve geliflimlerini engelleyen boyutlarda geçirdikleri
görülmektedir.
2
POLAT O., Sokak Çocuklar› , Dernek Yay›nlar›, ‹stanbul, 2002
3
‹bid.