MIG MAG Eriyen Elektrod ile Ark Kaynağı - Gedik Eğitim Vakfı

kaynağı üzerinde durmak daha sağlıklı olacaktır.
Ferritik Paslanmaz Çeliklerin Kaynağı
Kromlu ferritik paslanmaz çelikler % 16-30 Cr ve % 0.05-0.25 C içerirler ve bu bileşimlerinden
ötürü iç yapılarında ostenit oluşumu yok denebilecek kadar azdır ve soğuma esnasında ostenit-ferrit
dönüşümü yoktur, dolayısı ile de su verme yolu ile sertleştirilemezler. Soğuma esnasında martenzit
oluşumu tehlikesi bulunmadığından, kaynak kabiliyetleri martenzitik türe nazaran daha iyidir.
Ferritik paslanmaz çeliklerin kaynağında en büyük sorun, malzemenin 1150°C'nin üzerinde tane
büyümesine karşı olan eğilimidir. Kaynak esnasında ısının tesiri altında kalan bölgenin bir kısmı bu
sıcaklığa erişir ve buralarda tane büyümesi başlar. Kromlu ferritik çelikler normal olarak ince taneli
sünek bir yapıya sahiptirler, iri taneli hale geçince yapı gevrekleşir, çentik darbe mukavemeti düşer, geçiş
sıcaklığı yükselir ve bu iri taneleri de ısıl işlemlerle tekrar ince hale getirmek mümkün değildir.
Ferritik paslanmaz çelikler muhakkak bir miktar karbon içerirler. Karbon, ferrit içinde çok az
çözülebildiği için yapıda incecik dağılmış karbürler halinde bulunur. Kaynak esnasında yüksek
sıcaklıktan ötürü bu karbürlerin bir kısmı, etrafındaki ferritle reaksiyona girer ve küçük yerel ostenit
bölgeleri oluşturur ve ortaya çıkan ostenit, irileşen ferrit tanelerinin çevresinde bir ağ şeklinde yer alır. Bu
çeliklerin kaynağında öyle bir kaynak yöntemi uygulanmalıdır ki ısının tesiri altındaki bölge 1150°C'yi aşan
sıcaklıklarda mümkün mertebe kısa süre kalmalıdır, bu ise ancak kaynağın çok kısa pasolarla yapılması
ve hemen soğutulması ile mümkündür. İri taneli yapı teorik olarak sıcak döğme ile (örneğin sıcak olarak
çekiçleme) düzeltilebilir. Fakat yüksek sıcaklıkta daima bu işlemi gerçekleştirmek mümkün değildir.
Özellikle bu çekiçleme işlemi parça soğukken kesinlikle yapılmamalıdır. Kaynak metalinde tane büyümesinin
neden olduğu gevreklik, ostenitik elektrod kullanılarak giderilebilir. % 0.1'-den fazla C içeren esas
metal halinde ise, % 25 Cr ve % 20 Ni içeren elektrodlar tavsiye edilir.
Bu tür çeliklerde ortaya çıkabilecek bir diğer olay da sigma fazının oluşumudur. Ferrit ve ostenite
nazaran çok kırılgan ve gevrek olan sigma fazı krom ve demirin metaller arası bileşiğidir. Röntgen
difraksiyonu ile yapılan araştırmalara göre, sigma fazı bileşiminde yaklaşık % 52 Cr ve % 48 Fe
içermektedir. Sigma fazı anti-magnetik olup 700-800 Vickers sertliği civarındadır. Sigma fazı temper
gevrekliğinde sorun yaratır. Temper gevrekliği ya da 475°C gevrekliği olarak tanımlanan olay, ferritik
çeliklerin 450-525°C civarında ısıtılıp, bir müddet bekletilmesi sonucu ortaya çıkan sertleşme ve
gevrekleşme olayıdır. Temper gevrekliği tanelerarası korozyonda da olumsuz etki yapmakta ve
malzeme nitrik aside karşı direncini kaybetmektedir. Temper gevrekliğini ortadan kaldırmak için parçayı
kısa süreli olarak 700-800°C'de tavlamak ve bunun ardından suda soğutmak gereklidir.
Krom ve karbon oranı yüksek olan ferritik çeliklerin kaynağında 200°C'lik bir öntavlama
uygulanabilir.
Ferritik kromlu paslanmaz çeliklerin MIG kaynağı normal koşullarda doğru akımda elektrod (tel)
pozitif kutuba bağlanarak gerçekleştirilir. Bu tür paslanmaz çeliklerin kaynağında sprey ark
kullanılması halinde Argon + % 1 Oksijen karışımı koruyucu gaz ve kısa ark için ise Helyum + Argon
121