ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK ...

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK ... ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK ...

library.cu.edu.tr
from library.cu.edu.tr More from this publisher
22.10.2013 Views

3.MATERYAL VE METOD İbrahim KIR 5’e düşerken en fazla 9’a çıkabileceğini belirtmiştir. Bu yüzden insanlar karmaşık sorunlarla karşılaştıklarında söz konusu sorunu daha iyi anlayabilmek için sorunu bileşenlerine ayırmalı ve bu bileşenleri hiyerarşik bir şekilde düzenlemelidirler. Diğer bir deyişle karar verme sorunun olabildiğince ayrıntılı olarak ortaya konması ve daha sonra hiyerarşi olarak adlandırılan ve her biri bir dizi öğeden oluşan katmanlar halinde incelenmesi gerekir. Analitik Hiyerarşi Prosesi tekniği karmaşık karar problemlerinde karar alternatif ve kriterlerine göreceli önem ve değerleri verilmek suretiyle yönetsel karar mekanizmasının çalıştırılmasına dayanan bir “çok amaçlı karar verme” yöntemidir. AHP her sorun için amaç, kriter, olası alt kriter seviyeleri ve seçeneklerden oluşan hiyerarşik bir model kullanır. Karışık, anlaşılması güç veya yapısallaşmamış sorunlar için genel bir yöntemdir ve üç temel prensip üzerine kurulmuştur: a) Hiyerarşilerin oluşturulması prensibi b) Üstünlüklerin belirlenmesi prensibi c) Mantıksal ve sayısal tutarlılık prensibi Hiyerarşinin tüm parçaları birbirleri ile ilgilidir ve bir faktördeki değişimin diğer faktörleri nasıl etkilediği kolayca görülebilir. AHP ‘nin hiyerarşik yapısındaki bu esneklik ve etkinlik karar vermeye karar sürecinde çok yardımcı olur. Kararları bu yapıda kurarak; birçok veri türü bir araya getirilebilir, performans seviyelerindeki farklılıklar birbirine uygun hale getirilebilir ve farklı gözüken nesneler arasında karşılaştırma yapılabilir. Analitik Hiyerarşi Prosesi, karmaşık yönetim modelleme problemlerinden Toplam Kalite Yönetimine, muhasebe ve finansmandan imalata, müşteri seçiminden personel değerlendirmeye, bilgisayar yazılımlarının değerlendirilmesinden proje seçimine, strateji belirlemeden yatırım kararlarına, çok geniş bir kullanım yelpazesine sahiptir. 50

3.MATERYAL VE METOD İbrahim KIR 3.2.1.1. AHP ‘nin Aşamaları AHP çok amaçlı karar vermede amaçlardan yalnızca birine karar vermek için yapılmış uygulamaların geniş bir yelpazesinde başarı ile uygulanmıştır. Karar verilen problem için AHP yönteminin uygulanması dört aşamada gerçekleşmiştir. 1.Aşama: Karar verilen problemin hiyerarşik yapısı (ayrıştırma): AHP’de bir problem hiyerarşi yardımıyla düzenlenmektedir. Bu aşamada problemler ayrıştırılmakta ve değişik düzeylerdeki kriterlerin hiyerarşik modeli oluşturulmaktadır. Yöntemde seçenekler önceden belirlenmekte ve hedefe ulaşmak için bu seçenekler önem derecelerine göre sıralanmaktadır. Şekil 3.1.’de genel hiyerarşik yapı modeli görülmektedir. Şekil 3.1. Hiyerarşik Yapı Örneği Şekil 3.1.’de örnek amaçlı çok basit bir hiyerarşi oluşturulmuştur. Birinci düzeyde problemin amacı belirlenir. İkinci düzeyde bu amaç birkaç kriterle karakterize edilmiştir. Bu kriterler çalışmanın içeriğine göre eğer gerekliyse alt kriterlere de ayrılabilir. En alt düzeyde karar alternatifleri bulunur. Çalışmada “Öğretmen Performansının Değerlendirilmesi” amaç olarak belirlenmiş olup dershane içerinde yönetimin oluşturduğu ekip ile şekil 3.2.’de oluşturulan hiyerarşik yapı oluşturulmuştur. 51

3.MATERYAL VE METOD İbrahim KIR<br />

3.2.1.1. AHP ‘nin Aşamaları<br />

AHP çok amaçlı karar vermede amaçlardan yalnızca birine karar vermek<br />

için yapılmış uygulamaların geniş bir yelpazesinde başarı ile uygulanmıştır. Karar<br />

verilen problem için AHP yönteminin uygulanması dört aşamada gerçekleşmiştir.<br />

1.Aşama: Karar verilen problemin hiyerarşik yapısı (ayrıştırma):<br />

AHP’de bir problem hiyerarşi yardımıyla düzenlenmektedir. Bu aşamada<br />

problemler ayrıştırılmakta ve değişik düzeylerdeki kriterlerin hiyerarşik modeli<br />

oluşturulmaktadır. Yöntemde seçenekler önceden belirlenmekte ve hedefe<br />

ulaşmak için bu seçenekler önem derecelerine göre sıralanmaktadır. Şekil 3.1.’de<br />

genel hiyerarşik yapı modeli görülmektedir.<br />

Şekil 3.1. Hiyerarşik Yapı Örneği<br />

Şekil 3.1.’de örnek amaçlı çok basit bir hiyerarşi oluşturulmuştur. Birinci<br />

düzeyde problemin amacı belirlenir. İkinci düzeyde bu amaç birkaç kriterle<br />

karakterize edilmiştir. Bu kriterler çalışmanın içeriğine göre eğer gerekliyse alt<br />

kriterlere de ayrılabilir. En alt düzeyde karar alternatifleri bulunur.<br />

Çalışmada “Öğretmen Performansının Değerlendirilmesi” amaç olarak<br />

belirlenmiş olup dershane içerinde yönetimin oluşturduğu ekip ile şekil 3.2.’de<br />

oluşturulan hiyerarşik yapı oluşturulmuştur.<br />

51

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!