ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK ...

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK ... ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK ...

library.cu.edu.tr
from library.cu.edu.tr More from this publisher
22.10.2013 Views

2.ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR İbrahim KIR ölçmek amacıyla, Yang ve Lee (1997) de Fabrika Yeri Seçimi için bir karar modeli oluşturmada AHP kullanmışlardır. Yazarlar, dinamik bir yapıya sahip olması ve esneklik sağlaması nedeniyle, literatürde genel kabul görmüş çok kriterli karar verme, karışık tamsayılı programlama gibi yöntemlere bir alternatif olarak AHP’yi kullandıklarını söylemektedirler. 2.3.2. AHP ‘nin Katkı Ve Kısıtları Kısıtları: AHP hakkında yazılmış ve yapılmış bütün bu makale ve uygulamalara rağmen, AHP ile ilgili birçok anlaşılmayan ve eleştirilen nokta da bulunmaktadır. Yöntemi eleştirenler dezavantaj olarak seçeneklerden birinin değerlendirme dışı bırakılması ya da yeni bir seçeneğin değerlendirmeye alınması durumunda seçeneklerin sıralamasının değişebilmesini (fakat gerçek hayatta Karar verenler bu şekilde davranabilir), nominal ölçekte alınan bilginin oran ölçeği olarak kullanılmasını (örneğin ikili karşılaştırmalar matrisi oluşturulurken karar verenin a’yı b’ye “fazla tercih etmesi” durumunda 5 kullanılıyor fakat sanki Karar Veren Wa/Wb=5 demiş gibi işlem yapılıyor) göstermişlerdir. Kısıt ve eleştiriler şu şekilde gösterilebilir; • Sıra değiştirme (tank reversal) olgusu AHP ‘nin uygulanmasında dikkat edilmesi gereken bir konudur ve herhangi bir karar alternatifi probleme eklendiğinde veya çıkarıldığında karar alternatifleri sıralamasının değişmesi durumudur. Sıra değiştirme durumunun geçerliliği konusunda literatürdeki tartışmalar devam etmektedir. • Modelleme sürecinin subjektif doğası AHP ‘nin bir kısıtı olarak görülmektedir. Bu, metodolojinin “kesinlikle doğru” kararları garanti edemeyeceği anlamına gelir. • Bir karar hiyerarşisindeki kademe sayısı arttıkça ikili karşılaştırma sayısı da artar. Bu durum, AHY modelini kurmak için daha fazla zaman ve çabayı gerektirir. Expert Choice ve diğer yazılım programlarının kullanılması gereken zaman ve çabayı azaltmasına rağmen, metodolojinin yine de daha az 44

2.ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR İbrahim KIR biçimsel yöntemlere göre daha fazla zaman ve çabayı gerektirdiği ileri sürülmektedir. Katkıları: Yukarıdaki kısıtlar ve eleştirilere rağmen AHP ‘nin karar vermeye oldukça büyük katkıları olmaktadır. Bu katkılar aşağıdaki gibi gösterilebilir; AHP, karar vericinin hedefe ilişkin tercihlerini doğru bir şekilde belirlemesine olanak veren uygulaması kolay bir karar verme metodolojisi sağlar. • Karmaşık problemleri basitleştiren bir yapısı/süreci vardır. • Karar vericilerin kararı probleminin tanımı ve unsurlarına ilişkin anlayışlarını arttırır. • Bir karar problemine ilişkin hem objektif hem de subjektif düşüncelerle, hem nitel hem de nicel bilgilerin karar sürecine dahil edilmesine olanak verir. • Karar vericinin duyarlılık analizi yaparak nihai kararın esnekliğini analiz etmesi mümkündür. • Karar vericilerin yargılarının tutarlılık derecesinin ölçülmesine olanak tanır. • Grup kararlarında kullanımı uygundur. • AHP ‘ye yazdım paketi Expert Choice , karar vericinin uygulamayı hızlı ve doğru bir şekilde gerçekleştirmesine imkan verir. (Kuruüzüm ve Atsan, 2001) 2.3.3.Expert Choice Programı Expert Choice (EC) yazılım paketi Analitik Hiyerarşi Prosesi’nin yazılım programı olarak Expert Choice firması tarafından geliştirilmiştir. EC, karmaşık problemlerin analizinde kullanılan bir karar destek aracıdır. Karar vericilerin çok basit ve kolay bir biçimde karar probleminin hiyerarşik yapıda görüntülemelerine, gerekli ilgili yargıları yapmalarına otomatik olarak özdeğer yaklaşımları ile göreli öncelikleri hesaplamalarına olanak vermektedir. Karar verici ikili karşılaştırma yaparken sözel, sayısal veya grafiksel karşılaştırma seçeneklerinden istediğini tercih edebilir. Ayrıca bireysel ve grup bazında analiz yapmaya elverişli bir programdır. Dünyanın her yerinde çok yüksek sayıda özel firma veya kamu kuruluşu, çok farklı uygulama alanlarında Expert Choice yazılımını kullanmaktadır. 45

2.ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR İbrahim KIR<br />

ölçmek amacıyla, Yang ve Lee (1997) de Fabrika Yeri Seçimi için bir karar modeli<br />

oluşturmada AHP kullanmışlardır. Yazarlar, dinamik bir yapıya sahip olması ve<br />

esneklik sağlaması nedeniyle, literatürde genel kabul görmüş çok kriterli karar<br />

verme, karışık tamsayılı programlama gibi yöntemlere bir alternatif olarak AHP’yi<br />

kullandıklarını söylemektedirler.<br />

2.3.2. AHP ‘nin Katkı Ve Kısıtları<br />

Kısıtları: AHP hakkında yazılmış ve yapılmış bütün bu makale ve<br />

uygulamalara rağmen, AHP ile ilgili birçok anlaşılmayan ve eleştirilen nokta da<br />

bulunmaktadır. Yöntemi eleştirenler dezavantaj olarak seçeneklerden birinin<br />

değerlendirme dışı bırakılması ya da yeni bir seçeneğin değerlendirmeye alınması<br />

durumunda seçeneklerin sıralamasının değişebilmesini (fakat gerçek hayatta Karar<br />

verenler bu şekilde davranabilir), nominal ölçekte alınan bilginin oran ölçeği olarak<br />

kullanılmasını (örneğin ikili karşılaştırmalar matrisi oluşturulurken karar verenin a’yı<br />

b’ye “fazla tercih etmesi” durumunda 5 kullanılıyor fakat sanki Karar Veren<br />

Wa/Wb=5 demiş gibi işlem yapılıyor) göstermişlerdir. Kısıt ve eleştiriler şu şekilde<br />

gösterilebilir;<br />

• Sıra değiştirme (tank reversal) olgusu AHP ‘nin uygulanmasında dikkat<br />

edilmesi gereken bir konudur ve herhangi bir karar alternatifi probleme<br />

eklendiğinde veya çıkarıldığında karar alternatifleri sıralamasının değişmesi<br />

durumudur. Sıra değiştirme durumunun geçerliliği konusunda literatürdeki<br />

tartışmalar devam etmektedir.<br />

• Modelleme sürecinin subjektif doğası AHP ‘nin bir kısıtı olarak<br />

görülmektedir. Bu, metodolojinin “kesinlikle doğru” kararları garanti<br />

edemeyeceği anlamına gelir.<br />

• Bir karar hiyerarşisindeki kademe sayısı arttıkça ikili karşılaştırma sayısı da<br />

artar. Bu durum, AHY modelini kurmak için daha fazla zaman ve çabayı<br />

gerektirir. Expert Choice ve diğer yazılım programlarının kullanılması<br />

gereken zaman ve çabayı azaltmasına rağmen, metodolojinin yine de daha az<br />

44

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!