ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK ...

2.ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR İbrahim KIR
çalışma yapıp yapmadığını anlamak için aynı soru iki kere, fakat farklı bir tarzda
sorulur. Aynı sonuç alınırsa, değerlendiricinin görüşünde samimi olduğu anlaşılır.
Özetle, yanıtların geçerliliği araştırıldıktan sonra değerlendirme çizelgesi,
işaretlenen tüm tanıtımsal deyimlerin ağırlık ortalaması alınarak puanlanır. Ağırlıklı
puanların toplanmasıyla işgörenin performans düzeyi bulunur.
Bu yöntemin uygulanmasının kolaylığı yanında güçlükleri de bulunmaktadır.
Sistemin kurulması ve ağırlıklandırılması önemli sorundur. Bunun yanı sıra uygun
bir soru ve tanıtımsal deyimler listesini hazırlamak ve her iş kümesi için bir liste
oluşturmak kolay değildir. Bu, daha fazla zaman ve para harcanmasını ve
istatistikçiler ile psikologların istihdam edilmelerini gerektirir.
Zorunlu Seçim Yöntemi: Daha yeni değerlendirme yaklaşımlarından birisi
de Zorunlu Seçim Yöntemidir. Bu yöntemde kullanılan değerlendirme ölçeği
formunda her biri dört veya beş cümleden oluşan çok sayıda tanıtımsal deyim
grupları yer almaktadır. Değerlendirici, her bir grup içinde değerlenmekte olan bireyi
en iyi biçimde tasvir eden ve kişinin durumuna en az uyan iki cümleyi işaretlemek
zorundadır. Her dörtlük, işgörenin lehinde olan iki olumlu ve aleyhinde olan iki
olumsuz cümleden oluşmaktadır. Her cümleye verilen ağırlık değerlendiriciden
gizlenmiştir. Değerlendiriciler, mümkün olan en iyi biçimde çalışanların
davranışlarını rapor etmek ve bunlara uyduğunu düşündükleri cümleleri işaretlemek
durumundadırlar. (Dicle, 1982) Değerlendiriciler, personelin durumlarına uygun
tanıtımsal deyimleri işaretlerken, onlara yüksek veya düşük bir değer verip
vermediklerini en azından tam olarak bilemezler. Bu nedenle Zorunlu Seçim
Yöntemine göre değerlendirme, diğer yöntemlerden daha nesnel ve kişisel
önyargılardan daha fazla soyutlanmış olarak yapılır.
Kritik Olay Yöntemi: Değerlendirme konusunda daha yeni yaklaşımlardan
başka biri, kritik olay yöntemidir. Bu yöntem işgören davranışındaki kritik olayları
teşhis etmeyi, sınıflandırmayı ve kaydetmeyi içermektedir.
ІІ. Dünya Savaşı yıllarında daha basit ve doğru bir başarı değerlendirme
sisteminin araştırılması sırasında A.B.D. Ordusu tarafından İlginç Olaylar Yöntemi
geliştirilmiştir. Kuramsal açıdan bu yaklaşım, bir işteki üstün veya düşük performans
arasında ayırım yapan belirli kilit işlere veya olaylara dayanır. Değerlendiriciler veya
35