ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK ...

2.ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR İbrahim KIR
ölçmek amacıyla geliştirilmiş yönetim aracı olan performans değerlendirme,
“kişilikleri, katkıları ve grup üyelerinin erkini değerlendirmek maksadıyla örgütlerde
kullanılan tüm biçimsel sistemlerle ilgilidir.” Genel anlamda performans
değerlendirme, kişinin yeteneklerini, gizil gücünü, iş alışkanlıklarını, davranışlarını
ve benzeri niteliklerini diğer kişilerle karşılaştırmak suretiyle yapılan sistematik bir
ölçmedir.(Ataay, 1985) Başka bir ifadeyle, performans değerlendirme, örgütlerdeki
insan kaynaklarını tanıma, gözlemleme, ölçme ve geliştirme süreci olarak
tanımlanmaktadır.(Cardy ve Dobbins, 1985)
Performans değerlendirme, bir örgütteki personelin belirli bir dönem içinde
çalışmalarının veya yeteneklerinin önceden belirlenmiş bir ölçüte göre birçok yönden
sistemli olarak ölçülmesi ve onların gelecekteki gizil güçlerinin (gelişme
potansiyellerinin) ortaya çıkarılmasını sağlar. Performans değerlendirme, kısaca,
işgörenlerin görevlerini ne ölçüde iyi yaptıklarını, eksikliklerini ve gelişme
potansiyellerini saptamaya ilişkin çabaların tümü olarak tanımlanmaktadır.(Dicle,
1982) Başka bir tanımla, performans değerlendirme, “örgütlerde belli amaçlara göre,
personelin görevindeki başarı, tutum ve davranışları ile ahlaki durum ve özelliklerini
belirleyen, örgütün başarısına olan katkılarını değerlendiren planlı ve çok evreli bir
süreçtir.”
Kısaca performans değerlendirme, bir bireyin veya bir takımın iş
performansını gözden geçirme ve değerlendirme sistemidir. (Mondy ve Noe ve
Premeaux, 2002) Kuşkusuz, takımların performanslarını değerlendirmede de birey,
odak noktasındadır.
Etkili bir performans değerlendirme sistemini geliştirme, insan kaynaklan
yönetiminin önde gelen bir konusu olmuş ve olmaya devam edecektir. Ancak
performans değerlendirme sistemlerinin bireyleri motive etmediğini ve gelişmelerine
etkili bir şekilde yol göstermediğini ortaya koyan önemli kanıtlara dikkat çekilmiş ve
ayrıca bu sistemlerin astlar ile üstler arasında çatışma yarattığı ve işlevsel olmayan
davranışlara götürdüğü görüşü de ortaya konmuştur. (Lawler, 1994) Bu ve benzeri
eleştirilere karşın, bugün birçok başarılı şirket bunun yapılması gereken ciddi bir iş
olduğunu düşünmektedir. Performans değerlendirme bir sonuç değildir, fakat daha
çok performansı etkileyen araçtır.
13