şizofrenik bozuklukta cinsel işlev bozuklukları - Çukurova Üniversitesi
şizofrenik bozuklukta cinsel işlev bozuklukları - Çukurova Üniversitesi
şizofrenik bozuklukta cinsel işlev bozuklukları - Çukurova Üniversitesi
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
şizofren hastalar, antipsikotik alan şizofren hastalar, sağlıklı gönüllüler. Antipsikotik<br />
kullananlarda düşük libido, düşük <strong>cinsel</strong> performans, düşük <strong>cinsel</strong> istek, erken boşalma,<br />
ereksiyon problemleri ve düşük <strong>cinsel</strong> tatmin görülmüştür. Bir çalışmada hangi<br />
belirtilerin ilaçla ve hangilerinin hastalıkla ilişkilendirilmesi gerektiği sorulmuştur.<br />
Genellikle ilaç kullanımı durdurulduğunda <strong>cinsel</strong> fonksiyon artmıştır 77 .<br />
Henüz ikinci kuşak antipsikotik’lerin ikili ilişkiler ve sosyal ihtiyaçlar üzerindeki<br />
etkisi üzerine basılı yayın bulunmamaktadır. Bunların daha az ekstrapiramidal<br />
belirtilere neden olduğu görülmektedir 80 . Buna rağmen sakinleştirici, disfori, <strong>cinsel</strong><br />
bozukluk, kilo alma, endokrin etkiler, otonomik ve kardiovasküler etkiler, antikolinerjik<br />
etkiler ve nöbetler, bazı ekstrapiramidal sorunlar gibi istenmeyen yan etkileri<br />
mevcuttur 81 .<br />
İkinci kuşak antipsikotiklerin <strong>cinsel</strong> bozukluk yan etkileri ile ilgili literatürde çok<br />
az bilgi bulunmaktadır. Birçok klinik çalışması sistematik olarak <strong>cinsel</strong> fonksiyon<br />
oranlaması yapmamaktadır; daha çok COSTART terminolojisindeki sexual yan etkilere<br />
dayanılmaktadır 82 . Son bir çalışma risperidone, olanzapine, quetiapine ve haloperidol’i<br />
<strong>cinsel</strong> bozukluğun ve reproduktif yan etkilerin ölçülmesinde kullanmıştır 83 . Bu<br />
çalışmada oran % 35-43 olarak tespit edilmiştir. Ketiyapin’deki <strong>cinsel</strong> bozukluk oranı %<br />
18 olarak tespit edilmiştir. Reprodüktif yan etkiler, haloperidol ve olanzapin için % 6-7<br />
olarak benzer çıkmış, ketiyapin için % 3, risperidon için % 12 çıkmıştır.<br />
3.4.1. Klozapin<br />
Tuberoinfundibular yolakta klozapin’in dopamin blokajı için düşük eğilimi vardır<br />
ve plasma prolaktin seviyelerinde etkisi gözardı edilecek kadar azdır 84 . Klozapin<br />
tedavisi sırasında <strong>cinsel</strong>lik birinci kuşak antipsikotik’lerin kullanımındakinden daha<br />
iyidir. 100 şizofren hastayı içeren bir çalışmada bu şekilde daha az <strong>cinsel</strong> bozukluk<br />
tespit edilmiştir 85 . Daha yakında yapılan bir çalışmada klozapinle diğer antipsikotiklere<br />
göre daha iyi düzeyde orgazm, haz alma oranları tespit edilmiştir 86 . Başka bir çalışmada<br />
<strong>cinsel</strong> yan etkilerin klozapin ve haloperidol tedavisinde yaklaşık aynı miktarlarda tespit<br />
edilmiş ama klozapin tedavisinde yüksek plazma klozapin seviyesinde <strong>cinsel</strong> bozukluk<br />
bulunmuştur 87 . Başka bir çalışmada klozapin tedavisinde, haloperidol ve risperidon<br />
tedavisine oranla önemsiz derecede <strong>cinsel</strong> bozukluk tespit edilmiştir; bunun sebebi<br />
prolactin-sparing etkileri olabilir 88 . Klozapin tedavisinde priapizm ve empotans,<br />
23
Change language