şizofrenik bozuklukta cinsel işlev bozuklukları - Çukurova Üniversitesi

şizofrenik bozuklukta cinsel işlev bozuklukları - Çukurova Üniversitesi şizofrenik bozuklukta cinsel işlev bozuklukları - Çukurova Üniversitesi

library.cu.edu.tr
from library.cu.edu.tr More from this publisher
22.10.2013 Views

azal ganglia, talamus) bölgelerde hacim değişiklikleri olduğu bildirilmiştir 32 . Ayrıca şizofreni hastalarında hipokampusta bölgesel şekil değişiklikleri olduğu da gösterilmiştir 33 . Üst temporal girus hacmindeki azalmanın varsanılar ve elektrofizyolojik değişikliklerle, orta frontal korteks hacim azalmasının ise negatif belirtilerle ilişkili olduğunu bildiren yayınlar vardır 34,35 . Ksenon kullanılarak yapılan ilk beyin kan akımı çalışmasında, normalde beyin ön bölgelerinin arka bölgelerine göre daha fazla kanlanması beklenirken, şizofren hastalarda beynin ön bölgelerine olan kan akımında azalma olduğu gözlenmiş ve bu bulgu “hipofrontalite” olarak tanımlanmıştır 36 . PET çalışmalarında, hem kronik hem de hiç ilaç kullanmamış ilk atak hastalarda hipofrontalite saptanmıştır ve negatif belirtilerle ilişkili olduğu bildirilmiştir 35 . Şizofreni hastalarında, frontal bölgenin yanı sıra temporal lobda da kan akımı değişiklikleri bildirilmiştir. Pozitif psikotik belirtiler ile temporal lobda kanlanma artışı arasında ilişki olması en sık bildirilen bulgular arasındadır. İşitme varsanısı olan hastalarda medyal temporal bölgelerde kanlanma artışı olduğu gösterilmiştir 37 . 2.4.4. Nörokimyasal Etmenler Şizofrenide subkortikal yapılarda aşırı dopamin etkinliği, prefrontal kortikal yapılarda ise azalmış dopamin etkinliği olduğu, subkortikal mezolimbik dopamin yolaklardaki aşırı etkinliğin pozitif belirtilere, mezokortikal dopamin yolaklarının etkinliğindeki azalmanın ise negatif belirtilere ve bilişsel kayıplara yol açtığı iddia edilmiştir 38 . Şizofreni hastalarında, kortekste 5-HT2A sayısında azalma, 5-HT1A sayısında artma olduğu bildirilmiştir 39 . Postmortem çalışmalarda, şizofreni hastalarında pre ve postsinaptik glutamerjik değişkenlerde anormallikler saptanmıştır. Frontal kortikal alanlarda glutamat reseptörlerinde artış, prefrontal ve hipokampal bölgelerde glutamat etkinliğinde azalma, kortikal glutamamt salıverilmesinde azalma, geri alımında ise artış bildirilmiştir 40 . GABA sentezinden sorumlu olan glutamik asit dekarboksilaz enziminin mRNA’sında da azalma tespit edilmiştir 41 . GABA’erjik nöronlarda GABA ile birlikte bulunan NADPH diaforezin dağılımının değerlendirildiği çalışmalarda, şizofreni 10

hastalarında korteksin derin katmanlarında dış katmanlara göre daha fazla yoğunluk olduğu görülmüş, bu da şizofrenide nöronların göç etmesinde bozukluk olduğu görüşüyle uyumlu bulunmuştur 42 . 2.4.5. Nörogelişimsel Varsayım Nörogelişimsel modele göre genetik ve erken gelişimsel etkenlerin bir araya gelmesiyle oluşan bir beyin hasarı beynin normal olgunlaşma sürecini bozmaktadır ve nöronların gelişiminin erken dönemlerinde meydana gelen genetik ve epigenetik olaylar nöron gelişimini olumsuz etkilemektedir. Bu etkilenme, hücre çoğalması, hücre farklılaşması, hücre göçü, programlı hücre ölümü, sinaps oluşumu, nöron devresi oluşumu aşamalarında olabilir. Sinir sistemi gelişiminin ilerleyen dönemlerinde, bu etkiler sonucu ortaya çıkabilecek sinyal iletimi bozuklukları ve nöron devrelerinin anormallikleri şizofreni belirtilerinin ortaya çıkmasına yol açıyor olabilir 20 . edilmiştir. 2.4.6. Nörodejeneratif Varsayım Şizofrenide nörodejeneratif hastalıkların bazı özelliklerinin bulunduğu iddia Yaşamın erken evresinde tamamlanan, hastalık başlayana kadar belirti göstermeyen, hastanın giderek kötüleşmesine neden olan, bir klinik tablonun, yalnız nörogelişimsel bir süreçle açıklanması zor görülmektedir. Bu nedenle şizofreninin nörogelişimsel bir bozukluğun üzerine eklenen nörodejeneratif bir bozukluk olabileceği belirtilmektedir. Nörodejeneratif bir sürecin aleyhine olan en önemli bulgu ise dejenerasyonun ifadesi olan gliozisin şizofreni hastalarının beyinlerinde görülmemesidir 20 . 2.5. Şizofrenik Bozukluğun Klinik Özellikleri Genellikle 15-45 yaş arasında çoğunlukla 18-25 yaşlarında başlar (E’te 18, K’da 21). Ne kadar erken başlarsa prognoz o kadar kötüdür. Kadınlarda prognoz biraz daha iyidir. İlk nöbetlerin % 50 sinde hiçbir kamçılayıcı etken bulunmayabilir. % 70-80’inde atipik belirtilerle başlar (Non-spesifik belirtiler). 11

azal ganglia, talamus) bölgelerde hacim değişiklikleri olduğu bildirilmiştir 32 . Ayrıca<br />

şizofreni hastalarında hipokampusta bölgesel şekil değişiklikleri olduğu da<br />

gösterilmiştir 33 .<br />

Üst temporal girus hacmindeki azalmanın varsanılar ve elektrofizyolojik<br />

değişikliklerle, orta frontal korteks hacim azalmasının ise negatif belirtilerle ilişkili<br />

olduğunu bildiren yayınlar vardır 34,35 .<br />

Ksenon kullanılarak yapılan ilk beyin kan akımı çalışmasında, normalde beyin ön<br />

bölgelerinin arka bölgelerine göre daha fazla kanlanması beklenirken, şizofren<br />

hastalarda beynin ön bölgelerine olan kan akımında azalma olduğu gözlenmiş ve bu<br />

bulgu “hipofrontalite” olarak tanımlanmıştır 36 . PET çalışmalarında, hem kronik hem de<br />

hiç ilaç kullanmamış ilk atak hastalarda hipofrontalite saptanmıştır ve negatif belirtilerle<br />

ilişkili olduğu bildirilmiştir 35 .<br />

Şizofreni hastalarında, frontal bölgenin yanı sıra temporal lobda da kan akımı<br />

değişiklikleri bildirilmiştir. Pozitif psikotik belirtiler ile temporal lobda kanlanma artışı<br />

arasında ilişki olması en sık bildirilen bulgular arasındadır. İşitme varsanısı olan<br />

hastalarda medyal temporal bölgelerde kanlanma artışı olduğu gösterilmiştir 37 .<br />

2.4.4. Nörokimyasal Etmenler<br />

Şizofrenide subkortikal yapılarda aşırı dopamin etkinliği, prefrontal kortikal<br />

yapılarda ise azalmış dopamin etkinliği olduğu, subkortikal mezolimbik dopamin<br />

yolaklardaki aşırı etkinliğin pozitif belirtilere, mezokortikal dopamin yolaklarının<br />

etkinliğindeki azalmanın ise negatif belirtilere ve bilişsel kayıplara yol açtığı iddia<br />

edilmiştir 38 .<br />

Şizofreni hastalarında, kortekste 5-HT2A sayısında azalma, 5-HT1A sayısında<br />

artma olduğu bildirilmiştir 39 .<br />

Postmortem çalışmalarda, şizofreni hastalarında pre ve postsinaptik glutamerjik<br />

değişkenlerde anormallikler saptanmıştır. Frontal kortikal alanlarda glutamat<br />

reseptörlerinde artış, prefrontal ve hipokampal bölgelerde glutamat etkinliğinde azalma,<br />

kortikal glutamamt salıverilmesinde azalma, geri alımında ise artış bildirilmiştir 40 .<br />

GABA sentezinden sorumlu olan glutamik asit dekarboksilaz enziminin<br />

mRNA’sında da azalma tespit edilmiştir 41 . GABA’erjik nöronlarda GABA ile birlikte<br />

bulunan NADPH diaforezin dağılımının değerlendirildiği çalışmalarda, şizofreni<br />

10

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!