şizofrenik bozuklukta cinsel işlev bozuklukları - Çukurova Üniversitesi

şizofrenik bozuklukta cinsel işlev bozuklukları - Çukurova Üniversitesi şizofrenik bozuklukta cinsel işlev bozuklukları - Çukurova Üniversitesi

library.cu.edu.tr
from library.cu.edu.tr More from this publisher
22.10.2013 Views

ve boşalamama rahatsızlığı ile ilişkilendirilmiştir. Kalsiyum kanal blokajı cinsel bozukluğa neden olmaktadır 8 . Ayrıca yüksek prolaktin seviyesi de cinsel bozukluğa neden olmaktadır. Hiperprolaktinemi, hipogonadizme neden olup, testesteron seviyesini düşürmektedir 9 . Prolaktinin cinsel aktivitede doğrudan etkisi vardır; bromokriptin ile prolaktin seviyesinin normalleştirilmesi, testesteron seviyesi artmadan cinselliğin yeniden sağlanmasına neden olmuştur 10 . Antipsikotik tedavi ile sağlanan prolaktin yüksekliği hipofiz seviyesinde dopamin blokajı ile oluşmaktadır 11 . Cinsel fonksiyon ve şizofrenlik hakkındaki çalışmaların çok az olması gerçekten dikkat çekicidir. Hastaların % 75’inden fazlası bu konuların konuşulmasından yanadır 12 . Uygun cinsel eğitim ve danışmanlık şizofren tedavisinin bir parçası haline getirilmelidir. Bu konuya daha çok dikkat edilmeli ve gerekli çalışmalar yapılmalıdır. Bu konunun objektif olarak değerlendirilmesinin zor olması sebebiyle araştırmacıların oranları standartlaştırması gerçekten üzerinde çalışılması gereken bir konudur. Her değişik tedavi yöntemi ölçülmelidir. 2

2. GENEL BİLGİLER 2.1. Şizofrenik Bozukluk Tarihçesi Şizofreni psikiyatrinin çok önemli bir hastalığıdır ve çok eski zamanlardan beri şizofrenik belirtilerle ilgili bilgilere rastlanmaktadır. M.Ö. 1400 yıllarından kalmış Hint Veda yazılı metinlerinde, bu gün özellikle ağır bir gidiş gösteren şizofreni tanılı hastalarda karşılaştığımız kimi belirtilerin ayrıntılı olarak anlatıldığı görülmektedir 13 . Şizofreni 18. Yüzyılda araştırmaya ve tedavi etmeye değer bir tıbbi durum olarak ortaya çıkmıştır. 19. Yüzyılda, çeşitli psikotik bozukluklar genel olarak delilik olarak nitelenmiş ve bu bozuklukları eleştirilecek ve kınanacak davranışlar şeklinde görme eğilimi, bu yönde bir harekete neden olmuştur 14 . İlk olarak 1860 yılında Morel tarafından “Demantia Preacox” terimi kullanılmıştır. 1863’de Karl Ludwig, Kahlbaum “Paraphrenia Hebetica” terimini kullanmış; 1871 de Ewald Hecker “Hebephrenie” terimini ileri sürmüştür 15 . Eugen Bleuler, “şizofreni” terimini ilk defa demantia precox’un yerine literatüre getirmiştir. 1911’de bu hastalık için schisis=yarılma, phrenia=akıl, şizofreni, yani “aklın ayrılması” terimini ilk ortaya atan kişi de Bleuler’dir. O bu terimi seçerken hastalarda gözlenen düşünce, duygu ve davranış arasındaki bölünmeyi (schisms) vurgulamak istemiştir. 2.2. Şizofeni İçin Tanı Ölçütlerinin Gelişimi Dünya Sağlık Örgütü ruhsal hastalıklara ilk kez 1948’de yayımlanan “Uluslararası Hastalık, Yaralanma ve Ölüm Nedenleri El Kitabı”’ında yer vermiş ve bu başlık altında psikotik hastalıklar da değerlendirilmiştir. Örgüt, 1960’lardan itibaren daha aktif olarak sürdürdüğü çalışmaları sonucunda 1975’de Ruhsal ve Davranışsal Bozukluklar Sınıflandırması-9 (ICD-9) ve son olarak 1992’de Ruhsal Davranışsal Bozukluklar Sınıflandırması-10 (ICD-10) tanı klavuzlarını yayınlamıştır. ICD-10’da şizofreni ile ilgili konular şizofreni, şizotipal ve sanrılı bozukluklar başlığı altında ele alınmıştır 16 . Amerikan Psikiyatri Birliği (APA) tarafından 1952’de yayımlanan DSM-I sınıflandırmasında şizofreni, şizofrenik reaksiyonlar olarak tanımlanmıştır. Bu sınıflandırmada, tüm ruhsal bozukluklar “tepkisel” olarak ele alınmış ve hepsinin sonunda “reaksiyon” sözcüğüne yer verilmiştir. 1968’de yayımlanan DSM-II’de 3

2. GENEL BİLGİLER<br />

2.1. Şizofrenik Bozukluk Tarihçesi<br />

Şizofreni psikiyatrinin çok önemli bir hastalığıdır ve çok eski zamanlardan beri<br />

<strong>şizofrenik</strong> belirtilerle ilgili bilgilere rastlanmaktadır. M.Ö. 1400 yıllarından kalmış Hint<br />

Veda yazılı metinlerinde, bu gün özellikle ağır bir gidiş gösteren şizofreni tanılı<br />

hastalarda karşılaştığımız kimi belirtilerin ayrıntılı olarak anlatıldığı görülmektedir 13 .<br />

Şizofreni 18. Yüzyılda araştırmaya ve tedavi etmeye değer bir tıbbi durum olarak ortaya<br />

çıkmıştır. 19. Yüzyılda, çeşitli psikotik bozukluklar genel olarak delilik olarak<br />

nitelenmiş ve bu <strong>bozuklukları</strong> eleştirilecek ve kınanacak davranışlar şeklinde görme<br />

eğilimi, bu yönde bir harekete neden olmuştur 14 . İlk olarak 1860 yılında Morel<br />

tarafından “Demantia Preacox” terimi kullanılmıştır. 1863’de Karl Ludwig, Kahlbaum<br />

“Paraphrenia Hebetica” terimini kullanmış; 1871 de Ewald Hecker “Hebephrenie”<br />

terimini ileri sürmüştür 15 .<br />

Eugen Bleuler, “şizofreni” terimini ilk defa demantia precox’un yerine literatüre<br />

getirmiştir. 1911’de bu hastalık için schisis=yarılma, phrenia=akıl, şizofreni, yani “aklın<br />

ayrılması” terimini ilk ortaya atan kişi de Bleuler’dir. O bu terimi seçerken hastalarda<br />

gözlenen düşünce, duygu ve davranış arasındaki bölünmeyi (schisms) vurgulamak<br />

istemiştir.<br />

2.2. Şizofeni İçin Tanı Ölçütlerinin Gelişimi<br />

Dünya Sağlık Örgütü ruhsal hastalıklara ilk kez 1948’de yayımlanan “Uluslararası<br />

Hastalık, Yaralanma ve Ölüm Nedenleri El Kitabı”’ında yer vermiş ve bu başlık altında<br />

psikotik hastalıklar da değerlendirilmiştir. Örgüt, 1960’lardan itibaren daha aktif olarak<br />

sürdürdüğü çalışmaları sonucunda 1975’de Ruhsal ve Davranışsal Bozukluklar<br />

Sınıflandırması-9 (ICD-9) ve son olarak 1992’de Ruhsal Davranışsal Bozukluklar<br />

Sınıflandırması-10 (ICD-10) tanı klavuzlarını yayınlamıştır. ICD-10’da şizofreni ile<br />

ilgili konular şizofreni, şizotipal ve sanrılı bozukluklar başlığı altında ele alınmıştır 16 .<br />

Amerikan Psikiyatri Birliği (APA) tarafından 1952’de yayımlanan DSM-I<br />

sınıflandırmasında şizofreni, <strong>şizofrenik</strong> reaksiyonlar olarak tanımlanmıştır. Bu<br />

sınıflandırmada, tüm ruhsal bozukluklar “tepkisel” olarak ele alınmış ve hepsinin<br />

sonunda “reaksiyon” sözcüğüne yer verilmiştir. 1968’de yayımlanan DSM-II’de<br />

3

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!