Enerjimizi yarına taşıyoruz... - Zorlu Enerji
23.09.2013 • Views
Share Embed Flag

Enerjimizi yarına taşıyoruz... - Zorlu Enerji

Enerjimizi yarına taşıyoruz... - Zorlu Enerji

Enerjimizi yarına taşıyoruz... - Zorlu Enerji

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
zoren.com.tr

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

START NOW

<strong><strong>Enerji</strong>mizi</strong> <strong>yarına</strong> <strong>taşıyoruz</strong>...<br />

Faaliyet Raporu 2008

içindekiler<br />

04 Dünden Bugüne <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu<br />

10 Kurumsal Profil<br />

11 Başl›ca Göstergeler<br />

14 <strong>Zorlu</strong> Grubu<br />

16 <strong>Enerji</strong> Grubu<br />

18 <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu Elektrik Santralleri<br />

22 <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin Yetkinlikleri ve Rekabet Gücü<br />

24 Yönetim Kurulu Başkan›’n›n Mesaj›<br />

26 <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu Başkan›’n›n Değerlendirmesi<br />

30 Yönetim Kurulu<br />

32 Üst Yönetim<br />

34 Yönetimin Faaliyet Sonuçlar›n› Değerlendirmesi ve Analizi<br />

46 <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, İnsan ve Çevre<br />

50 <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu Şirketleri<br />

54 Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu<br />

65 Kâr Dağ›t›m Politikas› ve Önerisi<br />

66 İç Denetim Raporu<br />

67 Yönetim Kurulu Karar›<br />

68 01.01.-31.12.2008 Hesap Dönemine Ait Bağ›ms›z Denetim Raporu<br />

123 Yat›r›mc›lara Bilgiler<br />

124 İletişim

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu; elektrik üretimi ve satışı,<br />

doğal gaz üretimi, dağıtımı ve satışı, proje<br />

sürecinden enerji santrallerinin “anahtar<br />

teslimi” kurulumu ve uzun vadeli bakım<br />

ve işletimi hizmetlerine uzanan bütünleşik<br />

faaliyetleriyle sektöründe benzersiz bir<br />

konum elde etmektedir.<br />

Grup gelecek nesillere sürdürülebilir,<br />

sağlıklı bir çevre bırakmak adına üzerine<br />

düşen sorumlulukla yenilenebilir enerji<br />

kaynaklarına yönelik yatırımlara ağırlık<br />

vermektedir.<br />

1

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

deneyimimizi<br />

2<br />

<strong>yarına</strong> <strong>taşıyoruz</strong>.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, bu<br />

topraklardan aldığı enerjiyi yine bu<br />

topraklara vermeyi amaçlamakta;<br />

engin deneyimiyle ülkemizin<br />

enerji büyüme haritasında ve<br />

sürdürülebilir enerji politikalarının<br />

belirlenmesinde etkili ve<br />

vazgeçilmez oyunculardan biri<br />

olmak için çalışmaktadır.

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

3

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

4<br />

dünden bugüne<br />

16 yıldır sektörünün öncü ve<br />

en güçlü katılımcılarından...

Dünden Bugüne <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong><br />

1993<br />

<strong>Zorlu</strong> Grubu’na ait sanayi kuruluşlarının elektrik ve buhar<br />

ihtiyaçlarını karşılamak üzere <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim<br />

A.Ş. kuruldu.<br />

1997<br />

<strong>Enerji</strong> ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile otoprodüktör<br />

anlaşmaları imzalandı. Lüleburgaz ve Bursa’da iki adet enerji<br />

santralinin yapımına başlandı.<br />

Lüleburgaz’da 7 MW gücünde elektrik ve 20 ton/saat<br />

kapasitesinde buhar verebilen ilk santral devreye alındı.<br />

1998<br />

Lüleburgaz kojenerasyon santraline ait 7 MW elektrik ve 20<br />

ton/saat buhar üretim kapasiteli ikinci ünite ticari işletmeye<br />

alındı.<br />

Bursa kombine çevrim santraline ait 26 MW kurulu gücünde<br />

LM2500 basit çevrim halinde devreye girdi. 9 MW gücünde<br />

buhar türbininin de devreye girmesi ile kombine çevrim<br />

kapasitesi 35 MW’a ulaştı. Böylelikle <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, <strong>Zorlu</strong><br />

Grubu’nun elektrik tüketiminin %100’ünü karşılayabilir<br />

duruma geldi.<br />

1999<br />

Bursa’da ve Lüleburgaz’da 43 MW gücündeki kombine<br />

çevrim santralleri, <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Santral Yapım Grubu<br />

tarafından tamamlandı ve basit çevrim olarak devreye<br />

alındı; toplam kapasite 135 MW‘a ulaştı.<br />

TEİAŞ Bursa Sanayi Transformatör Merkezi’nde <strong>Zorlu</strong><br />

<strong>Enerji</strong>’ye ait 154 kV şalt merkezi kurularak Bursa Santrali<br />

154 kV Türkiye enerji iletim sistemine bağlandı. Kuruluş<br />

amacı Grup tesislerinin tüketeceği enerjiyi üretebilmek olan<br />

Şirket, ürettiği enerjinin %50’ye yakınını Grup dışındaki<br />

şirketlere satar hale geldi.<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

2000<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’nun faaliyet alanlarının genişlemesine<br />

yönelik ilk adım olarak <strong>Zorlu</strong> Endüstriyel ve <strong>Enerji</strong> Tesisleri<br />

İnş. Tic. A.Ş. kuruldu. <strong>Zorlu</strong> Endüstriyel tarafından toplam<br />

kapasite 156 MW elektrik, 150 ton/saat buhar’a çıkarıldı.<br />

Kapasitesinin <strong>Zorlu</strong> Grubu dışına satılma oranı %70’e<br />

yükseldi ve <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu enerji piyasasında yerini aldı.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin ödenmiş sermayesinin %20’si İMKB<br />

aracılığıyla halka arz edildi.<br />

<strong>Zorlu</strong> O&M <strong>Enerji</strong> Tesisleri İşletme ve Bakım Hizmetleri A.Ş.<br />

kuruldu.<br />

<strong>Zorlu</strong> Petrogas Petrol, Gaz ve Petrokimya Ürünleri İnş. San.<br />

ve Tic. A.Ş. kuruldu.<br />

2001<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu 3 şirketi için ISO 9001/2000 kalite<br />

yönetim sistemi belgesini aldı.<br />

<strong>Zorlu</strong> O&M, Grup dışında ilk uzun dönem bakım<br />

anlaşmasını yaptı. Bakım hizmetlerini sürdürdüğü santrallere<br />

yönelik verimlilik ve performans artırıcı çalışmalar yapmak<br />

üzere ODTÜ TEKNOKENT’te Ar-Ge departmanı kurdu.<br />

Ayrıca, General Electric (GE) firması ile karşılıklı işbirliği<br />

anlaşması imzaladı.<br />

<strong>Zorlu</strong> Grubu dışındaki müşterilerinin sayısı 200’e yaklaştı.<br />

Tüm santrallerde performans ve verim artırıcı çalışmalar<br />

sonucunda, <strong>Zorlu</strong> Endüstriyel tarafından, gaz türbinleri hava<br />

girişlerinde evaporasyon sistemleri kurularak %15’e varan<br />

güç artışı sağlandı.<br />

5

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Dünden Bugüne <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong><br />

2002<br />

<strong>Zorlu</strong> Endüstriyel tarafından Ankara ASO 1. Organize Sanayi<br />

Bölgesi ile sözleşme imzalanarak 55 MW gücünde kombine<br />

çevrim santrali yapımına başlandı.<br />

<strong>Zorlu</strong> O&M tarafından Hindistan ve Yunanistan’da bakım<br />

hizmetleri gerçekleştirildi.<br />

Lüleburgaz Santrali’nde güç kalitesinin ve üretim<br />

güvenilirliğinin artırılması amacına yönelik olarak <strong>Zorlu</strong><br />

<strong>Enerji</strong>’ye ait 154 kV şalt merkezi kurularak Lüleburgaz<br />

Santrali 154 kV Türkiye enerji iletim sistemine bağlandı.<br />

2003<br />

Ankara Santrali devreye alındı ve toplam kurulu güç 211<br />

MW’a yükseldi.<br />

<strong>Zorlu</strong> Doğal Gaz İthalat-İhracat ve Toptan A.Ş. ve <strong>Zorlu</strong><br />

Elektrik İthalat-İhracat ve Toptan Tic. A.Ş. kuruldu.<br />

<strong>Zorlu</strong> Endüstriyel tarafından Kayseri Organize Sanayi<br />

Bölgesi’nde, Kayseri Birlik Mensucat’ ta ve Yalova İpek<br />

Kağıt’ta enerji santralleri kurulması konusunda sözleşmeler<br />

yapıldı ve ilk çalışmalar başlatıldı.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, tüm şirketlerinde OHSAS 18001 ve ISO<br />

14001 Yönetim Sistemleri Kurma ve Yerleştirme Projesini<br />

başlattı.<br />

<strong>Zorlu</strong> O&M tarafından Yunanistan’da yedek türbin hizmeti<br />

verildi.<br />

Tüm santrallerde performans ve verim artırıcı çalışmalara<br />

devam edildi ve <strong>Zorlu</strong> O&M tarafından LM6000 gaz<br />

türbinlerinde “sprint” sistemleri kurularak %10’a varan güç<br />

artışı sağlandı.<br />

6<br />

2004<br />

<strong>Zorlu</strong> O&M, General Electric (GE) LM6000 türbinlerinde<br />

fabrika seviyesi bakım işlerine başladı. <strong>Zorlu</strong> O&M ile Türk<br />

Hava Yolları arasında ortak hizmet anlaşması yapıldı.<br />

<strong>Zorlu</strong> Endüstriyel’in İsrail’de anahtar teslimi 2 enerji santrali<br />

projesi ile ilgili niyet mektubu imzalandı.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> ve <strong>Zorlu</strong> O&M adına, OHSAS 18001 İş<br />

Güvenliği ve Çalışan Sağlığı Sistem Belgesi ve ISO 14001<br />

Çevre Sistem Belgesi alındı. <strong>Zorlu</strong> Endüstriyel adına<br />

belgelendirme çalışmaları başlatıldı.<br />

2005<br />

İsrail’de enerji santralleri projelerine yatırım ve ortak olmak,<br />

müteahhit, işletme ve bakım hizmetleri vermek amacıyla<br />

800 MW kurulu güce sahip olacak Dorad Energy Ltd.<br />

şirketine %25 ortak olunmasına karar verildi.<br />

Şirketin Rusya’da enerji santralleri projelerine yatırım<br />

yapmak ve ortak olmak, müteahhitlik, işletme ve bakım<br />

hizmetleri vermek amacıyla ABD’nin Virginia eyaletinde<br />

kurulan ICFS International LLC Limited’e %51 oranında<br />

ortak olması kararlaştırıldı.<br />

Moskova’da ilk özel elektrik santrali projesi alındı ve temel<br />

atıldı.<br />

Doğal gaz arama ruhsatı alındı. <strong>Zorlu</strong> Petrogas tarafından<br />

İskenderun Körfezi’nde ve Adana bölgesinde arama çalışması<br />

başlatıldı. <strong>Zorlu</strong> Petrogas, Gaziantep-Kilis ve Kırklareli-<br />

Tekirdağ-Edirne doğal gaz dağıtım ihalelerini kazandı.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Avrupa’da en hızlı büyüyen 100 şirket arasına<br />

girdi.<br />

Trade Finance Magazine tarafından Kayseri projesi 2005<br />

yılının en başarılı finans projesi seçildi.<br />

<strong>Zorlu</strong> Endüstriyel tarafından yapımı gerçekleştirilen Kayseri<br />

Santrali basit çevrim olarak ticari üretime başladı.

<strong>Zorlu</strong> Petrogas, Türkiye’de petrol ve doğal gaz arama üretim<br />

alanında faaliyet gösteren ve TPAO (Türkiye Petrolleri A.O.)<br />

ile ortak olan Avustralya menşeli Amity Oil International<br />

Pty. Ltd. şirketini bünyesine kattı.<br />

2006<br />

Pakistan’da rüzgâr santrali kurmak üzere Pakistan Alternatif<br />

<strong>Enerji</strong> Geliştirme Kurulu (AEDB) ile 20 yıl süreli elektrik<br />

üretim anlaşması imzalandı. Projenin ilk safhası 49,5 MW<br />

olup, 300 MW’a kadar genişleme opsiyonu vardır.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, Muğla’da Dalaman Çayı üzerinde bulunan<br />

Sandalcık-Sami Soydam (127,8 MW) ve Narlı (82,5 MW)<br />

hidroelektrik santralleri için açılan ihaleyi kazandı ve fizibilite<br />

çalışmaları başlatıldı.<br />

Trakya ve Antep Bölgesi doğal gaz dağıtım ihaleleri<br />

kazanılarak 30 yıllık dağıtım lisansı hakkı alındı.<br />

2007<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, yeni kurulan <strong>Zorlu</strong> Hidroelektrik <strong>Enerji</strong><br />

Üretim A.Ş. ve lisansını devraldığı Rotor Elektrik Üretim A.Ş.<br />

ile birlikte büyümesini sürdürdü.<br />

Türkiye’nin tek bir alanda en büyük kurulu güce sahip 135<br />

MW kapasiteli rüzgâr santralini inşa etmek üzere Osmaniye<br />

ilinde çalışmalara başlandı.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş., DSİ Genel Müdürlüğü’nün,<br />

Giresun ili Tirebolu ilçesinde kurulması planlanan Tirebolu<br />

HES için açtığı ihaleyi kazandı. 60 MW üretim kapasitesine<br />

sahip santral için fizibilite çalışmaları başlatıldı.<br />

Trakya ve Gaziantep Bölgesinde doğal gaz kullanıma<br />

sunuldu.<br />

<strong>Zorlu</strong> Grubu, BM Küresel İlkeler Sözleşmesi’ni (Global<br />

Compact) imzaladı.<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Osmaniye’de kurulmakta olan 135 MW’lık<br />

rüzgâr santrali için EcoSecurities ile Karbon Emisyonu<br />

Satış Sözleşmesi imzaladı.<br />

Rotor Elektrik Üretim A.Ş., Osmaniye’de 135 MW<br />

gücündeki rüzgâr santralinin yanı sıra, <strong>Enerji</strong> Piyasası<br />

Düzenleme Kurumu’ndan yine aynı bölgede 60 MW ve<br />

50 MW RES projelerini kapsamak üzere iki adet üretim<br />

lisansı daha aldı.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş., ADÜAŞ’a (Ankara<br />

Doğal Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş.) ait toplam<br />

141 MW kurulu güce sahip dokuz santral için yapılan<br />

özelleştirme ihalesini, 510 milyon dolar ihale bedeli ile<br />

kazandı.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’na üç şirket daha katıldı: <strong>Zorlu</strong> Doğal<br />

Elektrik Üretimi, <strong>Zorlu</strong> Jeotermal <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretimi<br />

ve <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> ve İnşaat.<br />

Lüleburgaz Doğal Gaz Santrali’ne ilave olarak 75 MW’lık<br />

kombine çevrim santralinin kurulmasına başlandı.<br />

Amity Oil’in %100 hissesi <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’ye geçti.<br />

7

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

8<br />

gücümüzü<br />

<strong>yarına</strong> <strong>taşıyoruz</strong>.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, elektrik<br />

üretim faaliyetlerinin yanı sıra,<br />

ülkemizin kaynaklarını ortaya<br />

çıkarmak ve işlemek üzere doğal<br />

gaz arama, sondaj, üretim ve<br />

dağıtım faaliyetlerinde de aktif<br />

rol almaktadır. <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong><br />

Grubu ekonomik ve çevresel<br />

anlamda enerji verimliliğini<br />

artıran ileri teknolojileri<br />

santrallerinde kullanmakta,<br />

ülkemiz enerji arzı güvenliğini<br />

sağlamak üzere yatırımları ile<br />

büyümeye ve Türkiye’ye güç<br />

katmaya devam etmektedir.

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

9

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Kurumsal Profil<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu: <strong>Enerji</strong> sektörünün her alanında…<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu: <strong>Enerji</strong> sektörünün her alanında…<br />

1993 yılında kurulan <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. ile<br />

temelleri atılan <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu bugün sektörünün öncü<br />

ve en güçlü katılımcılarındandır.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu; elektrik üretimi ve satışı, doğal<br />

gaz üretimi, dağıtımı ve satışı, proje sürecinden enerji<br />

santrallerinin “anahtar teslimi” kurulumu ve uzun<br />

vadeli bakım ve işletimi hizmetlerine uzanan bütünleşik<br />

faaliyetleriyle sektöründe benzersiz bir konum elde<br />

etmektedir.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, 6 doğal gaz santrali ile toplam 420<br />

MW ve 207 ton/saat buhar kapasitesine, 2008 yılında<br />

ADÜAŞ ihalesi sonucunda gruba geçen 9 santralle 141 MW<br />

eklenmesiyle toplam 561 MW kurulu güce sahip olmuştur.<br />

Grubun santrallerinde üretilen enerji, ağırlıklı olarak DUY<br />

sistemine, kısmen de sanayi kuruluşlarına ve ticarethanelere<br />

kesintisiz ve kaliteli enerji sağlamaktadır.<br />

Gelişimini enerjinin her dalında var olma stratejisiyle ürün<br />

ve servis çeşitlendirmeyi ilke edinerek sürdüren Grup,<br />

bugünkü güçlü konumunu ileriye taşımak, gelecekte de<br />

ulusal ve uluslararası arenada varlığını ve gücünü korumak<br />

amacıyla;<br />

• Yenilenebilir enerji potansiyelini en iyi şekilde<br />

değerlendirerek portföyünü hidrolik, rüzgâr ve jeotermal gibi<br />

yenilenebilir enerji kaynaklarıyla çeşitlendirmektedir.<br />

• Kaynak çeşitliliğiyle değişen piyasa dinamiklerine uyum<br />

sağlayarak rekabetçi konumunu korumaktadır.<br />

• Ekonomik ve çevresel anlamda enerji verimliliğini artıran<br />

teknolojileri santrallerinde kullanmakta, bu uygulamaları<br />

tüm sektöre yaymak için çaba harcamaktadır.<br />

• Ülkemiz kaynaklarını en verimli şekilde değerlendirerek,<br />

doğaya dost ve sürdürülebilirliği gözeten yöntemlerle enerji<br />

arz güvenliğini sağlamak üzere faaliyetlerini sürdürmektedir.<br />

Bu vizyonla, <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu;<br />

• 2009 yılında devreye girmesi planlanan Osmaniye’deki<br />

135 MW’lık rüzgâr santralinin kapasitesini, lisansı 2008<br />

yılında alınmış olan toplam 110 MW’lık ek yatırım ile 245<br />

MW’a yükseltmeyi hedeflemektedir.<br />

10<br />

• Dalaman’da 2 ve Tirebolu’da 1 olmak üzere toplam 3<br />

hidroelektrik santrali projesinin fizibilite ve projelendirme<br />

çalışmalarını sürdürmektedir.<br />

• 2008 yılında Gruba dahil olan santrallerle yenilenebilir<br />

enerji portföyünü genişletmiş olup, bu santrallerin yenileme<br />

ve kapasite artırımları için hazırlıklara başlamıştır.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, toplumla birlikte kazanma ilkesiyle<br />

hareket etmekte, yatırımlarının çevreye ve sosyal dokuya<br />

zarar vermemesine özen göstermekte, faaliyette bulunduğu<br />

bölgenin gelişmesi ve refahının artması yönünde çaba sarf<br />

etmektedir.<br />

Grup, çevre duyarlılığını sektöründe bir ilki gerçekleştirerek<br />

ortaya koymuş; Osmaniye’de kurulmakta olan 135 MW’lık<br />

rüzgâr santrali için EcoSecurities ile Karbon Emisyonu<br />

Satış Sözleşmesi imzalamıştır. Osmaniye’de 2009 yılında<br />

üretime geçecek olan santralinin yılda 500.000 MW/h<br />

elektrik üretmesi öngörülmektedir. Bu üretim yılda yaklaşık<br />

400.000 ton CO 2 atmosfere verilmeden gerçekleştirilmiş<br />

olacaktır. Aynı sözleşmenin, Osmaniye’de rüzgâr santralinde<br />

yapılacak ilave 110 MW’lık artış, Pakistan’da yapımı devam<br />

etmekte olan 50 MW’lık rüzgâr ve Rusya ile İsrail doğal gaz<br />

çevrim ve kojenerasyon santral projeleri için de imzalanması<br />

hedeflenmektedir.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, Türkiye’nin yanı sıra, Avrupa, Asya ve<br />

Ortadoğu’da enerji talebi hızla artan pazarlarda fırsatları<br />

değerlendirmek ve bölgesel bir güç konumuna gelmek için<br />

varlığını güçlendirmektedir. Rusya, Pakistan ve İsrail’de<br />

yürütülen projeler Grubun bu hedefine varmasında önemli<br />

adımlar oluşturmaktadır.<br />

Grup, elektrik üretiminin yanı sıra, Trakya bölgesinde doğal<br />

gaz arama çalışmalarını yürütmekte; Trakya ve Gaziantep<br />

bölgelerinde doğal gaz dağıtımını gerçekleştirmekte olup<br />

ayrıca, Adana, İzmir ve Muğla bölgelerinde petrol arama<br />

ruhsatlarına sahiptir.

Başlıca Göstergeler<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

(milyon ABD doları) 2008 2007<br />

Satış Gelirleri 516,1 360,9<br />

Brüt Kâr 91,6 53,9<br />

Faaliyet Kârı 29,1 8,0<br />

VAFÖK 64,6 37,0<br />

Net Dönem Kârı -260,2 -7,3<br />

Aktifler 1.714,6 973,0<br />

Özsermaye -0,2 272,8<br />

Net Finansal Borç 1.177,9 303,1<br />

Brüt Kâr Marjı (%) %17,7 %14,9<br />

VAFÖK Marjı (%) %12,5 %10,2<br />

Toplam satış gelirleri 2008 yılında bir önceki yıla oranla %42,8<br />

artış kaydederek 516,1 milyon dolar olarak gerçekleşmiş;<br />

VAFÖK de 64,6 milyon dolar seviyesine yükselmiştir.<br />

11

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

vizyonumuzu<br />

<strong>yarına</strong> <strong>taşıyoruz</strong>.<br />

12<br />

Hidrolik, rüzgâr ve jeotermal<br />

gibi yenilenebilir enerji<br />

kaynaklarındaki potansiyeli<br />

değerlendirmeyi hedefleyen<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, toplumsal<br />

sorumluluk yaklaşımıyla,<br />

yatırımlarının çevrenin yanı sıra<br />

sosyal dokuya etkisi ve uyumu<br />

konusunda yüksek hassasiyet<br />

göstermektedir. Grup faaliyette<br />

bulunduğu bölgelerde ekonomik<br />

ve toplumsal gelişim, refahın<br />

artması gibi nihai hedeflere<br />

katkı sağlamak için yoğun çaba<br />

harcamaktadır.

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

13

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

14<br />

<strong>Zorlu</strong> Grubu<br />

“<strong>Zorlu</strong>” markasına daha fazla<br />

değer katmak için çalışıyor...<br />

<strong>Zorlu</strong> Grubu’nun kuruluş hikayesi 1950’li yılların başında<br />

Babadağ, Denizli’de ufak bir tekstil atölyesine uzanır.<br />

Tekstil alanında büyüyen ve güçlenen, küresel markalar<br />

yaratan <strong>Zorlu</strong> Grubu, bu başarısını Vestel ile elektronik,<br />

beyaz eşya ve dijital ürünler alanına; <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> ile enerji<br />

sektörüne taşımıştır. <strong>Zorlu</strong> Grubu 2006 yılında yüksek<br />

büyüme potansiyeline sahip gayrimenkul sektörüne<br />

iddialı olarak girmiş, bu alanda İstanbul başta olmak üzere<br />

İzmir ve Marmaris’te çeşitli yatırımlar gerçekleştirmiştir.<br />

Bugün Türkiye’nin gurur duyduğu markaları, Türk<br />

sanayisini ileriye taşıyan tesisleri, aralıksız sürdürdüğü<br />

ticari ve sosyal yatırımları ile <strong>Zorlu</strong> Grubu, Türkiye için<br />

üretmekte, Türkiye için çalışmaktadır.<br />

25 bin çalışanı, 10 milyar TL’yi aşan toplam aktifleri ile<br />

<strong>Zorlu</strong> Grubu “Gideceksek en uzağa gideceğiz, çıkacaksak<br />

en yükseğe çıkacağız, olacaksak en iyisi olacağız...”<br />

felsefesi doğrultusunda gelişmeye, dünya arenasında<br />

“<strong>Zorlu</strong>” markasından daha fazla söz ettirmeye ve<br />

markasına duyulan güveni artırmaya devam etmektedir.

<strong>Zorlu</strong> Grubu<br />

Tekstil Grubu<br />

> Korteks<br />

> <strong>Zorlu</strong>teks<br />

> Linens Pazarlama<br />

> <strong>Zorlu</strong> D›ş Ticaret<br />

Vestel Grup Şirketleri<br />

> Vestel Elektronik<br />

> Vestel Beyaz Eşya<br />

> Vestel Dijital<br />

> Vestel Dış Ticaret<br />

> Vestel Dayanıklı Tüketim<br />

Malları Pazarlama<br />

> Vestel CIS<br />

> Vestel Savunma<br />

> AYESAŞ<br />

> Birim<br />

> Vestel Germany<br />

> Vestel France<br />

> Vestel Iberia<br />

> Vestel Italy SRL<br />

> Vestel Holland BV<br />

> Vestel Trade<br />

> Vestel UK Ltd.<br />

> Vestel Electronica SRL<br />

> OY Vestel Scandinavia AB<br />

> UTS-United Technical<br />

Services, SPOL S.R.O.<br />

> Vestpro Electronics S.A.<br />

> Dexar Multimedya<br />

Telekomünikasyon A.Ş.<br />

> Vestel USA<br />

> CABOT Communications Ltd.<br />

> Vestel Electronic India<br />

> Vestek Elektronik Araştırma<br />

Geliştirme A.Ş.<br />

> Deksarnet<br />

Telekomünikasyon A.Ş.<br />

> Vestek<br />

> Intertechnika LLC (Rusya)<br />

<strong>Enerji</strong> Grubu<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Gayrimenkul<br />

> <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong><br />

> <strong>Zorlu</strong> Yapı Yatırım A.Ş.<br />

> <strong>Zorlu</strong> O&M<br />

> <strong>Zorlu</strong> Gayrimenkul<br />

> <strong>Zorlu</strong> Endüstriyel<br />

Geliştirme ve Yatırım A.Ş.<br />

> <strong>Zorlu</strong> Petrogas<br />

> Akmerkez Gıda ve İhtiyaç<br />

> Amity Oil International Maddeleri Pazarlama<br />

> Rotor<br />

İhracat İthalat San. ve Tic. A.Ş.<br />

> <strong>Zorlu</strong> Hidroelektrik<br />

> İntermar Ticaret Pazarlama<br />

> Trakya Bölgesi Doğal Gaz Turizm A.Ş.<br />

Dağıtım<br />

> Gaziantep Doğal Gaz<br />

Dağıtım<br />

> <strong>Zorlu</strong> Elektrik<br />

> <strong>Zorlu</strong> Doğal Gaz<br />

> Rosmiks LLC (Rusya)<br />

> <strong>Zorlu</strong> Energy Pakistan<br />

> Dorad Energy (İsrail)<br />

> Ashdod Energy (İsrail)<br />

> Ramat Negev Energy (İsrail)<br />

> Solad Energy (İsrail)<br />

> <strong>Zorlu</strong> Doğal Elektrik Üretimi A.Ş.<br />

> <strong>Zorlu</strong> Jeotermal Elektrik Üretim A.Ş.<br />

> <strong>Zorlu</strong> Intergas GMBH (Avusturya)<br />

> <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> ve İnşaat Sanayi ve<br />

Ticaret A.Ş.<br />

15

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Enerji</strong> Grubu<br />

ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’nun ilk şirketi olan <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, <strong>Zorlu</strong><br />

Grubu’na bağlı tekstil fabrikalarının elektrik ve buhar<br />

ihtiyacını karşılamak amacıyla bir otoprodüktör şirket olarak<br />

kurulmuştur. Şirket, zaman içinde Grup dışından gelen talep<br />

üzerine, başka kuruluşlara da elektrik ve buhar sağlamaya<br />

başlamıştır. Şirketin bugün 6 doğal gaz santralinde toplam<br />

kurulu gücü 420 MW’a ulaşmıştır. 2008 yılında ADÜAŞ<br />

ihalesi sonucunda Gruba geçen 9 santralle 141 MW<br />

eklenmesiyle toplam 561 MW kurulu güce sahip olmuştur.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’nun amiral gemisi ve diğer<br />

Grup şirketlerinin de hissedarı konumundadır. <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>,<br />

Avrupa’nın enerji alanında en hızlı büyüyen şirketlerinden<br />

biri olarak global arenada da dikkat çekmektedir.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> İstanbul Sanayi Odası’nın her yıl açıklamış<br />

olduğu ilk 500 şirket sıralamasında, 2007 yılında 138. sırada<br />

yer almaktadır.<br />

Türkiye’de <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong><br />

16<br />

Lüleburgaz<br />

Trakya Bölgesi<br />

Marmara Bölgesi<br />

Yalova<br />

Bursa<br />

Denizli<br />

Eskişehir<br />

Ankara<br />

Kayseri<br />

Doğal gaz enerji santralleri Hidroelektrik santralleri Rüzgâr santralleri<br />

Jeotermal enerji santralleri Doğal gaz dağıtım Doğal gaz üretim<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, faaliyet gösterdiği çevreye, doğaya ve topluma<br />

duyarlı bir şirket olarak, tüm santrallerini Dünya Bankası’nın<br />

öngördüğü sınır değerlerinin altında NOX emisyonunu<br />

garanti eden su enjeksiyon sistemleriyle donatmıştır. Atık<br />

ısının buharda kullanılması yoluyla atmosferin ısınmasını<br />

önleyen bu sistem, çevre dostu enerji üretimine olanak<br />

tanımaktadır. <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, Türkiye’de kalite belgesi alan ilk<br />

otoprodüktör şirkettir. Şirket TS/EN ISO 9001-2000, OHSAS<br />

18001 ve ISO 14001 sertifikalarıyla Entegre Yönetim<br />

Sistemi’ne sahiptir.<br />

2000 yılında hisselerinin %20’si halka arz olunan <strong>Zorlu</strong><br />

<strong>Enerji</strong>’nin bugün %29,4 oranındaki hissesi İMKB’de işlem<br />

görmektedir. Türkiye’de halka açılan ilk enerji şirketi olan<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’nun da halka açık tek<br />

şirketidir.<br />

Tokat<br />

Osmaniye<br />

Gaziantep<br />

Erzincan<br />

Tunceli<br />

Rize<br />

Erzurum<br />

Kars<br />

Van

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Ortaklık Yapısı<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong><br />

<strong>Zorlu</strong> Holding %43,2<br />

Yurt İçi İştirakler Yurt Dışı İştirakler<br />

Elektrik Üretim<br />

%100 6 Doğal Gaz <strong>Enerji</strong> Santrali<br />

%97,2 <strong>Zorlu</strong> Doğal Elektrik (Hidro+Jeotermal)<br />

%86,1 Rotor (Rüzgâr Santrali, 135+110 MW)<br />

%86,1 <strong>Zorlu</strong> Hidroelektrik (potansiyel projeler)<br />

%78,2 <strong>Zorlu</strong> Jeotermal<br />

Doğal Gaz Arama + Üretim<br />

%78,2 <strong>Zorlu</strong> Petrogas<br />

%100 Amity Oil<br />

Doğal Gaz Dağıtım<br />

%10,2 Gazdaş Doğal Gaz Dağıtım<br />

%10,2 Trakya Bölgesi Doğal Gaz Dağıtım<br />

Diğer<br />

%20 <strong>Zorlu</strong> Endüstriyel<br />

%24 <strong>Zorlu</strong> O&M<br />

%2,2 <strong>Zorlu</strong> Elektrik<br />

%2,2 <strong>Zorlu</strong> Doğal Gaz<br />

%80 <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> ve İnşaat<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Halka Aç›k %29,4<br />

Korteks %17,5<br />

Diğer %9,9<br />

%51 ICFS International LLC<br />

%100 Rosmiks International B.V.<br />

%100 Rosmiks LLC<br />

%100 <strong>Zorlu</strong> Energy Pakistan<br />

%25 Dorad Energy<br />

%51 Ashdod Energy<br />

%51 Ramat Negev Energy<br />

%27 Solad Energy<br />

17

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu Elektrik Santralleri<br />

Lüleburgaz Santrali<br />

Türü: Doğal Gaz Kojenerasyon Santrali<br />

Kapasitesi: 65,7 MW Elektrik + 162 ton/saat Buhar<br />

Ankara Santrali<br />

(Organize Sanayi Bölgesi)<br />

Türü: Doğal Gaz Kombine Çevrim Santrali<br />

Kapasitesi: 50,3 MW Elektrik<br />

18<br />

Bursa Santrali<br />

(Organize Sanayi Bölgesi)<br />

Türü: Doğal Gaz Kombine Çevrim Santrali<br />

Kapasitesi: 90 MW Elektrik<br />

Kayseri Santrali<br />

(Birlik Mensucat İşletmeleri - Orta Organize Sanayi Bölgesi)<br />

Türü: Doğal Gaz Kojenerasyon Santrali<br />

Kapasitesi: 7,2 MW Elektrik + 15 ton/saat Buhar

Kayseri Santrali<br />

(Organize Sanayi Bölgesi)<br />

Türü: Doğal Gaz Kombine Çevrim Santrali<br />

Kapasitesi: 188,5 MW Elektrik<br />

Denizli Sarayköy Santrali<br />

Türü: Yenilenebilir Jeotermal <strong>Enerji</strong> Santrali<br />

Kapasitesi: 15 MW Elektrik<br />

Yalova Santrali<br />

(İpek Kağıt - Altınova)<br />

Türü: Doğal Gaz Kojenerasyon Santrali<br />

Kapasitesi: 15,9 MW Elektrik + 30 ton/saat Buhar<br />

Rize İkizdere Santrali<br />

Türü: Yenilenebilir Hidrolik Kanal Tipinde <strong>Enerji</strong> Santrali<br />

Kapasitesi: 18,6 MW Elektrik<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

19

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu Elektrik Santralleri<br />

Kars Çıldır Santrali<br />

Türü: Yenilenebilir Hidrolik Rezervuarlı <strong>Enerji</strong> Santrali<br />

Kapasitesi: 15,4 MW Elektrik<br />

Erzincan Tercan Santrali<br />

Türü: Yenilenebilir Hidrolik Rezervuarlı <strong>Enerji</strong> Santrali<br />

Kapasitesi: 15 MW Elektrik<br />

20<br />

Eskişehir Beyköy Santrali<br />

Türü: Yenilenebilir Hidrolik Kanal Tipinde <strong>Enerji</strong> Santrali<br />

Kapasitesi: 16,8 MW Elektrik<br />

Tokat Ataköy Santrali<br />

Türü: Yenilenebilir Hidrolik Rezervuarlı <strong>Enerji</strong> Santrali<br />

Kapasitesi: 5,5 MW Elektrik

Erzurum Kuzgun Santrali<br />

Türü: Yenilenebilir Hidrolik Rezervuarlı <strong>Enerji</strong> Santrali<br />

Kapasitesi: 20,9 MW Elektrik<br />

Van Engil Santrali<br />

Türü: Motorin Santrali<br />

Kapasitesi: 15 MW Elektrik<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Tunceli Mercan Santrali<br />

Türü: Yenilenebilir Hidrolik Kanal Tipinde <strong>Enerji</strong> Santrali<br />

Kapasitesi: 20,4 MW Elektrik<br />

21

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

rekabet<br />

gücü<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin yetkinlikleri ve rekabet gücü<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, sektöre ilk giren şirketlerden biri olma avantajını çok iyi değerlendirmiş;<br />

vizyonu ve öncü kimliğiyle pazar fırsatlarını en doğru şekilde algılamış ve başarıya<br />

dönüştürmüştür.<br />

Global bir enerji gücü olma yolunda sağlam adımlarla ilerlemekte olan <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu;<br />

• Türkiye’de ve enerji talebinin yüksek olduğu hedef ülkelerde enerji alanındaki gelişmeleri<br />

yakından takip ederek faaliyetlerini geliştirmektedir.<br />

• Risk dağılımını gerek enerji kaynağı, gerekse ülke bazında en iyi şekilde yapmaktadır.<br />

• Maliyet-verimlilik-kalite üçgeninde yakaladığı başarı çizgisini proje ve hizmetlerine<br />

yansıtmaktadır.<br />

• Yüksek teknoloji kullanımının yanı sıra, yenilenebilir enerji konusundaki vizyonu ve<br />

yatırımlarıyla da öne çıkmaktadır.<br />

Ürün ve servis çeşitlendirme<br />

Kurulduğu ilk yıllarda sadece <strong>Zorlu</strong> Grubu için elektrik üretimine yoğunlaşan <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong><br />

Grubu, bugün artan kapasitesiyle diğer sanayi kuruluşlarının ve ticarethanelerin elektrik<br />

ve buhar ihtiyaçlarını da karşılamaktadır. Grup ayrıca, konusunda ihtisaslaşmış şirketleri<br />

aracılığıyla doğal gaz, jeotermal arama ve sondaj, sanayi kuruluşlarına anahtar teslim santral<br />

kurulumu hizmetleri, işletmelerin ve konutların doğal gaz ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik<br />

doğal gaz satış ve dağıtım hizmetleri, santral işleten sanayi kuruluşlarına bakım ve işletme<br />

hizmetlerini de içeren geniş bir yelpazede faaliyet göstermektedir.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, ürün ve servis çeşitlendirme stratejisi doğrultusunda, rüzgâr santralleri,<br />

özelleştirme kapsamındaki hidroelektrik santralleri, elektrik dağıtım ihaleleri ve doğal gaz<br />

kontrat devri ihalelerini de takip etmektedir.<br />

Coğrafi yetkinlik<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’nun sahip olduğu hareket kabiliyeti ve yetkinlik, günümüzde Türkiye<br />

sınırlarını aşarak yurt dışına da aktarılmıştır. Moskova’da özel sektör tarafından kurulacak ilk<br />

santral projelerine imza atan <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, stratejik hedefleri doğrultusunda İsrail’de<br />

de hızlı adımlarla ilerlemektedir. Yakın coğrafyadaki ve gelişmekte olan yeni pazarlardaki<br />

projelerle de ilgilenmekte olan <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, mevcut know-how ve deneyimini farklı<br />

ülkelere taşımayı hedeflemektedir. Bunun ilk örneği Pakistan’daki 50 MW’lık rüzgâr santrali<br />

projesidir.<br />

22

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

23

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı<br />

Dünya enerji arenasında görünüm<br />

Dünya enerji gündemi geleceğimizi doğrudan ilgilendiren iki<br />

olguyla bizleri sürekli meşgul etmektedir. Dünya nüfusunun<br />

büyümesine ve artan refah düzeyine paralel olarak enerji<br />

ihtiyacı sürekli artarken kısıtlı enerji kaynakları hızla<br />

tükenmekte; diğer yandan artan enerji talebi ve kullanımı<br />

çevresel etkileri ağırlaştırmakta; farklı boyutta çözüm<br />

arayışlarını gerektirmektedir.<br />

Yaşanan gelişmeler ve bilimsel veriler, ilgili tüm taraflara<br />

büyük bir sorumluluk ve geleceğe yaşanabilir bir dünya<br />

bırakma adına daha fazla çalışma görevi yüklemektedir.<br />

Aslında sorun çözümü için ipucunu da vermektedir.<br />

Yoğunlukla kullanılan enerji kaynakları yani fosil yakıtlar<br />

için tehlike çanları çaldığına göre bunların daha verimli<br />

kullanılması ve kullanımının azaltılması gerekmektedir.<br />

24<br />

<strong>Enerji</strong> verimliliğinin artırılması ve yenilenebilir enerji<br />

kaynaklarına yönelinmesi dünya enerji arz güvenliği<br />

açısından en önemli hareket tarzı ve çevresel kabusları da<br />

azaltacak en belirgin çözüm yolu olacaktır.<br />

Türkiye nereye?<br />

Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeler için enerji, çok daha<br />

önemli bir gündem maddesi olarak karşımıza çıkmaktadır.<br />

Ülkemizde elektrik talebi yılda ortalama %7-8 artmakta<br />

olup, buna göre 2020’de elektrik enerjisi ihtiyacı 430.000<br />

GWh mertebesine ulaşacaktır.<br />

2008 verilerine göre 41 bin MW civarında kurulu güce<br />

ve yaklaşık 200.000 GWh yıllık tüketim miktarına sahip<br />

ülkemizde yerli kaynaklar yeterince kullanılmamakta; en<br />

yüksek oranda kullanılan ithal girdi doğal gazın elektrik<br />

üretimimiz içindeki payı %50’lere yaklaşmaktadır.<br />

Türkiye’nin diğer ülkelere göre konumuna baktığımızda<br />

fosil kaynaklar bakımından zengin olmayan ülkeler<br />

arasında yer aldığı ve bu konuda önemli ölçüde dışa<br />

bağımlı olduğu görülmektedir. Buna karşılık, su, jeotermal,<br />

rüzgâr ve güneş gibi yenilenebilir enerji kaynaklarımız<br />

ülkemize önemli açılımlar sunmaktadır.<br />

Ülkemizdeki enerji santrallerinin üretim verimlilikleri ve<br />

emre amadelikleri mevcut yaşları sebebiyle düşük seviyede;<br />

buna karşın dağıtımda kayıp / kaçak oranlarımız yüksek<br />

seviyededir. Bu, giderek artan enerji maliyetlerinin önemli<br />

bir bileşenini oluşturmaktadır.<br />

Sıkıntılara rağmen ülkemizin fırsatlar bölgesinde olduğunu<br />

da unutmamamız gerekir. Hızla büyüyen geniş bir pazar<br />

olarak, zengin enerji kaynaklarına sahip az sayıdaki şanslı<br />

ülkenin çevrelediği coğrafi kuşak içerisinde, uluslararası<br />

enerji taşıma hatlarının kesiştiği, Avrupa için çok önemli<br />

stratejik bir konumda yer alması Türkiye’ye dünya enerji<br />

arenasında ayrıcalıklı bir fırsat vermektedir.<br />

Bu tablo ülkemizin taşıdığı enerji gelişim potansiyelini,<br />

diğer taraftan baktığımızda ise tüketimin ulaşacağı<br />

boyutu ve yaklaşmakta olan ciddi darboğazı da net şekilde<br />

göstermektedir.

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Türkiye’nin var olan potansiyelini değerlendirmek ve artan enerji<br />

ihtiyacını karşılamak yönünde önemli adımlar atan <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong><br />

Grubu, yurt içi ve yurt dışı yatırımlarıyla sektöründe güçlü bir<br />

oyuncu olarak öne çıkmaktadır.<br />

Arz güvenliği açısından hızlı ve doğru kararlarla enerji<br />

yatırımlarının gerçekleştirilmesi, enerjinin elde edileceği<br />

büyük ölçüde yurt dışından temin edilen kaynakların yerli<br />

kaynaklarla desteklenmesi gerekmektedir.<br />

Stratejimiz: Kaynakları çeşitlendirmek,<br />

yenilenebilir enerjiyle büyümek<br />

Türkiye’nin var olan potansiyelini değerlendirmek ve artan<br />

enerji ihtiyacını karşılamak yönünde önemli adımlar atan<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, yurt içi ve yurt dışı yatırımlarıyla<br />

sektöründe güçlü bir oyuncu olarak öne çıkmaktadır.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu olarak, yatırımlarımızla ülkemiz<br />

kaynaklarını en verimli şekilde değerlendirerek<br />

sürdürülebilir bir enerji arzını hedefleyen adımlar atıyor;<br />

var olan santrallerimizde kapasite artırımı ve verimlilik<br />

artışı yönünde çalışmalar yapıyoruz. Ayrıca projelerimizde<br />

enerji çeşitlemesine gidiyor ve yenilenebilir enerji<br />

kaynaklarına ağırlık vermeye çalışıyoruz. Son dönemde<br />

yaptığımız atılımlar sonucunda; Osmaniye rüzgâr santrali,<br />

Denizli jeotermal santrali, üçü yatırım aşamasında<br />

on hidrolik santralimiz ile portföyümüzü yenilenebilir<br />

kaynaklarla genişletme adına önemli yol katettik.<br />

Faaliyetlerimizin diğer ekseninde, petrol ve doğal gaz<br />

arama-üretim kapsamında, Türkiye’nin dört bir yanında<br />

gerçekleştirdiğimiz arama faaliyetleriyle Türkiye’nin enerji<br />

potansiyelinin belirlenmesinde ve yeraltındaki enerji<br />

kaynaklarının açığa çıkarılarak ülkemize kazandırılmasında<br />

rol oynuyoruz.<br />

Sürdürülebilirlik için…<br />

Bu sektörde yalnızca kârı amaçlayacak şekilde faaliyet<br />

gösteremeyeceğimizi, aynı zamanda önemli bir kamusal<br />

hizmet verdiğimizi düşünüyoruz. Özellikle geleceğimizi<br />

ve yeni nesilleri düşünerek, çevreyi korumamız ve<br />

kaynaklarımızı ekonomik kullanmamız gerektiğinin<br />

bilincindeyiz.<br />

<strong>Zorlu</strong> Grubu’nun taraf olduğu Birleşmiş Milletler Küresel<br />

İlkeler Sözleşmesi (UN Global Compact), Grup nezdindeki<br />

şirketlerce yürütülen faaliyetlerde çevre sorumluluğunu<br />

öne çıkaran uygulamalara imza atılmasında önemli bir<br />

rehberlik görevi görmektedir.<br />

Toplumsal sorumluluk yaklaşımımızla da, yatırımlarımızın<br />

çevrenin yanında sosyal dokuya etkisi ve uyumu konusunda<br />

yüksek hassasiyet gösteriyor, faaliyette bulunduğumuz<br />

bölgelerde ekonomik ve toplumsal gelişim, refahın artması<br />

gibi nihai hedeflere katkı sağlamak için yoğun çaba<br />

harcıyoruz.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, bu topraklardan aldığı enerjiyi yine<br />

bu topraklara vermeyi amaçlamaktadır. Ülkemizin enerji<br />

büyüme haritasında ve sürdürülebilir enerji politikalarının<br />

belirlenmesinde etkili ve vazgeçilmez oyunculardan biri<br />

olmak için çalışıyoruz.<br />

<strong>Enerji</strong> sektöründe olmanın bize yüklediği sorumluluğun<br />

bilinciyle, ülkemizin ve dünyamızın bugünü ve yarını için var<br />

gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz.<br />

Tüm hissedarlarımıza, iş ortaklarımıza ve sosyal<br />

paydaşlarımıza en iyi dileklerimi sunuyorum.<br />

Zeki <strong>Zorlu</strong><br />

Yönetim Kurulu Başkanı<br />

25

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu Başkanı’nın Değerlendirmesi<br />

2008’in ardından<br />

2008 yılını, <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’nun yatırımlarını sürdürdüğü,<br />

portföyünü genişlettiği ve çeşitlendirdiği, faaliyetteki<br />

santralleri açısından enerji verimliliği başta olmak üzere<br />

birçok iyileştirme ve sistem geliştirmelerini gerçekleştirdiği,<br />

kilometre taşı niteliğinde önemli ve başarılı bir dönem<br />

olarak tamamladık.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu üretim hedeflerini tutturarak 2008<br />

yılında 2,7 milyar kWh elektrik üretimi gerçekleştirmiştir.<br />

Bu üretimle Türkiye özel sektör elektrik üretiminin %8’ini ve<br />

elektrik tüketiminin %1,5’ini karşılamıştır.<br />

Verimlilik ve kârlılık hedeflerini de dönem sonuçlarına<br />

taşıyan Grubumuz, 2007 yılı sonuna göre aynı kurulu güç ile<br />

faaliyet kârını %100 artırmıştır.<br />

26<br />

Sürdürülebilir enerji politikası oluşturmak<br />

Ulusal anlamda sürdürülebilir bir enerji politikası<br />

oluşturmak; ülke ihtiyaçları ve kaynaklarının yanı sıra birçok<br />

değişkeni ve bilinmezi, geleceğe uzanan zaman ekseninde,<br />

birbirleriyle olan ilişkileri ile birlikte siyasi, sosyal, ekonomik,<br />

askeri ve stratejik ilke ve hedeflerle uyumlu biçimde<br />

değerlendirmeyi ve ülke çıkarlarını kesintisiz ve uzun vadeli<br />

gözetmeyi gerektirir.<br />

Sürdürülebilir enerji politikası; yönetilebilir, yerli kaynakları<br />

azami ölçüde kullanmak, ithalat bağımlılığını gelecekte olası<br />

siyasi krizleri de gözeterek tek bir kaynak ve tek bir ülkeye<br />

bağlanmadan yürütmek; yalnızca enerji kaynaklarının arzı<br />

tarafında değil, tüketici tarafında da verimlilik kriterlerini<br />

en yüksek düzeye çıkartarak yönetmek biçiminde<br />

algılanmalıdır.<br />

Darboğazı aşabilmek<br />

Ulusal ve uluslararası pek çok kuruluşun 2010`da Türkiye`yi<br />

bir enerji darboğazının beklediğine işaret ettiğini biliyoruz.<br />

Ülkemizin kalkınma ihtiyaçlarını ve vatandaşlarının<br />

refah artışı beklentilerini karşılamak üzere Türkiye`nin<br />

sürdürülebilir enerji politikası çerçevesinde uzun vadeli<br />

enerji stratejileri oluşturması ve enerji kaynaklarında<br />

çeşitlendirmeye gitmesi gerekmektedir.<br />

Petrol ve doğal gaz rezervlerinin yetersizliği nedeniyle yurt<br />

dışına önemli ölçüde bağımlı bir konumda olan Türkiye,<br />

son yıllarda yöneldiği alternatif enerji kaynakları ve mevcut<br />

potansiyeli ile önemli avantajlara sahiptir.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu olarak biz de arz güvenliği konusunda<br />

üzerimize düşeni ve daha fazlasını yapma çabasıyla<br />

çalışıyoruz.

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

7 HES, 1 termik ve 1 jeotermal santralinin 420 MW’lık kurulu gücümüze<br />

eklenmesiyle 2008 yılı sonuna geldiğimizde toplam kapasitemiz 561<br />

MW’a ulaşmıştır.<br />

Yenilenebilir enerji alanında en aktif<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, karbon emisyonunu sıfıra indiren<br />

yenilenebilir enerji alanındaki yatırımlarıyla öne çıkmaktadır.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu hidroelektrik, jeotermal ve rüzgâr enerjisi<br />

yatırımlarıyla;<br />

• Ülkemizin fosil yakıtlara olan bağımlılığının ve dolayısıyla<br />

sera gazı emisyonlarının (başta karbondioksit olmak üzere<br />

zararlı ve kirletici maddeleri) azaltılmasına,<br />

• Yabancı enerji kaynaklarına bağımlılığı azaltarak ve elektrik<br />

üretim kaynaklarına çeşitlilik kazandırarak Türkiye’nin artan<br />

enerji talebinin karşılanmasına ve enerji arz güvenliğinin<br />

güçlendirilmesine katkı sağlamayı hedeflemektedir.<br />

Grubumuz, günümüzde yaygın olmayan ancak büyük bir<br />

potansiyel vadeden güneş enerjisi gibi farklı alternatif enerji<br />

konularında da aktif iş geliştirme ve gösterim projeleri<br />

yürütmektedir. Bu çerçevede;<br />

• Termal güneş enerji,<br />

• Kömür gazlaştırma,<br />

• Biokütleden ve belediye atıklarından elektrik üretilmesi,<br />

• RMS istasyonlarında basınç değişimi kullanılarak temiz<br />

enerji üretilmesi konularında Ar-Ge faaliyetlerini başlatmış<br />

bulunuyoruz.<br />

Portföyümüz genişliyor<br />

Grubumuz için 2008 yılının en önemli gelişmelerinden biri<br />

kuşkusuz Ankara Doğal Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş.’ye<br />

ait, toplam 141 MW kurulu güce sahip dokuz santralin<br />

özelleştirme ihalesinin, 510 milyon dolar ihale bedeli ile<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. tarafından kazanılmasıdır.<br />

7 HES, 1 termik ve 1 jeotermal santralinin kurulu gücümüze<br />

eklenmesiyle 2008 yılı sonuna geldiğimizde toplam<br />

kapasitemiz 561 MW’a ulaşmıştır. Santrallerin üretim<br />

kapasitelerini bulundukları bölgedeki su veya jeotermal<br />

kaynakların kapasitelerine uygun hale getirmek üzere<br />

gerek rehabilitasyon çalışmaları gerekse ilave yatırımlar<br />

gerçekleştirilmesi en önemli gündem maddelerimizdendir.<br />

İhalenin bir özelliği de santrallerin çalışanlarıyla devredilmesi<br />

açısından sektörde bir ilk olmasıdır. Grubumuzun insan<br />

kaynakları yaklaşım ve uygulamalarının yanı sıra,<br />

oryantasyon ve diğer farklı eğitimlerle yeni katılanların<br />

kurum kültürümüze adaptasyonu sağlanmaktadır.<br />

Bu çeşitlendirilmiş enerji üretim portföyünün farklı uzmanlık<br />

gerektiren işletim ve bakımı <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’nun<br />

sahip olduğu know-how ve insan kaynakları gücü ile<br />

gerçekleştirilmektedir.<br />

Doğal gaz santrallerimizde tam<br />

kapasiteyle üretime devam ediyoruz<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’nun Lüleburgaz, Ankara, Yalova, Bursa<br />

ve Kayseri’deki 420 MW kurulu güce sahip altı doğal gaz<br />

santralinde sürdürülen iyileştirme yatırımlarının yanı sıra,<br />

2008 yılı içinde Lüleburgaz’da ek bir yatırım başlatılmıştır.<br />

Lüleburgaz Santralimize ilave 75 MW’lık kombine çevrim<br />

santrali kurulması için çalışmalar yürütülmekte olup halen<br />

basit çevrim deneme üretimi başlamış bulunmaktadır.<br />

Hidroelektrik santrallerimizin sayısını<br />

artırıyoruz<br />

Ülkemizin sahip olduğu hidro enerji kaynaklarını daha<br />

verimli kullanmak üzere Grubumuz, Dalaman’da toplam<br />

204 MW kapasiteli iki, Giresun’da 60 MW kapasiteli bir<br />

hidroelektrik santralin yatırım projelerinin ön hazırlıklarını<br />

sürdürmektedir.<br />

2008 yılı son çeyreğinde özelleştirme ile Grubumuza geçen<br />

7 hidroelektrik santralinin toplam kurulu gücü 111 MW’tır.<br />

Bu santrallerle ilgili kapasite artırımları için yatırım programı<br />

oluşturulmaktadır.<br />

27

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu Başkanı’nın Değerlendirmesi<br />

Jeotermal: Büyüme ve farklılaşma alanı<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu jeotermal enerji üretimini önceliklerinden<br />

ve farklılaşma alanlarından biri olarak görmektedir. Türkiye<br />

jeotermal kaynaklar açısından dünyada yedinci olup<br />

Avrupa’da da ilk sıradadır.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’nun jeotermal alanlara gösterdiği<br />

ilgi sonucunda, bugün itibariyle üç ayrı bölgede sahip<br />

olduğumuz ruhsatlarda arama, sondaj, üretim ve rezervuar<br />

belirleme faaliyetlerini yürütüyoruz. Jeotermal çalışma alanı<br />

kapsamında, öncelikli olarak Kızıldere Jeotermal Santrali’nin<br />

kapasitesini artırmaya yönelik kuyu operasyonlarına<br />

başlamış bulunuyoruz. Denizli-Kızıldere, Kütahya-Simav<br />

ve Manisa-Alaşehir bölgelerinde bulunan ruhsatlarımızla<br />

sürdürmekte olduğumuz çalışmaların, bizi jeotermal enerji<br />

alanında Türkiye’de lider konuma getireceğine de yürekten<br />

inanıyoruz.<br />

Yeraltındaki enerji kaynaklarının ülkemize<br />

kazandırılmasını sağlıyoruz<br />

Petrol ve gaz arama, sondaj ve üretim faaliyetlerimizi<br />

<strong>Zorlu</strong> Petrogas ve Amity Oil şirketlerimiz bünyesinde<br />

sürdürmekteyiz. Ağırlıklı olarak Trakya bölgesinde olmak<br />

üzere Türkiye’nin çeşitli yerlerinde sahip olduğumuz<br />

ruhsat bölgelerinde doğal gaz arama ve üretim faaliyetleri<br />

gerçekleştiriyoruz.<br />

Doğal gaz dağıtım alanında, Trakya bölgesinde Tekirdağ,<br />

Edirne, Kırklareli ve Güneydoğu Anadolu’da Gaziantep<br />

ve Kilis şehirlerindeki çalışmalarımız devam etmektedir.<br />

Altyapı çalışmaları tamamlandıkça, bağlantılar sağlandıkça<br />

bu bölgelerdeki tüketicilerimize kademeli olarak doğal gaz<br />

verilmeye devam edilecektir.<br />

Çevre konusunda ilkleri gerçekleştiriyoruz<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu sektöründe çevre konusunda da ilklere<br />

imza atmaktadır. 2008 yılı sonunda saha çalışmaları<br />

başlatılan ve 2009’da faaliyete geçecek 135 MW kurulu<br />

güce sahip Türkiye’nin tek alanda kurulu en büyük rüzgâr<br />

santrali olan Osmaniye Rüzgâr Santrali (RES) için Karbon<br />

Emisyon Satış Sözleşmesi imzalanmıştır. Böylelikle<br />

santralde yıllık 500.000 MW/h elektrik sıfır karbon salımıyla<br />

üretilecektir.<br />

28<br />

Grubun mevcut olan 110 MW’lık ikinci lisansı ile toplam<br />

kapasitenin 245 MW’a yükseltilmesi ve bu yatırım için de<br />

yeni bir sözleşme imzalanması hedeflenmektedir.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, 2008 yılı içerisinde enerji sektöründe<br />

bir ilke daha adını yazdırmış ve Türkiye İş Bankası’nın<br />

oluşturduğu Türkiye’nin ilk çevre fonu “Çevreye Yatırım<br />

Fonu”nda, hisseleri bulunan tek enerji şirketi olmuştur.<br />

Yurt dışında da bir marka<br />

Her ülkenin yatırım kültürünün çok farklı olduğunu dikkate<br />

aldığımızda yurt dışında enerji projelerine girişmek çok<br />

yönlü etkileşime açık bir faaliyet eksenidir. <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong><br />

Grubu sahip olduğu mali, organizasyonel, yönetimsel<br />

ve teknolojik gücüyle yurt dışında da bir marka olmayı<br />

başarmıştır.<br />

Şu anda üç yabancı ülkede proje faaliyetlerimiz aktif olarak<br />

devam etmektedir. Geliştirilen enerji projeleri için kaynak<br />

çeşitliliği ekonomik anlamda uzun vadede risk unsurunu<br />

azaltmakta, uzman ekibimizin farklı enerji dallarında tecrübe<br />

kazanmasına olanak sağlamaktadır. Aynı paralelde risk<br />

oranı, değişik ülkelerde iş yapmanın da verdiği avantajla<br />

azalmaktadır.<br />

Rusya’da yapımı sürmekte olan iki doğal gaz santralinin<br />

340 MW’lık ilk aşamasında önemli ilerleme kaydedilmiştir.<br />

Projelerin kapasitelerinin iki katına çıkartılabilme opsiyonu<br />

bulunmaktadır.<br />

Öte yandan Pakistan’ da 50 MW’lık rüzgâr santrali yatırımı<br />

devam etmektedir. 1,2 MW kapasiteli ilk türbin, 19 Nisan<br />

2009 tarihinde yapılan ve Pakistan Başbakanı Yusuf Raza<br />

Gilani’nin katıldığı bir törenle elektrik üretmeye başlamıştır.<br />

İsrail’de toplam 1.050 MW kurulu güçte dört doğal gaz<br />

santrali projesinde, finansman sağlama sürecinde son<br />

aşamaya gelinmiştir.

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu sahip olduğu mali, organizasyonel, yönetimsel<br />

ve teknolojik gücüyle yurt dışında da bir marka olmayı<br />

başarmıştır.<br />

Küresel kriz sonrası dönemde…<br />

Tartışmasız tüm dünyayı etkileyen küresel kriz, ekonomik<br />

daralmayı ve enerji tüketiminde de azalmayı beraberinde<br />

getirmiştir. Ülkemizde gözlemlenen talep azalışı arz<br />

güvenliği sorununu geçici olarak gündemimizden çıkarmıştır.<br />

<strong>Enerji</strong> sektöründe yapılan yatırımların orta ve uzun vadede<br />

değerlendirilmesi gerekmektedir. Bugün karar alınan en<br />

ufak bir yatırımın hazırlık süreçleriyle ortalama en az 2-3<br />

yıl gibi bir süreye ihtiyacı olduğunu dikkate alırsak, hızlı ve<br />

zamanında alınan kararların arz güvenliğine etkisinin ne<br />

denli önemli olduğu daha iyi anlaşılacaktır.<br />

Yatırım stratejimiz ulusal enerji politikamız ile paralel<br />

yürümek zorundadır. Bu politikalara yanıt verecek<br />

esnekliğe sahip modellemeler ile geçiş dönemlerindeki hızlı<br />

manevra kabiliyetimiz ve pazarda kazandığımız tecrübeler<br />

bize avantaj sağlamaktadır. Grubumuzun geliştirdiği ve<br />

yatırım hazırlıklarını sürdürdüğü projeler, krizden sonraki<br />

hareketlenme süreci olarak gördüğümüz 2010 yılından<br />

itibaren tamamlanarak enerji talebinin yükselmeye başladığı<br />

dönemde devreye girecektir.<br />

Misyonumuz: Faaliyet gösterdiğimiz<br />

bölgeyle paylaşmak<br />

Rüzgâr santralimizin üretime geçeceği Osmaniye’de ve<br />

hidrolik santral yatırımlarımızın bulunduğu yörelerde,<br />

mevcut sosyo-ekonomik durum ve yatırımlarımızın<br />

yaratacağı sosyal etkiler ile ilgili araştırma çalışmaları<br />

için hazırlıklar yapıyoruz. Bu araştırmaların sonuçlarından<br />

yararlanarak bölgelerin ihtiyaçlarına uygun çevre ve<br />

sosyal kalkınma projeleri gerçekleştireceğiz. Öte yandan<br />

yenilenebilir enerji, enerji verimliliği, enerji tasarrufu ve<br />

çevre konularında kamuoyunu bilinçlendirme projeleri<br />

üzerinde çalışmalarımızı sürdürüyoruz.<br />

Hidroelektrik santrallerimizin işletmesinde, hem yöresel<br />

istihdamı hem de doğal tarımı desteklemeye öncelik<br />

vereceğiz. Denizli jeotermal santralinden elektrik üretiminin<br />

yanı sıra, ısı üretimi de yaparak bölgede seracılık başta<br />

olmak üzere yeni iş alanlarının gelişmesine katkı sağlamayı<br />

hedefliyoruz. Bu kapsamda hali hazırda organik tarıma<br />

dayalı seralar için sıcak su temin edilmekte, Sarayköy<br />

Belediyesi’nin ısıtma sistemine de sıcak su verilmektedir.<br />

Türkiye’ye güç katmaya devam edeceğiz<br />

Gelecek nesillere sürdürülebilir, sağlıklı bir çevre bırakmada<br />

enerji sektöründe yer alan oyunculara çok büyük<br />

görevler düştüğünün bilinciyle çalışıyoruz. Elektrik üretim<br />

faaliyetlerimizin yanı sıra, ülkemizin kaynaklarını ortaya<br />

çıkarmak ve işlemek üzere doğal gaz arama, sondaj, üretim<br />

ve dağıtım faaliyetlerinde de aktif rol alıyoruz. <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong><br />

Grubu önümüzdeki yıllarda teknolojik gelişmeleri yakından<br />

takip eden, modern, verimli ve yenilenebilir enerji yatırımları<br />

ile büyümeye ve Türkiye’ye güç katmaya devam edecektir.<br />

Çalışmalarımızı yürütürken felsefemiz ürettiğimiz ve<br />

ticaretini yaptığımız enerjiyi daha çok bir hizmet aracı<br />

olarak görmektir. Bu yaklaşımımızla sosyal paydaşlarımız<br />

nezdinde bize olan güven ve inancı daima yüksek seviyede<br />

muhafaza ediyoruz. Bu felsefe çalışanlarımıza daha farklı<br />

bir sorumluluk ve kalite anlayışı aşılamaktadır. Amacımız<br />

55 yıllık <strong>Zorlu</strong> itibarını faaliyet gösterdiğimiz coğrafya ve<br />

toplumda koruyabilmek ve sürdürebilmektir.<br />

Destekleri için Yönetim Kurulumuza, özverili katkıları<br />

için çalışanlarımıza ve tüm paydaşlarımıza en içten<br />

teşekkürlerimi iletiyorum.<br />

Murat Sungur Bursa<br />

<strong>Enerji</strong> Grubu Başkanı ve Yönetim Kurulu Üyesi<br />

29

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Yönetim Kurulu<br />

Zeki ZORLU<br />

Yönetim Kurulu Başkanı<br />

(1939 - Denizli) Çalışma hayatına<br />

tekstil sektöründe aile şirketinde<br />

başladı ve ilk tekstil mağazasını<br />

Trabzon’da açtı. 1976 yılında<br />

Korteks’i kuran Zeki <strong>Zorlu</strong>, Denizli<br />

Babadağ’da başlayıp İstanbul’da<br />

devam eden iş hayatında bugün<br />

25.000 çalışan ve 60 şirketi<br />

bünyesinde bulunduran <strong>Zorlu</strong><br />

Holding’in temellerini attı. <strong>Zorlu</strong><br />

Grubu tekstil sektöründeki yeni<br />

yatırımlarının yanı sıra 1994 yılında<br />

satın alınan Vestel ile elektronik ve<br />

beyaz eşya, 1996 yılında enerji ve<br />

2006 yılında gayrimenkul sektörüne<br />

girdi. Zeki <strong>Zorlu</strong>, <strong>Zorlu</strong> Holding’in<br />

Yönetim Kurulu Eş Başkanlığı<br />

görevinin yanında Grubun tekstil ve<br />

enerji sektöründe faaliyet gösteren<br />

şirketlerinin Yönetim Kurulu<br />

Başkanlığı’nı da yürütmektedir.<br />

30<br />

Melih E. ARAZ<br />

Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı<br />

(1948 - İstanbul) Melih E. Araz,<br />

1972 yılında Ankara Üniversitesi<br />

Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden<br />

mezun oldu. Kelley School of<br />

Business, Indiana University’de<br />

MBA yaptıktan sonra, Harvard<br />

Business School’da “Üst Düzey<br />

Yönetim” konusunda eğitim aldı.<br />

Kariyerine Citibank N.A.’nın Türkiye<br />

organizasyonunda başlayan Araz,<br />

bankanın İstanbul, İzmir, Bahreyn,<br />

Atina ve New York birimlerinde<br />

üst düzey görevlerde bulundu ve<br />

Citibank organizasyonunun kuruluş<br />

ve genişleme aşamalarında önemli<br />

sorumluluklar üstlendi. Daha sonra<br />

İnterbank A.Ş.’de CEO/Genel<br />

Müdür olarak görev yapan Araz,<br />

İnterbank’ın ülkemizin kurumsal ve<br />

yatırım bankacılığı alanında saygın<br />

bir konuma gelmesinde liderlik<br />

yaptı. Melih E. Araz halen çeşitli<br />

şirketlere finans ve stratejik yönetim<br />

konularında danışmanlık yapmakta<br />

ve <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> A.Ş. Yönetim Kurulu<br />

Başkan Yardımcılığı’nın yanı sıra,<br />

Ata Yatırım A.Ş.’de Murahhas Aza,<br />

Şenocak Holding A.Ş, Klimasan A.Ş.,<br />

İzmir Enternasyonel Otelcilik A.Ş.<br />

ve Entegre A.Ş.’de Yönetim Kurulu<br />

Üyeliği görevlerini yürütmektedir.<br />

Olgun ZORLU<br />

Yönetim Kurulu Üyesi<br />

(1965 - Trabzon) Olgun <strong>Zorlu</strong>, lise<br />

öğreniminin ardından İngiltere’de<br />

tekstil ve iş idaresi konularında<br />

çeşitli programlara katıldı ve<br />

tekstil alanında staj yaptı. 1988<br />

yılından itibaren <strong>Zorlu</strong> Grubu’nda<br />

yöneticilik görevine başladı. Grubun<br />

ana faaliyet alanlarından tekstil<br />

konusunda işletmecilik ve yöneticilik<br />

deneyimi kazanan Olgun <strong>Zorlu</strong>,<br />

yurt dışında pazar araştırmaları<br />

yapmakta, yeni uygulamalar<br />

ve geliştirme faaliyetlerini<br />

yönetmektedir. Olgun <strong>Zorlu</strong>, <strong>Zorlu</strong><br />

<strong>Enerji</strong> Yönetim Kurulu Üyeliği’nin<br />

yanı sıra Gruba bağlı çeşitli<br />

şirketlerde Yönetim Kurulu Üyeliği<br />

görevini de yürütmektedir.

Selen ZORLU MELİK<br />

Yönetim Kurulu Üyesi<br />

(1975 - Trabzon) Selen <strong>Zorlu</strong><br />

Melik, Uludağ Üniversitesi İktisadi<br />

ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme<br />

Bölümü’nden mezun oldu. Çalışma<br />

yaşamına 1998 yılında Denizbank’ta<br />

başladı. Denizbank Bursa<br />

Şubesi’ndeki stajın ardından 1999<br />

yılında aynı bankada Management<br />

Trainee (MT) programına katıldı.<br />

Denizbank Genel Müdürlüğü’nde<br />

çeşitli görevlerde bulunduktan<br />

sonra 2001 yılında California<br />

Üniversitesi’nde (ABD/Berkley)<br />

Pazarlama Diploma Programı’na<br />

katıldı. 2002 yılında Korteks İplik<br />

Fabrikası’nda çalışmaya başlayan<br />

Selen <strong>Zorlu</strong> Melik, 2004 yılında<br />

Korteks Yönetim Kurulu Üyeliği’ne<br />

atandı. 2005 yılından bu yana <strong>Zorlu</strong><br />

<strong>Enerji</strong> Grubu Başkan Yardımcılığı<br />

ve Yönetim Kurulu Üyeliği görevini<br />

yürütmektedir.<br />

Murat Sungur BURSA<br />

Yönetim Kurulu Üyesi<br />

(1954 - Mersin) Murat Sungur<br />

Bursa, Orta Doğu Teknik<br />

Üniversitesi Makina Mühendisliği<br />

Bölümü’nden 1977 yılında mezun<br />

oldu. Amerikan Hobart School of<br />

Welding Technology’deki eğitiminin<br />

ardından, 1983 yılında Gazi<br />

Üniversitesi, İşletme İdaresi Üretim<br />

Yönetimi’nde yüksek lisansını<br />

tamamladı. Murat Sungur Bursa,<br />

çalışma hayatına 1977 yılında<br />

Sınai Eğitim ve Geliştirme Merkezi<br />

(SEGEM) Genel Müdürlüğü’nde<br />

Makine Mühendisi olarak başladı.<br />

1986-1991 yılları arasında kamu<br />

sektöründe çeşitli görevler yürüten<br />

Bursa, 1991-1994 tarihleri arasında<br />

Çevre Bakanlığı Çevresel Etki<br />

Değerlendirmesi ve Planlama<br />

Birimi Genel Müdürü oldu. Murat<br />

Sungur Bursa, 1995-1998 yılları<br />

arasında önce Çevre Bakanlığı<br />

Müsteşar Yardımcılığı’na, ardından<br />

da Çevre Bakanlığı Müsteşarlığı’na<br />

atandı. 2003’te Başbakanlık “Proje<br />

Uygulama Birimi” Direktörü olan<br />

Bursa, 2006 yılında <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong><br />

Grubu Başkanlığı görevine getirildi.<br />

Halen <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu Başkanlığı<br />

ve Yönetim Kurulu Üyeliği görevini<br />

yürütmektedir.<br />

Prof A. Can TUNCAY<br />

Yönetim Kurulu Üyesi<br />

(1944 - Ankara) Prof Dr. A. Can<br />

Tuncay, 1966 yılında Ankara<br />

Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden<br />

mezun oldu. Avukatlık stajını<br />

tamamladıktan sonra 1968 yılında<br />

İstanbul Üniversitesi Hukuk<br />

Fakültesi’ne asistan olarak kabul<br />

edildi. 1975’te hukuk doktoru, 1980<br />

yılında da hukuk doçenti oldu.<br />

1988’de profesör olan Tuncay, 32<br />

yıl İstanbul Hukuk Fakültesi’nde İş<br />

ve Sosyal Güvenlik Hukuk Anabilim<br />

Dalı’nda ders verdikten sonra 2000<br />

yılında emekli olarak Yeditepe<br />

Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde<br />

çalışmaya başladı. 2006 yılında<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu Yönetim<br />

Kurulu Üyeliği’ne getirilen Tuncay,<br />

halen Bahçeşehir Üniversitesi’nde<br />

İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku<br />

Anabilim Dalı Başkanı olarak görev<br />

yapmaktadır. A. Can Tuncay yerli<br />

ve yabancı birçok şirkete hukuk<br />

danışmanlığı da yapmaktadır.<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Burak İ. OKAY<br />

Yönetim Kurulu Üyesi<br />

(1967 - Ankara) Burak İ. Okay,<br />

1990 yılında Ankara Üniversitesi<br />

Hukuk Fakültesi’nden mezun<br />

oldu. New York’ta tamamladığı<br />

uluslararası hukuk sertifikası<br />

programı sonrası Türkiye İş Bankası<br />

Hukuk Müşavirliği’nde çalışmaya<br />

başladı. Ardından sırasıyla Garanti<br />

Bankası, MNG Bank, Nortel<br />

Networks Netaş’ta çalıştı ve Bener<br />

Hukuk Bürosu’nda yöneticilik<br />

yaptı. 2006 yılında <strong>Zorlu</strong> Grubu’na<br />

katılarak Grubun tüm şirketlerine<br />

hizmet veren hukuk bölümünün<br />

yapılandırılmasını sağlayan Okay,<br />

Grubun Hukuk Koordinatörlüğü’nün<br />

yanı sıra 2007’den itibaren <strong>Zorlu</strong><br />

<strong>Enerji</strong> Grubu Yönetim Kurulu Üyesi<br />

olarak görev yapmaktadır.<br />

31

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Üst Yönetim<br />

Murat Sungur BURSA<br />

Grup Başkanı, Yönetim Kurulu<br />

Üyesi<br />

Sn. Bursa’nın özgeçmişi sayfa 31’de<br />

Yönetim Kurulu bölümünde yer<br />

almaktadır.<br />

Selen <strong>Zorlu</strong> MELİK<br />

Grup Başkan Yardımcısı,<br />

Yönetim Kurulu Üyesi<br />

Sn. Melik’in özgeçmişi sayfa 31’de<br />

Yönetim Kurulu bölümünde yer<br />

almaktadır.<br />

32<br />

Mehmet Ali NEYZİ<br />

Grup Başkan Yardımcısı<br />

(1959 - İstanbul) Mehmet Ali<br />

Neyzi, Alman Lisesi ve Robert<br />

Kolej’deki eğitiminin ardından<br />

1980 yılında Princeton Üniversitesi<br />

Elektrik Mühendisliği ve Bilgisayar<br />

Bölümü’nden mezun oldu. Neyzi,<br />

1983-1998 yılları arasında Arçelik’te<br />

çalıştı, malzeme ve pazarlama Genel<br />

Müdür Yardımcılığı görevlerinde<br />

bulundu.<br />

1997 yılında Harvard Business<br />

School’da Stratejik Pazarlama eğitim<br />

programını tamamlayan Mehmet<br />

Ali Neyzi, 1998 yılında Ram Dış<br />

Ticaret A.Ş. Genel Müdürü oldu.<br />

2002-2004 yılları arasında Tanı<br />

Pazarlama ve İletişim Hizmetleri<br />

A.Ş. Genel Müdürlüğü görevinde<br />

bulunan Neyzi, 2004-2008 yılları<br />

arasında da Aygaz A.Ş. Genel<br />

Müdürlüğü görevini yürüttü. Nisan<br />

2008 itibariyle, mevcut ve yeni iş<br />

alanlarındaki çalışmalarına ilişkin<br />

karar sürecinde görev almak üzere<br />

Başkan Yardımcısı olarak <strong>Zorlu</strong><br />

<strong>Enerji</strong> Grubu’na katıldı.<br />

İ. Sinan AK<br />

Finans Genel Müdür Yardımcısı<br />

(1971 - Ankara) İ. Sinan Ak, İstanbul<br />

Teknik Üniversitesi Mühendislik<br />

Fakültesi’nden mezun oldu. Çalışma<br />

yaşamına Evgin Yatırım Menkul<br />

Değerler’de yatırım uzmanı olarak<br />

başladı. Ardından, ABD’deki Old<br />

Dominion University’de MBA yaptı.<br />

2000-2002 yılları arasında Vestel<br />

Komünikasyon’da Finans Şefi, 2002-<br />

2006 yılları arasında ise Vestel<br />

Beyaz Eşya’da Finans Müdürü olarak<br />

çalışan Ak, 2006 yılında <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong><br />

Grubu’na katıldı. Halen <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong><br />

Elektrik Üretim A.Ş. Genel Müdür<br />

Yardımcılığı görevini yürütmektedir.<br />

Serhat ŞİMŞEK<br />

Üretim ve Ticaret Genel Müdür<br />

Yardımcısı<br />

(1968 - Elazığ) Serhat Şimşek,<br />

Yıldız Teknik Üniversitesi Elektrik<br />

Mühendisliği Bölümü’nden 1990<br />

yılında mezun oldu. Çalışma<br />

hayatına Tekfen’de mühendis olarak<br />

başladı. Daha sonra Temel Su, Shell<br />

ve Trakya İplik’in farklı birimlerinde<br />

yönetici olarak görev yaptı. 2001<br />

yılında <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’na katılan<br />

Şimşek, 2007’den bu yana <strong>Zorlu</strong><br />

<strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’de Üretim<br />

ve Ticaret Genel Müdür Yardımcılığı<br />

görevini yürütmektedir.

Gökmen TOPUZ<br />

Yatırımlar Genel Müdür Yardımcısı<br />

(1972 - İstanbul) Gökmen Topuz,<br />

İstanbul Teknik Üniversitesi Elektrik<br />

Mühendisliği Bölümü’nden 1995<br />

yılında mezun oldu. Yeditepe<br />

Üniversitesi’nde MBA yaptı. Çalışma<br />

yaşamına MAN <strong>Enerji</strong> Sistemleri’nde<br />

proje yöneticisi olarak başladı.<br />

1998-2007 yılları arasında<br />

Wartsila-Enpa, Kale <strong>Enerji</strong> ve Piramit<br />

<strong>Enerji</strong>’nin farklı birimlerinde yönetici<br />

olarak çalıştı. 2007’den bu yana<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’de<br />

Yatırımlar Genel Müdür Yardımcısı<br />

olarak görev yapmaktadır.<br />

Bülent ÇİLİNGİR<br />

Satınalma ve Lojistik Direktörü<br />

(1963 - Ankara) Bülent Çilingir,<br />

Ortadoğu Teknik Üniversitesi<br />

İnşaat Mühendisliği Bölümü’nden<br />

1985 yılında mezun oldu. Aynı<br />

üniversitede yüksek lisansını<br />

tamamladı. Çalışma yaşamına<br />

1985 yılında Kutlutaş İnşaat’ta<br />

proje mühendisi olarak başladı.<br />

1989 - 2003 yılları arasında<br />

Bayındır Holding, Bayındır İnşaat,<br />

Erel Teknoloji Grubu’nun farklı<br />

birimlerinde yönetici olarak görev<br />

yaptı. 2003’te enerji yatırımları<br />

konusunda danışman olarak<br />

çalışmaya başladı. 2006’da <strong>Zorlu</strong><br />

<strong>Enerji</strong> Grubu’na katılan Çilingir,<br />

Satınalma ve Lojistik Direktörü<br />

olarak görev yapmaktadır.<br />

A. Tansel VARAN<br />

İnsan Kaynakları ve Kurumsal<br />

İletişim Direktörü<br />

(1970 - İstanbul) A. Tansel Varan,<br />

İstanbul Üniversitesi Maliye<br />

Bölümü’nden mezun oldu. Yüksek<br />

lisansını Viyana Üniversitesi<br />

Ekonomi Bölümü’nde yaptı. 1997<br />

yılında California Üniversitesi’nde<br />

(ABD - Berkley) İş İngilizcesi ve<br />

İnternet sertifika programına<br />

katıldı. Çalışma yaşamına Anadolu<br />

Grubu’nda Management Trainee<br />

(MT) olarak başladı ve farklı<br />

birimlerde yönetici olarak görev<br />

yaptı. 2002-2005 yılları arasında<br />

Doğan Grubu ve Ak-Al Tekstil’de<br />

İnsan Kaynakları Müdürü olarak<br />

çalıştı. Aralık 2005’te <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong><br />

Grubu’na katılan Varan, halihazırda<br />

İnsan Kaynakları ve Kurumsal<br />

İletişim Direktörü olarak görev<br />

yapmaktadır.<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

33

34<br />

faaliyetler<br />

Yönetimin faaliyet sonuçlar›n›<br />

değerlendirmesi ve analizi

Yönetimin faaliyet sonuçlar›n› değerlendirmesi ve analizi<br />

Türkiye Elektrik Sektörü<br />

Türkiye elektrik piyasasında 4 devlet kurumu faaliyet<br />

göstermektedir: EÜAŞ (üretim), TETAŞ (toptan satış), TEİAŞ<br />

(iletim) ve TEDAŞ (dağıtım ve perakende satış).<br />

EÜAŞ ve iştirakleri toplam enerji üretiminin %49’unu<br />

oluştururken, özel sektörün üretimdeki payı %51’dir. İletim<br />

ve toptan satış tarafında kamu hâkimiyeti devam ederken,<br />

dağıtım tarafında 2008 yılında hızlanan özelleştirme<br />

çalışmaları paralelinde özel sektörün payı artmaktadır. Bu<br />

kapsamda TEDAŞ’a ait olan 20 dağıtım bölgesinden 4’ünün<br />

2008 yılında başlayan özelleştirme sürecinin 2009 yılında<br />

tamamlanması öngörülmektedir. Kalan bölgeler için de<br />

özelleştirme çalışmalarının 2009 yılında devam etmesi<br />

planlanmaktadır. Üretim tarafında, ADÜAŞ kapsamında 9<br />

enerji santralinin (141,4 MW) özelleştirilmesi 2008 yılında<br />

tamamlanmış ve ihaleyi kazanan <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’ye devri<br />

gerçekleşmiştir.<br />

2008 yılı verilerine göre elektrik üretiminde doğal gaz %48,0<br />

ile en büyük payı almakta; hidrolik %17,2 ve yerli kömürlinyit<br />

%28,8 pay ile onu izlemektedir. Yakın gelecekte özel<br />

sektörün ithal doğal gaz kullanımını azaltarak yenilenebilir<br />

enerji ve özellikle hidroelektriğe ve kömür bazlı santrallere<br />

ağırlık vereceği öngörülmektedir.<br />

Türkiye’de elektrik talebi, ekonomik gelişme, sanayileşme<br />

ve kentleşme paralelinde 1985’ten bu yana yıllık<br />

ortalama %7,6’lık bir hızla artmıştır. Şu an tüm dünyada<br />

süregelmekte olan küresel kriz paralelinde yaşanan<br />

ekonomik daralma, Türkiye’de de elektrik talebinde<br />

azalmaya neden olmaktadır. Küresel kriz öncesinde<br />

TEİAŞ tarafından yapılan tahminlere göre, yüksek talep<br />

senaryosu uyarınca, Türkiye 2008-2017 yılları arasında<br />

30.000 MW (11.645 MW hidrolik ve rüzgâr ve 22.510 MW<br />

termal) ek kapasiteye ihtiyaç duyacaktır.<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Düşük talep senaryosunda ise, ek kapasite ihtiyacı 22.028<br />

MW (7.158 MW hidrolik ve rüzgâr ve 14.870 MW termal)<br />

olarak tahmin edilmektedir. TEİAŞ’ın yaptığı araştırmaya<br />

göre, yüksek talebin öngörüldüğü senaryoda 2009 yılında;<br />

düşük talebin öngörüldüğü senaryoda ise 2010 yılında<br />

Türkiye elektrik arz açığı ile karşı karşıya kalacaktır.<br />

Krizin neden olduğu talepteki daralma, yaşanması<br />

öngörülen bu arz darboğazını birkaç yıllığına ertelemiştir.<br />

Yine de, enerji yatırımları için gereken minimum 2–3<br />

yıllık yatırım süreci ve önümüzdeki dönemlerde ortaya<br />

çıkması beklenen 30.000 MW’lık ek kapasite ihtiyacı göz<br />

önünde bulundurulduğunda, gelecek yıllarda arz açığıyla<br />

karşılaşmamak için önlemlerin şimdiden alınması ve<br />

yatırımlara başlanması gerekmektedir.<br />

Son yıllardaki artışa karşın Türkiye halen 2.004 kWh ile<br />

Avrupa’da kişi başına elektrik tüketimi en düşük olan ülke<br />

konumundadır. Bize en yakın ülke olan Polonya’da kişi<br />

başına tüketim 3.325 kWh’dir. Kişi başına düşen düşük<br />

tüketim miktarı önümüzdeki dönemde talepte yüksek<br />

büyüme potansiyeline işaret etmektedir.<br />

Doğal gaz fiyatlarında yaşanan artışların uzun bir<br />

dönem boyunca elektrik satış fiyatlarına yansıtılmaması<br />

dolayısıyla, ağırlıklı olarak doğal gaza dayalı elektrik üreten<br />

özel sektör şirketlerinin olumsuz yönde etkilenen kârlılığı<br />

Ağustos 2006’da devreye giren DUY mekanizması ve<br />

Temmuz 2008’de başlayan Otomatik Fiyatlandırma süreci<br />

paralelinde iyileşme trendine girmiştir. Bu çerçevede özel<br />

sektör şirketleri artan maliyetlerini fiyatlarına yansıtma<br />

olanağı bulmuş, bu da sektörde fiyatlama tarafındaki<br />

riskleri göreceli olarak azaltmıştır.<br />

35

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Yönetimin faaliyet sonuçlar›n› değerlendirmesi ve analizi<br />

Temmuz 2008’de devreye giren Otomatik Fiyatlandırma<br />

mekanizması çerçevesinde, yılda 4 kez (Ocak, Nisan,<br />

Temmuz ve Ekim) üretim maliyetlerindeki değişiklikler<br />

elektrik satış fiyatlarına yansıtılmaktadır. Bu paralelde 2008<br />

yılında elektrik fiyatları %49, doğal gaz fiyatları ise %81<br />

artış göstermiştir.<br />

2008 yılında, %1,1’lik gayri safi yurt içi hasıla büyüme<br />

oranına karşı elektrik tüketimi 2007 yılına göre %4,5<br />

oranında artarak 198.054 GWh olarak gerçekleşmiştir.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin Projelerini Yürütmekte<br />

Olduğu Yurt Dışı Pazarlar<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> yatırımlarını sürdürdüğü Rusya, İsrail ve<br />

Pakistan elektrik sektörlerinin karakteristik yapıları Türkiye<br />

ile benzerlikler göstermektedir:<br />

• Dünya ortalamasının üzerinde güçlü talep artışı<br />

• Yakın gelecekteki arz açığının giderilmesi için yatırım<br />

ihtiyacı<br />

• Elektrik üretimi ve dağıtımında devlet kontrollü piyasa<br />

• Liberalizasyonun artmasıyla güçlü talep ve zayıf arzın da<br />

etkisiyle yükselen elektrik fiyatları<br />

Rusya Elektrik Sektörü<br />

Rusya dünyanın üçüncü büyük elektrik tüketicisi olmakla<br />

birlikte, elinde bulundurduğu doğal gaz ve petrol rezervleri<br />

ile dünya enerji sektörünün ana oyuncuları arasında yer<br />

almaktadır. Ülkenin eskiyen altyapısı, ekonomik büyüme<br />

hızının da etkisiyle istikrarlı bir elektrik arzı sağlamaya<br />

yeterli olamamaktadır.<br />

36<br />

Önümüzdeki yirmi yıllık süreç içinde Rusya’nın gayri<br />

safi yurt içi hasılasının yıllık ortalama %3,8 büyüyeceği<br />

ve bu büyümeye paralel olarak elektrik talebinin yıllık<br />

%1,9 artacağı tahmin edilmektedir. Yapılan tahminler<br />

doğrultusunda 2007 yılında 980.000 GWh olan elektrik<br />

talebinin 2020’de 1.600.000 GWh seviyelerine ulaşması<br />

beklenmektedir. 2007 yılı itibariyle Rusya’da kişi başına<br />

elektrik tüketimi 5.787 kWh’dir.<br />

Yapılan projeksiyonlara göre Rusya’nın şu an 220 GW<br />

seviyelerinde olan kurulu güç tarafında, artan elektrik talebi<br />

paralelinde 2030 yılına kadar ek 130 GW kapasite artırımı<br />

ihtiyacı doğması beklenmektedir.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin yatırımlarının gerçekleştiği Moskova<br />

bölgesinde elektrik talebi yüksek şehirleşme ve sınai<br />

kalkınmaya bağlı olarak Rusya toplam elektrik talebinin<br />

üzerinde artış göstermektedir 2007 yılında talep artış<br />

oranı Rusya için %2,3 iken Moskova için %3,5 olarak<br />

gerçekleşmiştir.<br />

Rusya elektrik üretiminin yaklaşık olarak %48’ini doğal<br />

gaz, %18’ini hidrolik, %18’ini kömür ve %16’sını nükleer<br />

enerji kaynakları oluşturmaktadır. Yüksek ihracat geliri<br />

sağlaması nedeniyle doğal gazın, elektrik üretimindeki<br />

payının önümüzdeki dönemlerde azalması beklenmektedir.<br />

Yapılan projeksiyonlara göre 2030 yılında kaynakların<br />

elektrik üretimindeki payları %39 doğal gaz, %15 hidrolik,<br />

%20 kömür, %24 nükleer ve %2 yenilenebilir enerji<br />

şeklinde olacaktır.

Rusya Federasyonu hükümetinin kararı uyarınca, regüle<br />

çift taraflı sözleşmelerden serbest sözleşmelere kademeli<br />

geçişin 2011 yılına kadar tamamlanması beklenmektedir.<br />

2007 verilerine göre regüle piyasa toplam piyasanın %90’ını<br />

oluşturmaktadır. Bu serbestleşmenin enerji fiyatlarını<br />

artıracağı öngörülmekte olup, piyasa oyuncularının<br />

kârlılığını olumlu yönde etkilemesi beklenmektedir.<br />

İsrail Elektrik Sektörü<br />

İsrail’in kişi başına düşen 6.599 kWh’lık elektrik tüketimi<br />

5.765 kWh’lik Avrupa ortalamasının oldukça üzerinde<br />

kalmaktadır. Geçtiğimiz on yıl içinde, elektrik tüketiminde<br />

kaydedilen ortalama yıllık %4,8’lik bir artış, yıllık %3,7<br />

olan gayri safi yurt içi hasıla büyüme oranın üstünde<br />

olmuştur. İsrail’in elektrik üretimi ağırlıklı olarak kömüre,<br />

fuel-oile ve doğal gaza dayalıdır. Bu kaynakların üretimdeki<br />

payı sırasıyla %69,3, %13,1 ve %17,5 seviyesindedir.<br />

2006 yılı verilerine göre, yıllık elektrik tüketimi 45.625<br />

GWh olan İsrail pazarında kamu sektörü şirketi olan IEC<br />

(Israel Electricity Corporation) hakim durumdadır. 2007<br />

yılı sonu itibariyle IEC toplam kurulu gücün %99,4’ünü<br />

oluştururken, geri kalan kısım özel sektör üreticilerine<br />

aittir. 1996 yılında yürürlüğe giren yasayla birlikte<br />

sektörde liberalleşme dönemi başlamış olup önümüzdeki<br />

dönemde özel sektörün payının artması beklenmektedir.<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, yurt dışında gelişme potansiyeli yüksek<br />

pazarlarda da büyümeyi hedeflemekte olup Rusya, İsrail ve<br />

Pakistan’da yatırım faaliyetlerine aktif olarak devam etmektedir.<br />

Birim Dönüşüm Cetveli<br />

1.000 kW = 1 MW 1.000 kWh = 1 MWh<br />

1.000 MW = 1 GW 1.000 MWh = 1 GWh<br />

1.000 GW = 1 TW 1.000 GWh = 1 TWh<br />

Pakistan Elektrik Sektörü<br />

2006 yılı verilerine göre, yıllık elektrik üretimi 98.350 GWh<br />

olan Pakistan’da, üretimin ana kaynaklarını doğal gaz (%36),<br />

fuel-oil (%29) ve hidrolik(%32) oluşturmaktadır. Mevcut<br />

durumda, elektrik üretiminde ülkenin yenilenebilir enerji<br />

kaynakları tam olarak kullanılamamaktadır.<br />

Kalitesiz iletim ve dağıtım alt yapısı ve önemli oranda kaçak<br />

kullanım nedeniyle toplam elektrik tüketimi 72.712 GWh<br />

seviyesinde kalmaktadır.<br />

Elektrik kaynakları tarafındaki yüksek potansiyele rağmen<br />

Pakistan’da önemli bir arz açığı yaşanmaktadır. Pakistan’ın<br />

kişi başına düşen 430 kWh’lik elektrik tüketimi 5.765<br />

kWh’lik Avrupa ortalamasının oldukça altında kalmaktadır.<br />

Mevcut durum itibariyle 162 milyonluk nüfusun sadece<br />

%65-70’nin elektriğe erişme imkanının olması, ileriye<br />

dönük olarak önemli bir enerji talep artışına işaret<br />

etmektedir.<br />

Kamu kaynaklarına göre, yıllık %6-7 talep artışı tahmini<br />

paralelinde, Pakistan’ın 2020 yılında 14.000 MW’lık arz açığı<br />

yaşaması muhtemeldir.<br />

37

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Yönetimin faaliyet sonuçlar›n› değerlendirmesi ve analizi<br />

Yurt İçi Faaliyetler<br />

Elektrik Üretimi<br />

Doğal Gaz Santralleri<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> bünyesinde yer alan Lüleburgaz, Bursa,<br />

Ankara, Kayseri ve Yalova elektrik santralleri, müşteri<br />

kitlesini oluşturan sanayi işletmelerine elektrik ve buhar<br />

sağlamaktadır. Santraller toplam 420 MW kurulu güce<br />

ve 207 ton/saat buhar kapasitesine sahiptir. Bu santraller<br />

özel sektör elektrik üretiminin %8’ini gerçekleştirmekte ve<br />

ağırlıklı olarak DUY sitemine, kısmen de sanayi kuruluşlarına<br />

ve ticarethanelere kesintisiz ve kaliteli enerji sağlamaktadır.<br />

2008 yılında ADÜAŞ ihalesi kapsamında <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong><br />

Grubu’na geçen Van (Engil) gaz türbini ile termik santral<br />

toplam kurulu gücüne 15 MW ilave edilmiştir.<br />

Lüleburgaz Santrali’nin kapasite artırım projesi kapsamında<br />

2008 yılında başlatılan ek 75 MW gücündeki santral<br />

yatırımı devam etmekte olup, basit çevrim olarak (49 MW)<br />

2009’un ilk yarısında devreye alınması planlanmaktadır.<br />

38<br />

Hidroelektrik Santralleri<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin %97,2’sine sahip olduğu <strong>Zorlu</strong> Doğal<br />

Elektrik, 2008 yılında kazanılan ADÜAŞ ihalesi kapsamında<br />

7 hidroelektrik santralinin işletim hakkını 30 yıl süreyle<br />

elde etmiştir. 111 MW kurulu güce sahip olan baraj,<br />

kanal ve göl tipi bu santrallerle ilgili 2008 yılında, işletme<br />

optimizasyonunu sağlamak amacıyla bakım çalışmaları<br />

gerçekleştirilmiş olup, planlanan verimlilik ve kapasite<br />

artırma yatırımları için 2009 yılında mühendislik çalışmaları<br />

başlatılacaktır.<br />

Grubun yürütmekte olduğu 3 hidroelektrik santrali projesi<br />

ile ilgili olarak; Dalaman Çayı üzerinde toplam 204 MW<br />

kurulu güce sahip olacak Sandalcık (Sami Soydam) ve<br />

Narlı hidroelektrik santralleri ile Tirebolu (ön fizibilitesi 60<br />

MW) santralinin inşaatı için ayrıntılı fizibilite çalışmaları<br />

sürdürülmektedir.<br />

Jeotermal Santralleri<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, ADÜAŞ ihalesi kapsamında Türkiye’nin<br />

halen çalışmakta olan en büyük kurulu güce sahip jeotermal<br />

santrali konumundaki 15 MW kapasiteli Denizli Kızıldere<br />

Elektrik Santrali ile Kızıldere Jeotermal Sahası’nın 30<br />

yıl süreyle işletme hakkına sahip olmuştur. Santralin<br />

Eylül 2008’de devralınmasının ardından yürütülen saha<br />

faaliyetleriyle birlikte kapasite kullanımı %90’lar düzeyine<br />

çıkarılmıştır. Üretim düzeyinin süreklilik kazanması için<br />

gerekli çalışmalar yürütülmektedir. Dünyanın iyi bilinen<br />

sahalarından biri olan Kızıldere sahasında bir yandan 60 MW<br />

kurulu güce sahip yeni bir santral kurulması için rezervuar<br />

kapasitesi araştırılmakta diğer yandan da sürdürülebilir bir<br />

kaynak olan jeotermal enerjiyi daha uzun vadeli kılmak<br />

için başta re-enjeksiyon olmak üzere çalışmalar devam<br />

etmektedir. Kızıldere Jeotermal sahasında planlanan<br />

faaliyetler elektrik üretiminin yanı sıra ısı üretimini de<br />

kapsamaktadır. Bu yönüyle proje, sürdürülebilir çevre<br />

ve sürdürülebilir enerji boyutlarının yanı sıra istihdam<br />

yaratarak sosyal kalkınmaya da katkıda bulunacaktır.

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’nun yenilenebilir ve alternatif enerji<br />

vizyonunun ilk büyük projesi olan Osmaniye Rüzgâr Santrali,<br />

aynı zamanda Türkiye’nin en büyük rüzgâr santrali projesidir.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin sahip olduğu diğer jeotermal sahalar olan<br />

Kütahya-Simav (30 MW) ve Manisa-Alaşehir‘de (60 MW)<br />

de jeotermal enerji santrali kurulması amacıyla lisans alma<br />

çalışmaları sürdürülmektedir.<br />

Osmaniye Rüzgâr Santrali Projesi<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’nun yenilenebilir ve alternatif enerji<br />

vizyonunun ilk büyük projesi olan Osmaniye Rüzgâr<br />

Santrali, aynı zamanda Türkiye’nin en büyük rüzgâr santrali<br />

projesidir.<br />

Grup şirketlerinden Rotor Elektrik Üretim A.Ş., Osmaniye’de<br />

135 MW gücündeki rüzgâr santrali için 25 yıl süreyle elektrik<br />

üretim lisansına sahiptir. Şirket ayrıca 2008 yılında <strong>Enerji</strong><br />

Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan yine aynı bölgede 60 MW<br />

ve 50 MW kapasiteli iki proje için üretim lisansını almıştır.<br />

Rotor’un lisans sahasında kuracağı ilk etapta 135 MW<br />

kurulu güce sahip rüzgâr santralinde proje ve mühendislik<br />

işleri ve GE <strong>Enerji</strong> ile imzalanan sözleşme kapsamında 54<br />

adet 2,5 MW’lık rüzgâr türbininin satın alımı tamamlanmış;<br />

saha çalışmasına başlanmış olup Mart 2009 itibarıyla<br />

türbinlerin montaj işlemleri sürdürülmektedir. Santralin<br />

tamamen işletime alınması için hedeflenen tarih ise 2009<br />

yılının sonudur.<br />

135 MW’lık kapasitenin tamamen devreye alınmasının<br />

ardından 110 MW’lık kapasiteyi kapsayan diğer yatırıma<br />

başlanması planlanmaktadır.<br />

2008 yılı başında, rüzgâr santrali projesi dolayısı ile karbon<br />

emisyonu olmaksızın yapılacak enerji üretimi için 2012 yılı<br />

sonuna kadar İrlandalı EcoSecurities Group PLC ile Karbon<br />

Emisyonu Satış Sözleşmesi imzalanmıştır.<br />

Doğal Gaz Arama ve Üretim Faaliyetleri<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’nun doğal gaz arama alanında<br />

faaliyetlerini grup şirketleri <strong>Zorlu</strong> Petrogas ve Amity Oil<br />

International yürütmektedir. <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin %78,2’sine<br />

sahip olduğu <strong>Zorlu</strong> Petrogas’ın 5 arama bölgesinde 13<br />

doğal gaz arama ruhsatı bulunmaktadır. İlgili bölgelerde<br />

jeolojik ve jeofizik çalışmalar ve değerlendirmeler sürerken,<br />

Şirketin şu an herhangi bir doğal gaz rezervi veya üretim<br />

tesisi bulunmamaktadır. 2008 yılında gaz arama ve sahanın<br />

geliştirilmesi için çalışmalara yoğun bir şekilde devam<br />

edilmiştir.<br />

Hisselerinin tamamı 2008 yılında <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’ye geçen<br />

Amity Oil International’ın ise 2 arama bölgesinde 1’i<br />

işletme, 9’u arama olmak üzere 10 ruhsatı bulunmaktadır.<br />

Amity Oil International’ın çoğunluğu Trakya bölgesinde<br />

olmak üzere 320 milyon m³ doğal gaz rezervi<br />

bulunmaktadır.<br />

39

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Yönetimin faaliyet sonuçlar›n› değerlendirmesi ve analizi<br />

Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) ile ortak<br />

olarak Trakya Bölgesi’nde doğal gaz ve petrol arama<br />

çalışmaları devam etmekte olup, 2002 yılından beri doğal<br />

gaz üretimi ve satışı gerçekleştirilmektedir. Söz konusu<br />

ortak ruhsatlardan (5 adet - %50) 2005 Eylül ayından<br />

beri yaklaşık 600 milyon m³ doğal gaz üretilmiş olup,<br />

Şirketin 2008 yılı doğal gaz üretimi ise 64 milyon m³ olarak<br />

gerçekleşmiştir.<br />

Doğal Gaz Dağıtım Faaliyetleri<br />

Grup, Trakya ve Gaziantep bölgelerindeki doğal gaz dağıtım<br />

faaliyetleri kapsamında, şehir şebekesinin projelendirilmesi,<br />

alt yapı yatırımları, tamamlanan alt yapı yatırımlarının<br />

devreye alınarak doğal gazın müşterilerin kullanımına<br />

sunulması, nihai olarak da müşterilerin kesintisiz ve<br />

güvenli gaz kullanımlarının sağlanması çalışmalarını<br />

gerçekleştirmektedir. Altyapı çalışmaları gerçekleştirilirken<br />

bir yandan da kademeli olarak gaz dağıtım faaliyetlerine<br />

devam edilmekte olup Trakya ve Gaziantep bölgelerine<br />

2007 yılında ilk doğal gaz verilmiştir.<br />

Gaz dağıtım faaliyeti, konut, ticari işyerleri, resmi<br />

kurumlar ve sanayi tesislerini içermektedir. Ayrıca, dağıtım<br />

bölgesindeki serbest tüketicilere yönelik de taşıma hizmeti<br />

verilmektedir.<br />

Trakya Bölgesi Doğal Gaz Dağıtım Şirketi lisans alanı;<br />

Türkiye’nin özellikle tekstil yönünden öncü firmalarının ve<br />

diğer sanayilerinin de yoğun şekilde bulunduğu bölgede;<br />

Edirne, Tekirdağ, Kırklareli, Lüleburgaz, Çerkezköy, Muratlı,<br />

Kavaklı, Büyükkarıştıran, Evrensekiz, Kızılpınar, Kapaklı,<br />

Karaağaç, Veliköy, Ulaş, Misinli, Velimeşe ve Babaeski olmak<br />

üzere 17 yerleşim bölgesini kapsamaktadır.<br />

Gaziantep Bölgesi Doğal Gaz Dağıtım Şirketi lisans alanı<br />

ise Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin gerek nüfus, gerekse<br />

sanayi yönünden en gelişmiş olan Gaziantep şehrinin yanı<br />

sıra Suriye sınırına kadar uzanan Nizip ve Kilis şehirlerini de<br />

kapsamaktadır.<br />

40<br />

Yurt Dışı Faaliyetler<br />

Elektrik Üretimi<br />

Doğal Gaz Santralleri<br />

Rusya Projeleri<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, Moskova’da iki doğal gaz santrali inşa<br />

etmektedir:<br />

• Tereshkovo (340 MW & 150 Gcal ısı)<br />

• Kojukhovo (340 MW & 270 Gcal ısı)<br />

Rusya’da enerji santrali projelerini gerçekleştirmek üzere<br />

yatırımcı ortak olarak seçilen ABD Virginia eyaletinde<br />

kurulu ICFS International’a 2005 yılında %51 oranında<br />

ortak olunmasını takiben, ICFS’in dolaylı olarak %100’üne<br />

sahip olduğu Rosmiks Ltd., Moskova Belediyesi tarafından<br />

düzenlenen elektrik ve şehir ısıtma ile ilgili 340 MW<br />

kapasiteli Tereshkovo ve 340 MW kapasiteli Kojukhovo<br />

enerji santralleri ihalelerini kazanmıştır.

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

2008 yılı sonu itibarıyla Rusya’da yürütülen yatırımlardan<br />

Tereshkovo santralinde %89, Kojukhovo santralinde ise %76<br />

genel tamamlanma oranına ulaşılmıştır.<br />

Yatırımların ilk fazını kapsayan 170 MW Tereshkovo enerji<br />

santrali ve 170 MW Kojukhovo enerji santrali inşaatları<br />

2006 yılında başlamış olmakla birlikte ilk faz yatırım<br />

2007-2008 döneminde devam etmiş; 2008 yılı sonunda<br />

Tereshkovo santralinde %89, Kojukhovo santralinde ise<br />

%76 genel tamamlanma oranına ulaşılmıştır. İlk fazın<br />

2009 yılında devreye alınması beklenmektedir. İkinci<br />

faz yatırımların ise 1. faz yatırımların tamamlanmasının<br />

ardından başlaması planlanmaktadır.<br />

Rusya’daki iki santralin müteahhitlik işlerini <strong>Zorlu</strong><br />

Endüstriyel gerçekleştirirken işletme ve bakım işleri <strong>Zorlu</strong><br />

O&M tarafından üstlenilmektedir.<br />

İsrail Projeleri<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> İsrail elektrik üretimindeki ilk özel sektör<br />

firmalarındandır. Şirketin oluşturduğu ortaklıklarla İsrail’de<br />

gerçekleştirmeyi planladığı, toplam 1.050 MW kurulu güce<br />

sahip olacak ve doğal gaz ile çalışacak 4 adet kojenerasyon<br />

enerji santrali projesi bulunmaktadır. Projelerle ilgili<br />

finansman sağlanması konusunda yürütülen çalışmalar son<br />

aşamaya gelmiştir.<br />

Dorad Projesi<br />

Bu kapsamda İsrail’deki en büyük proje Dorad projesidir.<br />

Dorad Energy Ltd.’nin Ashkelon, İsrail’de 800 MW<br />

kapasiteye sahip doğal gaz çevrim santrali projesi için Eilat<br />

Ashkelon Infrastructure Services Ltd. (%37,5), Edelcom<br />

Ltd. (%18,75), U. Dori Engineering Works Corporation<br />

Ltd. (%18,75) ve <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> (%25) arasında hissedarlık<br />

sözleşmesi imzalanmıştır. Söz konusu santral, İsrail’in en<br />

büyük özel sektör enerji santrali olma özelliğine sahip olup<br />

kurulu gücü ülkenin toplam kurulu gücünün %8’ine karşılık<br />

gelecektir.<br />

Projeyle ilgili olarak, 2007 yılı sonunda Mısırlı EMG firması<br />

ile 2011 yılından itibaren geçerli olmak üzere 15 yıllık doğal<br />

gaz alım anlaşması imzalanmıştır.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin İsrailli Edeltech Holding Ltd. şirketi ile ortak<br />

olarak İsrail’de faaliyet gösteren sanayi tesislerine elektrik<br />

ve buhar sağlanması amacıyla doğal gaz ile çalışacak olan<br />

kojenerasyon santralleri kurulmasına yönelik üç projesi daha<br />

bulunmaktadır.<br />

Ashdod Projesi<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin %51 payı bulunduğu Ashdod Energy<br />

Ltd. yaklaşık 50 MW elektrik ve 40 ton/saat buhar<br />

üretim kapasitesine sahip kojenerasyon santrali yatırımı<br />

planlamaktadır.<br />

Ramat Negev Projesi<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin yine %51 payı bulunduğu Ramat Negev<br />

Energy Ltd. yaklaşık 100 MW elektrik ve 70 ton/saat buhar<br />

üretim kapasitesine sahip kojenerasyon santrali yatırımı<br />

planlamaktadır.<br />

Solad Projesi<br />

Yaklaşık 100 MW elektrik ve 70 ton/saat buhar üretim<br />

kapasitesine sahip kojenerasyon santrali yatırımı öngörülen<br />

Solad Energy Ltd.’de <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin %26,5 oranında<br />

ortaklığı bulunmaktadır.<br />

İsrail’deki yatırımların müteahhitlik işlerini <strong>Zorlu</strong> Endüstriyel,<br />

işletme ve bakım işlerini <strong>Zorlu</strong> O&M üstlenmektedir.<br />

41

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Yönetimin faaliyet sonuçlar›n› değerlendirmesi ve analizi<br />

Yenilenebilir <strong>Enerji</strong> Santralleri<br />

Pakistan Rüzgâr Santrali Projesi<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2006 yılında Pakistan’da rüzgâr santrali kurmak<br />

üzere Pakistan Alternatif <strong>Enerji</strong> Geliştirme Kurulu (AEDB)<br />

ile anlaşma imzalamıştır. İmzalanan anlaşmaya göre AEDB,<br />

Thatta, Jimphir bölgesinde yer alan rüzgâr enerjisi geliştirme<br />

bölgesinde <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’ye yer tahsis edecek ve Şirket bu<br />

bölgede rüzgâr santrali kurarak 20 yıl boyunca elektrik<br />

üretecektir. Projenin ilk safhası 49,5 MW olup, 300 MW’a<br />

kadar genişleme opsiyonuna sahiptir.<br />

Devam eden yatırımda, rüzgâr türbinlerinin satın alımıyla<br />

ilgili sözleşme imzalanmış olup, ilk etapta 5 türbinin<br />

(1,2 MW) 2009 yılı ilk yarısında montajının tamamlanması<br />

ile 6 MW kurulu güce ulaşılması hedeflenmektedir. Kalan<br />

29 türbinin (1,5 MW) yerleştirilmesi proje finansmanının<br />

tamamlanmasına bağlı olarak gerçekleşecektir.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin diğer yatırımlarında olduğu gibi bu projede<br />

de yapım işleri <strong>Zorlu</strong> Endüstriyel ve uzun dönem işletme<br />

bakım hizmetleri <strong>Zorlu</strong> O&M tarafından üstlenilmektedir.<br />

42<br />

Diğer Faaliyetler<br />

<strong>Enerji</strong> Tesisleri İnşaat ve Kurulum<br />

Hizmetleri<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’nun en güçlü olduğu alanlardan biri<br />

de anahtar teslimi inşaat ve montaj (EPC-Engineering,<br />

Procurement and Construction) hizmetlerini içeren çözümler<br />

üretme yetkinliğidir. Sektöründe Grubu bir adım öne çıkaran<br />

bu özellik, grup içi projelerin yürütülmesi yanında ulusal<br />

ve uluslararası piyasalarda tercih edilen bir iş ortağı olma<br />

açılımını da beraberinde getirmektedir.<br />

Bu hizmetler kapsamında halen <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> yurt dışında;<br />

Moskova, Rusya’da iki adet 340 MW kapasiteli doğal<br />

gaz kombine çevrim santrali, İsrail’de 50-800 MW arası<br />

kapasiteli 4 adet doğal gaz kombine çevrim santrali, Jimphir,<br />

Pakistan’da 49,5 MW gücündeki rüzgâr santrali ile yurt<br />

içinde; 135 MW kapasiteli Osmaniye rüzgâr santrali ve<br />

75 MW kapasiteli Lüleburgaz doğal gaz kombine çevrim<br />

santralinin EPC sorumluluğunu üstlenmiş bulunmaktadır.<br />

<strong>Enerji</strong> Tesisleri Bakım ve İşletme<br />

Hizmetleri<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu bakım ve işletme hizmetleri kapsamında<br />

ağırlıklı olarak uzun süreli bakım anlaşmalarıyla yurt içi ve<br />

yurt dışında enerji tesislerine hizmet vermektedir.<br />

General Electric, Chromalloy ve THY ile işbirliği<br />

anlaşmalarının yanı sıra, yurt içinde <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’ye ait<br />

santraller, Nuh <strong>Enerji</strong>, Bosen <strong>Enerji</strong>, Yıldız MDF ve AKSA<br />

Energy; yurt dışında ise Yunanistan’da Kamu Elektrik<br />

Kurumu (Public Power Corporation), Kuveyt’te Alghanim<br />

International General Trading & Contracting Co.’ya ait<br />

enerji tesisleri için bakım ve işletme hizmeti sunmaktadır.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin Rusya, İsrail ve Pakistan’da yapımı sürmekte<br />

olan projelerinin işletme ve bakım hizmetleri de <strong>Zorlu</strong> O&M<br />

tarafından gerçekleştirilecektir.

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

2008 yılında <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu toplam elektrik satışları<br />

2.838.895.595 kWh olarak gerçekleşirken satışların %76,2’si<br />

DUY piyasasına yapılmıştır.<br />

Üretimdeki Gelişmeler<br />

2008 yılı üretim gerçekleşmeleri<br />

Aylar<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong><br />

(GWh) Türkiye (GWh)<br />

Ocak 254,5 17.887,8<br />

Şubat 245,1 16.589,9<br />

Mart 235,7 16.519,0<br />

Nisan 229,9 15.699,8<br />

Mayıs 237,6 16.217,3<br />

Haziran 221,2 16.540,6<br />

Temmuz 235,5 18.283,5<br />

Ağustos 237,1 18.424,4<br />

Eylül 251,1 16.061,6<br />

Ekim 217,0 14.990,0<br />

Kasım 225,6 15.488,3<br />

Aralık 199,8 15.895,8<br />

Toplam 2.790,1 198.598,2<br />

Üretim 2007 2008**<br />

Elektrik (kWh) 2.465.025.801 2.790.145.555<br />

Buhar (ton) 702.700 745.677<br />

Doğal gaz (S/m 3 )* 91.521.601 64.071.262<br />

* Doğal gaz üretim şirketimiz Amity Oil International Pty. Ltd.’dir.<br />

**ADÜAŞ santralleri <strong>Zorlu</strong> Doğal Elektrik A.Ş. ismi altında Eylül 2008’de<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’na katılmıştır.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> mevcut üretim seviyesi, özel sektör<br />

kuruluşlarınca üretilen elektriğin %8’ini teşkil etmektedir.<br />

2008 yılı için hedeflenen 2.700 GWh elektrik üretimi biraz<br />

aşılarak 2.790 GWh üretim gerçekleştirilmiştir.<br />

Şirketin santrallerinde verimlilik ve güvenlik çalışmaları<br />

sürekli olarak yapılmakta ve iyileştirmeler<br />

gerçekleştirilmektedir. 2008 yılında kWh başına<br />

düşen verim artmış, daha az gaz kullanımı ile daha<br />

fazla elektrik üretimi sağlanmıştır.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin kurulu gücü portföyüne katılan santrallerle<br />

birlikte 2008 yılında 561 MW’a yükselmiştir. Devam eden<br />

yatırımların tamamlanmasıyla 2009 yılında 959 MW<br />

ve 2010 yılı sonunda 1.034 MW kurulu güce ulaşılması<br />

planlanmaktadır.<br />

Satışların Değerlendirilmesi<br />

2008 yılında <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu toplam elektrik satışları<br />

2.839 GWh olarak gerçekleşirken satışların %76,2’si DUY<br />

piyasasına yapılmıştır. Kalan elektrik satışlarının %13,8’i<br />

Grup şirketlerine, %10’u ise Grup dışı şirketlere yönelik<br />

gerçekleştirilmiştir.<br />

Elektrik Satışları (kWh) Pay (%)<br />

DUY 2.162.230.245 76,2<br />

Diğer 676.665.350 23,8<br />

Toplam Satış 2.838.895.595 100<br />

43

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Yönetimin faaliyet sonuçlar›n› değerlendirmesi ve analizi<br />

44<br />

Elektrik Satışları Satışlarının Dağılımı (kWh)<br />

Diğer %23,8<br />

DUY %76,2<br />

Toplam satış gelirleri 2008 yılında bir önceki yıla oranla<br />

%42,8 artış kaydederek 516,1 milyon dolar olarak<br />

gerçekleşmiş; VAFÖK de 64,6 milyon dolar seviyesine<br />

yükselmiştir.<br />

Satışlar 2007 2008**<br />

ELEKTRİK<br />

(üretim) (kWh)<br />

ELEKTRİK<br />

(ticari) (kWh)<br />

BUHAR<br />

(ton)<br />

DOĞAL GAZ<br />

(üretim) (sm 3 )*<br />

DOĞAL GAZ<br />

(ticari) (sm 3 )*<br />

2.427.640.111 2.722.168.195<br />

215.769.929 116.727.400<br />

702.700 745.677<br />

91.521.601 64.071.262<br />

136.367.030 122.117.266<br />

* Doğal gaz satışı yapan şirketlerimiz, Trakya Bölgesi Doğal Gaz Dağıtım A.Ş.,<br />

Gazdaş Gaziantep Doğal Gaz Dağıtım A.Ş. ve Amity Oil International Pty.<br />

Ltd.’dir ve satışlar konsolidedir.<br />

**ADÜAŞ santralleri <strong>Zorlu</strong> Doğal Elektrik A.Ş. ismi altında Eylül/2008’de <strong>Zorlu</strong><br />

<strong>Enerji</strong> Grubu’na katılmıştır. Üretimden elektrik satışları içerisinde <strong>Zorlu</strong> Doğal<br />

Elektrik Üretim A.Ş.’ nin elektrik satışları da yer almaktadır.<br />

Satış Gelirleri - VAFÖK Gelişimi (milyon ABD doları)<br />

9<br />

161,1<br />

2005<br />

21,9<br />

274,1<br />

2006<br />

37<br />

361,3<br />

2007<br />

Yatırım Harcamaları<br />

64,6<br />

516,1<br />

2008<br />

VAFÖK<br />

Sat›ş Gelirleri<br />

2008 yılı toplam yatırım harcamaları 566 milyon dolar<br />

olarak gerçekleşmiştir. Bu miktarın büyük bölümünü<br />

Rusya’da devam etmekte olan 2 adet Doğal Gaz Çevirim<br />

Santrali ilk faz yatırımları (170*2 MW) oluşturmaktadır.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’nun Lüleburgaz, Ankara, Yalova, Bursa<br />

ve Kayseri’deki 420 MW kurulu güce sahip altı santralinde<br />

iyileştirme yatırımlarının yanı sıra, 2008 yılı içinde<br />

Lüleburgaz’da kurulu olan doğal gaz santraline ilave olarak<br />

75 MW’lık kombine çevrim santrali kurulması için yatırıma<br />

başlanmış olup, basit çevrim olarak (49 MW) 2009 yılının ilk<br />

yarısında devreye alınmasını planlanmaktadır.<br />

Dönem için gerçekleşen diğer yatırımlar Amity Oil ve <strong>Zorlu</strong><br />

Petrogas’ın Marmara ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde<br />

açılan doğal gaz kuyuları için yapılan arama maliyetlerini<br />

ve Gazdaş Trakya Bölgesi’nin Lüleburgaz, Edirne, Çerkezköy,<br />

Kırklareli ve Tekirdağ ve Gaziantep Gaz’ın Gaziantep’teki<br />

doğal gaz boru hatlarının döşenmesini içeren yatırımları da<br />

kapsamaktadır.

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

45

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, İnsan ve Çevre<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, kurum kültürünün temelinde yer alan<br />

ve Entegre Yönetim Sistemi ile teyit ettiği toplam kalite<br />

felsefesinin farklı yansımalarıyla çalışanlarının sağlığı<br />

ve güvenliği ile faaliyetlerinin çevreye olan etkilerini<br />

iyileştirmek üzere çalışma standartlarını belirlemektedir.<br />

Amaç, verimliliği artırmak, her seviyede çalışanın kendi<br />

işinin sahibi olmasını sağlamak, toplumsal sorumlulukları<br />

yerine getirmek ve sürekli gelişimdir. Entegre yönetim<br />

sistemi uygulamalarını tüm çalışanlara yaymak ve gelişimini<br />

sağlamak için, Intranet ve SAP (System Application Product)<br />

uygulamaları yaygın şekilde kullanılmaktadır.<br />

Grubun üretim faaliyetini gerçekleştiren ana şirketi<br />

konumundaki <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, ISO 9001:2000, ISO 14001,<br />

OHSAS 18001 Yönetim Sistemi sertifikalarıyla, Entegre<br />

Yönetim Sistemi çerçevesinde faaliyetlerini yürütmektedir.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, Türkiye’de kalite belgesi alan ilk otoprodüktör<br />

şirkettir. Kalite sistemi S&Q Mart-CERT tarafından<br />

öngörülen tüm kriterlere uygun olan Şirketin bu özellikleri,<br />

2001 yılında, TS/EN ISO 9001:2000 Kalite Yönetim Sistemi<br />

Sertifikası ile belgelenmiştir. <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, 2004 yılında<br />

BVQI’dan OHSAS 18001 İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim<br />

Sistemi Sertifikası ve ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi<br />

Sertifikası’nı almaya hak kazanmıştır.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu Çevre Politikası<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu çevreyi gelecek nesillere aktarılacak bir<br />

emanet olarak görmekte, toplumsal sorumluluğun gereği<br />

olarak daha yaşanılır bir dünya yaratmak için çevre bilincinin<br />

geliştirilmesini, çevre ve doğal kaynakların korunmasını<br />

temel alan bir çevre yönetim sistemi dahilinde çalışmalarını<br />

sürdürmektedir.<br />

46<br />

Bu doğrultuda <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’nun tüm faaliyetlerinde;<br />

• Olumsuz çevresel etkileri minimuma indirecek malzeme ve<br />

teknolojiler seçilmektedir.<br />

• <strong>Enerji</strong> ve doğal kaynakların en verimli şekilde kullanımı<br />

sağlanmaktadır.<br />

• Kirliliği, oluşmadan önce kaynağında önleyecek sistemler<br />

geliştirilmektedir.<br />

• Atıklar (katı, sıvı, gaz) kontrol altında tutulmakta ve<br />

çevreye zarar vermeyecek şekilde tasfiye edilmektedir.<br />

• Çevre ile ilgili ulusal ve uluslararası yasal mevzuat ve<br />

düzenlemelere uyulmaktadır.<br />

• Çalışanlar ve taşeronlar çevre bilincinin artırılması için<br />

eğitilmektedir.<br />

• Yeni yatırımlarda çevre faktörünü de göz önüne alan etki<br />

analizleri gerçekleştirilmektedir.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, çevre duyarlılığını kullandığı yüksek teknolojiye<br />

sahip altyapısı ve enerji verimliliği çalışmaları ile de ortaya<br />

koymaktadır. Bu konuda örnek birkaç uygulamayı sıralarsak:<br />

• <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> santrallerini öngörülen sınır değerlerinin<br />

altında NOX emisyonunu garanti eden su enjeksiyon<br />

sistemleriyle donatmıştır. Atık ısının buharda kullanılması<br />

yoluyla atmosferin ısınmasını önleyen bu sistem,<br />

çevre dostu enerji üretimine olanak tanımaktadır. Gaz<br />

türbinleri emisyon salımı kriteri mevzuata göre 80 mg m³<br />

olmasına rağmen <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> santrallerinde bu değerin<br />

20 mg m³’e kadar indirecek alt yapı mevcuttur. <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong><br />

santrallerinde tüm ölçüm değerleri mevzuatın gerektirdiği<br />

alt değerlerde tutulmasının ötesinde çevresel özelliklere<br />

göre daha da alt sınırlara çekilebilmektedir.<br />

• Bursa Santralinde geliştirilen soğutma sistemindeki<br />

buharlaşma ile gerek atık suyun değerlendirilmesi gerekse<br />

de atmosfere atılan ısıdan bir kez daha 1,5-2 MW civarında<br />

ilave elektrik sağlanması projesi, Türkiye’de alanındaki ilk<br />

örneği oluşturmaktadır.<br />

• Bursa Santralinde çevreye verilen emisyon miktarını<br />

internet vasıtasıyla Türkiye’nin her hangi bir yerinden<br />

ölçmek ve izlemek kurulu teknolojik alt yapı ile mümkündür.

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, çevre duyarlılığını kullandığı yüksek teknolojiye sahip<br />

altyapısı ve enerji verimliliği çalışmaları ile de ortaya koymaktadır.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu İşçi Sağlığı ve İş<br />

Güvenliği Politikası<br />

Çalışanların sağlığı ve emniyeti <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’nun<br />

faaliyetlerinde öncelikli olarak gözettiği temel olgulardandır.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, çevre ve iş güvenliği konularında, faaliyet<br />

gösterdiği tüm yerlerde, gerek çevresel değerlendirme,<br />

gerekse tehlike tanımlama ve risk değerlendirme<br />

planlamalarını gerçekleştirmiş durumdadır.<br />

İşletme faaliyetlerinde kaza yapmamak, insanlara, tesislere<br />

zarar vermemek ve bu konuda her türlü tedbiri almak<br />

hedefleri doğrultusunda politikanın bileşenleri belirlenmiştir:<br />

• Tehlikeleri daima önceden belirlemek, sağlık ve emniyete<br />

ilişkin ilkeler kapsamında kayıp, kaza ya da hasar risklerine<br />

karşı önlem almak.<br />

• Faaliyetlerin insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerini<br />

azaltmak, tüm çalışanları, taşeronları, müşterileri ve<br />

müteahhitleri sağlık ve emniyet konularında bilinçlendirmek,<br />

eğitimle desteklemek, bu konuda kamu çıkarlarını gözeten<br />

tüm kuruluşlar ile işbirliği yapmak.<br />

• Olayların ve kazaların tekrar oluşmasını önlemek ve<br />

performansı geliştirmek amacıyla olaylar ve kazalar ile<br />

ilgili gerçekçi raporlar vermek, bunlardan ders çıkarılmasını<br />

sağlamak.<br />

• Sağlık ve emniyet konularının iyileştirilmesine katkıda<br />

bulunanları ödüllendirmek.<br />

• Gerektiğinde Acil Durum Yönetim Planını en yüksek<br />

performansla gerçekleştirmek.<br />

• Bu politikayla ilgili ülkemizde yürürlükte bulunan yasal<br />

mevzuatlara uymak.<br />

• Tüm çalışanlara santrallerde ve diğer binalarda sağlık<br />

ve emniyetin sağlanması ve bu alandaki performansın<br />

artırılması konusunda sorumluluk yüklemek.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 2008 yılı içerisinde tüm santrallerinde sistem<br />

güvenliğini artırıcı yatırımlar gerçekleştirerek bu ilkelerini<br />

uygulamaya yansıtmada bir adım daha atmıştır.<br />

Kurumsal Sosyal Sorumluluk<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu sosyal sorumluluk olgusunu, kurumsal<br />

sorumluluk ve kurumsal sosyal sorumluluk olmak üzere iki<br />

eksende ele almaktadır.<br />

Kurumsal sorumluluk alanında Grubun faaliyetleri ile<br />

doğrudan ilgili olan, kurumsal davranış ilkeleri, insan hakları,<br />

iş yaşamı, çevre ve yolsuzlukla mücadele konularını ele<br />

almaktadır. Bu çerçevede öncelikle <strong>Zorlu</strong> Holding tarafından<br />

imzalanan Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi (UN<br />

Global Compact), <strong>Enerji</strong> Grubu’nun tüm faaliyetlerinde<br />

hassasiyetle göz önünde bulundurulmaktadır.<br />

Grubumuz ofislerinin dünyaya olan yükünü hafifletmek için<br />

yeşil ofislere dönüşümü hedeflenmektedir. İklim değişikliği<br />

konusundaki duyarlılığımızı kurumsal kültürümüze de<br />

yansıtarak başta enerji tasarrufu olmak üzere kağıt ve<br />

kullanım suyu tüketimini de azaltmış bulunmaktayız.<br />

Tüketimimiz düştüğü gibi, Grubumuzda geri dönüşüm de<br />

yaygın olarak uygulanmaktadır.<br />

Kurumsal sosyal sorumluluk çerçevesinde çevresel ve sosyal<br />

sorunların çözümüyle toplumsal artı değer oluşturulması<br />

hedeflenmektedir. Sosyal sorumluluk alanında kamu<br />

faydasını göz önünde bulundurarak, toplumun beklentisine<br />

göre hareket edilmektedir. Gelişmiş ülkelerdeki başarılı<br />

uygulamalar model alınarak Grubumuz kurumsal sosyal<br />

sorumluluk stratejisine uyumlu projeler desteklenmektedir.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’nun sosyal sorumluluk alanlarının<br />

başında enerji verimliliği ve tasarrufu gelmektedir. Bu<br />

kapsamda geçtiğimiz dönem içerisinde çevre eğitimine<br />

yönelik faaliyetler gerçekleştirilmiştir. <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu,<br />

Mehmet <strong>Zorlu</strong> Vakfı aracılığıyla da eğitim alanına katkıda<br />

bulunmaktadır.<br />

47

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, İnsan ve Çevre<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, yatırım yaptığı her bölgede<br />

çalışmalarının çevresel ve sosyal etkilerini mutlaka<br />

değerlendirmektedir. Çevre ve kalkınma alanında<br />

geliştireceği projelerde, yatırımlarının bulunduğu bu yörelere<br />

öncelik vermeyi amaçlamaktadır. Yenilenebilir enerji, enerji<br />

verimliliği, enerji tasarrufu, çevre duyarlılığı ve doğa koruma<br />

konularında kamuoyunu bilinçlendirme projeleri üzerinde<br />

çalışmalar yapmaktadır. Kurumsal iletişim faaliyetleri<br />

çerçevesinde, toplumsal yararı yüksek, uzun soluklu, katkısı<br />

ölçülebilen projeler hazırlanması amaçlanmaktadır.<br />

Osmaniye Sosyal Sorumluluk Projesi<br />

Osmaniye’de kurulmakta olan rüzgâr santrali yenilenebilir<br />

enerjinin ülkemizdeki önemi açısından öne çıkan bir projedir.<br />

Kurulmakta olan Türkiye’nin en büyük rüzgâr santralinin<br />

sağladığı toplumsal fayda açısından bütün diğer kurumlara<br />

örnek teşkil eden bir proje olması hedeflenmektedir.<br />

Santral inşaatı süresince yöre halkıyla sürekli bir araya<br />

gelinmesi, onları bilgilendirmeden öteye geçerek, karşılıklı<br />

ve uzun süreli bir iletişim kurulması amaçlanmaktadır. Bu<br />

çerçevede, Haziran 2008’de Osmaniye’deki RES projesi<br />

hakkında bilgi vermek ve projenin sosyal, ekonomik ve<br />

çevresel etkileri hakkında görüş almak için yöre halkı, yerel<br />

yöneticiler ve ilgili kamu kurumu temsilcileri davet edilerek<br />

paydaşların katılımı toplantısı düzenlenmiştir.<br />

Kırsal kalkınma projeleriyle bölgede tarım, eğitim, halkın<br />

becerilerini artırma, enerji çözümleri gibi konularda<br />

ilerlemeler kaydedilmesi hedeflenmektedir. Gerekli, yararlı<br />

ve kalıcı projeler gerçekleştirmek amacından hareketle yöre<br />

halkının ihtiyaçları ve öncelikleri belirlenmelidir. İlk etapta<br />

Bahçe ve Hasanbeyli ilçelerinde yer alan Gökmustafa,<br />

Savranlı ve Kızlaç köylerinde mevcut durumun belirlenmesi<br />

ve ihtiyaçların saptanması araştırması yürütülecektir. 8<br />

hafta sürmesi planlanan bu çalışmada muhtarlar, hane halkı<br />

ve sivil toplum örgütlerine sorular yöneltilecektir.<br />

48<br />

Bu çalışmayı takiben, sonuçların paylaşılacağı ve projelerin<br />

değerlendirileceği, akademisyenler, sivil toplum örgütleri,<br />

yerel otoriteler ve yöre halkının yer alacağı geniş katılımlı<br />

bir toplantı düzenlenmesi planlanmaktadır. Bunun<br />

sonucunda yöre halkıyla birlikte seçilen projeler <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong><br />

Grubu tarafından desteklenerek hayata geçirilecektir.<br />

Sonuçların alınmasının ardından 2009 yılında en az iki kırsal<br />

kalkınma projesinin başlatılması hedeflenmektedir.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, gençleri eğitmek, teknik eğitim almalarına<br />

yardımcı olmak ve desteklemek suretiyle uzun vadede yerel<br />

halkın istihdam edilmesine katkı sağlama nihai hedefiyle<br />

hareket etmektedir.<br />

Diğer bir eksende çevre bilincini artırmak amacıyla farklı<br />

projeler de yürütülmektedir.<br />

• Orman Müdürlüğü ile 2 hektarlık alanda üç bin ağaçlık bir<br />

orman oluşturulmaktadır.<br />

• 7-12 yaş arası çocuklara yönelik, yenilenebilir enerjinin<br />

önemi, rüzgâr enerjisi ve türbinler hakkında bilgilendirici<br />

broşürler hazırlanmaktadır. Broşürler Osmaniye Valiliği<br />

izniyle bölgedeki ilköğretim okullarına dağıtılacaktır.<br />

Kurumsal İletişim Stratejisi<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’nun kurumsal iletişim stratejisinin temel<br />

bileşenleri;<br />

• Kurumsal itibarı geliştirmek,<br />

• Mevcut algıyı hedeflenen algıya ulaştıracak faaliyetlerle<br />

güçlendirmek ve sürekli kılmak,<br />

• Tüm paydaşlarla iletişimi güçlendirmek,<br />

• Kurumsal değerlerin benimsenmesini sağlamak, iletişimi ve<br />

paylaşımı güçlendirmek,<br />

• Belirlenen alanlarda sosyal sorumluluk üstlenmek,<br />

• Planlı ve sürekli iletişim yapmaktır.

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, yatırım yaptığı her bölgede çalışmalarının<br />

çevresel ve sosyal etkilerini mutlaka değerlendirmektedir.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu kamuoyunda <strong>Zorlu</strong> adından kaynaklanan<br />

sağlam, güçlü ve iddialı bir isme sahiptir. Grup bu itibarı,<br />

çalışmalarında ve iletişiminde enerjinin taşıdığı toplumsal<br />

boyuta işaret ederek, ülkenin enerji politikaları hakkında söz<br />

sahibi ve güvenilir bir kurum olduğunu vurgulayarak daha da<br />

kuvvetlendirmektedir.<br />

İletişim faaliyetlerindeki nihai hedef mevcut olumlu algıyı<br />

daha ileriye taşıyarak, <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’nun;<br />

• Uzman ve deneyimli<br />

• Sektörde öncü, söz sahibi ve referans noktası<br />

• Tercih edilen<br />

• Şeffaf, iyi yönetilen, kurumsal ve sosyal sorumluluk sahibi<br />

• Çevreye saygılı<br />

• Küresel boyutta güvenilir bir iş ortağı<br />

• Çalışanların iş ve özel hayattaki mutluluğunu önemseyen,<br />

gelişimine ve kariyerine katkı sağlayan bir işveren olarak<br />

bilinmesini sağlamaktır.<br />

İnsan Kaynakları<br />

Yüksek performansın, çalışanların mutluluğunun doğal<br />

sonucu olduğuna inanan <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’nun insan<br />

kaynakları politikasının temel ilkeleri;<br />

• <strong>Enerji</strong> sektöründeki gelişmeleri Grubun hedefleri<br />

doğrultusunda uygulayabilecek nitelik ve yeteneğe sahip<br />

kişileri bünyesine katmak,<br />

• Çalışanlara, potansiyellerini kullanma, yaratıcılıklarını ve<br />

yetkinliklerini geliştirme, bireysel ve takım performansını<br />

artırmaları için ulusal ve uluslararası düzeyde kariyer<br />

geliştirme fırsatları yaratmak,<br />

• Çalışma ortamını etkin iletişim ve motivasyon ile<br />

desteklemektir.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu, bu ilkeler çerçevesinde, Gruba bağlı<br />

tüm şirketlerin hedeflerine ulaşmasını sağlamak üzere; hızlı<br />

hareket eden ve proaktif bir organizasyonel yapı oluşturmak,<br />

çalışanların yetkinliğini ve verimliliğini artıracak geri<br />

bildirim çalışmaları ile desteklenen insan kaynakları politika<br />

uygulamalarını hayata geçirmek için çalışmaktadır.<br />

Bu çalışmalar, işin gerektirdiği ve kişilerin sahip oldukları<br />

yetkinlikleri, iş bazında sorumlulukları, eğitimi ve<br />

deneyimi esas alan, yüksek performans hedefleyen, adil<br />

ve rekabetçi bir ücretlendirme ve değerlendirme sistemi<br />

ile desteklenmekte ve çalışanların gelişimini destekleyen<br />

bakış açısı ile mesleki ve davranışsal eğitimler organize<br />

edilmektedir.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’nun toplam 896 çalışanı bulunmaktadır.<br />

Çalışanların 538’i üniversite ve üzeri, 321’i lise mezunudur.<br />

Vizyonu ve hedefleri doğrultusunda planlı büyümeye devam<br />

eden <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’nun istihdam ettiği kişi sayısı<br />

arttıkça insan kaynakları uygulamaları da çeşitlenmekte<br />

ve geliştirilmektedir. Bu çerçevede, 2009 yılı içerisinde<br />

üniversitelerle işbirliği içerisinde “<strong>Enerji</strong> Uzmanı” yetiştirme<br />

programının hayata geçirilmesi planlanmaktadır. Performans<br />

yönetim sistemi ile desteklenen kariyer planlama,<br />

ücretlendirme ve ödüllendirme sistemlerinin 2009 yılında<br />

geliştirilmesi ve hedeflerle yönetim sisteminin tüm Grup<br />

çalışanlarına yaygınlaştırılması amaçlanmaktadır.<br />

Çalışanların iletişiminin artması ve kurumsal vatandaşlığın<br />

gelişimi için planlı iletişim faaliyetleri, memnuniyet<br />

anketleri ve değerlendirme görüşmeleri yürütülmektedir.<br />

Çalışanların bağlılığını ve başarılı iş sonuçlarını artırmada,<br />

kurumsal hedeflerin, yönetim karar ve uygulamalarının<br />

bilinmesinin önemli olduğuna inanılmaktadır. Bu nedenle<br />

yönetsel kararlar, tüm çalışanlarla şirket içi iletişim kanalları<br />

aracılığıyla paylaşılmaktadır.<br />

49

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu Şirketleri<br />

ZORLU ENDÜSTRİYEL VE ENERJİ TESİSLERİ İNŞAAT<br />

TİCARET<br />

<strong>Zorlu</strong> Endüstriyel, uluslararası enerji piyasasında<br />

tercih edilen bir yüklenici olma hedefiyle 2000 yılında<br />

kurulmuştur.<br />

<strong>Zorlu</strong> Endüstriyel,<br />

• yatırımcılara ön fizibilite çalışmaları<br />

• mühendislik<br />

• satınalma<br />

• anahtar teslimi inşaat ve montaj (EPC-Engineering,<br />

Procurement and Construction)<br />

hizmetlerini içeren uygun maliyetli ve çevreyle barışık<br />

çözümler üretmektedir.<br />

Tüm faaliyetlerini ISO 9001-2000 Kalite Güvence Sistemi<br />

Sertifikası (S&Q Mart-CERT) kapsamında yürüten <strong>Zorlu</strong><br />

Endüstriyel, yapımını başarıyla gerçekleştirdiği tesisler ile<br />

uluslararası piyasada önemli bir yer edinmiştir. Şirket, <strong>Zorlu</strong><br />

<strong>Enerji</strong> Grubu’nun yurt içi ve yurt dışında yürüttüğü tüm<br />

projelerin EPC sorumluluğunu üstlenmiştir.<br />

ZORLU O&M ENERJİ TESİSLERİ İŞLETME VE BAKIM<br />

HİZMETLERİ<br />

<strong>Zorlu</strong> O&M, <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’ye ve sektördeki diğer enerji<br />

şirketlerine bakım ve işletme hizmetleri sağlamak amacıyla<br />

2000 yılında faaliyete geçmiştir. <strong>Zorlu</strong> O&M, enerji tesisleri<br />

işletme ve bakımı alanında kurulan ilk ulusal şirket olma<br />

özelliğini taşımaktadır.<br />

<strong>Zorlu</strong> O&M,<br />

• komple santral bakımı<br />

• santral işletme<br />

• komple türbin değişimi<br />

• sıcak kısım modüllerinin değiştirilmesi<br />

• kompresör kanatçık tamiri<br />

• kontrol sistemleri bakımı ve yazılım geliştirme<br />

• performans ve verim artırma tadilatları<br />

alanlarında hizmet sunmaktadır.<br />

50<br />

ISO 9001:2000 (S&Q Mart-CERT), ISO 14001:1996 (BVQI)<br />

ve OHSAS 18001:1999 (BVQI) Kalite Güvence Sistemi<br />

sertifikalarına sahip olan <strong>Zorlu</strong> O&M, iyi eğitilmiş ve<br />

deneyimli bakım ekibi ile günümüz teknolojilerini kullanarak,<br />

hızlı ve müşteri odaklı hizmeti ilke edinmiştir.<br />

General Electric, Chromalloy ve THY ile işbirliği<br />

anlaşmalarının yanı sıra, yurt içinde <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’ye ait<br />

santraller, Nuh <strong>Enerji</strong>, Bosen <strong>Enerji</strong>, Yıldız MDF ve AKSA<br />

Energy; yurt dışında ise Yunanistan’da Kamu Elektrik<br />

Kurumu (Public Power Corporation), Kuveyt’te Alghanim<br />

International General Trading & Contracting Co.’ya ait<br />

enerji tesisleri için bakım ve işletme hizmeti sunmaktadır.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin yapımı sürmekte olan tüm projelerinin<br />

işletme ve bakım hizmetleri de <strong>Zorlu</strong> O&M tarafından<br />

gerçekleştirilecektir.<br />

ZORLU PETROGAS PETROL, GAZ VE PETROKİMYA<br />

ÜRÜNLERİ İNŞAAT SANAYİ VE TİCARET<br />

<strong>Zorlu</strong> Petrogas, doğal gaz dağıtım projeleri, petrol ve<br />

petrokimya ürünleri üretim tesisleri ile petrol ve doğal gaz<br />

arama, üretim ve alım satımı faaliyetlerinde bulunmak<br />

amacıyla 2000 yılında kurulmuştur.<br />

Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde 14 doğal gaz ve petrol<br />

arama ruhsatına sahip olan Şirket, 2004-2006 yılları<br />

arasında Adana ve Hatay bölgelerinde gerçekleştirdiği<br />

sondaj ve sismik çalışmaları 2007 yılından itibaren Trakya<br />

Bölgesinde yoğunlaştırmıştır. Şirket dışardan aldığı<br />

hizmetler konusunda yaşanan sıkıntıları aşmak için kendi<br />

bünyesinde oluşturduğu Çamur / Kuyu Sondaj / Formasyon<br />

Parametreleri Kayıt Ünitesi (Mud Logging Unit) ve Kuyu<br />

Testleri Ünitesi (Wireline Unit) ekipleri ile kendi ihtiyaçlarını<br />

karşılamasının ötesinde diğer şirketlere de hizmet vermeye<br />

başlamıştır. Servis hizmetleri kapsamında; Asitleme ve<br />

Çimentolama (Acidizing & Cementing), Kule Hizmetleri<br />

(Rig Services), Saha İşletme Hizmetleri (Field Services) ve<br />

Kompresör Hizmetleri (Compressor Services) gibi hizmetler<br />

de planlama aşamasında olup, 2009 yılı içerisinde hayata<br />

geçirilmeleri hedeflenmektedir.

<strong>Zorlu</strong> Petrogas, gaz ve petrol arama, saha işletme, diğer<br />

şirketlere teknik hizmetlerde bulunma faaliyetlerini<br />

yurt içinde, kendi öz kaynakları veya ortaklıklar kurarak<br />

geliştirmeyi hedeflemekte, yurt dışına açılmak ve<br />

uluslararası gaz ve petrol endüstrisinde yer almak için,<br />

çıkabilecek fırsatları değerlendirmeyi, fizibilite çalışmaları<br />

neticesinde ekonomik bulduğu üretim halindeki gaz ve<br />

petrol sahalarının alınmasını veya işletilmesini, hizmet<br />

anlaşmaları ile ortak çalışmalara katılmayı amaçlamaktadır.<br />

<strong>Enerji</strong> Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından<br />

yapılan ihalelere katılan <strong>Zorlu</strong> Petrogas, 2005 yılında Trakya<br />

ve Gaziantep bölgelerinin doğal gaz dağıtım ihalelerini<br />

kazanarak 30 yıl süreyle dağıtım hakkını elde etmiş; dağıtımı<br />

gerçekleştirmek üzere iki farklı şirket kurmuştur.<br />

AMITY OIL INTERNATIONAL<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin hisselerinin tamamına sahip olduğu Amity<br />

Oil, petrol ve doğal gaz arama, üretim ve satış faaliyetlerini<br />

yürütmek üzere kurulmuştur. Şirket, Trakya’da TPAO ile<br />

ortaklaşa sahibi olduğu ruhsat bölgelerinde doğal gaz arama<br />

ve üretim faaliyetlerini gerçekleştirmektedir.<br />

Amity Oil, Marmara bölgesinde Göçerler, Adatepe,<br />

D. Adatepe, Çayırdere, Velimeşe ve B. Velimeşe Sahalarında<br />

açılan 22 kuyudan ürettiği doğal gazı bölgedeki sanayi<br />

kuruluşlarına satmaktadır. Eskitaşlı, Reisdere, Dikilitaş ve<br />

Alpullu Sahalarında da 9 kuyudan üretime başlanabilmesi<br />

için sürdürülen yüzey tesisleri ve boru hatları inşaatı<br />

faaliyetleri 2009 yılı içerisinde tamamlanacaktır. Şirket aynı<br />

bölgede, sondajlı arama faaliyetlerine ve mevcut doğal gaz<br />

üretim sahalarına yenilerini eklemeye yönelik çalışmalara<br />

da aralıksız devam etmekte olup, riskli bölgelerde ortaklıklar<br />

kurarak faaliyetlerini geliştirmeyi planlamaktadır.<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

TRAKYA BÖLGESİ DOĞAL GAZ DAĞITIM<br />

<strong>Zorlu</strong> Petrogas, doğal gaz dağıtımı yapma hakkını<br />

kazandığı Tekirdağ, Muratlı, Edirne, Kırklareli, Kavaklı,<br />

Babaeski, Lüleburgaz, Evrensekiz, Büyükkarıştıran, Misinli,<br />

Ulaş, Çerkezköy, Kapaklı, Kızılpınar, Karaağaç, Velimeşe,<br />

Veliköy’den oluşan Trakya bölgesindeki yerleşim<br />

alanlarındaki dağıtım faaliyetlerini yürütmek üzere, Trakya<br />

Bölgesi Doğal Gaz Dağıtım A.Ş.’yi kurmuş; 25 Ocak 2006<br />

tarihinde dağıtım lisansını almıştır. Edirne, Lüleburgaz,<br />

Kırklareli, Çerkezköy ve Tekirdağ’da işletme müdürlükleri<br />

kurarak dağıtım işi için gerekli altyapı çalışmalarına<br />

başlayan Şirket, 2007 yılı içerisinde Çerkezköy, Kırklareli ve<br />

Lüleburgaz’a ilk gazı vermiştir. Gazdaş Trakya’nın müşteri<br />

portföyünde konutların yanı sıra bölgedeki sanayi tesisleri<br />

de yer almaktadır.<br />

Trakya Bölgesi Doğal Gaz Dağıtım 2007 yılında TÜV’den<br />

Entegre Yönetim Sistemi belgelerini (ISO 14001, ISO 9001,<br />

OHSAS 18001) almaya hak kazanmıştır.<br />

GAZDAŞ GAZİANTEP DOĞAL GAZ DAĞITIM<br />

<strong>Zorlu</strong> Petrogas, doğal gaz dağıtımı yapma hakkını kazandığı<br />

Gaziantep, Kilis ve Nizip’ten oluşan yerleşim yerlerinde<br />

dağıtım faaliyetlerini yürütmek üzere Gazdaş Gaziantep<br />

Doğal Gaz Dağıtım A.Ş.’yi kurmuştur. 24 Şubat 2006<br />

tarihinde dağıtım lisansını alan Şirket, Gaziantep’te Bölge<br />

Müdürlüğü ve Nizip’te bir işletme şefliği tesis ederek<br />

2006 yılının ilk aylarından itibaren altyapı faaliyetlerine<br />

başlamıştır. 2007’de Gaziantep’e ilk gaz verilmiştir. Gazdaş<br />

Gaziantep, bölgedeki konutların yanı sıra sanayi tesislerine<br />

de gaz sağlamaktadır.<br />

Gazdaş Gaziantep Doğal Gaz Dağıtım 2007 yılında TÜV’den<br />

Entegre Yönetim Sistemi belgelerini (ISO 14001, ISO 9001,<br />

OHSAS 18001) almaya hak kazanmıştır.<br />

51

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu Şirketleri<br />

ZORLU ELEKTRİK ENERJİSİ İTHALAT, İHRACAT VE<br />

TOPTAN TİCARET<br />

<strong>Zorlu</strong> Elektrik, elektrik enerjisinin yurt içinden ve serbest<br />

bölgelerden satın alınarak, yurt içinde toptan veya doğrudan<br />

satışı ya da yurt dışı ülkelere ihraç edilmesi amacıyla 2003<br />

yılında kurulmuştur.<br />

ZORLU DOĞAL GAZ İTHALAT, İHRACAT VE TOPTAN<br />

TİCARET<br />

<strong>Zorlu</strong> Doğal Gaz, sıkıştırılmış doğal gaz (CNG) ve<br />

sıvılaştırılmış doğal gazın (LNG) yurt içinden, yurt dışından<br />

ve serbest bölgelerden toptan satın alınarak yurt içinde<br />

toptan veya doğrudan satışı ve yurt dışı ülkelere ihraç<br />

edilmesi amacıyla 2003 yılında kurulmuştur.<br />

ROTOR ELEKTRİK ÜRETİM<br />

Rüzgâr santralleri ve her türlü yenilenebilir enerji<br />

kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi, buhar ve ısı üretim<br />

tesisleri kurmak, işletmeciliğini ve bakımını yapmak, üretilen<br />

elektrik enerjisini, ısıyı ve buharı satmak amacıyla kurulan<br />

Rotor, 2007 yılında satın alınarak <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu<br />

bünyesine dahil edilmiştir.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin doğrudan ve dolaylı olarak %86,1 oranında<br />

hissedarı olduğu Rotor Elektrik Üretim A.Ş., sahibi olduğu<br />

25 yıllık üretim lisansı kapsamında Osmaniye bölgesinde<br />

ilk aşamada 135 MW gücünde ve daha sonra 60 MW ve<br />

50 MW RES projelerini hayata geçirmek üzere faaliyetlerini<br />

sürdürmektedir.<br />

ZORLU HİDROELEKTRİK ENERJİ ÜRETİM<br />

<strong>Zorlu</strong> Hidroelektrik, hidroelektrik santralleri ve her türlü<br />

yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi<br />

üretim tesisleri kurmak ve bu tesislerde üretilen enerjiyi<br />

satmak üzere 2007 yılında kurulmuştur.<br />

52<br />

ZORLU DOĞAL ELEKTRİK ÜRETİMİ A.Ş.<br />

<strong>Enerji</strong>, buhar ve ısı ihtiyacını karşılamak üzere proje<br />

geliştirmek, hidroelektrik ve öncelikle jeotermal santraller<br />

ve her türlü yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik<br />

enerjisi üretim tesisleri için fizibilite çalışmaları yaparak<br />

bu tesisleri kurmak ve üretilen enerjiyi müşterilere satmak<br />

amacıyla 2008 yılında kurulmuştur. <strong>Zorlu</strong> Doğal, bünyesinde<br />

yer alan 7 hidroelektrik, 1 jeotermal santrali<br />

ve 1 gaz türbini ile 141 MW kurulu güce sahiptir.<br />

ZORLU JEOTERMAL ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.<br />

<strong>Zorlu</strong> Jeotermal <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş., her türlü enerji,<br />

buhar ve ısı ihtiyacını karşılamak üzere proje geliştirmek,<br />

fizibilite hazırlayarak her türlü yenilenebilir enerji<br />

kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretim tesisleri kurmak<br />

ve bu tesislerde üretilen enerjiyi satmak amacıyla 2008<br />

yılında kurulmuştur.

Kurumsal yönetim<br />

ilkeleri uyum raporu ve<br />

finansal bilgiler<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

53

ZORLU ENERJİ ENERJİ / / Faaliyet Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu<br />

İÇİNDEKİLER<br />

1- Kurumsal Yönetim Beyanı<br />

BÖLÜM I-PAY SAHİPLERİ<br />

2- Pay Sahipleri ile İlişkiler Birimi<br />

3- Pay Sahiplerinin Bilgi Edinme Haklarının Kullanımı<br />

4- Genel Kurul Bilgileri<br />

5- Oy Hakları ve Azınlık Hakları<br />

6- Kâr Dağıtım Politikası ve Kâr Dağıtım Zamanı<br />

7- Payların Devri<br />

BÖLÜM II-KAMUYU AYDINLATMA VE ŞEFFAFLIK<br />

8- Şirket Bilgilendirme Politikası<br />

9- Özel Durum Açıklamaları<br />

10- Şirket İnternet Sitesi ve İçeriği<br />

11- Gerçek Kişi Nihai Hakim Pay Sahibi/Sahiplerinin Açıklanması<br />

12- İçeriden Öğrenebilecek Durumda Olan Kişilerin Kamuya Duyurulması<br />

BÖLÜM III-MENFAAT SAHİPLERİ<br />

13- Menfaat Sahiplerinin Bilgilendirilmesi<br />

14- Menfaat Sahiplerinin Yönetime Katılımı<br />

15- İnsan Kaynakları Politikası<br />

16- Müşteri ve Tedarikçiler ile İlişkiler Hakkında Bilgiler<br />

17- Sosyal Sorumluluk<br />

BÖLÜM IV-YÖNETİM KURULU<br />

18- Yönetim Kurulunun Yapısı, Oluşumu ve Bağımsız Üyeler<br />

19- Yönetim Kurulu Üyelerinin Nitelikleri<br />

20- Şirketin Misyon ve Vizyonu ile Stratejik Hedefleri<br />

21- Risk Yönetim ve İç Kontrol Mekanizması<br />

22- Yönetim Kurulu Üyeleri ile Yöneticilerin Yetki ve Sorumlulukları<br />

23- Yönetim Kurulu Üyelerinin Faaliyet Esasları<br />

24- Şirketle Muamele Yapma ve Rekabet Yasağı<br />

25- Etik Kurallar<br />

26- Yönetim Kurulunda Oluşturulan Komitelerin Sayı, Yapı ve Bağımsızlığı<br />

27- Yönetim Kuruluna Sağlanan Mali Haklar<br />

54

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

1- Kurumsal Yönetim Beyanı<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’de 2005 yılında başlatılan Kurumsal Yönetim çalışmaları paralelinde şirket bünyesinde kurumsal yönetim<br />

mekanizmaları ilkeler doğrultusunda işletilmeye başlandı. Bu çalışmalar sırasında, ilk aşamada hissedarlara eşitlikçi, hesap verebilir, sorumlu<br />

ve şeffaf bir yapı sunabilmek amacı ile şirketin esas sözleşmesinde bir dizi değişikliğe gidildi. Yapılan bu değişiklikler ile azınlık hissedarlara<br />

Kurumsal Yönetim İlkelerinde öngörülen haklar tanınırken, yönetim yapısında da “daha iyi yönetim” hedeflenerek radikal değişiklikler<br />

gerçekleştirildi. Kurumsal Yönetim uygulamaları esas sözleşme değişikliğinin ardından Şirket bünyesinde Kurumsal Yönetim mekanizmalarının<br />

kurulması ile devam ettirildi. Yönetim Kurulunun etkinliği bağımsız üyeler ile artırılırken, Yönetim Kurulu’na bağlı denetim komitesi ile de<br />

yönetimde etkinliğin artırılması hedeflendi.<br />

2008 yılında <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. bünyesinde Kurumsal Yönetim İlkelerine uyumu daha da geliştirmek üzere yapılan çalışmalar<br />

aşağıda kısaca yer almaktadır.<br />

• Şirketin 2007 yılında başlamış olan web sitesinin Kurumsal Yönetim İlkeleri doğrultusunda yeniden düzenlenmesi çalışmaları 2008 yılının ilk<br />

çeyreğinde tamamlanmıştır.<br />

• <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu Şirketleri İç Kontrol Sistemi’nin güçlendirilmesine yönelik olarak 2008 yılında İç Denetim Birimi “risk bazlı denetim<br />

yaklaşımı” uygulaması başlatıp tüm İç Denetim Birimi çalışanları bu konuda eğitime tabi tutulmuştur.<br />

Kurumsal Yönetim İlkelerinin uygulanması esnasında Şirket yapısı ile uyuşmayan ve faaliyetleri engelleyebileceği düşünülen bazı ilkelere yer<br />

verilmemiştir. Söz konusu ilkeler ve bu ilkelere uyulmama sebepleri aşağıda özetlenmiştir:<br />

• Birikimli oy uygulaması: Şirket birikimli oy kullanma yöntemine yer vermemektedir. Ancak, Yönetim Kurulunda yer alan bağımsız üyeler<br />

vasıtasıyla birikimli oy yönteminin sağlayacağı temsil yerine getirilmektedir.<br />

• Şirket esas sözleşmesinde “bölünme ve hisse değişimi, önemli tutardaki maddi/maddi olmayan varlık alım/satımı, kiralanması veya kiraya<br />

verilmesi veya bağış ve yardımda bulunulması ile üçüncü kişiler lehine kefalet, ipotek gibi teminat verilmesi” gibi önemli nitelikteki kararların<br />

Genel Kurulda alınacağına ilişkin düzenleme yapılmamıştır. Bunun nedeni, Şirketin içinde bulunduğu sektör gereği sık sık alım satım yapması<br />

veya kiralamasıdır. Gerçekleştirilecek her bir işlem için Genel Kurul toplantısı gerçekleştirmenin mümkün olamayacağı düşünülerek bu<br />

maddenin esas sözleşmeye eklenmesinden kaçınılmıştır. İşlemlerin hızlılığının sağlanması ve fırsatların kaçırılmasının önlenmesi için bu husus<br />

gerçekleştirilememektedir.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> bu beyan ile şeffaf ve açık bir yönetim şeklini benimsemiş, başta küçük hissedarlarına olmak üzere tüm ortaklarına karşı olmak<br />

üzere tüm ortaklarına karşı sorumlu, hesap verebilir bir yönetim anlayışını oluşturmayı hedeflemiştir.<br />

Zaman içerisinde Kurumsal Yönetim İlkeleri doğrultusunda yapılacak yenilikler web sitesi vasıtasıyla kamuya açıklanacaktır.<br />

55

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu<br />

BÖLÜM I- PAY SAHİPLERİ<br />

2- Pay sahipleri ile ilişkiler birimi<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş., pay sahipleri ile olan ilişkilerini <strong>Zorlu</strong> Şirketler Grubu Yatırımcı İlişkileri ve Kurumsal Finansman Direktörlüğü<br />

vasıtasıyla sürdürmektedir. <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin pay sahipleri ile olan ilişkilerini yürüten direktörlük ile ilgili bilgiler aşağıda yer almaktadır:<br />

Kurumsal Finansman ve Yatırımcı ile İlişkiler Birimi Direktörü olarak Figen Çevik görev yapmaktadır.<br />

Kurumsal Finansman ve Yatırımcı ile İlişkiler Birimi ile irtibat şirket web sitesinden gerçekleştirilebileceği gibi irtibat telefonları olan 0 212<br />

422 01 07 ile ve de yatirimci@zoren.com.tr adresine e-mail atmak suretiyle iletişim kurulabilir. Kurumsal Finansman ve Yatırımcı ile İlişkiler<br />

Birimi’ne ait direkt telefon ile sürekli erişim mümkün kılınmıştır.<br />

2008 yılı içerisinde birimin yürüttüğü başlıca faaliyetler aşağıda yer almaktadır:<br />

TEB Yatırım Yatırımcı Konferansı, Frankfurt, 3-4 Mart 2008<br />

ING Yatırımcı Konferansı, Antalya, 24-25 Nisan 2008<br />

Raymond James <strong>Enerji</strong> Konferansı, Londra, 8-9 Mayıs 2008<br />

Ak Yatırım “Türkiye 2008 Yatırımcı Konferansı”, İstanbul, 5-6 Haziran 2008<br />

Bunlar dışında yaklaşık 50 adet birebir görüşme<br />

Dönem içerisinde birime e-mail yolu ile yaklaşık 40 soru ve telefon ile yaklaşık 40 soru gelmiştir. Birime yöneltilen tüm sorular sözel ve/veya<br />

yazılı olarak, bilgilendirme politikası dâhilinde ve ticari sır kapsamına girmemek kaydı ile titizlikle cevaplanmıştır.<br />

3- Pay sahiplerinin bilgi edinme haklarının kullanımı<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Yatırımcı İlişkileri Direktörlüğüne 2008 yılı içerisinde yatırımcılardan 80 adet bilgi talebi gelmiş olup tamamı ayrıntılı olarak<br />

cevaplanmıştır. Bilgi taleplerine ilişkin ayrıntılar aşağıda yer almaktadır:<br />

Bilgi talebi Adedi<br />

E-posta 40<br />

Faks -<br />

Mektup -<br />

Telefon 40<br />

Toplam 80<br />

Yatırımcı İlişkileri Birimi 2008 yılı içerisinde gelen 80 adet bilgi talebinin tamamını ayrıntılı olarak yanıtlamıştır. Birime gelen taleplerin %80’i<br />

faaliyet ve finansal performans konularına ilişkin, %20’si ise yatırımlar, hisse hareketleri, genel kurul bilgileri vs. gibi konulara ilişkin olmuştur.<br />

Pay sahiplerinin haklarının kullanımını etkileyecek gelişmelerin yatımcılara duyurulması için 2008 dönemi içerisinde kullanılan araçlar <strong>Zorlu</strong><br />

<strong>Enerji</strong> web sitesi ve özel durum açıklamaları olmuştur. Şirketin web sitesinin yatırımcılara en fazla bilginin en kısa zaman içerisinde eşzamanlı,<br />

doğru, hızlı, tam ve anlaşılabilir şekilde aktarılabilmesine yönelik olarak yeniden düzenleme çalışmaları yılın ilk çeyreğinde tamamlanmıştır. Bu<br />

çalışmalar sırasında SPK Kurumsal Yönetim İlkelerinde yer alan hususların tamamına web sitesinde yer verilmesi hususuna dikkat edilmiştir.<br />

56

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

2006 yılı olağan genel kurulunda ortaklara sunulan esas sözleşme değişikliğinde yer alan özel denetçi atanmasına ilişkin madde “Şirketin<br />

halka açık paylarının yüzde beşini temsil eden pay sahipleri, belli bir maddi vakıanın özel olarak incelenmesi için genel kuruldan özel denetçi<br />

atanmasını talep edebilir. Bu talebin genel kurulca reddi halinde Şirket sermayesinin en az yirmide birini temsil eden pay sahipleri yetkili<br />

mahkemeden durumun incelenmesi ve aydınlatılması için özel denetçi atanmasını talep etme hakkına sahiptir.” olup, dönem içerisinde özel<br />

denetçi atanmasına ilişkin herhangi bir talep olmamıştır.<br />

4- Genel Kurul bilgileri<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’nin 2007 yılına ait Genel Kurul toplantısı, 22/05/2008 tarihinde saat 13.30’da, Bursa Organize Sanayi<br />

Bölgesi’nde gerçekleşmiştir.<br />

Toplantıya ait davet kanun ve ana sözleşmede öngörüldüğü gibi ve gündemi de ihtiva edecek şekilde, halka açık hisseler için Türkiye Sicil<br />

Gazetesi’nin 01/05/2008 tarih ve 7053 sayılı nüshasında ve 01/05/2008 tarihli Dünya Gazetesi ile 01/05/2008 tarihli Bursa Hakimiyet<br />

Gazetesinde ilan edilmek suretiyle ve önceden hisse senedi tevdi ederek adresini bildiren pay sahiplerine taahhütlü mektupla ve web sitesi<br />

aracılığı ile, borsada işlem görmeyen nama yazılı hisseler için de pay sahiplerinin tamamına taahhütlü mektupla, toplantı gün ve gündeminin<br />

bildirilmesi suretiyle süresi içinde yapılmıştır.<br />

Genel Kurul toplantısı menfaat sahiplerinin ve medyanın katılımına açık olmasına rağmen menfaat sahipleri ve medyadan katılım olmamıştır.<br />

Şirketin toplam 81.665.350 YTL’lik sermayesine tekabül eden 8.166.535.000 adet hisseden 53.105.502,409 YTL’lik sermayeye karşılık<br />

5.310.550.241 adet hisse asaleten toplantıda temsil edilmiş olup Genel Kurul % 65 katılım oranı ile toplanmıştır. Vekâleten oy kullanan<br />

olmamıştır.<br />

Nama yazılı pay sahiplerinin Genel Kurula katılımını teminen pay defterine kayıt için bir süre öngörülmemiştir.<br />

Genel Kurul öncesinde yıllık faaliyet raporu, mali tablolar, esas sözleşme şirket merkezinde ve holding merkezinde pay sahipleri için hazır<br />

bulundurulmuştur. Ayrıca, bu bilgilerin tamamı Şirketin web sitesinde Genel Kurul İlanı ve gündem maddeleri ile birlikte yayınlanmıştır.<br />

Genel Kurulda pay sahiplerine soru sorma hakkı tanınmıştır. Pay sahiplerinden gelen tüm sorulara ayrıntılı olarak cevap verilmiştir.<br />

Pay sahipleri tarafından Şirkete yönelik olarak herhangi bir öneri verilmemiştir.<br />

Şirket esas sözleşmesine “bölünme, önemli tutarda mal varlığı satımı/alımı, kiralanması” gibi önemli nitelikteki kararların Genel Kurulda<br />

alınacağına ilişkin bir hüküm yer almamaktadır. Bu hususun yer almama nedeni, Şirket içinde bulunduğu sektör gereği sık sık alım satım<br />

yapmakta veya kiralaması ve gerçekleştirilecek her alım satım için Genel Kurul toplantısı gerçekleştirmenin mümkün olamamasıdır. Bu nedenle<br />

bu maddenin esas sözleşmeye eklenmesinden kaçınılmıştır.<br />

Genel Kurul tutanakları şirket merkezinde ve Holding Merkezinde pay sahiplerinin incelemesine açık tutulmaktadır. Ayrıca şirketin web<br />

sitesinde Genel kurullara yönelik her türlü ilan, belge ve doküman pay sahiplerinin ve tüm menfaat sahiplerinin bilgisine sunulmaktadır.<br />

5- Oy hakları ve azınlık hakları<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. hisselerinin tamamı eşit haklar ihtiva etmektedir. Oy hakkında ve kâr payı hakkında herhangi bir imtiyaz<br />

bulunmamaktadır. Bu husus Şirket esas sözleşmesi”nde de yer almaktadır.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’nin iştirakleri olan <strong>Zorlu</strong> Endüstriyel ve <strong>Enerji</strong> Tesisleri İnşaat Ticaret A.Ş., <strong>Zorlu</strong> O&M <strong>Enerji</strong> Tesisleri İşletme ve<br />

Bakım Hizmetleri A.Ş., <strong>Zorlu</strong> Petrogas Petrol, Gaz ve Petrokimya Ürünleri İnş. San. ve Tic. A.Ş., <strong>Zorlu</strong> Elektrik <strong>Enerji</strong>si İthalat İhracat ve Toptan<br />

Tic. A.Ş., <strong>Zorlu</strong> Doğalgaz İthalat İhracat ve Toptan Tic. A.Ş., Trakya Bölgesi Doğalgaz Dağıtım A.Ş., Gazdaş Gaziantep Doğalgaz Dağıtım A.Ş.,<br />

Rotor Elektrik Üretim A.Ş., <strong>Zorlu</strong> Hidroelektrik <strong>Enerji</strong> Üretim A.Ş., <strong>Zorlu</strong> Jeotermal <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretimi A.Ş., <strong>Zorlu</strong> Doğal Elektrik Üretimi A.Ş.,<br />

57

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> ve İnşaat San.ve Tic.AŞ., Amıty Oıl Internatıonal Pty.Ltd., Solbar Energy Ltd.,Dorad Energy Ltd., <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Pakistan Limited, ICFS<br />

Internatıonal LLC, Ashdod Energy Ltd., Ramat Negev Energy Ltd. ’nin Şirkette payı bulunmamaktadır.<br />

Azınlık paylar Yönetim Kurulu’na seçilmiş olan iki bağımsız üye tarafından yönetimde temsil edilmektedir. Yönetim Kurulu’nda yer alan<br />

bağımsız üyeler görevlerini hiçbir etki altında kalmaksızın icra etme niteliğine sahip kişiler olmaları dolayısıyla azınlıklar dahil tüm hissedarların<br />

haklarını Yönetim Kurulu’nda eşit ölçüde korumakta ve temsil etmektedirler.<br />

Şirket birikimli oy kullanma yöntemine yer vermemektedir. Ancak, Yönetim Kurulu’nda yer alan bağımsız üyeler vasıtasıyla birikimli oy<br />

yönteminin sağlayacağı temsil yerine getirilmektedir.<br />

6- Kâr dağıtım politikası ve kâr dağıtım zamanı<br />

Şirketin kâr dağıtımı konusunda imtiyazlı hisseleri bulunmamaktadır. Şirketin her bir hissesi eşit oranda kâr payı hakkına sahiptir.<br />

Şirketin Genel Kurul toplantı gündeminde (Madde 8) 2007 yılı kârına ilişkin öneri katılımcılara açıklanmış ve Genel Kurul’da oy birliği ile kabul<br />

edilmiştir.<br />

Sermaye Piyasası Kanunu ile ilgili Seri XI:, Sıra 25 nolu “Sermaye Piyasasında Muhasebe Standartları Hakkında Tebliğ” ile Vergi Kanunlarına<br />

göre hazırlanan mali tablolarda zarar çıktığı için kâr dağıtımı gerçekleşmemiştir.<br />

Şirket 7 Mayıs 2007 tarihli Yönetim Kurulu toplantısı’nda belirlenen kâr dağıtım politikası doğrultusunda 2007 ve izleyen yıllarda ana sözleşme<br />

hükümleri dâhilinde hissedarlara net dağıtılabilir kârın asgari %25’i kadar nakit veya hisse senedi şeklinde temettü olarak dağıtılmasını<br />

kararlaştırmıştır. Ulusal ve Global ekonomik şartlar ve şirketin büyüme planına bağlı olarak dağıtılacak temettü miktarı Yönetim Kurulu<br />

tarafından her yıl Olağan Genel Kurul toplantısında önerilecektir. Bu politikanın uygulanmasına aynen devam edileceği 22 Mayıs 2008<br />

tarihinde yapılan 2007 yılı genel kurul toplantısında pay sahiplerinin bilgisine sunulmuştur.<br />

7- Payların devri<br />

Şirket esas sözleşmesinde pay devrini kısıtlayan bir hüküm bulunmamaktadır. Şirket hisselerinin devri Türk Ticaret Kanunu, SPK Mevzuatı, EPDK<br />

Mevzuatı ve iş bu ana sözleşme hükümlerinin saklı tutulması kaydıyla serbesttir hükmü esas sözleşmede Madde 6’da yer almaktadır.<br />

BÖLÜM II- KAMUYU AYDINLATMA VE ŞEFFAFLIK<br />

8- Şirket bilgilendirme politikası<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. Bilgilendirme Politikası 2005 yılında SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri çerçevesinde oluşturulmuştur. Bilgilendirme<br />

Politikası 22 Mayıs 2008 tarihinde yapılan 2007 yılı Olağan Genel Kurul toplantısında pay sahiplerinin ve katılımcıların bilgisine sunulmuştur.<br />

Bilgilendirme politikası ayrıca web sitesi yolu ile de kamuya açıklamıştır.<br />

Şirket bilgilendirme politikasının içeriği ana hatları ile aşağıda yer almaktadır:<br />

• Kamuya yapılan açıklamaların açık, eşzamanlı ve doğru olarak yapılması<br />

• Kamuya açıklanacak bilgilerin içeriği<br />

• Bilgilerin açıklanma sıklıkları ve hangi yollardan açıklanacağı<br />

• Bilgilendirme Araçları<br />

• Bilgilendirme yapmaya yetkili kişiler<br />

• Yönetim Kurulu üyelerinin ve yöneticilerin basınla olan ilişkileri<br />

• Yatırımcılara yönelik toplantılar<br />

58

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu<br />

• Genel Kurul toplantıları<br />

• Basın ve medyaya yapılacak açıklamalar<br />

• Web sitesinin etkinliği<br />

• Geleceğe yönelik açıklamalar<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Bilgilendirme politikası yönetim kurulu tarafından onaylanmıştır. Bilgilendirme Politikasının takibinden, gözden geçirilmesinden ve<br />

geliştirilmesinden Yönetim Kurulu sorumludur. Bilgilendirme politikasının gözetimi ve takibi kurulması planlanan Yatırımcı İlişkileri Birimi<br />

sorumludur.<br />

9- Özel durum açıklamaları<br />

Şirket 2008 yılı içerisinde toplam 32 adet özel durum açıklaması yapmış ve bu açıklamaları SPK ve İMKB’ye göndermiştir. Yapılan<br />

açıklamalardan 2 adedi için İMKB’den, 2 adedi için de SPK’dan olmak üzere ek bilgi talebi gelmiş, gerekli açıklamalar ivedilikle yapılmıştır. Özel<br />

durumların açıklanmasından sorumlu birim Yatırımcı İlişkileri Birimi’dir.<br />

Şirket yurt dışı borsalarda işlem görmediği için yapılan açıklamalar yurt içi ile sınırlı kalmıştır.<br />

10- Şirket internet sitesi ve içeriği<br />

Şirketin kolay ulaşılabilir ve aktif bir internet sitesi bulunmaktadır. SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri II. Bölüm Madde 1.11.5’te yer alan tüm<br />

bilgilere internet sitesinde yer verilmiş ayrıca bu bölümde yer almayan ancak Kurumsal Yönetim İlkeleri açısından önemli olan bilgilendirmelere<br />

de internet sitesinde yer verilmiştir.<br />

Şirketin web sitesi adresi www.zoren.com.tr olup, içeriği sürekli olarak güncellenmektedir.<br />

11- Gerçek kişi nihai hakim pay sahibi/sahiplerinin açıklanması<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’nin Ortaklık Yapısı:<br />

ORTAKLAR ORTAKLIK ORANLARI HİSSE TUTARI (YTL) HİSSE ADEDİ<br />

<strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş. %43,21 35.288.432,74 3.528.843.274<br />

Korteks Men. San. Tic. A.Ş. %17,55 14.330.198,21 1.433.019.821<br />

Prime Emerging M. %3,50 2.858.287,25 285.828.725<br />

Linens Pazarlama A.Ş. %0,47 383.827,15 38.382.715<br />

<strong>Zorlu</strong>teks Tekstil A.Ş. %0,76 620.656,66 62.065.666<br />

<strong>Zorlu</strong> Gayrimenkul A.Ş %0,35 287.870,36 28.787.036<br />

<strong>Zorlu</strong> Grand Hotel İşl. A.Ş. %0,23 191.913,57 19.191.357<br />

Vestel Elektronik A.Ş. %0,40 326.661,40 32.666.140<br />

<strong>Zorlu</strong> Dış Ticaret A.Ş. %4,12 3.361.276,00 336.127.600<br />

İMKB’de Kote Edilen %29,41 24.016.226,66 2.401.622.666<br />

TOPLAM %100,00 81.665.350,00 8.166.535.000<br />

Şirketin ana ortağı <strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş.’nin %47’lik hissesi Ahmet Nazif <strong>Zorlu</strong>’ya, %32’lik hissesi Olgun <strong>Zorlu</strong>’ya, %15’lik hissesi Zeki <strong>Zorlu</strong>’ya ve<br />

geriye kalan %6’lık hissesi diğer ortaklara aittir.<br />

12- İçeriden öğrenilebilecek durumda olan kişilerin kamuya duyurulması<br />

Şirket içeriden öğrenebilecek durumda olan kişilere ilişkin listeyi kamuya açıklamıştır.<br />

59

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu<br />

İçeriden öğrenenler listesi<br />

Zeki <strong>Zorlu</strong> Yönetim Kurulu Başkanı<br />

Elmas Melih Araz Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı<br />

Olgun <strong>Zorlu</strong> Yönetim Kurulu Üyesi<br />

Selen <strong>Zorlu</strong> Melik Yönetim Kurulu Üyesi<br />

Murat Sungur Bursa Yönetim Kurulu Üyesi – Grup Başkanı<br />

Aziz Can Tuncay Yönetim Kurulu Üyesi<br />

Burak İsmail Okay Yönetim Kurulu Üyesi<br />

Mehmet Ali Neyzi Grup Başkan Yardımcısı<br />

Bülent Çilingir Satınalma ve Lojistik Direktörü<br />

A.Tansel Varan İnsan Kaynakları ve Kurumsal İletişim Direktörü<br />

Mehmet Erdoğan Güneş Genel Müdür<br />

Hamit Özaslan Genel Müdür<br />

Macit Taşkın Rosmiks Genel Müdürü<br />

İbrahim Sinan Ak Finans Genel Müdür Yardımcısı<br />

Serhat Şimşek Üretim ve Ticaret Genel Müdür Yardımcısı<br />

Gökmen Topuz Yatırımlar Genel Müdür Yardımcısı<br />

Hüseyin Morkoyun Genel Müdür Yardımcısı<br />

Ali Kindap Genel Müdür Yardımcısı<br />

Abdullah Lütfi Kurtboğan Genel Müdür Yardımcısı<br />

Arda Kaya Rosmiks Genel Müdür Yardımcısı<br />

Fatma Ayten Eslek Muhasebe Müdürü<br />

Erol Birinci Bütçe ve Muhasebe Müdürü<br />

Ahmet Yağmur Özdemir Proje Finansman Müdürü<br />

Ebru Düzgüngü Finans ve Bütçe Müdürü<br />

Hasan Aydın Finans Müdürü<br />

Şebnem Erverdi Kurumsal İletişim Müdürü<br />

Gürcan Okumuş Bursa İşletme Müdürü<br />

Atilay Yılmaz Kayseri İşletme Müdürü<br />

Hüseyin Gül Lüleburgaz İşletme Müdürü<br />

Hüseyin Atabay Ankara İşletme Müdürü<br />

Yusuf Ziya Aydın Tercan HES İşletme Müdürü<br />

Ekrem Altınkaynak İkizdere HES İşletme Müdürü<br />

Hüseyin Seçkin Çıldır HES İşletme Müdürü<br />

Yüksel Çakır Denizli Jeotermal İşletme Müdürü<br />

Şerif Arı Denetçi<br />

Hakan Eştürk Denetçi<br />

Cem Kadırgan Mali İşler Koordinatörü<br />

Deniz Gökçeler Mali İşler Uzmanı<br />

Figen Çevik Kurumsal Finansman ve Yatırımcı İlişkileri Direktörü<br />

Başak Dalga Kurumsal Finansman ve Yatırımcı İlişkileri Uzmanı<br />

Hamza Cihan Sarı Bilgi Teknolojileri Direktörü<br />

Sinan Toparlak İş Geliştirme ve Proje Müdürü<br />

Coşkun Özkan İç Denetimden Sorumlu Müdür<br />

Emre Halit Grant Thornton Bağımsız Dış Denetim<br />

Cengiz Avcı Grant Thornton Bağımsız Dış Denetim<br />

Erdem Erol Grant Thornton Bağımsız Dış Denetim<br />

60

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu<br />

BÖLÜM III- MENFAAT SAHİPLERİ<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

13- Menfaat sahiplerinin bilgilendirilmesi<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. menfaat sahiplerinin kendilerini ilgilendiren hususlarda bilgilendirilmelerini sağlamak amacıyla web sitesinde<br />

yeniden düzenleme yapmış, Şirket ile ilgili her türlü bilgiyi Kurumsal Yönetim İlkeleri doğrultusunda menfaat sahiplerinin bilgisine sunmuştur.<br />

Ayrıca, çalışanların bilgilendirilmelerini sağlamak için Şirket içi “intranet” sistemi mevcut olup, Şirkete ilişkin bilgilere bu sistemden yetkiler<br />

dahilinde ulaşılabilmektedir. İntranet sisteminde çalışanlara yönelik her türlü bilgi ayrıntılı olarak yer almaktadır.<br />

Müşteri ve tedarikçilerin bilgilendirmesine yönelik olarak kendilerinden gelen toplantı talepleri halinde bilgilendirme toplantıları<br />

düzenlenmektedir.<br />

Yatırımcıların ve aracı kurumların talepleri halinde ise bu kuruluşlar ile birebir veya toplu olarak toplantılar düzenlenmektedir.<br />

14- Menfaat sahiplerinin yönetime katılımı<br />

Menfaat sahipleri yönetimde yer almamaktadır. Ancak, yönetim kurulu toplantılarına belli aralıklarla ilk ağızdan görüş bildirmek amacıyla<br />

çalışanların katılması hususuna önem verilmektedir. Diğer menfaat sahiplerinin yönetimde yer almasına ilişkin bir model geliştirilmemiştir.<br />

15- İnsan kaynakları politikası<br />

İnsan kaynakları politikası; işe alım, terfi, işten çıkartma, eğitim, performans değerlendirme ve tazminat sistemini içerecek şekilde hazırlanmıştır.<br />

Çalışanların mesleki ve kişisel gelişimini desteklemek amacıyla gerçekleştirilecek eğitim çalışmaları yapılandırılmış, hazırlanan Eğitim Katalogu<br />

ile çalışanlara ihtiyaçları doğrultusunda eğitim seçme olanağı sağlanmıştır. Tüm eğitim çalışmalarının kariyer planlamasına paralel bir biçimde<br />

izlenebilmesi amacıyla hazırlanan eğitim portalı da son aşamasına getirilmiştir.<br />

Çalışanlarla ilişkileri düzenlemek amacıyla görevlendirilmiş bir temsilci atanmamıştır. Bağımsız üyelerin atanması ile beraber bu üyeler tüm<br />

menfaat sahiplerini ile birlikte çalışanları da Yönetim Kurulunda temsil edecektir.<br />

Çalışanlara eğitim, kariyer oluşturma, terfi ve başka herhangi bir ayrım olmaksızın eşit davranılmaktadır. Çalışanlardan ayrımcılık konusunda<br />

herhangi bir şikâyet gelmemiştir.<br />

16- Müşteri ve tedarikçilerle ilişkiler hakkında bilgiler<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. müşteri memnuniyetine büyük önem vermektedir. Müşterileri taleplerine en kısa zaman içerisinde yanıt<br />

verilmekte, sorunların zaman kaybetmeksizin çözülmesi için tüm imkânlar seferber edilmektedir.<br />

Müşteri memnuniyetinin sağlanmasına yönelik olarak ayrıca Müşteri Hizmetleri Birimi kurulmuştur. Birim, genelde teknik ve finansal destek<br />

vermektedir. Müşterilerin EPDK ve Hazine gibi düzenleyici kuruluşlara yönelik olarak yaşadıkları sorunlarda aracı olarak da hizmet verilmektedir.<br />

EPDK yönetmeliği doğrultusunda müşterilerin sayaçları Şirket tarafından değiştirilmiş ve sayaçların uzaktan takibinin yapılabilmesi için modem<br />

cihazı yerleştirilmiştir.<br />

Şirketin müşterileri ile doğrudan ilişki içerisinde olmaması nedeniyle müşteri memnuniyeti çoğunlukla iskonto payının yüksekliği ile ilişkili<br />

olmaktadır.<br />

17- Sosyal sorumluluk<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> tüm faaliyetlerinde, <strong>Zorlu</strong> Holding tarafından imzalanmış ve tüm Grup şirketlerini kapsamına alan Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler<br />

Sözleşmesi’ni hassasiyetle göz önünde bulundurmaktadır.<br />

61

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu<br />

Şirket, 2008 yılı içerisinde çevrenin korunmasına yönelik olarak gerekli ve yasal tüm tetkikleri yaptırmıştır. Bu doğrultuda her sene<br />

işletmelerimize yönelik olarak Çevre Bakanlığı’ndan ÇED (Çevresel Etki Değerlendirme) belgeleri alınmaktadır.<br />

Çevresel etki raporlarında çevrenin korunmasına yönelik bugüne dek herhangi bir ihlal saptanmamış olup tüm uygulamalar çevre faktörü göz<br />

önüne alınarak gerçekleştirilmektedir.<br />

Bu bağlamda <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. İSO 14001 çevre yönetim sistem belgesi akreditasyonunu gerçekleştirmiş olup tüm<br />

faaliyetlerinde proaktif olarak çevresel konuları dikkate almaktadır.<br />

Şirketimiz ayrıca çevre korumaya yönelik olarak İSO 14001 Çevre Yönetim Sistem belgesi,<br />

İSO 9001:2000 Kalite Yönetim Sistem belgesi, OHSAS 18001 İş Güvenliği ve Çalışan Sağlığı Sistem belgelerine sahiptir.<br />

2008 yılı dönemi içerisinde çevreye verilen herhangi bir zarar oluşmamış ve Şirket hakkında açılmış bir dava olmamıştır.<br />

Sosyal Sorumluluk çerçevesinde ise toplumun ihtiyacı olan alanlarda sürdürülebilir katkı sağlamak hedeflenmektedir. Belirlenen sosyal<br />

sorumluluk alanlarının başında enerji verimliliği ve tasarrufu gelmektedir. Bu konularda toplumu bilinçlendirici yayın faaliyetleri<br />

planlanmaktadır. Bunları sırasıyla çevre, eğitim ve çocuklara özellikle engelli çocuklara yönelik faaliyetler takip etmektedir. Eğitim alanına<br />

katkılar Mehmet <strong>Zorlu</strong> Vakfı tarafından gerçekleştirilmekte olup <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. grup içi bir şirket olarak bu çalışmalara destek<br />

olmaktadır.<br />

BÖLÜM IV- YÖNETİM KURULU<br />

18- Yönetim Kurulunun yapısı, oluşumu ve bağımsız üyeler<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu toplam 7 kişiden oluşmaktadır. Yönetim Kurulu Üyelerinin tamamına yakını icrada yer<br />

almayan üye niteliğine sahiptir.<br />

Yönetim Kurulu Başkanı Zeki <strong>Zorlu</strong> icrada yer almayan üye olarak görev yapmaktadır.<br />

Yönetim Kurulu başkanlığı ve icra başkanlığı görevleri farklı kişiler tarafından yerine getirilmektedir.<br />

Üye Görevi Üyelik Vasfı<br />

Zeki <strong>Zorlu</strong> Yönetim Kurulu Başkanı İcrada Yer Almıyor<br />

Melih E. Araz Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı İcrada Yer Almıyor<br />

Murat Sungur Bursa Üye İcrada Yer Alıyor<br />

Olgun <strong>Zorlu</strong> Üye İcrada Yer Almıyor<br />

Selen <strong>Zorlu</strong> Melik Üye İcrada Yer Alıyor<br />

A. Can Tuncay Üye İcrada Yer Almıyor<br />

İ. Burak Okay Üye İcrada Yer Almıyor<br />

Kurumsal Yönetim çalışması doğrultusunda yönetim kuruluna 2 bağımsız üye seçilmiş olup 7 üyeden oluşmaktadır.<br />

Bağımsız üyelerin SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri Tebliğinde yer alan bağımsızlık kriterlerini taşımaktadır.<br />

Yönetim Kurulu üyelerinin Şirket dışı başka görev veya görevler almasına ilişkin olarak herhangi bir sınırlama getirilmemiştir.<br />

62

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

19- Yönetim Kurulu üyelerinin nitelikleri<br />

Olağan Genel Kurul’da yapılacak esas sözleşme değişikliği ile birlikte Yönetim Kurulu üyelerinin sahip olması gereken asgari unsurlar esas<br />

sözleşmede yer alacaktır. Esas sözleşmede yer alacak özellikler SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri IV. Bölümünün 3.1.1, 3.1.2 ve 3.1.5 maddelerinde<br />

yer alan niteliklerle tamamen örtüşmektedir.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim Kuruluna bağlı olarak görev yapacak Kurumsal Yönetim Komitesi ihtiyaç duyulması halinde söz<br />

konusu bazı niteliklere sahip olmayan üyelere yönelik olarak eğitim programları oluşturmaya karar vermiş olup, bugüne dek Yönetim Kurulu<br />

üyelerine yönelik olarak bir eğitim uygulaması olmamıştır.<br />

20- Şirketin misyon ve vizyonu ile stratejik hedefleri<br />

Yönetim Kurulu, Şirketin misyon ve vizyonunu belirlemiş ve kamuya açıklamıştır.<br />

Misyon: <strong>Enerji</strong>nin her dalında Türkiye’de lider, dünyada da bölgesel bir güç olmak.<br />

Vizyon: Güvenli, kaliteli, çevreye uyumlu, sürdürülebilir enerji üretmek ve dağıtmak; etkin, pazar ve müşteri odaklı çalışmalarımızla<br />

hissedarlarımız, müşterilerimiz ve çalışanlarımız için değer yaratmak.<br />

Yönetim Kurulu, yöneticiler tarafından oluşturulan stratejik hedefleri onaylamaktadır.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu stratejik hedeflerin belirlenmesi aşamasında ilgili birimlerin görüş ve önerilerini almaya<br />

özen göstermektedir. Stratejik hedeflere ilişkin oluşturulan öneriler Yönetim Kuruluna raporlanmakta ve hedeflerin en kısa zaman içerisinde<br />

uygulanması yönünde çalışmalar yapılmaktadır. Hedeflere ulaşılma derecesi mali tablo dönemlerinde ve yıl sonunda faaliyetler itibariyle<br />

sonuçlar izlenerek ölçülmektedir. Yönetim Kurulu yılda bir kez, Şirketin hedeflerine ulaşma derecesini, faaliyetlerini ve geçmiş performansını<br />

gözden geçirmek amacıyla yıllık bir değerlendirme yapar.<br />

21- Risk yönetimi ve iç kontrol mekanizması<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu risk yönetimi ve iç kontrolün sağlanması amacıyla Şirket içinde SAP sistemini kullanmaktadır.<br />

SAP sistemi vasıtasıyla işletmelerdeki tüm entegre iş süreçlerinin bilgisayar sistemleri üzerinde yürütülmesi/kaydedilmesi sağlanarak işletmeye<br />

hız ve verimlilik kazandırılır. Ayrıca bu sistem ile çalışanların ve yöneticilerin yetkileri doğrultusunda kendilerini ilgilendiren her türlü bilgi ve<br />

raporlamaya ulaşması sağlanmaktadır.<br />

İç kontrole yönelik olarak ayrıca Şirketin intranet sisteminde sorun takibine yönelik bir program oluşturulmuştur ve etkin olarak işletilmektedir.<br />

Oluşan her kademedeki sorun ilgili yöneticiye iletilmekte ve çözümlenmektedir.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu mevcut ve potansiyel risklerini tanımlamış ve bu risklere yönelik politikaları belirlemiştir.<br />

22- Yönetim Kurulu Üyeleri ile yöneticilerin yetki ve sorumlulukları<br />

2005 yılı Genel Kurulunda yapılan esas sözleşme değişikliği ile Yönetim Kurulu üyelerinin yetki ve sorumlulukları esas sözleşmede yer<br />

almaktadır.<br />

Yönetim Kurulunun esas sözleşmede de yer alan yetki ve sorumlulukları aşağıdadır:<br />

• Şirketin misyon ve vizyonunu belirleyerek kamuya açıklamak, ve belirlenen hedeflere ulaşılmasını takip etmek ve denetlemek;<br />

• Şirketi pay sahipleri ve üçüncü kişilere karşı temsil etmek, bu konuda Şirket prensiplerini belirlemek;<br />

• Şirketin yıllık bütçe ve iş planlarını onaylamak;<br />

• Şirket faaliyetlerinin mevzuata, ana sözleşmeye, iç düzenlemelere uygunluğunu gözetmek;<br />

• Şirket defterlerinin usulüne uygun tutulmasını sağlamak;<br />

63

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu<br />

• Şirket bilânço, kâr ve zarar hesaplarını düzenlemek, yıllık faaliyet raporunu hazırlamak, genel kuruldan önce bunları pay sahiplerinin<br />

incelemesine sunmak;<br />

• Kârın nasıl dağıtılacağı hususunda genel kurula teklifte bulunmak;<br />

• Genel kurulu olağan veya olağanüstü toplantıya davet etmek ve genel kurul toplantıları ile ilgili prosedürü yerine getirmek;<br />

• Genel kurulda pay sahiplerince alınan kararların yerine getirilmesini gözetmek;<br />

• Uyulması gereken etik kurallar da dahil olmak üzere, Şirket çalışanlarının uyması gereken kuralları belirlemek;<br />

• Şirket bilgilendirme politikasını belirlemek ve kamuya açıklamak;<br />

• Yönetim Kuruluna bağlı komiteleri oluşturmak, üyelerini seçmek ve çalışma esaslarını belirlemek, etkin ve verimli çalışmalarını sağlamak;<br />

• Şirket üst düzey yöneticileri ile ilgili olarak kurumsal yönetim komitesinin önerilerini değerlendirmek.<br />

23- Yönetim Kurulunun faaliyet esasları<br />

Yönetim Kurulu toplantı gündemleri Yönetim Kurulu başkanı ve üyeler tarafından belirlenir. Gündemin belirlenmesi aşamasında yöneticilerden<br />

gelen taleplere önem verilir.<br />

Esas sözleşme madde 9’da Yönetim Kurulu’nun en az ayda bir kez toplanacağı beyan edilmiştir. Yönetim Kurulu toplantıları yılda en az 12 kez<br />

gerçekleştirilmektedir.<br />

Kurumsal Yönetim İlkeleri çerçevesinde Şirket bünyesinde yönetim kuruluna bağlı olarak çalışan bir sekretarya oluşturulmuştur. Sekretarya,<br />

Yönetim Kurulu tutanaklarının tutulması, arşivlenmesi ve yönetim kurulu üyelerine yönelik olarak eşzamanlı bilgilendirme yapılmasını<br />

sağlamak amacıyla görev yapmaktadır. Ayrıca, sekretarya vasıtasıyla gündem ve gündeme ilişkin bilgiler ve raporlar toplantılardan en az 1<br />

hafta önce Yönetim Kurulu üyelerine ulaştırılmaktadır.<br />

Yönetim Kurulu toplantılarında oluşacak farklı görüşler ve konulara ilişkin ayrıntılı karşı oy gerekçeleri zapta geçirilmesi ve yazılı olarak şirket<br />

denetçilerine iletilmesi hususuna ilişkin karar alınmış olmakla beraber henüz böyle bir durum oluşmamıştır. Esas sözleşmenin genel Kurul’da<br />

kabulünün ardından atanan bağımsız üyelerin de farklı görüş açıkladığı konulara ilişkin karşı oy gerekçeleri web sitesi vasıtasıyla kamuya<br />

açıklanacaktır.<br />

SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri IV. Bölüm 2.17.4’üncü maddesinde yer alan Yönetim Kurulu toplantılarına fiilen katılan Yönetim Kurulu üyeleri<br />

tarafından onaylanacak maddeler için üyelerin fiilen katılımı sağlanmaktadır.<br />

Yönetim Kurulu üyelerinin başkan dâhil olmak üzere hiçbirinin ağırlıklı oy hakkı ve/veya olumsuz veto hakkı bulunmamaktadır. Tüm üyeler ve<br />

başkan eşit oy hakkına sahiptir.<br />

24- Şirketle muamele yapma ve rekabet yasağı<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu üyelerinin şirketle herhangi bir işlem yapmaları veya rekabet etmelerine ilişkin gündem<br />

maddesi her sene Genel Kurul’un onayına sunulmaktadır.<br />

2007 yılı içerisinde Yönetim Kurulu üyelerinin şirketle işlem yapması veya rekabet etmesine ilişkin bir durum olmamıştır.<br />

Kurumsal Yönetim ilkeleri çerçevesinde şirketle muamele yapma ve rekabet yasağına ilişkin herhangi bir durum meydana gelmesi halinde<br />

bundan dolayı olabilecek çıkar çatışmaları kamuya açıklanacaktır.<br />

25- Etik Kurallar<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. etik kuralları yazılı olarak hazırlanmış ve çalışanların bilgisine sunulmuştur. Yönetim Kurulu, şirket ve çalışanları<br />

için oluşturulmuş olan etik kuralların uygulanmasına azami ölçüde özen gösterilmektedir.<br />

64

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

26- Yönetim Kurulunda oluşturulan komitelerin sayı, yapı ve bağımsızlığı<br />

Yönetim Kurulu Sermaye Piyasası Kurulu Seri X, No: 19 Madde 3 tebliği uyarınca finansal ve operasyonel faaliyetlerin sağlıklı bir şekilde<br />

gözetilmelerini teminen Denetim Komitesi kurmuştur. Kurumsal Yönetim Komitesi henüz kurulmamıştır. Ancak, Yönetim Kuruluna bağımsız<br />

üyelerin seçilmesi ile birlikte SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri doğrultusunda Kurumsal Yönetim Komitesinin bağımsız bir başkan başkanlığında<br />

kurulması planlanmıştır. Bu plan çerçevesinde komitenin çalışma esasları yazılı ve ayrıntılı olarak oluşturulmuştur.<br />

Denetim Komitesinin ve Kurumsal Yönetim Komitesinin çalışma planları yazılı ve ayrıntılı olarak oluşturulmuştur.<br />

Denetim Komitesi, Melih E. Araz ve Olgun <strong>Zorlu</strong> olmak üzere iki kişiden oluşmaktadır. Melih E. Araz bağımsız üye olarak Denetim Komitesi’nin<br />

başkanlığını yürütmektedir.<br />

Denetim Komitesinin yılda en az 4 defa -her çeyrekte bir kez olmak üzere- toplanması esas sözleşme ile düzenlenmiştir. Denetim Komitesi’nin<br />

kararlarının ve toplantı tutanaklarının tutulmasından yönetim sekretaryası sorumludur.<br />

Komitenin ayrıntılı ve yazılı olarak düzenlenmiş çalışma esasları doğrultusunda faaliyetlerini gerçekleştirmektedir.<br />

27- Yönetim Kuruluna sağlanan mali haklar<br />

Yönetim Kurulu üyelerine sağlanan huzur hakkı Genel Kurul tarafından belirlenmektedir. <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu<br />

Üyelerine, sektör emsallerine uygun olarak 2008 yılı itibariyle toplam 60.000.- YTL ödeme yapılmaktadır. Yönetim Kurulu Denetçileri ise her<br />

biri yıllık 2.580 brüt ücret almaktadır.<br />

Yönetim Kurulu üyelerine yönelik olarak performans ölçümü yapılmamaktadır. Şirket performansını yansıtan bir ödüllendirme sistemi<br />

oluşturulmamıştır.<br />

Şirket herhangi bir Yönetim Kurulu üyesine ve yöneticilerine borç vermemiş veya kredi kullandırmamıştır.<br />

Kâr Dağıtım Politikası ve Önerisi<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.ş. Yönetim Kurulu’nun 7 Mayıs 2007 tarihinde şirket merkezinde yaptığı toplantıda alınan karar ve şirket<br />

Yönetim Kurulunda belirlenen temettü politikası doğrultusunda, 2007 ve izleyen yıllarda ana sözleşme hükümleri dahilinde hissedarlarına net<br />

dağıtılabilir kârın asgari %25’i kadar nakit veya hisse senedi şeklinde temettü dağıtılması kararlaştırılmıştır. Ulusal ve global ekonomik şartlar<br />

ile şirketin büyüme planına bağlı olarak dağıtılacak temettü miktarı Yönetim Kurulu tarafından her yıl Olağan Genel Kurul toplantısında<br />

önerilecektir.<br />

01.01.2008-31.12-2008 Hesap Dönemi Kâr Dağıtım Önerisi<br />

Hem Vergi Kanunları uyarınca hazırlanan mali tablolarda hem de Sermaye Piyasası Kanunu uygulamasına bağlı olarak hazırlanan Seri XI,<br />

No: 29 Tebliği’ne uygun Konsolide Mali Tablolarda zarar çıktığından, SPK’nın 25.02.2005 tarih ve 7/242 sayılı kararı gereği dağıtıma konu kâr<br />

bulunmadığından Genel Kurulda kâr dağıtılmamasının teklif edilmesine karar verilmiştir.<br />

65

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

İç Denetim Raporu<br />

ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.<br />

GENEL KURULUNA<br />

Ortaklığın Unvanı : <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim Anonim Şirketi<br />

Merkezi : Organize Sanayi Bölgesi Pembe Cad. No: 13 Bursa<br />

Sermayesi : 81.665.350.- TL<br />

Faaliyet Konusu : Elektrik ve buhar üretimi<br />

Denetçilerin adı, soyadı ve görev süreleri, ortak veya<br />

şirketin personeli olup olmadıkları : Şerif ARI – 1 yıl Hakan EŞTÜRK – 1 yıl<br />

Şirket personeli ve ortak değildirler.<br />

Katılınan Yönetim Kurulu ve yapılan denetleme<br />

kurulu toplantıları sayısı : 4-7<br />

Ortaklık hesapları, defter ve belgeleri üzerinde yapılan<br />

incelemenin kapsamı, hangi tarihlerde inceleme<br />

yapıldığı ve varılan sonuç : Şirketin yasal defter ve belgeleri üzerinde yapılan incelemelerde kayıtların<br />

doğru ve düzgün bir şekilde muhasebe ilke ve kurallarına uygun olarak<br />

tutulduğu görülmüştür.<br />

Türk Ticaret Kanunu’nun 353’ncü maddesinin 1’inci fıkrasının<br />

3 numaralı bendi gereğince ortaklık<br />

veznesinde yapılan sayımların sayısı ve sonuçları : Şirket veznesinin dört defa sayımı yapılmış olup, mevcutların kayıtlara uygun<br />

olduğu anlaşılmıştır.<br />

Türk Ticaret Kanunu’nun 353’ncü maddesinin 1. fıkrasının<br />

4 numaralı bendi gereğince yapılan<br />

inceleme tarihleri ve sonuçları : Ayda bir defa yapılan incelemede şirkete rehin ve teminat veya vedia olarak<br />

teslim edilen kıymetli evrak bulunmadığı anlaşıldı.<br />

İntikal eden şikayet ve yolsuzluklar ve bunlar<br />

hakkında yapılan işlemler : Denetçiliğimize herhangi bir konuda şikayet ve yolsuzluk müracaatı<br />

yapılmamıştır.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim Anonim Şirketi’nin 01.01.2008-31.12.2008 dönemi hesap ve işlemlerini Türk Ticaret Kanunu, ortaklığın esas<br />

sözleşmesi ve diğer mevzuat ile genel kabul görmüş muhasebe ilke ve standartlarına göre incelemiş bulunmaktayız.<br />

Görüşümüze göre içeriğini benimsediğimiz 31.12.2008 tarihi itibariyle düzenlenmiş bilanço, ortaklığın anılan tarihteki mali durumunu<br />

01.01.2008-31.12.2008 dönemine ait gelir tablosu, anılan döneme ait faaliyet sonuçlarını gerçeğe uygun ve doğru olarak yansıtmaktadır.<br />

Bilanço’nun ve Gelir Tablosu’nun onaylanmasını ve Yönetim Kurulu’nun ibra edilmesini onaylarınıza arz ederiz. 07.04.2009<br />

Şerif ARI Hakan EŞTÜRK<br />

Denetçi Denetçi<br />

66

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

Yönetim Kurulu Kararı<br />

KARAR TARİHİ : 30.04.2009<br />

KARAR NO : 2009/8<br />

KARARA KATILANLAR : Zeki <strong>Zorlu</strong><br />

Elmas Melih Araz<br />

Olgun <strong>Zorlu</strong><br />

Selen <strong>Zorlu</strong> Melik<br />

Murat Sungur Bursa<br />

Aziz Can Tuncay<br />

Burak İsmail Okay<br />

GÜNDEM :<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM ANONİM ŞİRKETİ Yönetim Kurulu Sn. Zeki <strong>Zorlu</strong> başkanlığında şirket merkezinde toplanmış, gündeminde<br />

bulunan konu müzakere edilerek aşağıdaki karar alınmıştır.<br />

Yönetim Kurulumuz’un onayına sunulan ve ekte yer alan 2008 yılı Faaliyet Raporu’nun kabulüne ve pay sahiplerinin bilgisine sunulmasına,<br />

Oybirliği ile karar verilmiştir.<br />

YÖNETİM KURULU<br />

Zeki <strong>Zorlu</strong> Elmas Melih Araz Olgun <strong>Zorlu</strong> Selen <strong>Zorlu</strong> Melik<br />

Başkan Başkan Yardımcısı Üye Üye<br />

Murat Sungur Bursa Aziz Can Tuncay Burak İsmail Okay<br />

Üye Üye Üye<br />

67

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

01.01.-31.12.2008 Hesap Dönemine Ait Bağımsız Denetim Raporu<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

Yönetim Kurulu’na<br />

1. <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’nin (“Şirket”) 31.12.2008 tarihi itibariyle düzenlenmiş ekte yer alan konsolide bilançosunu, aynı tarihte<br />

sona eren yıla ait konsolide gelir tablosunu, konsolide özsermaye değişim tablosunu ve konsolide nakit akım tablosunu, önemli muhasebe<br />

politikalarının özetini ve dipnotları Sermaye Piyasası Kurulu’nun (“SPK”) yayımladığı denetim ilke ve kurallarına göre denetlemiş bulunuyoruz.<br />

Finansal Tablolarla İlgili Olarak İşletme Yönetiminin Sorumluluğu<br />

2. Şirket yönetimi finansal tabloların Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan finansal raporlama standartlarına göre hazırlanması ve<br />

dürüst bir şekilde sunumundan sorumludur. Bu sorumluluk, konsolide finansal tabloların hata ve/veya hile ve usulsüzlükten kaynaklanan<br />

önemli yanlışlıklar içermeyecek biçimde hazırlanarak, gerçeği dürüst bir şekilde yansıtmasını sağlamak amacıyla gerekli iç kontrol sisteminin<br />

tasarlanmasını, uygulanmasını ve devam ettirilmesini, koşulların gerektirdiği muhasebe tahminlerinin yapılmasını ve uygun muhasebe<br />

politikalarının seçilmesini içermektedir.<br />

Bağımsız Denetim Kuruluşunun Sorumluluğu<br />

3. Bizim sorumluluğumuz, yaptığımız bağımsız denetime dayanarak bu konsolide finansal tablolar hakkında görüş bildirmektir. Bağımsız<br />

denetimimiz, Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan bağımsız denetim standartlarına uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Bu standartlar, etik<br />

ilkelere uyulmasını ve bağımsız denetimin, konsolide finansal tabloların gerçeği doğru ve dürüst bir biçimde yansıtıp yansıtmadığı konusunda<br />

makul bir güvenceyi sağlamak üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir.<br />

Bağımsız denetimimiz, konsolide finansal tablolardaki tutarlar ve dipnotlar ile ilgili bağımsız denetim kanıtı toplamak amacıyla, bağımsız<br />

denetim tekniklerinin kullanılmasını içermektedir. Bağımsız denetim tekniklerinin seçimi, finansal tabloların hata ve/veya hileden ve<br />

usulsüzlükten kaynaklanıp kaynaklanmadığı hususu da dahil olmak üzere önemli yanlışlık içerip içermediğine dair risk değerlendirmesini de<br />

kapsayacak şekilde, mesleki kanaatimize göre yapılmıştır. Bu risk değerlendirmesinde, grubun iç kontrol sistemi göz önünde bulundurulmuştur.<br />

Ancak, amacımız iç kontrol sisteminin etkinliği hakkında görüş vermek değil, bağımsız denetim tekniklerini koşullara uygun olarak tasarlamak<br />

amacıyla, işletme yönetimi tarafından hazırlanan konsolide finansal tablolar ile iç kontrol sistemi arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Bağımsız<br />

denetimimiz, ayrıca işletme yönetimi tarafından benimsenen muhasebe politikaları ile yapılan önemli muhasebe tahminlerinin ve finansal<br />

tabloların bir bütün olarak sunumunun uygunluğunun değerlendirilmesini içermektedir.<br />

Bağımsız denetim sırasında temin ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, görüşümüzün oluşturulmasına yeterli ve uygun bir dayanak<br />

oluşturduğuna inanıyoruz.<br />

Görüş<br />

4. Görüşümüze göre, <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’nin 31.12.2008 tarihi itibariyle konsolide finansal durumunu, aynı tarihte sona eren yıla<br />

ait konsolide finansal performansını ve konsolide nakit akımlarını, Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan finansal raporlama standartları<br />

çerçevesinde doğru ve dürüst bir biçimde yansıtmaktadır.<br />

Görüşümüzü şartlandırmamakla beraber aşağıdaki hususa dikkatinizi çekmekteyiz:<br />

31.12.2008 itibariyle, Grup’un özkaynakları eksi 365.221 TL olmuştur. Şirket, 23.12.2008 tarihinde alınan Yönetim Kurulu Kararı’na istinaden<br />

sermaye tavanını 190.000.000 TL’den 500.000.000 TL’ye çıkarmaya karar vermiştir. Rapor tarihi itibariyle sermaye artırımı için <strong>Enerji</strong> Piyasası<br />

Düzenleme Kurumu, Sermaye Piyasası Kurulu, T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’na müracaat edilmiş olup gerekli izin ve onaylar beklenmektedir.<br />

Şirket’in %43,2 ortağı olan <strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş.’ne 31.12.2008 itibariyle “Uzun vadeli diğer borçlar” hesabında 524.441.122 TL borcu<br />

bulunmaktadır. Gerekli izinlerin alınmasını takiben <strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş. ve grup şirketlerinin sermaye payları bu avans tutarından transfer yolu ile<br />

karşılanacaktır.<br />

ENGİN Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebecilik Mali Müşavirlik A.Ş.<br />

Member Firm of GRANT THORNTON International<br />

Emre Halit<br />

Sorumlu Ortak Başdenetçi<br />

İstanbul, 09.04.2009<br />

68

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

İÇİNDEKİLER<br />

KONSOLİDE BİLANÇOLAR<br />

KONSOLİDE GELİR TABLOLARI<br />

KONSOLİDE ÖZKAYNAK DEĞİŞİM TABLOLARI<br />

KONSOLİDE NAKİT AKIM TABLOLARI<br />

KONSOLİDE MALİ TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR<br />

DİPNOT 1 ŞİRKET’İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU<br />

DİPNOT 2 FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR<br />

DİPNOT 3 İŞLETME BİRLEŞMELERİ<br />

DİPNOT 4 BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA<br />

DİPNOT 5 NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ<br />

DİPNOT 6 FİNANSAL YATIRIMLAR<br />

DİPNOT 7 FİNANSAL BORÇLAR<br />

DİPNOT 8 TİCARİ ALACAK VE BORÇLAR<br />

DİPNOT 9 DİĞER ALACAK VE BORÇLAR<br />

DİPNOT 10 STOKLAR<br />

DİPNOT 11 ARAŞTIRMA VE DEĞERLENDİRME VARLIKLARI<br />

DİPNOT 12 MADDİ DURAN VARLIKLAR<br />

DİPNOT 13 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR<br />

DİPNOT 14 DEVLET TEŞVİK VE YARDIMLARI<br />

DİPNOT 15 KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER<br />

DİPNOT 16 KIDEM TAZMİNATI KARŞILIĞI<br />

DİPNOT 17 DİĞER VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER<br />

DİPNOT 18 ÖZKAYNAKLAR<br />

DİPNOT 19 SATIŞ GELİRLERİ<br />

DİPNOT 20 PAZARLAMA, SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ, GENEL YÖNETİM GİDERLERİ<br />

DİPNOT 21 NİTELİKLERİNE GÖRE GİDERLER<br />

DİPNOT 22 DİĞER FAALİYETLERDEN GELİR/GİDERLER<br />

DİPNOT 23 FİNANSAL GELİRLER<br />

DİPNOT 24 FİNANSAL GİDERLER<br />

DİPNOT 25 VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ<br />

DİPNOT 26 HİSSE BAŞINA KAZANÇ/KAYIP<br />

DİPNOT 27 İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI<br />

DİPNOT 28 FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ<br />

DİPNOT 29 BİLANÇO TARİHİNDEN SONRAKİ OLAYLAR<br />

DİPNOT 30 EK NAKİT AKIM BİLGİLERİ<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

69

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 ve 31.12.2007 Tarihleri İtibariyle Konsolide Bilançolar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

VARLIKLAR<br />

70<br />

Bağımsız denetimden Bağımsız denetimden<br />

geçmiş geçmiş<br />

Dipnot referansları 31.12.2008 31.12.2007<br />

Dönen varlıklar<br />

Nakit ve nakit benzerleri 5 7.574.420 10.467.920<br />

Finansal yatırımlar 6 -- 16.305.800<br />

Ticari alacaklar 8 122.447.143 26.587.196<br />

Diğer alacaklar 9 16.203.855 3.757.822<br />

Stoklar 10 39.181.763 31.753.719<br />

Diğer dönen varlıklar 17 132.648.349 58.117.094<br />

Toplam dönen varlıklar 318.055.530 146.989.551<br />

Duran varlıklar<br />

Finansal yatırımlar 6 7.640.163 5.782.620<br />

Araştırma ve değerlendirme varlıkları 11 22.426.294 18.743.173<br />

Maddi duran varlıklar 12 1.577.992.280 863.366.953<br />

Maddi olmayan duran varlıklar 13 636.295.914 42.545.553<br />

Ertelenen vergi varlıkları 25 30.653.792 55.676.482<br />

Diğer duran varlıklar -- 108.428<br />

Toplam duran varlıklar 2.275.008.443 986.223.209<br />

TOPLAM VARLIKLAR 2.593.063.973 1.133.212.760<br />

İlişikteki dipnotlar bu konsolide mali tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur.

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 ve 31.12.2007 Tarihleri İtibariyle Konsolide Bilançolar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

KAYNAKLAR<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Bağımsız denetimden Bağımsız denetimden<br />

geçmiş geçmiş<br />

Dipnot referansları 31.12.2008 31.12.2007<br />

Kısa vadeli yükümlülükler<br />

Finansal borçlar 7 337.768.375 248.320.274<br />

Ticari borçlar 8 147.368.864 70.368.727<br />

Diğer borçlar 9 8.286.793 286.365.289<br />

Dönem kârı vergi yükümlülüğü 25 9.388.667 916.416<br />

Borç karşılıkları 15 2.723.267 10.080.481<br />

Diğer kısa vadeli yükümlülükler 17 4.455.278 2.016.764<br />

Toplam kısa vadeli yükümlülükler 509.991.244 618.067.951<br />

Uzun vadeli yükümlülükler<br />

Finansal borçlar 7 1.458.786.959 137.297.075<br />

Ticari borçlar 8 56.088.896 --<br />

Diğer borçlar 9 527.337.555 668.879<br />

Kıdem tazminatı karşılığı 16 2.388.269 1.366.011<br />

Ertelenen vergi yükümlülüğü 25 38.836.271 58.039.462<br />

Toplam uzun vadeli yükümlülükler 2.083.437.950 197.371.427<br />

ÖZKAYNAKLAR<br />

Ana ortaklığa ait özkaynaklar<br />

Ödenmiş sermaye 18.a 81.665.350 81.665.350<br />

Sermaye düzeltmesi farkları 18.b 102.574.571 102.574.571<br />

Yabancı para çevrim farkları 18.c (28.587.964) (728.329)<br />

Kârdan ayrılan kısıtlanmış yedekler 18.d 3.524.345 2.877.974<br />

Geçmiş yıllar kârı 18.e 95.257.104 96.544.182<br />

Net dönem zararı (336.254.313) (9.553.735)<br />

Azınlık payları 81.455.686 44.393.369<br />

Toplam özkaynaklar (365.221) 317.773.382<br />

TOPLAM KAYNAKLAR 2.593.063.973 1.133.212.760<br />

İlişikteki dipnotlar bu konsolide mali tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur.<br />

71

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 ve 2007 Tarihlerinde Sona Eren Yıllara<br />

Ait Konsolide Gelir Tabloları<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

72<br />

Bağımsız denetimden Bağımsız denetimden<br />

geçmiş geçmiş<br />

Dipnot referansları 01.01.- 31.12.2008 01.01.- 31.12.2007<br />

Sürdürülen faaliyetler<br />

Satış gelirleri 19 667.025.699 469.773.920<br />

Satışların maliyeti (-) (548.700.960) (399.686.781)<br />

Brüt kâr 118.324.739 70.087.139<br />

Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri (-) 20 (12.235.970) (12.687.748)<br />

Genel yönetim giderleri (-) 20 (59.436.482) (46.997.155)<br />

Diğer faaliyet gelirleri 22 3.411.380 3.806.609<br />

Diğer faaliyet giderleri (-) 22 (12.410.847) (24.731.799)<br />

Faaliyet kârı (zararı) 37.652.820 (10.522.954)<br />

Finansal gelirler 23 484.066.838 87.854.964<br />

Finansal giderler (-) 24 (768.253.927) (64.964.909)<br />

Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi kârı (zararı) (246.534.269) 12.367.101<br />

Sürdürülen faaliyetler vergi gideri<br />

Dönem vergi gideri (-) 25 (21.860.669) (7.838.673)<br />

Ertelenmiş vergi gideri 25 (6.238.520) (2.207.482)<br />

Sürdürülen faaliyetler dönem kârı (zararı) (274.633.458) 2.320.946<br />

Dönem kâr (zararının) dağılımı<br />

Azınlık payları 61.620.855 11.874.681<br />

Ana ortaklık payları (336.254.313) (9.553.735)<br />

Net dönem kârı (zararı) (274.633.458) 2.320.946<br />

Hisse başına kazanç (kayıp) - TL 26 (0,03) 0,00<br />

İlişikteki dipnotlar bu konsolide mali tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur.

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 ve 2007 Tarihlerinde Sona Eren Yıllara<br />

Ait Konsolide Özkaynak Değişim Tabloları<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Yabancı Kârdan<br />

Sermaye para ayrılan Geçmiş<br />

düzeltmesi çevirim kısıtlanmış yıllar Net dönem Azınlık Toplam<br />

Sermaye farkları farkları yedekler kâr/zararı kârı/zararı payları kaynaklar<br />

01.01.2007 bakiye 81.665.350 102.574.571 -- 2.515.199 145.168.033 (46.143.724) 18.010.571 303.790.000<br />

Kârdan ayrılan kısıtlanmış yedekler -- -- -- 362.775 (362.775) -- -- --<br />

Yabancı para çevrim farkları -- -- (406.977) -- -- -- (462.267) (869.244)<br />

Geçmiş yıllar kâr/zararına transfer -- -- -- -- (46.143.724) 46.143.724 -- --<br />

01.01.2007 itibariyle konsolidasyon kapsamına<br />

dahil edilen bağlı ortaklıklar -- -- (321.352) -- (2.117.352) -- 1.670.384 (768.320)<br />

Ana ortaklık dışı paylardaki nakit sermaye artışı -- -- -- -- -- -- 13.300.000 13.300.000<br />

Net dönem kârı -- -- -- -- -- (9.553.735) 11.874.681 2.320.946<br />

31.12.2007 bakiye 81.665.350 102.574.571 (728.329) 2.877.974 96.544.182 (9.553.735) 44.393.369 317.773.382<br />

Ana ortaklık dışı paylardaki nakit sermaye artışı -- -- -- -- -- -- 911.250 911.250<br />

Ana ortaklık dışı paylardaki değişim -- -- -- -- 8.913.028 -- (8.913.028) --<br />

Yabancı para çevrim farkları -- -- (27.859.635) -- -- -- (16.556.760) (44.416.395)<br />

Geçmiş yıllar kâr/zararına transfer -- -- -- -- (9.553.735) 9.553.735 -- --<br />

Kârdan ayrılmış kısıtlanmış yasal yedeklere transfer -- -- -- 646.371 (646.371) -- -- --<br />

Net dönem zararı -- -- -- -- -- (336.254.313) 61.620.855 (274.633.458)<br />

31.12.2008 bakiye 81.665.350 102.574.571 (28.587.964) 3.524.345 95.257.104 (336.254.313) 81.455.686 (365.221)<br />

İlişikteki dipnotlar bu konsolide mali tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur.<br />

73

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 ve 2007 Tarihlerinde Sona Eren Yıllara<br />

Ait Konsolide Nakit Akım Tabloları<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

Bağımsız denetimden Bağımsız denetimden<br />

geçmiş geçmiş<br />

FAALİYETLERDEN DOĞAN NAKİT AKIMLARI Dipnot referansları 01.01.-31.12.2008 01.01.-31.12.2007<br />

Vergi öncesi kâr (zarar) (246.534.269) 12.367.101<br />

Vergi öncesi kâr ile faaliyetlerden doğan net<br />

nakit akımlarının mutabakatı için yapılan düzeltmeler 30 140.970.511 80.455.275<br />

Faaliyetlerle ilgili varlık ve borçlardaki değişim<br />

öncesi faaliyet geliri (gideri) (105.563.758) 92.822.376<br />

Ticari alacaklardaki değişim (95.859.947) 17.481.365<br />

Stoklardaki değişim (7.624.052) (6.769.665)<br />

Diğer alacaklar (12.446.033) (2.703.290)<br />

Diğer varlıklar (74.422.827) (44.820.896)<br />

Ticari borçlardaki değişim 133.089.033 25.052.305<br />

Diğer borçlar 248.590.180 214.531.242<br />

Diğer yükümlülükler 2.438.514 (3.418.645)<br />

Dönem kârı vergi yükümlülüğü (13.388.418) (9.541.079)<br />

Ödenen kıdem tazminatları 16 (375.375) (239.416)<br />

Faaliyetlerden elde edilen net nakit akımları 74.437.317 282.394.297<br />

Yatırım faaliyetlerindeki nakit akımları<br />

Konsolidasyona dahil edilen bağlı ortaklık etkisi -- 1.670.384<br />

Kapanan kuyu maliyetleri 11 2.760.617 18.057.232<br />

Maddi duran varlık alımları 12 (735.834.964) (246.188.954)<br />

Maddi duran varlık satışından elde edilen nakit girişi 414.671 218.757<br />

Maddi olmayan duran varlık alımları 13 (602.978.076) (16.970.780)<br />

Araştırma ve değerlendirme varlıkları 11 (8.376.347) (13.403.751)<br />

Yatırım faaliyetlerinden kaynaklanan net nakit çıkışları (1.344.014.099) (256.617.112)<br />

Finansal faaliyetlerdeki nakit akımları<br />

Finansal yatırımlardaki artış 14.448.257 (20.746.927)<br />

Ana ortaklık dışı paylardaki nakit sermaye artışı 911.250 13.300.000<br />

Alınan banka kredileri 1.732.295.642 138.419.899<br />

Ödenen banka kredileri (382.436.937) (113.317.884)<br />

Ödenen faiz (42.786.280) (34.167.457)<br />

Alınan faiz 3.068.524 2.457.233<br />

Finansal faaliyetlerden kaynaklanan net nakit akımları 1.325.500.456 (14.055.136)<br />

Yabancı para çevrim farkları (58.488.687) (1.559.228)<br />

Nakit ve nakit benzerlerindeki değişim (2.565.013) 10.162.821<br />

01 Ocak itibariyle nakit ve nakit benzerleri 5 10.139.433 305.099<br />

31 Aralık itibariyle nakit ve nakit benzerleri 5 7.574.420 10.467.920<br />

İlişikteki dipnotlar bu konsolide mali tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur.<br />

74

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

DİPNOT 1 - ŞİRKET’İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim Anonim Şirketi (“<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>” veya “ Şirket”), bağlı ortaklıkları ve iştirakleri (“Grup”), ağırlıklı olarak elektrik ve<br />

doğal gaz üretim ve ticareti ile ilgili faaliyetleri yürütmektedir.<br />

Şirket, Sermaye Piyasası Kurulu’na (“SPK”) kayıtlıdır ve hisseleri 2000 yılından beri İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda (“İMKB”) işlem<br />

görmektedir.<br />

31 Aralık 2008 itibariyle, Şirket’in hisselerinin çoğunluğunu elinde bulunduran hissedarlar ve hisse oranları aşağıdaki gibidir:<br />

Pay %<br />

<strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş. 43,2<br />

Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret A.Ş. 17,5<br />

Halka açık 29,4<br />

Diğer 9,9<br />

100,0<br />

Şirket’in genel müdürlüğü, Nilüfer Organize Sanayi Bölgesi, Pembe Caddesi, No:13 Bursa, Türkiye’dedir.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu’na dahil şirketlerin faaliyet konuları ve faaliyet gösterdikleri ülkeler aşağıda sunulmuştur:<br />

Şirket Faaliyet konusu Ülke<br />

Elektrik, buhar üretimi ve bakım hizmetleri grubu (“Elektrik Grubu”)<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim Anonim Şirketi Elektrik ve buhar üretimi Türkiye<br />

<strong>Zorlu</strong> Doğal Elektrik Üretimi A.Ş. Elektrik üretimi Türkiye<br />

<strong>Zorlu</strong> O/M <strong>Enerji</strong> Tesisleri İşletme ve Bakım Hizmetleri A.Ş. <strong>Enerji</strong> tesisi bakım hizmetleri Türkiye<br />

<strong>Zorlu</strong> Endüstriyel ve <strong>Enerji</strong> Tesisleri İnşaat Ticaret A.Ş. <strong>Enerji</strong> tesis inşaat hizmetleri Türkiye<br />

<strong>Zorlu</strong> Elektrik <strong>Enerji</strong>si İthalat İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş. Elektrik alımı ve satışı Türkiye<br />

Rosmiks International B.V. Finansal hizmetler Hollanda<br />

Rosmiks LLC Elektrik üretimi Rusya<br />

ICFS International LLC Finansal hizmetler ABD<br />

Rotor Elektrik Üretim A.Ş. Elektrik üretimi Türkiye<br />

<strong>Zorlu</strong> Hidroelektrik <strong>Enerji</strong> Üretim A.Ş. Elektrik üretimi Türkiye<br />

<strong>Zorlu</strong> Jeotermal Elektrik Üretim A.Ş. Elektrik üretimi Türkiye<br />

Bundoran Financial Corporation Finansal hizmetler BVI<br />

Doğal gaz arama, çıkarma ve dağıtım hizmetleri (“Doğal gaz Grubu”)<br />

Amity Oil International Pty. Ltd. Doğal gaz arama ve çıkarma Türkiye<br />

<strong>Zorlu</strong> Petrogas, Petrol, Gaz, Petrokimya Ürünleri İnşaat Sanayii ve Ticaret A.Ş. Doğal gaz arama ve çıkarma Türkiye<br />

Trakya Bölgesi Doğalgaz Dağıtım A.Ş. Doğal gaz dağıtımı Türkiye<br />

Gazdaş Gaziantep Doğalgaz Dağıtım A.Ş. Doğal gaz dağıtımı Türkiye<br />

<strong>Zorlu</strong> Doğalgaz İthalat İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş. Doğal gaz alımı ve satışı Türkiye<br />

31.12.2008 tarihi itibariyle Grup’un bünyesinde istihdam edilen personel sayısı 891’dir (31.12.2007: 537).<br />

75

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

01 Ocak - 31 Aralık 2008 hesap dönemine ait konsolide finansal tablolar, 09.04.2009 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında onaylanmıştır. Söz<br />

konusu konsolide finansal tablolar Genel Kurul’da onaylanması sonucu kesinleşecektir.<br />

1.1. ELEKTRİK GRUBU<br />

• <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> 1993 yılında kurulmuş olup faaliyet konusu elektrik enerjisi ve buhar üretmektir. Şirket’in dört doğal gaz kombine çevrim ve iki<br />

kojenerasyon elektrik santrallerine ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir:<br />

Buhar Elektrik Yıllık üretim<br />

Elektrik Lisans Lisans üretim üretimi/ kapasitesi<br />

Bölge santrali tipi verilme tarihi süresi kapasitesi Güç kW saat<br />

Bursa Doğal gaz 07.09.2004 25 yıl -- 90,0 MW 756.864.000<br />

Ankara Doğal gaz 07.09.2004 25 yıl -- 50,3 MW 423.003.000<br />

Kayseri Doğal gaz 07.09.2004 25 yıl -- 188,5 MW 1.585.210.000<br />

Kırklareli Doğal gaz 07.09.2004 25 yıl 162 t/s 65,7 MW 552.511.000<br />

Kayseri Doğal gaz 20.04.2006 30 yıl 15 t/s 7,2 MW 60.549.000<br />

Yalova Doğal gaz 21.07.2005 15 yıl 30 t/s 15,9 MW 133.713.000<br />

Toplam 207 t/s 417,6 MW 3.511.850.000<br />

Şirket, üretiminin %74’ünü Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin (“TEDAŞ”) Dengeleme ve Uzlaştırma Sistemi’ne, %16’sını <strong>Zorlu</strong> grup şirketlerine<br />

(dipnot 27.d) ve geri kalan %10’unu grup dışına satmaktadır.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin henüz yatırım aşamasına geçmemiş Denizli’de 127,8 MW ve Muğla’da 82,5 MW olmak üzere EPDK’dan 20 Haziran 2007<br />

tarihinde 49 yıllığına temin edilen iki Hidroelektrik Santrali lisansı bulunmaktadır.<br />

• <strong>Zorlu</strong> Doğal Elektrik Üretimi A.Ş. (“<strong>Zorlu</strong> Doğal Elektrik”)<br />

<strong>Zorlu</strong> Doğal Elektrik, enerji, buhar ve ısı ihtiyacını karşılamak üzere hidroelektrik ve jeotermal santralleri başta olmak üzere her türlü<br />

yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretim tesisleri kurmak amacıyla 2008 yılında kurulmuştur.<br />

76

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Grup, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından Ankara Doğal Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş.’ne ait Tercan, Kuzgun, Mercan, İkizdere, Çıldır,<br />

Beyköy ve Ataköy Hidroelektrik santralleri ile Denizli Jeotermal santralinin 30 yıl süre ile “işletme hakkının verilmesi” ve Engil Gaz Türbinleri<br />

santralinin satış yöntemi ile özelleştirilmesine ilişkin olarak 05 Mart 2008 tarihinde açık arttırma yöntemiyle yapılan ihaleyi 510 milyon<br />

Amerikan Doları teklif vererek kazanmış, Özelleştirme Yüksek Kurulu aşağıda sunulan enerji santrallerinin devirleri ve satışını 07.05.2008<br />

tarihinde onaylamıştır. 01.09.2008 tarihinde imzalanan anlaşma neticesinde ihale bedelinin tamamı nakden ödenmiştir.<br />

Buhar Elektrik Yıllık üretim<br />

Elektrik Lisans Lisans üretim üretimi/ kapasitesi<br />

Bölge santrali tipi verilme tarihi süresi kapasitesi Güç kW saat<br />

Van Motorin 21.08.2008 49 yıl 15,0 MW 2.300.000<br />

Denizli Jeotermal 21.08.2008 29 yıl 15,0 MW 83.000.000<br />

Tokat Hidroelektrik 21.08.2008 30 yıl 5,5 MW 8.000.000<br />

Eskişehir Hidroelektrik 21.08.2008 30 yıl 16,8 MW 59.000.000<br />

Kars Hidroelektrik 21.08.2008 30 yıl 15,4 MW 46.800.000<br />

Rize Hidroelektrik 21.08.2008 30 yıl 18,6 MW 109.000.000<br />

Erzurum Hidroelektrik 21.08.2008 30 yıl 20,9 MW 24.000.000<br />

Tunceli Hidroelektrik 21.08.2008 30 yıl 20,4 MW 85.000.000<br />

Erzincan Hidroelektrik 21.08.2008 30 yıl 15,0 MW 45.000.000<br />

Toplam 142,6 MW 462.100.000<br />

Denizli ili Şarayköy ilçesi üretim lisansı 21 Ağustos 2008 tarihli EPDK kararı ile 01 Eylül 2008 tarihinden geçerli olmak üzere 29 yıl 3 ay 17<br />

gündür.<br />

• <strong>Zorlu</strong> O/M <strong>Enerji</strong> Tesisleri İşletme ve Bakım Hizmetleri A.Ş. (“<strong>Zorlu</strong> O/M”)<br />

<strong>Zorlu</strong> O/M 2000 yılında kurulmuş olup Grup’un tüm enerji santralleri ile Türkiye’de ve Yunanistan’da üçüncü şahıslara ait sekiz adet enerji<br />

santraline uzun dönemli işletme ve bakım hizmetleri sağlamaktadır. Türkiye, Yunanistan, Kuveyt ve Hindistan’da bulunan enerji santrallerine<br />

montaj, devreye alma tadilat ve kısa dönemli bakım hizmetleri vermektedir. Ayrıca Grup’un Rusya ve Pakistan’da yatırım aşamasında bulunan<br />

enerji santrallerinin işletme ve bakım hizmetlerini üstlenmiştir.<br />

• <strong>Zorlu</strong> Endüstriyel ve <strong>Enerji</strong> Tesisleri İnşaat Ticaret A.Ş. (“<strong>Zorlu</strong> Endüstriyel”)<br />

Endüstri ve enerji tesis projeleri geliştirmek, uygulamak ve finansal destek sağlamak amacıyla 2000 yılında faaliyete geçmiş olup Grup’un<br />

Lüleburgaz ve Rusya’da kurulan ve İsrail’de kurulacak olan çevrim santrallerinin EPC (Anahtar teslimi inşaat ve montaj) sorumluluğunu ayrıca<br />

2008 yılında Osmaniye’de ve Pakistan’da kurulmakta olan Rüzgar Santrallerinin anahtar teslim kurulumunu üstlenmiştir. <strong>Zorlu</strong> Endüstriyel’in<br />

14.06.2007 tarihinde <strong>Enerji</strong> Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan (“EPDK”) temin ettiği “Yapım ve Hizmet Sertifikası Lisansı”nın süresi 10 yıldır.<br />

• <strong>Zorlu</strong> Elektrik <strong>Enerji</strong> İthalat İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş. (“<strong>Zorlu</strong> Elektrik”)<br />

<strong>Zorlu</strong> Elektrik, elektrik enerjisinin yurt içinden ve serbest bölgelerden satın alınarak, yurt içinde toptan veya doğrudan satışı ya da yurt dışı<br />

ülkelere ihraç edilmesi amacıyla 2003 yılında kurulmuş olup 23.10.2003 tarihinde EPDK’dan temin ettiği “Toptan Satış Lisansı”nın süresi 10<br />

yıldır.<br />

• Rosmiks International B.V. (“Rosmiks BV”)<br />

2006 yılında Hollanda’da kurulan Rosmiks BV, Rusya’da yatırım aşamasında bulunan iki adet 340 MW gücünde elektrik ve 2.500.000 Gcal/yıl<br />

ısı üretebilen enerji santral projelerinin finansmanını sağlamak amacıyla kurulmuştur. Rosmiks LLC’nin %100’üne sahiptir.<br />

77

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

• Rosmiks LLC<br />

Rosmiks LLC, iki adet 340 MW gücünde elektrik ve 2.500.000 Gcal/yıl ısı üreten, Rusya’da bulunan “Kozukhovo” ve “Tereskhova” bölgelerinde<br />

enerji santral projelerini gerçekleştirmek amacıyla Rusya’da kurulmuştur. Rosmiks LLC 2009 yılında projelerini tamamlayıp enerji santrallerini<br />

faaliyete başlamasını planlamaktadır.<br />

• ICFS International LLC (“ICFS”)<br />

2005 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde kurulan ICFS, Hollanda’da faaliyet gösteren Rosmiks BV’nin %100’üne sahiptir.<br />

• Rotor Elektrik Üretim A.Ş. (“Rotor”)<br />

Rotor, rüzgar enerjisi santralleri kurmak amacıyla kurulmuş ve 2007 yılında <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Grubu bünyesine dahil edilmiştir.<br />

Rotor EPDK’dan 19 Aralık 2003 tarihinde 30 yıllığına temin edilen Osmaniye ilinde 135 MW gücünde “Rüzgar <strong>Enerji</strong> Santrali” lisansını temin<br />

etmiştir. 2008 yılının Temmuz ayında inşaat işleri başlanmış olup, proje 2009 yılının Eylül ayında tamamlanması planlanmaktadır. 54 adet 2,5<br />

MW gücündeki rüzgar enerjisi türbinleri General Electric’den temin edilmektedir.<br />

Rotor’un ayrıca Osmaniye ilinin iki ayrı bölgesinde 50 MW ve 60 MW kurulu güce sahip rüzgar enerjisine dayalı elektrik üretim tesisleri kurmak<br />

ve bu tesislerde 05 Ağustos 2008 tarihinden itibaren 25 yıl süre ile elektrik üretmek için lisansları bulunmaktadır.<br />

• <strong>Zorlu</strong> Hidroelektrik <strong>Enerji</strong> Üretim A.Ş. (“<strong>Zorlu</strong> Hidroelektrik”)<br />

<strong>Zorlu</strong> Hidroelektrik, Hidroelektrik santralleri ve her türlü yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretim tesisleri kurmak ve bu<br />

tesislerde üretilen enerjiyi satmak üzere 2007 yılında kurulmuştur.<br />

• <strong>Zorlu</strong> Jeotermal Elektrik Üretim A.Ş. (“<strong>Zorlu</strong> Jeotermal”)<br />

<strong>Zorlu</strong> Jeotermal Haziran 2008 tarihinde kurulmuş olup faaliyet konusu her türlü enerji, buhar ve ısı ihtiyacını karşılamak üzere proje geliştirmek,<br />

fizibilite hazırlayarak her türlü yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretim tesisleri kurmak ve bu tesislerde üretilen enerjiyi<br />

satmaktır.<br />

1.2. DOĞAL GAZ GRUBU<br />

• Amity Oil International Pty. Ltd. (“Amity Oil”)<br />

Amity Oil Trakya’da, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (“TPAO”) ile ortaklaşa (%50-%50) sahibi olduğu ruhsat bölgelerinde 4 adet arama, 1<br />

adet işletme ve %100 sahibi olduğu iki adet ruhsat bölgelerinde doğal gaz arama ve üretim faaliyetleri gerçekleştirmektedir.<br />

Amity Oil’in TPAO ile ortaklaşa sahibi olduğu I numaralı Marmara Petrol Bölgesi arama ve işletme ruhsat bölgelerinde (Göçerler, Çayırdere,<br />

Adatepe, Doğu Adatepe, Velimeşe, Batı Velimeşe) açılan 22 kuyuda ürettiği doğal gazın tamamını Trakya Doğal Gaz’a satmaktadır. Diğer<br />

ortaklaşa sahip olunan Eskitaşlı, Reisdere ve %100 sahibi olunan Alpulu’da bulunan kuyularda yüzey testleri yapılmakta olup rapor tarihi<br />

itibariyle üretime geçilmemiştir.<br />

• <strong>Zorlu</strong> Petrogas, Petrol, Gaz, Petrokimya Ürünleri İnşaat Sanayii ve Ticaret A.Ş. (“<strong>Zorlu</strong> Petrogas”)<br />

Doğal gaz dağıtım projeleri, petrol ve petrokimya ürünleri üretim tesisleri ile petrol ve doğal gaz alım satımı faaliyetlerinde bulunmak amacıyla<br />

2000 yılında kurulmuştur.<br />

<strong>Zorlu</strong> Petrogas’ın I. numaralı Marmara Petrol Bölgesi’nde 4 adet, X numaralı Siirt Petrol Bölgesi’nde 1 adet, XV numaralı Konya Petrol<br />

Bölgesi’nde 3 adet, XVII numaralı İzmir Petrol Bölgesi’nde 3 adet ve XVIII numaralı Muğla Petrol Bölgesinde 2 adet olmak üzere toplam 13 adet<br />

doğal gaz arama ruhsatı bulunmaktadır.<br />

78

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

• Trakya Bölgesi Doğalgaz Dağıtım A.Ş. (“Trakya Doğal Gaz ”)<br />

Trakya Doğal Gaz 2005 yılında kurulmuş olup konut ve sanayi kuruluşlarına doğal gaz dağıtımı alanında faaliyet göstermektedir. Trakya<br />

Doğal Gaz Ağustos 2006 tarihinde kazanılan ihale sonucu Tekirdağ, Muratlı, Edirne, Kırklareli, Kavaklı, Babaeski, Lüleburgaz, Evrensekiz,<br />

Büyükkarıştıran, Misinli, Ulaş, Çerkezköy, Kapaklı, Kızılpınar, Karaağaç, Velimeşe, Veliköy’den oluşan Trakya bölgesindeki yerleşim alanlarında<br />

25.01.2006 tarihinden itibaren 30 yıl süreyle doğal gaz dağıtım lisansını temin etmiştir. İhale sonucu ilk sekiz yıl birim hizmet ve amortisman<br />

bedeli “0” sıfır cent/kWh ve abone bağlantı bedeli “0” sıfır ABD Doları olarak belirlenmiştir. Sekizinci yıldan sonra doğal gaz satış koşulları EPDK<br />

tarafından tespit edilecektir.<br />

• Gazdaş Gaziantep Doğalgaz Dağıtım A.Ş. (“Gaziantep Doğal Gaz”)<br />

2005 yılında kurulmuş olup konut ve sanayi kuruluşlarına doğal gaz dağıtımı alanında faaliyet göstermektedir. Grup Ağustos 2005 tarihinde<br />

kazanılan ihale sonucu Gaziantep, Kilis ve Nizip’ten oluşan yerleşim yerlerine 24 Şubat 2006 tarihinden itibaren 30 yıl süreyle doğal gaz<br />

dağıtımı yapma lisansını temin etmiştir. İhale sonucu ilk sekiz yıl birim hizmet ve amortisman bedeli “0” sıfır cent/kWh ve abone bağlantı<br />

bedeli “30” otuz ABD Doları olarak belirlenmiştir. Sekizinci yıldan sonra doğal gaz satış koşulları EPDK tarafından tespit edilecektir.<br />

• <strong>Zorlu</strong> Doğalgaz İthalat İhracat İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş. (“<strong>Zorlu</strong> Doğal Gaz”)<br />

<strong>Zorlu</strong> Doğal Gaz, sıkıştırılmış doğal gaz (“CNG”) ve sıvılaştırılmış doğal gazın (“LNG”) yurt içinden ve yurt dışından satın alınarak yurt içinde<br />

satışı ve yurt dışı ülkelere ihraç edilmesi amacıyla 2003 yılında kurulmuştur.<br />

DİPNOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR<br />

2.1. Sunuma ilişkin temel esaslar<br />

Sermaye Piyasası Kurumu (“SPK”), Seri: XI, No: 29 sayılı “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği”, 1 Ocak 2008<br />

tarihinden sonra başlayan hesap dönemlerine ait ilk ara dönem finansal tablolardan geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiştir. Bu tebliğe<br />

istinaden, işletmelerin finansal tablolarını Avrupa Birliği tarafından kabul edilen haliyle Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (“UMS/<br />

UFRS”)’na göre hazırlamaları gerekmektedir. Ancak Avrupa Birliği tarafından kabul edilen UMS/UFRS’nin Uluslararası Muhasebe Standartları<br />

Kurulu (“UMSK”) tarafından yayımlananlardan farkları Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu (“TMSK”) tarafından ilan edilinceye kadar UMS/<br />

UFRS’ler uygulanacaktır. Bu kapsamda, benimsenen standartlara aykırı olmayan, TMSK tarafından yayımlanan Türkiye Muhasebe/Finansal<br />

Raporlama Standartları (“TMS/TFRS”) esas alınacaktır.<br />

SPK, 17 Mart 2005 tarihinde almış olduğu bir kararla, Türkiye’de faaliyette bulunan ve SPK tarafından kabul edilen muhasebe ve raporlama<br />

ilkelerine (“SPK Finansal Raporlama Standartları”) uygun finansal tablo hazırlayan şirketler için, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli<br />

olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamasının gerekli olmadığını ilan etmiştir. Dolayısıyla finansal tablolarda, 1 Ocak 2005 tarihinden<br />

başlamak kaydıyla, UMSK tarafından yayımlanmış 29 No’lu “Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama” standardı (UMS 29)<br />

uygulanmamıştır.<br />

Rapor tarihi itibariyle, Avrupa Birliği tarafından kabul edilen UMS/UFRS’nin UMSK tarafından yayımlananlardan farkları TMSK tarafından henüz<br />

ilan edilmediğinden dolayı, ilişikteki finansal tablolar SPK Seri: XI, No: 29 sayılı tebliği çerçevesinde UMS/UFRS’ye göre hazırlanmış olup finansal<br />

tablolar ve dipnotlar, SPK tarafından 14 Nisan 2008 tarihli duyuru ile uygulanması zorunlu kılınan formatlara uygun olarak sunulmuştur.<br />

2.2. İşlevsel ve raporlama para birimi<br />

Konsolide mali tablolar ana şirketin işlevsel ve raporlama para birimi olan TL cinsinden sunulmuştur. Konsolide mali tablolar, makul değerleri<br />

ile gösterilen finansal varlık ve yükümlüklülerin dışında, tarihi maliyet esası baz alınarak hazırlanmıştır. Şirket ve Türkiye’de kayıtlı olan bağlı<br />

ortaklıkları muhasebe kayıtlarını ve mali tablolarını TL cinsinden Türk Ticaret Kanunu, vergi mevzuatı ve Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılmış<br />

tekdüzen muhasebe planına uygun olarak hazırlamaktadır.<br />

79

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

Bakanlar Kurulu’nun 2007/11963 sayılı ve 04.04.2007 tarihli “Yeni Türk Lirası ve Yeni Kuruşta Yer Alan Yeni İbarelerinin Kaldırılmasına ve<br />

Uygulama Esaslarına İlişkin Karar”ın yürürlüğe konulması ile Yeni Türk Lirası ve Yeni Kuruşta yer alan “Yeni” ibareleri 1 Ocak 2009 tarihinden<br />

itibaren geçerli olmak üzere kaldırılmıştır. Buna göre bir önceki para birimi olan Yeni Türk Lirası değerleri TL’ye ve Kr’ye dönüştürülürken 1<br />

Yeni Türk Lirası, 1 TL’ye ve 1 Yeni Kuruş, 1 Kr’ye eşit tutulmaktadır. Bu sebepten 31.12.2008 tarihinde sona eren döneme ilişkin mali tablolar,<br />

karşılaştırma amacıyla kullanılacak olan bir önceki döneme ait finansal verileri de dahil olmak üzere, Şirket’in fonksiyonel para birimi olan TL<br />

cinsinden gösterilmiştir.<br />

Yabancı ülkelerde yerleşik bağlı ortaklıkların muhasebe kayıtları ve yasal mali tabloları faaliyette bulundukları ülkenin para birimleri cinsinden,<br />

o ülkedeki kanun ve yönetmeliklerine uygun olarak hazırlanmış olup SPK Finansal Raporlama Standartları uyarınca doğru sunum yapılması<br />

amacıyla gerekli düzeltme ve sınıflandırmalar yansıtılarak düzeltilmiştir. Yabancı ülkelerde yerleşik bağlı ortaklıkların aktif ve pasifleri bilanço<br />

tarihindeki döviz kuru, gelir ve giderleri ortalama döviz kuru kullanılarak Türk Lirası’na çevrilmiştir. Kapanış ve ortalama kur kullanımı sonucu<br />

ortaya çıkan kur farkları özkaynak içerisindeki yabancı para çevrim farkları kalemi altında takip edilmektedir.<br />

2.3. Karşılaştırmalı bilgiler ve önceki dönem mali tabloların düzeltilmesi<br />

SPK’nın XI-29 No’lu “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar” tebliğine uygun olarak hazırlanan cari dönem UFRS konsolide<br />

finansal tabloları ile tutarlı olabilmesi açısından, SPK’nın XI-25 No’lu “Sermaye Piyasasında Muhasebe Standartları Hakkında Tebliğ’ine uygun<br />

hazırlanan geçmiş dönem karşılaştırmalı finansal bilgiler gerekli görüldüğünde yeniden sınıflandırılmıştır.<br />

Mali durum ve performans trendlerinin tespitine imkan vermek üzere, Grup’un konsolide finansal tabloları önceki dönemle karşılaştırmalı<br />

hazırlanmaktadır. Grup, 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle konsolide bilançosunu 31 Aralık 2007 tarihi itibariyle hazırlanmış konsolide bilançosu<br />

ile; 31 Aralık 2008 tarihinde sona eren hesap dönemine ait konsolide gelir tablosunu 30 Aralık 2007 tarihinde sona eren hesap dönemine ait<br />

konsolide gelir tablosu ile, 1 Ocak - 31 Aralık 2008 hesap dönemine ait nakit akım tablosu ve öz kaynak değişim tablolarını ise 1 Ocak - 31<br />

Aralık 2007 hesap dönemine ait ilgili dönem konsolide mali tablolar ile karşılaştırmalı olarak düzenlemiştir.<br />

31.12.2007 tarihinde duran varlıklar grubundaki yapılmakta olan yatırımlar adı altında muhasebeleştirilen 18.743.173 TL tutarındaki doğal gaz<br />

kuyu arama maliyetleri “Araştırma ve değerlendirme varlıkları” hesabında sınıflandırılmıştır.<br />

2.4. Netleştirme/Mahsup<br />

Finansal varlıklar ve yükümlülükler, yasal olarak netleştirme hakkı var olması, net olarak ödenmesi veya tahsilinin mümkün olması veya varlığın<br />

elde edilmesi ile yükümlülüğün yerine getirilmesinin eş zamanlı olarak gerçekleşebilmesi halinde, bilançoda net değerleri ile gösterilirler.<br />

2.5. Konsolidasyon esasları<br />

Konsolide mali tablolar, Şirket’in ve bağlı ortaklıklarının aynı tarih itibariyle düzenlenen mali tablolarını içermektedir.<br />

Mali tablolarda uygulanan konsolidasyon politikaları aşağıda belirtilmiştir:<br />

Grup’un doğrudan ve dolaylı toplam oy hakkı %20’nin üzerinde olmakla birlikte konsolide mali tablolar açısından önemlilik teşkil etmeyen veya<br />

önemli bir etkiye sahip olmaması nedeniyle finansal varlıklar maliyet bedelleri üzerinden varsa değer kaybı ile ilgili karşılık düşüldükten sonra<br />

konsolide mali tablolara yansıtılmıştır.<br />

Şirket, sermayesinin %50’sinden fazlasına iştirak ettiği ve/veya yönetiminde etkili bir şekilde kontrolü altında tuttuğu şirketler konsolidasyona<br />

dahil edilmiştir. Ancak Grup’un doğrudan ve dolaylı toplam oy hakkı %50’nin üzerinde olmakla birlikte konsolide mali tablolar açısından<br />

önemlilik teşkil etmeyen veya önemli bir etkiye sahip olmaması nedeniyle finansal varlıklar, maliyet bedelleri üzerinden varsa değer kaybı ile<br />

ilgili karşılık düşüldükten sonra konsolide mali tablolara yansıtılarak konsolidasyon dışında tutulmuştur (dipnot 6).<br />

80

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Konsolidasyona dahil edilen şirketlerin bilançoları ve gelir tabloları tam konsolidasyon yöntemi kullanılarak konsolide edilmiş ve aralarındaki<br />

önemli tutardaki tüm borç/alacak bakiyeleri ile alım/satım işlemleri elimine edilmiştir. İştirak tutarları ile iştirak edilen şirket özsermayeleri<br />

karşılıklı elimine edilmiş olup konsolide mali tablolarda yalnızca Şirket’in sermayesi ve diğer özsermaye hesapları ile ayrı kalemde gösterilen<br />

azınlık hissedarlara ait olan özsermaye payları yansıtılmıştır.<br />

Şirket satın almaları için satın alma metodu uygulanmaktadır. Yıl içinde alınan ya da satılan bağlı ortaklıklar konsolide mali tablolara alındıkları<br />

tarihten itibaren ya da satıldıkları tarihe kadar dahil edilmişlerdir.<br />

Bilanço tarihleri itibariyle konsolidasyona tabi tutulan şirketlerin ve <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’ye ait doğrudan ve dolaylı oy hakları ile etkinlik oranları<br />

aşağıdaki gibidir:<br />

31.12.2008 31.12.2007<br />

Konsolide edilen şirket Oy hakkı Etkinlik oranı Oy hakkı Etkinlik oranı<br />

<strong>Zorlu</strong> O/M <strong>Enerji</strong> Tesisleri İşletme ve Bakım Hizmetleri A.Ş. 40,0 24,0 40,0 24,0<br />

<strong>Zorlu</strong> Doğal Elektrik <strong>Enerji</strong> Üretim A.Ş. 99,0 97,2 -- --<br />

<strong>Zorlu</strong> Endüstriyel ve <strong>Enerji</strong> Tesisleri İnşaat Ticaret A.Ş. 20,0 20,0 20,0 20,0<br />

<strong>Zorlu</strong> Petrogas, Petrol, Gaz, Petrokimya Ürünleri İnşaat Sanayii ve Ticaret A.Ş. 100,0 78,2 100,0 78,2<br />

<strong>Zorlu</strong> Elektrik <strong>Enerji</strong>si İthalat İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş. 3,0 2,2 3,0 2,2<br />

<strong>Zorlu</strong> Doğalgaz İthalat İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş. 3,0 2,2 3,0 2,2<br />

Trakya Bölgesi Doğalgaz Dağıtım A.Ş. 30,0 10,2 30,0 10,2<br />

Gazdaş Gaziantep Doğalgaz Dağıtım A.Ş. 30,0 10,2 30,0 10,2<br />

Amity Oil International Pty. Ltd. 100,0 100,0 100,0 79,1<br />

Rosmiks International B.V. 100,0 51,0 100,0 51,0<br />

Rosmiks LLC 100,0 51,0 100,0 51,0<br />

ICFS International LLC 51,0 51,0 51,0 51,0<br />

Rotor Elektrik Üretim A.Ş. 95,0 86,1 95,0 86,1<br />

<strong>Zorlu</strong> Hidroelektrik <strong>Enerji</strong> Üretim A.Ş. 95,0 86,1 95,0 86,1<br />

<strong>Zorlu</strong> Jeotermal Elektrik Üretim A.Ş. 100,0 78,2 -- --<br />

Bundoran Financial Corporation 100,0 100,0 -- --<br />

Şirket, sermayesinin %50’sinden az iştirak ettiği ancak yönetiminde kontrolü altında tutması sebebiyle <strong>Zorlu</strong> O/M, <strong>Zorlu</strong> Endüstriyel, <strong>Zorlu</strong><br />

Elektrik, <strong>Zorlu</strong> Doğal Gaz, Trakya Doğal Gaz ve Gaziantep Doğal Gaz’ı konsolidasyona dahil etmiştir.<br />

2.6. Muhasebe Politikaları ve Tahminlerindeki Değişiklikler ve Hatalar<br />

Muhasebe politikaları ve muhasebe tahminlerinde değişiklik ve hatalar olması durumunda, yapılan önemli değişiklikler ve tespit edilen<br />

önemli muhasebe hataları geriye dönük olarak uygulanır ve önceki dönem finansal tabloları yeniden düzenlenir. Muhasebe tahminlerindeki<br />

değişiklikler, yalnızca bir döneme ilişkin ise, değişikliğin yapıldığı cari dönemde, gelecek dönemlere ilişkin ise, hem değişikliğin yapıldığı<br />

dönemde, hem de ileriye yönelik olarak uygulanır.<br />

2.7 Önemli muhasebe değerlendirme, tahmin ve varsayımları<br />

Finansal tabloların hazırlanmasında Şirket yönetiminin, raporlanan varlık ve yükümlülük tutarlarını etkileyecek, bilanço tarihi itibari ile vukuu<br />

muhtemel yükümlülük ve taahhütleri ve raporlama dönemi itibariyle gelir ve gider tutarlarını belirleyen varsayımlar ve tahminler yapması<br />

gerekmektedir. Gerçekleşmiş sonuçlar tahminlerden farklı olabilmektedir. Tahminler düzenli olarak gözden geçirilmekte, gerekli düzeltmeler<br />

yapılmakta ve gerçekleştikleri dönemde gelir tablosuna yansıtılmaktadırlar.<br />

81

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

Finansal tablolara yansıtılan tutarlar üzerinde önemli derecede etkisi olabilecek yorumlar ve bilanço tarihinde var olan veya ileride<br />

gerçekleşebilecek tahminlerin esas kaynakları göz önünde bulundurularak yapılan varsayımlar ve değerlendirmeler aşağıdaki gibidir:<br />

• Şüpheli alacak karşılıkları, Grup yönetiminin bilanço tarihi itibariyle varolan ancak cari ekonomik koşullar çerçevesinde tahsil edilememe riski<br />

olan alacaklara ait gelecekteki zararları karşılayacağına inandığı tutarları yansıtmaktadır. Alacakların değer düşüklüğüne uğrayıp uğramadığı<br />

değerlendirilirken ilişkili kuruluş ve anahtar müşteriler dışında kalan borçluların geçmiş performansları piyasadaki kredibiliteleri ve bilanço<br />

tarihinden finansal tabloların onaylanma tarihine kadar olan performansları ile yeniden görüşülen koşullar da dikkate alınmaktadır. Ayrıca<br />

karşılık tutarı belirlenirken bilanço tarihi itibariyle elde bulunan teminatların dışında yine finansal tabloların onaylanma tarihine kadar geçen<br />

süre zarfında edinilen teminatlar da göz önünde bulundurulmaktadır. İlgili bilanço tarihi itibariyle şüpheli alacak karşılıkları dipnot 8’de<br />

açıklanmıştır.<br />

• Dava karşılıkları ayrılırken, ilgili davaların kaybedilme olasılığı ve kaybedildiği taktirde katlanılacak olan sonuçlar Grup hukuk müşavirlerinin<br />

görüşleri doğrultusunda değerlendirilmekte ve Grup Yönetimi elindeki verileri kullanarak en iyi tahminlerini yapıp gerekli gördüğü karşılığı<br />

ayırmaktadır (dipnot 15).<br />

• Dipnot 2.8’de belirtilen muhasebe politikası gereğince Doğal gaz arama/geliştirme giderleri, açılan kuyu bazında takip edilmekte ve<br />

her kuyuya ilişkin direkt arama ile edinilen arama haklarına ilişkin giderler keşfedilen rezervlerin değerlendirilmesine kadar “Araştırma ve<br />

değerlendirme varlıkları” hesabında aktifleştirilmekte ve yeterli miktarda rezerv olmadığına karar verildiği takdirde giderleştirilmektedir. Ticari<br />

açıdan verimli görülen rezervler değer düşüklüğü testine tabi tutulup “Doğalgaz kuyu geliştirme maliyetleri” hesaplarına aktarılmakta ve devam<br />

eden dönemler için her saha ve/veya kuyudan beklenen üretim süresi/rezerv miktarı esas alınarak amortisman ayrılmaktadır. Kuyudan beklenen<br />

üretim süresi/rezerv miktarı yönetimin en iyi tahminlerine dayanır, her bilanço tarihinde gözden geçirilir ve gerekirse değişiklik yapılır.<br />

Ertelenmiş vergi varlıkları gelecekte vergiye tabi kâr elde etmek suretiyle geçici farklardan ve birikmiş zararlardan faydalanmanın kuvvetle<br />

muhtemel olması durumunda kaydedilmektedir. Kaydedilecek olan ertelenmiş vergi varlıkların tutarı belirlenirken gelecekte oluşabilecek olan<br />

vergilendirilebilir kârlara ilişkin önemli tahminler ve değerlendirmeler yapmak gerekmektedir. Dipnot 25’de belirtildiği üzere Grup’un konsolide<br />

edilen bağlı ortaklıklarının, 134.314.035 TL (31 Aralık 2007- Sıfır) tutarında taşınan vergi zararları bulunmaktadır ve bu bağlı ortaklıkların<br />

taşınan zararlardan ileride yararlanılabilecek tutarda vergilendirilebilir kâr yaratma olasılığı göz önünde bulundurularak söz konusu zararlar<br />

üzerinden ertelenmiş vergi varlığı kaydedilmiştir.<br />

2.8. Önemli muhasebe politikalarının özeti<br />

Konsolide mali tabloların hazırlanmasında izlenen önemli muhasebe politikaları aşağıda özetlenmiştir:<br />

Hasılat<br />

Gelirler, teslimatın gerçekleşmesi, gelir tutarının güvenli bir şekilde belirlenmesi ve işletme ile ilgili ekonomik yararların Grup’a akmasının<br />

muhtemel olması üzerine alınan veya alınabilecek bedelin rayiç değeri üzerinden tahakkuk esasına göre kayıtlara alınır. Net satışlar, mal<br />

satışlarından iadeler ve satış iskontolarının düşülmesiyle bulunmuştur. Satış gelirleri, malların satış tutarından mal satışlarından iade, indirim,<br />

komisyonların ve satış ile ilgili vergilerin düşülmesi suretiyle gösterilmiştir. Piyasa faizinin daha altında bir faiz haddini uygulaması ve böylelikle<br />

işlemin etkin bir finansman unsuru içeriyor olması durumunda, satışın karşılığının makul değeri, alacakların bugünkü değerine iskonto edilmesi<br />

suretiyle bulunur. Alacakların nominal değeri ile bu şekilde bulunan makul değer arasındaki fark, faiz geliri olarak ilgili dönemlere yansıtılır.<br />

Ticari alacaklar/borçlar<br />

Doğrudan bir borçluya/alıcıya mal veya hizmet tedariki ile oluşan Şirket kaynaklı ticari alacaklar/ticari borçlar, etkin faiz yöntemi kullanılarak<br />

iskonto edilmiş maliyeti üzerinden değerlendirilmiştir. Belirtilmiş bir faiz oranı bulunmayan kısa vadeli ticari alacaklar/ticari borçlar, faiz<br />

tahakkuk etkisinin önemsiz olması durumunda fatura tutarından değerlendirilmiştir.<br />

82

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Grup, tahsil imkanının kalmadığına dair objektif bir bulgu olduğu takdirde ilgili ticari alacaklar için şüpheli alacak karşılığı ayırmaktadır.<br />

Söz konusu bu karşılığın tutarı, alacağın kayıtlı değeri ile tahsili mümkün tutar arasındaki farktır. Tahsili mümkün tutar, teminatlardan ve<br />

güvencelerden tahsil edilebilecek meblağlarda dahil olmak üzere tüm nakit akışlarının, oluşan ticari alacağın orijinal etkin faiz oranı esas<br />

alınarak iskonto edilen değeridir.<br />

Değer düşüklüğü tutarı, zarar yazılmasından sonra oluşacak bir durum dolayısıyla azalırsa, söz konusu tutar, cari dönemde diğer gelirlere<br />

yansıtılır.<br />

Stoklar<br />

Stoklar, elde etme maliyeti ve net gerçekleşebilir değerin düşük olanı ile değerlendirilmiştir. Maliyet, hareketli ağırlıklı ortalama yöntemi ile<br />

belirlenir. Net gerçekleşebilir değer, tahmini satış fiyatından tahmini tamamlama maliyeti ve satışı gerçekleştirmek için gerekli tahmini satış<br />

maliyeti toplamının indirilmesiyle elde edilen tutardır. Stokların maliyeti tüm satın alma maliyetlerini, dönüştürme maliyetlerini ve stokların<br />

mevcut durumuna ve konumuna getirilmesi için katlanılan diğer maliyetleri içerir.<br />

Maddi varlıklar<br />

Maddi varlıklar, elde etme maliyetlerinden birikmiş amortisman düşüldükten sonraki net değeri ile gösterilmektedir. Amortisman, maddi<br />

varlıkların faydalı ömürleri üzerinden doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak ayrılmaktadır. Söz konusu varlıkların tahmin edilen faydalı<br />

ömürleri aşağıda belirtilmiştir:<br />

Yeraltı ve yerüstü düzenleri 25 - 30<br />

Binalar 25 - 30<br />

Özel maliyetler 3 - 5<br />

Makine, tesis ve cihazlar 17 - 25<br />

Taşıt araçları 3 - 5<br />

Mobilya ve demirbaşlar 3 - 10<br />

Arazi ve arsalar için sınırsız ömürleri olması sebebi ile amortisman ayrılmamaktadır.<br />

Yıl<br />

Maddi duran varlıkların yapılan normal bakım ve onarım harcamaları, gider olarak muhasebeleştirilmektedir. Maddi varlığın kapasitesini<br />

genişleterek kendisinden gelecekte elde edilecek faydayı artıran nitelikteki yatırım harcamaları, maddi varlığın maliyetine eklenmektedir.<br />

Varlığın maliyetine eklenen, söz konusu yenileme gibi aktifleştirme sonrası yapılan harcamalar, ekonomik ömürleri çerçevesinde amortismana<br />

tabi tutulurlar.<br />

Maddi duran varlığın kayıtlı değeri, geri kazanılabilir değerinden fazla ise, karşılık ayrılmak suretiyle kayıtlı değeri geri kazanılabilir değerine<br />

indirilir.<br />

Maddi varlıkların elden çıkartılması sonucu oluşan kâr veya zarar, kayıtlı değer ile tahsil olunan tutarların karşılaştırılması ile belirlenir ve cari<br />

dönemde ilgili gelir ve gider hesaplarına yansıtılır.<br />

Maddi olmayan duran varlıklar<br />

Satın alınan maddi olmayan duran varlıklar<br />

Satın alınan maddi olmayan duran varlıklar, maliyet değerlerinden birikmiş amortisman ve birikmiş değer düşüklükleri düşüldükten sonraki<br />

tutarıyla gösterilir. Bu varlıklar beklenen faydalı ömürlerine göre doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak amortismana tabi tutulur. Beklenen<br />

83

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

faydalı ömür ve amortisman yöntemi, tahminlerde ortaya çıkan değişikliklerin olası etkilerini tespit etmek amacıyla her yıl gözden geçirilir ve<br />

tahminlerdeki değişiklikler ileriye dönük olarak muhasebeleştirilir. Söz konusu varlıkların tahmin edilen faydalı ömürleri aşağıda belirtilmiştir:<br />

Rüzgar enerjisi üretim hakları 25<br />

Doğal gaz kuyu açma hakları 20<br />

Hidroelektrik enerjisi üretim hakları 30<br />

Jeotermal enerjisi üretim hakları 29<br />

84<br />

Yıl<br />

Diğer maddi olmayan duran varlıklar<br />

Diğer maddi olmayan duran varlıklar iktisap edilmiş bilgi sistemlerini, bilgi sistemleri geliştirme maliyetlerini, satın alınmış teknoloji ve diğer<br />

tanımlanabilir hakları içermektedir. Diğer maddi olmayan varlıklar, elde etme maliyetinden kayda alınır ve 5 yılı geçmeyen tahmini faydalı<br />

ömürleri boyunca doğrusal olarak itfa edilmektedir.<br />

Doğal gaz arama/geliştirme giderleri<br />

Araştırma ve değerlendirme varlıkları<br />

Giderler açılan kuyu bazında takip edilmekte ve her kuyuya ilişkin direkt arama ile edinilen arama haklarına ilişkin giderler keşfedilen rezervlerin<br />

değerlendirilmesine kadar aktifleştirilmekte, yeterli miktarda rezerv olmadığına karar verildiği takdirde giderleştirilmektedir (dipnot 11).<br />

Aktifleştirmeye tabi tutulan giderler bilançoda “Araştırma ve değerlendirme varlıkları” hesabında sınıflandırılmaktadır. Ticari açıdan verimli<br />

görülen rezervler bulunduğu takdirde aktifleştirilen arama giderleri değer düşüklüğü testine tabi tutulmakta ve maddi ve maddi olmayan<br />

geliştirme gideri hesaplarına aktarılıp ve devam eden dönemler için amortisman ayrılmaktadır.<br />

Maddi ve maddi olmayan geliştirme giderleri:<br />

Ticari açıdan verimli görülen kuyulara ilişkin platform, boru ve kuyu açma gibi kalemlerin inşası, kurulması ve altyapı tamamlanması için<br />

yapılan ve özüne göre ilgili maddi ve maddi olmayan duran varlık hesaplarında aktifleştirme giderleri içerir. Bir sahada geliştirme tamamlandığı<br />

zaman, bu giderler üretimde kullanılmakta olan ilgili duran varlık hesabına aktarılmaktadır ve bu sürede amortismana tabi tutulmaktadır.<br />

Amortisman:<br />

Doğal gaz çıkarılmasına ilişkin olup aktifleştirilen maddi ve maddi olmayan giderler normal amortisman usulü ile ve her saha ve/veya kuyudan<br />

beklenen üretim süresi/rezerv miktarı esas alınarak hesaplanmaktadır.<br />

Değer düşüklüğü karşılığı:<br />

Doğal gaz çıkarılmasına ilişkin olup aktifleştirilen arama ve/veya geliştirme giderleri bu varlıkların geri kazanılabilir değerinden fazla ise karşılık<br />

ayrılmak suretiyle kayıtlı değeri geri kazanılabilir değerine indirilir.<br />

Finansal yatırımlar<br />

Grup, finansal yatırımlarını, vadeye kadar elde tutulacak ve satılmaya hazır finansal varlıklar olarak sınıflandırmıştır.<br />

Vadeye kadar elde tutulacak finansal varlıklar, vadesine kadar saklama niyetiyle elde tutulan ve fonlama kabiliyeti dahil olmak üzere vade<br />

sonuna kadar elde tutulabilmesi için gerekli koşulların sağlanmış olduğu, sabit veya belirlenebilir ödemeleri ile sabit vadesi bulunan ve işletme<br />

kaynaklı krediler ve alacaklar dışında kalan finansal varlıklardır.

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Satılmaya hazır finansal varlıklar, işletme kaynaklı krediler ve alacaklar ile vadeye kadar elde tutulacak ve makul değer değişimleri gelir<br />

tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıklar dışında kalan finansal varlıklardan oluşmaktadır. Bunlar, yönetimin bilanço tarihinden sonraki 12<br />

aydan daha kısa bir süre için finansal aracı elde tutma niyeti olmadıkça veya işletme sermayesinin arttırılması amacıyla satışına ihtiyaç<br />

duyulmayacaksa ki bu durumda dönen varlıklar içinde dahil edilir, duran varlıklara dahil edilmiştir. Grup finansal varlıkları ile ilgili sınıflandırma<br />

işlemini ilgili varlıkların edinilmesi sırasında yapmakta olup düzenli bir şekilde gözden geçirmektedir.<br />

Vadeye kadar elde tutulacak finansal varlıklar, etkin faiz oranı yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş bedel üzerinden değerlenmektedir.<br />

Satılmaya hazır finansal varlıklar ise kayda alınmalarını izleyen dönemlerde makul değerle değerlenmiştir. Borsalarda veya teşkilatlanmış<br />

diğer piyasalarda aktif olarak işlem gören satılmaya hazır finansal varlıklar borsa fiyatı ile işlem görmeyenler ise indirgenmiş nakit akımı,<br />

karşılaştırılabilir işlemler/şirketler gibi değerleme yöntemleri uygulanarak tespit edilmiş makul değerleri ile gösterilir.<br />

Grup’un %20’nin altında oy hakkına sahip olduğu veya %20’nin üzerinde oy hakkına sahip olmakla birlikte önemli bir etkiye sahip olmadığı<br />

finansal varlıkların ve konsolide finansal tablolar açısından önemlilik teşkil etmediğinden konsolidasyona dahil edilmeyen Bağlı Ortaklıklar’ın<br />

borsaya kayıtlı herhangi bir makul değerinin olmadığı, makul değerin hesaplanmasında kullanılan diğer yöntemlerin uygun olmaması nedeniyle<br />

makul değerin güvenilir bir şekilde ölçülemediği durumlarda finansal varlığın kayıtlı değeri elde etme maliyeti tutarından varsa, değer<br />

düşüklüğü karşılığının çıkarılması suretiyle değerlenmiştir.<br />

Varlıklarda değer düşüklüğü<br />

Grup, her bir bilanço tarihinde, bir varlığa ilişkin değer kaybının olduğuna dair herhangi bir gösterge olup olmadığını değerlendirir. Eğer böyle<br />

bir gösterge mevcutsa, o varlığın geri kazanılabilir tutarı tahmin edilir. Eğer söz konusu varlığın veya o varlığa ait nakit üreten herhangi bir<br />

biriminin kayıtlı değeri, kullanım veya satış yoluyla geri kazanılacak tutarından yüksekse değer düşüklüğü meydana gelmiştir.<br />

Geri kazanılabilir tutar varlığın net satış fiyatı ile kullanım değerinden yüksek olanı seçilerek bulunur. Kullanım değeri, bir varlığın sürekli<br />

kullanımından ve faydalı ömrü sonunda elden çıkarılmasından elde edilmesi beklenen nakit akımlarının tahmin edilen bugünkü değeridir. Değer<br />

düşüklüğü kayıpları gelir tablosunda muhasebeleştirilir.<br />

Borçlanma maliyetleri<br />

İnşa edilebilmesi veya satışa hazırlanabilmesi önemli bir zaman dilimi gerektiren varlık alımları veya yatırımları ile dolaysız olarak<br />

ilişkilendirilebilen ve inşaat veya üretim sırasında tahakkuk eden borçlanma maliyetleri ilgili varlığın maliyetine eklenmektedir. Varlığın<br />

amaçlandığı şekilde kullanıma veya satışa hazır hale getirilmesi için gerekli faaliyetlerin tamamen bitirilmesi durumunda, borçlanma<br />

maliyetlerinin aktifleştirilmesine son verilir. Diğer borçlanma maliyetleri tahakkuk ettikleri dönemlerde giderleştirilmektedir.<br />

Kur değişiminin etkileri<br />

Yabancı para cinsinden yapılan işlemleri ve bakiyeleri TL’ye çevirirken işlem tarihinde geçerli olan ilgili kurları esas almaktadır. Bilançoda yer<br />

alan yabancı para birimi bazındaki parasal varlıklar ve borçlar bilanço tarihindeki döviz kurları kullanılarak TL’ye çevrilmiştir. Yabancı para<br />

cinsinden olan işlemlerin TL’ye çevrilmesinden veya parasal kalemlerin ifade edilmesinden doğan kur farkı gider veya gelirleri ilgili dönemde<br />

konsolide gelir tablosuna yansıtılmaktadır.<br />

Hisse başına kazanç<br />

İlişikteki gelir tablosunda belirtilen hisse başına kâr, net kârın ilgili yıl içinde mevcut hisselerin ağırlıklı ortalama adedine bölünmesi ile tespit<br />

edilir.<br />

Karşılıklar, şarta bağlı varlık ve yükümlülükler<br />

Karşılıklar, Grup’un bilanço tarihi itibariyle mevcut bulunan ve geçmişten kaynaklanan yasal veya yapısal bir yükümlülüğün bulunması,<br />

yükümlülüğü yerine getirmek için ekonomik fayda sağlayan kaynakların çıkışının gerçekleşme olasılığının olması ve yükümlülük tutarı<br />

konusunda güvenilir bir tahminin yapılabildiği durumlarda muhasebeleştirilmektedir.<br />

85

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

Geçmiş olaylardan kaynaklanan ve mevcudiyeti işletmenin tam olarak kontrolünde bulunmayan gelecekteki bir veya daha fazla kesin<br />

olmayan olayın gerçekleşip gerçekleşmemesi ile teyit edilebilmesi mümkün yükümlülükler finansal tablolara dahil edilmemekte ve şarta bağlı<br />

yükümlülükler olarak değerlendirilmektedir.<br />

Şarta bağlı varlıklar, genellikle, ekonomik yararların işletmeye girişi olasılığını doğuran, planlanmamış veya diğer beklenmeyen olaylardan<br />

oluşmaktadır. Şarta bağlı varlıkların finansal tablolarda gösterilmeleri, hiçbir zaman elde edilemeyecek bir gelirin muhasebeleştirilmesi<br />

sonucunu doğurabileceğinden, sözü edilen varlıklar finansal tablolarda yer almamaktadır. Şarta bağlı varlıklar, ekonomik faydaların işletmeye<br />

girişleri olası ise finansal tablo dipnotlarında açıklanmaktadır. Şarta bağlı varlıklar ilgili gelişmelerin finansal tablolarda doğru olarak<br />

yansıtılmalarını teminen sürekli olarak değerlendirmeye tabi tutulur. Ekonomik faydanın Grup’a girmesinin neredeyse kesin hale gelmesi<br />

durumunda ilgili varlık ve buna ilişkin gelir, değişikliğin oluştuğu dönemin finansal tablolarına yansıtılır.<br />

Kiralama işlemleri - Kiracı olarak Grup<br />

Finansal kiralama<br />

Grup, finansal kiralama yoluyla edinmiş olduğu ve mülkiyetin bütün önemli risklerinin ve getirilerinin fiili olarak kiralama süresi sonunda Grup’a<br />

geçtiği sabit kıymetleri, konsolide bilançoda kira başlangıç tarihindeki makul değeri ya da, daha düşükse minimum kira ödemelerinin bilanço<br />

tarihindeki bugünkü değeri üzerinden yansıtmaktadır. Finansal kiralama işleminden kaynaklanan yükümlülük, kalan bakiye üzerinde sabit bir<br />

faiz oranı sağlamak için, ödenecek faiz ve anapara borcu olarak ayrıştırılmıştır. Finansal kiralama işlemine konu olan sabit kıymetin ilk edinilme<br />

aşamasında katlanılan masraflar maliyete dahil edilir. Finansal kiralama yolu ile elde edilen sabit kıymetler tahmin edilen ekonomik ömürleri<br />

üzerinden amortismana tabi tutulur.<br />

Faaliyet kiralaması<br />

Mülkiyete ait risk ve getirilerin önemli bir kısmının kiralayana ait olduğu kiralama işlemi, faaliyet kiralaması olarak sınıflandırılır. Faaliyet<br />

kiralamaları olarak (kiralayandan alınan teşvikler düşüldükten sonra) yapılan ödemeler, kira dönemi boyunca doğrusal yöntem ile gider olarak<br />

kaydedilir.<br />

İlişkili taraflar<br />

Ortaklar, önemli yönetim personeli ve yönetim kurulu üyeleri, aileleri ve onlar tarafından kontrol edilen veya onlara bağlı şirketler, iştirak ve<br />

ortaklıklar ile <strong>Zorlu</strong> Holding Grubu’na dahil şirketler ve onlara bağlı şirketler, iştirak ve ortaklıklar ilişkili taraflar olarak kabul edilmiştir.<br />

Bilanço tarihinden sonraki olaylar<br />

Grup; bilanço tarihinden sonraki düzeltme gerektiren olayların ortaya çıkması durumunda, konsolide mali tablolara alınan tutarları bu yeni<br />

duruma uygun şekilde düzeltir. Bilanço tarihinden sonra ortaya çıkan düzeltme gerektirmeyen hususlar, mali tablo kullanıcılarının ekonomik<br />

kararlarını etkileyen hususlar olmaları halinde konsolide mali tablo dipnotlarında açıklanır.<br />

Finansal bilgilerin bölümlere göre raporlaması<br />

Grup’un endüstriyel ve coğrafi bölümleri dipnot 1 ve dipnot 4’te sunulmuştur.<br />

Devlet teşvik ve yardımları<br />

Makul değerleri ile izlenen parasal olmayan devlet teşvikleri de dahil olmak üzere tüm devlet teşvikleri, elde edilmesi için gerekli şartların<br />

işletme tarafından yerine getirileceğine ve teşvikin işletme tarafından elde edilebileceğine dair makul bir güvence oluştuğunda mali tablolara<br />

yansıtılır.<br />

Devletten temin edilen feragat edilebilir borçlar, feragat koşullarının işletme tarafından yerine getirileceğine dair makul bir güvence oluşması<br />

durumunda devlet teşviki olarak kabul edilir.<br />

86

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Çalışanlara sağlanan faydalar/Kıdem tazminatları<br />

Yürürlükteki kanunlara göre, Grup, emeklilik dolayısıyla veya istifa ve iş kanununda belirtilen davranışlar dışındaki sebeplerle istihdamı sona<br />

eren çalışanlara belirli bir toplu ödeme yapmakla yükümlüdür. Söz konusu ödeme tutarları bilanço tarihi itibariyle geçerli olan kıdem tazminat<br />

tavanı esas alınarak hesaplanır. Kıdem tazminatı karşılığı, tüm çalışanların emeklilikleri dolayısıyla ileride doğacak yükümlülük tutarları bugünkü<br />

net değerine göre hesaplanarak ilişikteki mali tablolarda yansıtılmıştır.<br />

Kurum kazancı üzerinden hesaplanan vergiler<br />

Bilanço tarihi itibariyle dönem sonuçlarına dayanılarak tahmin edilen Kurumlar Vergisi yükümlülüğü için karşılık ayrılmaktadır. Kurumlar Vergisi<br />

yükümlülüğü dönem sonucunun kanunen kabul edilmeyen giderler ve indirimler dikkate alınarak düzeltilmesinden sonra bulunan matrah<br />

üzerinden hesaplanmaktadır.<br />

Vergi karşılığı, dönem kârı dikkate alınarak hesaplanmış ve hesaplamada ertelenmiş vergi göz önünde bulundurulmuştur.<br />

Ertelenmiş vergi, bilanço yükümlülüğü metodu dikkate alınarak hesaplanmıştır. Ertelenmiş vergi aktif ve pasiflerin mali tablolarda yansıtılan<br />

değerleri ile yasal vergi bazı arasındaki geçici farkların vergi etkisi dikkate alınarak yansıtılmaktadır. Ertelenmiş vergi yükümlülükleri aşağıdaki<br />

durumlar haricinde bütün vergiye tabi geçici farklılıklar için kayıtlara alınmaktadır.<br />

Ertelenmiş vergi yükümlülüğünün şerefiye itfasından doğması ya da şirket birleşmesi olmayan bir işlemdeki bir varlığın veya borcun ilk defa<br />

kayıtlara alınmasında, ve işlem gerçekleştiği zaman muhasebesel kârı ne de vergiye tabi kâr veya zararı etkilemediği durumlar ve geçici farkın<br />

ters çevrilmesinin zamanlamasının kontrol edilebildiği ve öngörülebilir gelecekte geçici farkın ters çevrilmeyeceğinin olası olduğu durumlar<br />

hariç, bağlı ortaklıklara ve iştiraklere yapılan yatırımlarla ilgili vergiye tabi geçici farklar göz önünde bulundurulduğu durumlardır.<br />

Ertelenmiş vergi alacakları, vergiden indirilebilir geçici farklar, kullanılmamış vergi varlıkları ve kayıplarının taşınmasından faydalanılabilecek<br />

kadar vergilendirilebilir kâr oluşması ölçüsünde, kullanılmamış vergi alacakları ve kullanılmamış vergi kayıpları için kayıtlara alınmaktadırlar.<br />

Ertelenmiş vergi alacağının taşıdığı değer, her bilanço tarihinde gözden geçirilir ve ertelenmiş vergi alacağının tamamen ya da kısmen<br />

kullanımına olanak sağlayacak yeterli vergilendirilebilir kârın olası olmadığı durumlarda azaltılır.<br />

Ertelenmiş vergi alacakları ve yükümlülükleri varlığın gerçekleştiği ya da yükümlülüğün ifa edildiği dönemde geçerli olan ve bilanço tarihinde<br />

yürürlükte olan vergi oranına göre hesaplanır.<br />

Nakit akım tablosu<br />

Nakit akım tablolarında yer alan nakit ve nakit benzerleri, nakit, vadesiz mevduat ve satın alım tarihinden itibaren vadeleri 3 ay veya 3 aydan<br />

daha az olan, hemen nakde çevrilebilecek olan ve önemli tutarda değer değişikliği riski taşımayan yüksek likiditeye sahip diğer kısa vadeli<br />

yatırımlardır.<br />

2.9. Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’ndaki (UFRS) değişiklikler<br />

Şirket cari dönemde Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (UMSK) ve UMSK’nın Uluslararası Finansal Raporlama Yorumları Komitesi<br />

(UFRYK) tarafından yayınlanan ve 01.01.2008 tarihinden itibaren geçerli olan yeni ve revize edilmiş standartlar ve yorumlardan kendi faaliyet<br />

konusu ile ilgili olanları uygulamıştır.<br />

87

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

2.9.1 01.01.2008 tarihinde veya söz konusu tarihten sonra başlayan mali dönemler için zorunlu olduğu halde Şirket’in finansal tabloları<br />

üzerinde etkisi olmayan değişiklikler ve yorumlar:<br />

• UFRYK 11, “UFRS 2 - Şirket ve İşletmenin Geri Satın Alınan Kendi Hisselerine İlişkin İşlemler”<br />

• UFRYK 12, “Hisse İmtiyaz Anlaşmaları”,<br />

• UFRYK 13, “Müşteri Bağlılık Programları”<br />

• UFRYK 14, “UMS 19- Tanımlanmış Fayda Varlığı Üzerindeki Sınırlama, Asgari Fonlama Gereklilikleri ve Birbirleriyle Olan Karşılıklı<br />

Etkileşimleri”,<br />

2.9.2 (a) 01.01.2009 tarihinde veya söz konusu tarihten sonra başlayan mali dönemler için geçerli ve Şirket tarafından erken<br />

uygulanması benimsenmemiş mevcut standartlarla ilgili değişiklikler ve yorumlar:<br />

• UFRYK 15 “Gayrimenkul İnşaat Anlaşmaları”<br />

• UFRYK 16, “Yurtdışındaki İşletme ile İlgili Net Yatırımın Finansal Riskten Korunması”<br />

• UMS 1, “Mali Tabloların Sunumu” Doğrudan Özkaynağa Kaydedilen Net Gelir Tablosu Gerekliliğine İlişkin Kapsamlı Değişiklikler<br />

• UMS 23, “(Revize) Borçlanma Maliyetleri”, Doğrudan Giderleştirmeyi Engelleyen Kapsamlı Değişiklikler<br />

• UMS 32, “Finansal Araçlar: Sunum” Geri Satın Alma Opsiyonlu Finansal Araçlar ve Nakde Çevrilmelerinde Doğacak Yükümlülüklerin<br />

Açıklanması Hakkında Değişiklik<br />

• UMS 39, “Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” Riskten Korunmaya Konu Olabilecek Kalemlere İlgili Değişiklikler<br />

• UFRS 1, (Değişiklik) “Uluslar arası Finansal Raporlama Standartlarının İlk Defa Uygulamasına ilişkin İlkeler”<br />

• UFRS 2, (Değişiklik) “Hisse Bazlı Ödemeler”<br />

• UFRS 8, “Faaliyet Bölümleri”<br />

2.9.2 (b) 01.07.2009 tarihinde veya söz konusu tarihten sonra başlayan mali dönemler için geçerli ve Şirket tarafından erken<br />

uygulanması benimsenmemiş mevcut standartlarla ilgili değişiklikler ve yorumlar:<br />

•UMS 27, (Değişiklik) “Konsolide ve Bireysel Finansal Tablolar”<br />

• UMS 28, “İştiraklerdeki Yatırımlar”<br />

• UMS 31, “İş Ortaklıklarındaki Paylar” Satın Alma Yönteminin Uygulanması Hakkında Kapsamlı Değişiklik”<br />

• UFRS 3, (Değişiklik) “İşletme Birleşmeleri”<br />

• UFRS 5, (Değişiklik) “Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler”<br />

88

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Şirket yönetimi, 2.9.2 (a) ve 2.9.2 (b) maddelerinde yer alan standart ve yorumların operasyonlarına olan etkilerini değerlendirip 01.01.2009<br />

tarihinden itibaren uygulayacaktır. Şirket yönetimi söz konusu Standart ve Yorumların uygulanmasının gelecek dönemlerde Şirket’in finansal<br />

tabloları üzerinde önemli bir etki yaratmayacağı görüşündedir.<br />

DİPNOT 3 - İŞLETME BİRLEŞMELERİ<br />

31 Mayıs 2007 tarihli hisse devir ön sözleşmesi uyarınca; Şirket Rotor’un toplam hisselerinin %80’ine tekabül eden 260.000 adet hissesini,<br />

<strong>Zorlu</strong> O/M, <strong>Zorlu</strong> Endüstriyel ve <strong>Zorlu</strong> Petrogas’da toplam hisselerinin %15’ine tekabül eden 48.750 adet hissesini toplam 25.363.875<br />

TL’ye satın almış olup; hisse devir işlemleri 23 Temmuz 2007 tarihi itibariyle tamamlanmıştır. Rotor’un iktisap edilen Grup’a ait varlık ve<br />

yükümlülüklerinin taşınan değeri 8.671.202 TL ve makul değeri 25.363.875 TL olup aradaki fark 16.692.673 TL “Rüzgar enerjisi üretim hakları”<br />

olarak maddi olmayan duran varlıklar hesabına yansıtılmıştır.<br />

<strong>Zorlu</strong> Hidroelektrik <strong>Enerji</strong> Üretim A.Ş. 23.08.2007 tarihinde tescil edilmiş ve Grup’un 31.12.2007 tarihli konsolide mali tablolarına dahil<br />

edilmiştir.<br />

<strong>Zorlu</strong> Doğal Elektrik Üretim A.Ş. 20.06.2008 tarihinde ve <strong>Zorlu</strong> Jeotermal Elektrik Üretim A.Ş. 30.06.2008 tarihinde tescil edilmiş ve Grup’un<br />

31.12.2008 tarihli konsolide mali tablolarına dahil edilmiştir.<br />

03 Aralık 2008 tarihli hisse devir sözleşmesi uyarınca Şirket, Amity Oil’in hisselerinin tamamını 92.275.000 TL’ye Şirketin bağlı ortaklığı<br />

bulunan <strong>Zorlu</strong> Petrogas’dan satın almıştır.<br />

Bundoran Financial Corporation çeşitli projelerinin finansmanı için faaliyette bulunmakta olup 31.12.2008 itibariyle konsolidasyona dahil<br />

edilmiştir.<br />

DİPNOT 4 - BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA<br />

Temel raporlama biçimi - Endüstriyel bölümler<br />

Bölüm satışları 01.01.- 31.12.2008 01.01.- 31.12.2007<br />

Toplam satış - Miktar<br />

Elektrik - kWh 2.838.895.595 2.643.410.040<br />

Buhar - ton 745.677 702.700<br />

Doğal gaz -S/m3 186.188.528 227.888.631<br />

Satış gelirleri - Tutar<br />

Elektrik Grubu 497.598.625 363.955.571<br />

Doğal gaz Grubu 169.427.074 105.818.349<br />

667.025.699 469.773.920<br />

89

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

01.01.-31.12.2008 döneminde Doğal Gaz Grubu’nun Elektrik Grubu’na satışlarının tutarı 42.966.871 TL (31.12.2007: Bulunmamaktadır)’dır.<br />

Brüt kâr 01.01.- 31.12.2008 01.01.- 31.12.2007<br />

Elektrik Grubu 78.312.807 32.219.222<br />

Doğal gaz Grubu 40.011.932 37.867.917<br />

90<br />

118.324.739 70.087.139<br />

Faaliyet kârı (zararı) 01.01.- 31.12.2008 01.01.- 31.12.2007<br />

Elektrik Grubu 15.470.393 (14.464.444)<br />

Doğal gaz Grubu 22.182.427 3.941.490<br />

37.652.820 (10.522.954)<br />

Bölüm varlıkları 31.12.2008 31.12.2007<br />

Elektrik Grubu 2.454.781.781 1.127.529.252<br />

Doğal gaz Grubu 138.282.192 5.683.508<br />

2.593.063.973 1.133.212.760<br />

Bölüm maddi varlık alımları 01.01.- 31.12.2008 01.01.- 31.12.2007<br />

Elektrik Grubu 1.306.091.924 213.084.413<br />

Doğal gaz Grubu 41.097.463 59.129.617<br />

Bölüm amortisman ve itfa payı giderleri<br />

1.347.189.387 272.214.030<br />

Elektrik Grubu 38.831.869 31.959.293<br />

Doğal gaz Grubu 6.954.897 5.747.987<br />

45.786.766 37.707.280

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

İkincil raporlama biçimi - Coğrafi bölümler<br />

01.01.-31.12.2008 döneminde Grup’un satış gelirlerinin %97’si (2007: yaklaşık %100’ü) Türkiye’de gerçekleşmektedir.<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Bölüm varlıkları 31.12.2008 31.12.2007<br />

Türkiye 1.686.185.804 955.739.290<br />

Rusya 904.444.421 176.840.583<br />

Diğer 2.433.748 632.887<br />

2.593.063.973 1.133.212.760<br />

Bölüm maddi varlık alımları 01.01.- 31.12.2008 01.01.- 31.12.2007<br />

Türkiye 619.585.549 126.113.069<br />

Rusya (yatırım aşamasında) 727.603.838 146.100.961<br />

DİPNOT 5 - NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ<br />

1.347.189.387 272.214.030<br />

31.12.2008 31.12.2007<br />

Kasa 91.772 62.026<br />

Bankalar<br />

- Vadesiz mevduat 5.851.978 2.538.724<br />

- Vadeli mevduat 1.630.670 7.867.170<br />

Nakit ve nakit benzerleri 7.574.420 10.467.920<br />

Eksi: Bankalar nezdinde kredi şeklindeki cari hesaplar (512.767) (328.487)<br />

Nakit akım tablolarında gösterilen nakit ve nakit benzerleri 7.061.653 10.139.433<br />

31.12.2008 tarihi itibariyle vadeli mevduat hesaplarının vadesi 02.01.2009 (31.12.2007: 02.01.2008)’dur.<br />

91

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

DİPNOT 6 - FİNANSAL YATIRIMLAR<br />

31.12.2008 31.12.2007<br />

Kısa vadeli finansal yatırımlar<br />

Vadeye kadar tutulacak finansal varlıklar -- 16.305.800<br />

31.12.2007 tarihi itibariyle kısa vadeli mevduat hesaplarının vade tarihi 13.06.2008 olup yıllık etkin faiz oranı %10’dur.<br />

Uzun vadeli finansal varlıklar<br />

İştirakler 800.282 800.282<br />

Konsolidasyon kapsamı dışında tutulan bağlı ortaklıklar 6.839.881 4.982.338<br />

7.640.163 5.782.620<br />

Oran Tutar<br />

Ülke 31.12.2008 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2007<br />

İştirakler<br />

Solad Energy Ltd. İsrail %27 %27 764.233 764.233<br />

Dorad Energy Ltd. İsrail %25 %25 36.049 36.049<br />

800.282 800.282<br />

Konsolidasyon kapsamı dışında tutulan bağlı ortaklıklar<br />

<strong>Zorlu</strong> Energy LLC Ukrayna -- %100 -- 13.604<br />

Ramat Negev Energy Ltd. İsrail %51 %51 1.412.600 1.412.600<br />

Ashdod Energy Ltd. İsrail %51 %51 3.387.500 3.387.500<br />

<strong>Zorlu</strong> Intergas GMBH Avusturya %100 %80 66.311 51.472<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Pakistan Ltd. Pakistan %100 %100 12.328.059 117.162<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> ve İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. Türkiye %80 -- 950.000 --<br />

Yeni Gürsöğüt <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. Türkiye %89 -- 45.000 --<br />

Sermaye taahhütleri (-)<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> ve İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. Türkiye (712.500) --<br />

Yeni Gürsöğüt <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. Türkiye (45.000) --<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Pakistan Ltd. Pakistan (10.592.089) --<br />

6.839.881 4.982.338<br />

7.640.163 5.782.620<br />

Grup’un doğrudan ve dolaylı toplam oy hakkı %20’nin üzerinde olmakla birlikte konsolide mali tablolar açısından önemlilik teşkil etmeyen<br />

veya önemli bir etkiye sahip olmayan iştiraki ve Grup’un doğrudan ve dolaylı toplam oy hakkı %50’nin üzerinde olmakla birlikte konsolide<br />

mali tablolar açısından önemlilik teşkil etmeyen veya önemli bir etkiye sahip olmaması nedeniyle finansal varlıklarda bulunan bağlı ortaklıklar<br />

maliyet bedelleri üzerinden varsa değer kaybı ile ilgili karşılık düşüldükten sonra konsolide mali tablolara yansıtılmıştır.<br />

92

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

İştiraklerin hareket tablosu aşağıdaki gibidir:<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

01.01.- 31.12.2008 01.01.- 31.12.2007<br />

Açılış bakiyesi, 01 Ocak 800.282 932.618<br />

Makul değer azalışı -- (132.336)<br />

Kapanış bakiyesi, 31 Aralık 800.282 800.282<br />

Konsolidasyon kapsamı dışında tutulan bağlı ortaklıkların hareket tablosu aşağıdaki gibidir:<br />

01.01.- 31.12.2008 01.01.- 31.12.2007<br />

Açılış bakiyesi, 01 Ocak 4.982.338 408.875<br />

Makul değer artışı 1.871.147 4.968.250<br />

Makul değer azalışı (13.604) --<br />

Konsolidasyon kapsamına alınan bağlı ortaklıklar (-) -- (394.787)<br />

Kapanış bakiyesi, 31 Aralık 6.839.881 4.982.338<br />

Solad Energy Ltd. (“Solad”)<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin %26,5 oranında ortak olduğu Solad, İsrail’de Ashdod ve Ashkelon’da faaliyet gösteren soya yağı üretim tesisleri ile yakın<br />

çevresinde faaliyet gösteren sanayi tesislerine enerji sağlamak amacıyla 2006 yılında yaklaşık 100 MW elektrik ve 70 ton/saat buhar<br />

kapasitesine sahip doğal gaz ile çalışacak kojenerasyon santral yatırımı için kurulmuştur. Rapor tarihi itibariyle Solad gayrifaaldir.<br />

Dorad Energy Ltd. (“Dorad”)<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> İsrail’in Ashkelon kentinde 800 MW kapasiteli doğal gaz dönüşümlü enerji santrali projesinde yatırım, müteahhitlik, işletme ve<br />

bakım hizmetlerini üstlenmek amacıyla 2003 yılında Dorad’a %25 oranında ortak olmuştur. Rapor tarihi itibariyle Dorad gayrifaaldir.<br />

Ramat Negev Energy Ltd. (Ramad Negev”)<br />

2007 yılında <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin %51 oranında ortak olduğu Ramat Negev, İsrail’de yaklaşık 100 MW elektrik ve 70 ton/saat buhar üretim<br />

kapasitesine sahip bir kojenerasyon enerji santrali yatırımı için kurulmuştur. Rapor tarihi itibariyle Ramad gayrifaaldir.<br />

Ashdod Energy Ltd. (“Ashdod”)<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> İsrail’de faaliyet gösteren sanayi tesislerine elektrik ve buhar sağlanması amacıyla doğal gaz ile çalışacak olan yaklaşık 50 MW<br />

elektrik ve 40 ton/saat buhar üretim kapasitesine sahip bir kojenerasyon enerji santrali kurulması amacıyla 2007 yılında %51 oranında ortak<br />

olmuştur. Rapor tarihi itibariyle Ashdod gayrifaaldir.<br />

<strong>Zorlu</strong> Intergas GMBH (“<strong>Zorlu</strong> Intergas”)<br />

<strong>Zorlu</strong> Petrogas’ın %100 oranında iştirak ettiği <strong>Zorlu</strong> Intergas 2007 yılında Viyana, Avusturya’da kurulmuş olup rapor tarihi itibariyle<br />

gayrifaaldir.<br />

93

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

<strong>Zorlu</strong> Pakistan Energy Ltd. (“<strong>Zorlu</strong> Pakistan”)<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin %100 sahibi olduğu <strong>Zorlu</strong> Pakistan, Pakistan’ın Haydarabat, Jamphir bölgelerinde rüzgar enerji santrali kurmak ve 20 yıl<br />

boyunca elektrik üretmek üzere Pakistan Alternatif <strong>Enerji</strong> Geliştirme Kurulu ile anlaşma imzalanmıştır. Projenin ilk safhası 49,5 MW olup, 300<br />

MW’a kadar genişleme opsiyonuna sahiptir. Rapor tarihi itibariyle <strong>Zorlu</strong> Pakistan 2010 yılında projesini tamamlayıp rüzgar enerji santralini<br />

faaliyete geçirmesi planlanmaktadır.<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> ve İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. (“<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> İnşaat”)<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, <strong>Zorlu</strong> Endüstriyel, <strong>Zorlu</strong> O/M ve <strong>Zorlu</strong> Petrogas’ın %95 oranında sahibi olduğu <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> ve İnşaat, yurtiçi ve yurtdışında<br />

endüstriyel ve her türlü enerji tesisleri ile telekomünikasyon, ulaşım ve alt yapı inşaatını gerçekleştirmek, müşavirlik hizmetleri vermek,<br />

tesislerin bakım ve onarımları gibi çalışmaları üstlenmek, yurtiçi ve yurtdışında (doğal gaz hariç) yakıtların ticareti ile ilgili faaliyetlerde<br />

bulunmak amacıyla 2008 yılında kurulmuştur. Rapor tarihi itibariyle <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> İnşaat gayrifaaldir.<br />

Yeni Gürsöğüt <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. (“Gürsöğüt”)<br />

Gürsöğüt 2008 yılında Ankara’da kurulmuştur. <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>, <strong>Zorlu</strong> O&M’in %90 oranında sahibi olduğu Gürsöğüt’ün faaliyet konusu elektrik<br />

enerjisi üretmek, enerji tesisi kurmak, işletmeye almak, devralmak, kiralamak, kiraya vermek; üretilen elektrik enerjisi ve/veya kapasiteyi toptan<br />

satış lisansı sahibi tüzel kişilere, perakende satış lisansı sahibi tüzel kişilere ve serbest tüketicilere ikili anlaşmalar yoluyla satmaktır. Rapor tarihi<br />

itibariyle <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> İnşaat gayrifaaldir.<br />

DİPNOT 7 - FİNANSAL BORÇLAR<br />

94<br />

31.12.2008 31.12.2007<br />

Kısa vadeli finansal borçlar<br />

Banka kredileri<br />

- USD 92.753.998 213.006.004<br />

- TL 41.254.086 328.487<br />

- EUR -- --<br />

Finansal kiralama işlemlerinden borçlar<br />

- EUR 44.537 34.716<br />

134.052.621 213.369.207<br />

Uzun vadeli finansal borçların kısa vadeli kısmı<br />

Banka kredileri<br />

- USD 189.101.355 27.601.226<br />

- EUR 14.614.399 7.349.841<br />

203.715.754 34.951.067<br />

Toplam kısa vadeli finansal borçlar 337.768.375 248.320.274

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

31.12.2008 31.12.2007<br />

Uzun vadeli finansal borçlar<br />

Banka kredileri<br />

- USD 1.404.091.202 103.048.278<br />

- EUR<br />

Finansal kiralama işlemlerinden borçlar<br />

54.695.757 34.213.221<br />

- EUR -- 35.576<br />

Toplam uzun vadeli finansal borçlar 1.458.786.959 137.297.075<br />

Grup, ağırlıklı olarak elektrik enerjisi santralleri yatırımında kullanmak üzere yurtdışı kaynaklı 1 ve 8 yıl vadeli 239.611.762 USD (31.12.2007:<br />

260.059.251USD) ve 28.172.920 EUR (31.12.2007: 24.303.039 EUR) para birimi cinsinden çeşitli krediler temin etmiş olup faiz oranları yıllık<br />

Libor + (%0,17 ile %3,5) ve Euribor + (%0,50 ile %3,2) arasında değişmektedir. Kredilerin anapara ve faiz ödemeleri altı aylık taksitler halinde<br />

olup son geri ödeme vadesi Nisan 2017’dir.<br />

Grup, çeşitli enerji santrali yatırımları için Standart Bank PLC ve HSBC Bank PLC’nin bağlı olduğu grup dahilindeki 14 üst düzey bölgesel ve<br />

uluslararası banka ve finansal kuruluşların organizasyonu ve önderliğinde vadesi 06.06.2013 ve yıllık faiz oranı libor + %2,9 olan 500.000.000<br />

USD kredi temin etmiştir.<br />

Grup, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından Ankara Doğal Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş.’ye ait Tercan, Kuzgun, Mercan, İkizdere, Çıldır,<br />

Beyköy ve Ataköy Hidroelektrik Santralleri ile Denizli Jeotermal Santralinin 30 yıl süre ile “işletme hakkının verilmesi” ve Engil Gaz Türbinleri<br />

Santralinin satış yöntemi ile özelleştirilmesi için 180.000.000 USD Akbank T.A.Ş. ve 180.000.000 USD Türkiye Garanti Bankası A.Ş.’den olmak<br />

üzere toplam 360.000.000 USD kredi temin etmiştir. İlgili kredilerin son ödeme taksiti Eylül 2019 tarihinde olup yıllık faiz oranları Libor +<br />

%2,40 ve Libor + %3,5’dir.<br />

Grup’un kısa ve uzun vadeli toplam banka kredilerinin ödeme planı aşağıdaki gibidir:<br />

31.12.2008 EUR USD TL TL Toplamı<br />

Bir yılı geçmeyen 6.826.606 186.375.292 41.254.086 337.723.838<br />

Bir yılı geçen ve iki yılı geçmeyen 6.105.854 216.633.041 -- 340.685.560<br />

İki yılı geçen ve üç yılı geçmeyen 9.747.868 398.748.058 -- 623.894.924<br />

Üç yılı geçen ve dört yılı geçmeyen 2.321.500 112.508.691 -- 175.116.761<br />

Dört yılı geçen ve beş yılı geçmeyen 2.095.248 49.032.790 -- 78.637.795<br />

Beş yılı geçen 5.278.745 151.524.950 -- 240.451.919<br />

Toplam banka kredileri 32.375.821 1.114.822.822 41.254.086 1.796.510.797<br />

95

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

31.12.2007 EUR USD TL TL Toplamı<br />

Bir yılı geçmeyen 4.297.650 206.583.009 328.487 248.285.558<br />

Bir yılı geçen ve iki yılı geçmeyen 3.986.199 21.471.708 -- 31.825.296<br />

İki yılı geçen ve üç yılı geçmeyen 3.986.199 21.471.708 -- 31.825.296<br />

Üç yılı geçen ve dört yılı geçmeyen 3.800.445 14.831.708 -- 23.774.011<br />

Dört yılı geçen ve beş yılı geçmeyen 3.241.783 8.191.708 -- 15.084.980<br />

Beş yılı geçen 4.990.765 22.509.408 -- 34.751.916<br />

Toplam banka kredileri 24.303.041 295.059.249 328.487 385.547.057<br />

Grup’un kısa ve uzun vadeli toplam finansal kiralama borçları ödeme planı aşağıdaki gibidir:<br />

Toplam finansal kiralama borçları<br />

96<br />

31.12.2008 31.12.2007<br />

Bir yıl içinde ödenecek 47.913 41.936<br />

Bir yıldan fazla ve dört yıldan az -- 38.274<br />

Gelecek dönemlerde ödenecek faizler (-) (3.376) (9.918)<br />

Finansal kiralama anapara borcu 44.537 70.292<br />

Finansal kiralama anapara geri ödemeleri aşağıdaki gibidir:<br />

Bir yıl içinde ödenecek 44.537 34.716<br />

Bir yıldan fazla ve dört yıldan az -- 35.576<br />

Grup çeşitli finansal kuruluşlardan temin etmiş olduğu krediler için çeşitli teminatlar vermiştir (dipnot 15).<br />

44.537 70.292

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

DİPNOT 8 - TİCARİ ALACAK VE BORÇLAR<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

31.12.2008 31.12.2007<br />

Kısa vadeli ticari alacaklar<br />

Cari hesap alacakları<br />

- İlişkili taraflardan ticari alacaklar (dipnot 27) 26.439.033 5.394.750<br />

- Diğer ticari alacaklar 89.601.711 22.629.213<br />

Alınan çekler ve senetler<br />

- İlişkili taraflardan ticari alacaklar (dipnot 27) 1.950.983 --<br />

- Diğer ticari alacaklar 15.671.687 2.274.064<br />

133.663.414 30.298.027<br />

Ertelenmiş finansman gideri (-)<br />

- İlişkili taraflardan ticari alacaklar (dipnot 27) (106.656) (27.952)<br />

- Diğer ticari alacaklar (1.001.131) (93.512)<br />

Şüpheli ticari alacaklar karşılığı (-) (10.108.484) (3.589.367)<br />

Şüpheli ticari alacaklar karşılığının dönem içerisindeki hareketleri aşağıdaki gibidir:<br />

122.447.143 26.587.196<br />

01.01.- 31.12.2008 01.01.- 31.12.2007<br />

Açılış bakiyesi, 01 Ocak 3.589.367 580.264<br />

Dönem içinde ayrılan karşılıklar 6.519.117 3.009.103<br />

Kapanış bakiyesi, 31 Aralık 10.108.484 3.589.367<br />

Karşılık ayrılan şüpheli ticari alacakların yaşlandırması aşağıdaki gibidir:<br />

31.12.2008 31.12.2007<br />

0-3 ay arası 2.052.602 31.197<br />

3-6 ay arası 2.066.705 48.107<br />

6 aydan daha uzun 5.989.177 3.510.063<br />

10.108.484 3.589.367<br />

97

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

98<br />

31.12.2008 31.12.2007<br />

Kısa vadeli ticari borçlar<br />

Cari hesap borçları<br />

- İlişkili taraflara ticari borçlar (dipnot 27) 11.741.320 1.096.591<br />

- Diğer ticari borçlar 136.615.784 69.585.933<br />

148.357.104 70.682.524<br />

Ertelenmiş finansman geliri (-)<br />

- İlişkili taraflara ticari borçlar (dipnot 27) (100.703) (1.831)<br />

- Diğer ticari borçlar (887.537) (311.966)<br />

147.368.864 70.368.727<br />

Uzun vadeli ticari borçlar<br />

Cari hesap borçları 56.088.896 --<br />

31.12.2008 tarihi itibariyle ticari borçlar hesabında Albaraka Türk Katılım Bankası A.Ş. ve Türkiye Finans Katılım Bankası A.Ş. aracılığıyla alınan<br />

43.110.028 TL tutarında vadeli mal alımı bulunmaktadır.<br />

DİPNOT 9 - DİĞER ALACAK VE BORÇLAR<br />

Diğer alacaklar<br />

Vergi dairelerinden alacaklar 1.767.687 1.767.688<br />

Personelden alacaklar 61.151 35.765<br />

Verilen depozito ve teminatlar 41.499 35.318<br />

İlişkili taraflardan diğer alacaklar (dipnot 27) 9.190.043 --<br />

Diğer çeşitli alacaklar 5.143.475 1.919.051<br />

16.203.855 3.757.822<br />

Kısa vadeli diğer borçlar<br />

Kısa vadeli alınan avanslar 6.945.702 150.152<br />

İlişkili kuruluşlara borçlar (dipnot 27) 224.306 285.683.524<br />

Personele borçlar 867.350 460.530<br />

Diğer çeşitli borçlar 248.541 70.189<br />

Alınan depozito ve teminatlar 894 894<br />

8.286.793 286.365.289<br />

Uzun vadeli diğer borçlar<br />

Alınan depozito ve teminatlar 2.896.433 668.879<br />

İlişkili kuruluşlara borçlar (dipnot 27) 524.441.122 --<br />

527.337.555 668.879

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Grup, Ankara Doğal Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş.’den alınan santral yatırımları için ilişkili kuruluşu <strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş.’den 110.000.000 USD<br />

(dipnot 27) temin etmiştir yıllık faiz oranı %9,3’tür.<br />

DİPNOT 10 - STOKLAR<br />

31.12.2008 31.12.2007<br />

İlk madde ve malzeme 3.462.301 4.175.717<br />

Yedek parçalar 35.673.924 26.906.101<br />

Ticari mal 1.331.679 1.762.034<br />

40.467.904 32.843.852<br />

Stok değer düşüklüğü karşılığı (-) (1.286.141) (1.090.133)<br />

Stok değer düşüklüğü karşılığının stok kalemi bazında dağılımı aşağıdaki gibidir:<br />

39.181.763 31.753.719<br />

İlk madde ve malzeme 1.121.769 925.761<br />

Ticari mal 164.372 164.372<br />

Stok değer düşüklüğü karşılığının dönem içindeki hareketleri aşağıdaki gibidir:<br />

1.286.141 1.090.133<br />

01.01.- 1.12.2008 01.01.- 31.12.2007<br />

Açılış bakiyesi, 01 Ocak 1.090.133 --<br />

Dönem içinde ayrılan karşılıklar 196.008 1.090.133<br />

Kapanış bakiyesi, 31 Aralık 1.286.141 1.090.133<br />

99

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

DİPNOT 11 - ARAŞTIRMA VE DEĞERLENDİRME VARLIKLARI<br />

Doğal gaz kuyu arama maliyetleri, 01 Ocak 2007 25.647.520<br />

İlaveler 13.403.751<br />

Giderleştirilen arama maliyetleri (dipnot 22) (18.057.232)<br />

Doğal gaz kuyu geliştirme maliyetlerine transferler (dipnot 12) (2.250.866)<br />

Doğal gaz kuyu arama maliyetleri, 31 Aralık 2007 18.743.173<br />

İlaveler 8.376.347<br />

Giderleştirilen arama maliyetleri (dipnot 22) (2.760.617)<br />

Doğal gaz kuyu geliştirme maliyetlerine transferler (dipnot 12) (1.932.609)<br />

Doğal gaz kuyu arama maliyetleri, 31 Aralık 2008 22.426.294<br />

Doğal gaz kuyu açma giderleri açılan kuyu bazında takip edilmekte ve her kuyuya ilişkin direkt arama ile edinilen arama haklarına ilişkin<br />

giderler keşfedilen rezervlerin değerlendirilmesine kadar aktifleştirilmekte, yeterli miktarda rezerv olmadığına karar verildiği takdirde<br />

giderleştirilmektedir.<br />

Grup’un, yeterli miktarda rezerv olmadığına karar vererek giderleştirdiği arama maliyetleri aşağıdaki gibidir:<br />

100<br />

31.12.2008 31.12.2007<br />

Diyarbakır (Çınar & Ovabağ) 658.937 --<br />

Gaziantep (Yavuzeli) 10.085 --<br />

Gaziantep (Keysun) 155.392 --<br />

Tekmeşe (birinci kuyusu) 459.993 --<br />

Enez (İpsala) 1.476.210 --<br />

Yeşiltepe (ikinci kuyusu) -- 5.149.873<br />

Gözlügöl (birinci kuyusu) -- 3.239.013<br />

Yüksekköy (ikinci kuyusu) -- 4.990.714<br />

Derebeyciler (birinci kuyusu) -- 492.672<br />

Çamlıbel (birinci kuyusu) -- 502.191<br />

Demirhan projesi -- 843.637<br />

Temrez -- 1.954.538<br />

Diğer -- 884.594<br />

2.760.617 18.057.232

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

DİPNOT 12 - MADDİ DURAN VARLIKLAR<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Yabancı para<br />

01.01.2008 İlaveler Çıkışlar çevrim farkları Transferler 31.12.2008<br />

Maliyet<br />

Arazi ve arsalar 5.715.817 38.104 -- -- 77.498 5.831.419<br />

Yeraltı ve yerüstü düzenleri 23.988.245 3.779.436 (247.024) -- 51.348.203 78.868.860<br />

Binalar 23.017.111 -- -- 73.979 160.877 23.251.967<br />

Özel maliyetler 48.282 79.762 -- -- 979 129.023<br />

Makine, tesis ve cihazlar 517.776.032 116.437 -- -- 2.127.572 520.020.041<br />

Taşıt araçları 952.790 138.230 (19.745) 36.541 -- 1.107.816<br />

Döşeme ve demirbaşlar 6.926.931 3.003.245 (6.161) 41.373 143.382 10.108.770<br />

Doğal gaz kuyu geliştirme maliyetleri 10.898.918 -- -- -- 1.932.609 12.831.527<br />

Yapılmakta olan yatırımlar 431.491.899 728.679.750 -- 13.524.375 (53.858.511) 1.119.837.513<br />

1.020.816.025 735.834.964 (272.930) 13.676.268 1.932.609 1.771.986.936<br />

Birikmiş amortisman<br />

Yeraltı ve yerüstü düzenleri 8.010.496 2.133.374 (19.649) -- -- 10.124.221<br />

Binalar 2.203.311 803.593 -- 10.058 -- 3.016.962<br />

Özel maliyetler 18.079 15.137 -- -- -- 33.216<br />

Makine, tesis ve cihazlar 135.815.459 29.625.567 -- 6.481 -- 165.447.507<br />

Taşıt araçları 300.620 171.144 (16.396) 6.458 -- 461.826<br />

Döşeme ve demirbaşlar 3.092.981 1.191.361 (419) -- -- 4.283.923<br />

Doğal gaz kuyu geliştirme maliyetleri 8.008.126 2.618.875 -- -- -- 10.627.001<br />

157.449.072 36.559.051 (36.464) 22.997 -- 193.994.656<br />

Net kayıtlı değer 863.366.953 1.577.992.280<br />

Grup, duran varlıklara yapılan önemli ilaveleri yapılmakta olan yatırımlar hesabında toplamakta ve yatırımın tamamlanması ile ilgili duran<br />

varlık hesabına transfer etmektedir. 31.12.2008 itibariyle 1.119.837.513 TL olan yapılmakta olan yatırımlar hesabı aşağıdaki yatırımları<br />

içermektedir:<br />

Rosmiks LLC’nin Rusya’da yapımına başlanan iki adet 340 MW gücündeki enerji santraline yapılan yatırımların maliyeti 898.072.478 TL,<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’nin Lüleburgaz’daki toplam 42 MW’lık gaz türbini ve jeneratör montaj testleri yatırımlarının maliyeti 44.279.292 TL, İsrail’de<br />

yapımına devam edilen yatırımların maliyeti 23.137.372 TL ve Hidroelektrik santrallerinin yatırım maliyeti 1.191.634 TL,<br />

Rotor’un Osmaniye’deki kurulu gücü 135 MW kapasiteye sahip toplam 54 adet Rüzgar türbinleri yatırım maliyeti 127.554.477 TL,<br />

Trakya Gaz’ın Lüleburgaz, Edirne, Çerkezköy, Kırklareli ve Tekirdağ ve Gaziantep Gaz’ın Gaziantep’teki doğal gaz boru hatlarının döşenmesi için<br />

yapılan yatırımların maliyeti 20.180.901 TL ve diğer yatırımların maliyeti 5.421.359 TL’dir.<br />

01.01.-31.12.2008 dönemince yapılmakta olan yatırımlar hesabında aktifleştirilen faiz gideri 7.171.875 TL ve kur farkı gideri 121.704.149<br />

TL’dir.<br />

101

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

102<br />

Konsolidasyon<br />

kapsamına alınan<br />

01.01.2007 İlaveler Çıkışlar bağlı ortaklıklar Transferler 31.12.2007<br />

Maliyet<br />

Arazi ve arsalar 5.567.817 148.000 -- -- -- 5.715.817<br />

Yeraltı ve yerüstü düzenleri 14.081.759 6.056.846 (34.967) -- 3.884.607 23.988.245<br />

Binalar 22.267.817 196.995 -- 172.977 379.322 23.017.111<br />

Özel maliyetler 44.485 41.367 (37.570) -- -- 48.282<br />

Makine, tesis ve cihazlar 517.021.363 325.196 -- -- 429.473 517.776.032<br />

Taşıt araçları 184.955 483.492 (15.475) 299.818 -- 952.790<br />

Döşeme ve demirbaşlar 4.492.925 2.172.000 (123.159) 96.722 288.443 6.926.931<br />

Doğal gaz kuyu geliştirme maliyetleri 8.648.052 -- -- -- 2.250.866 10.898.918<br />

Yapılmakta olan yatırımlar 200.298.879 232.415.603 -- 3.779.938 (5.002.521) 431.491.899<br />

772.608.052 241.839.499 (211.171) 4.349.455 2.230.190 1.020.816.025<br />

Birikmiş amortisman<br />

Yeraltı ve yerüstü düzenleri 6.826.710 1.184.581 (795) -- -- 8.010.496<br />

Binalar 1.447.573 761.238 -- -- (5.500) 2.203.311<br />

Özel maliyetler 10.227 7.852 -- -- -- 18.079<br />

Makine, tesis ve cihazlar 106.199.806 29.615.653 -- -- -- 135.815.459<br />

Taşıt araçları 177.060 96.609 (4.633) 31.584 -- 300.620<br />

Döşeme ve demirbaşlar 2.517.238 572.093 (9.854) 8.641 4.863 3.092.981<br />

Doğal gaz kuyu geliştirme maliyetleri 5.301.956 2.706.170 -- -- -- 8.008.126<br />

122.480.570 34.944.196 (15.282) 40.225 (637) 157.449.072<br />

Net kayıtlı değer 650.127.482 863.366.953<br />

31.12.2007 itibariyle 431.491.899 TL olan yapılmakta olan yatırımlar hesabı aşağıdaki yatırımları içermektedir:<br />

Rosmiks LLC’nin Rusya’da yapımına başlanan iki adet toplam 340 MW gücündeki enerji santraline yapılan yatırımların maliyeti 317.928.590<br />

TL,<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong>’in Lüleburgaz’daki toplam 42 MW’lık gaz türbini ve jeneratör montaj testleri yatırımlarının maliyeti 19.991.698 TL,<br />

Rotor’un Osmaniye’deki kurulu gücü 135 MW kapasiteye sahip toplam 54 adet Rüzgar türbinleri yatırım maliyeti 48.687.548 TL<br />

Trakya Gaz’ın Lüleburgaz, Edirne, Çerkezköy, Kırklareli ve Tekirdağ ve Gaziantep Gaz’ın Gaziantep’teki doğal gaz boru hatlarının döşenmesi için<br />

yapılan yatırımların maliyeti 39.116.265 TL ve diğer yatırımların maliyeti 5.767.798 TL’dir.<br />

31.12.2008 itibariyle finansal kiralama yoluyla elde edilen makine ve teçhizatın birikmiş amortisman düşüldükten sonraki toplamı 15.136.329<br />

TL’dir (31.12.2007: 16.757.151 TL).<br />

Grup çeşitli finansal kuruluşlardan temin etmiş olduğu krediler için çeşitli teminatlar vermiştir (dipnot 15).

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

DİPNOT 13 - MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

01.01.2008 İlaveler 31.12.2008<br />

Maliyet<br />

Rüzgar enerjisi üretim hakları 16.692.673 -- 16.692.673<br />

Doğal gaz kuyu açma hakları 26.761.315 -- 26.761.315<br />

Hidroelektrik enerjisi üretim hakları -- 493.919.406 493.919.406<br />

Jeotermal elektrik enerjisi üretim hakları -- 108.798.595 108.798.595<br />

Diğer maddi olmayan duran varlıklar 7.055.105 260.075 7.315.180<br />

50.509.093 602.978.076 653.487.169<br />

Birikmiş itfa payları<br />

Rüzgar enerjisi üretim hakları 834.634 667.707 1.502.341<br />

Doğal gaz kuyu açma hakları 3.963.389 1.338.066 5.301.455<br />

Hidroelektrik enerjisi üretim hakları -- 5.487.993 5.487.993<br />

Jeotermal elektrik enerjisi üretim hakları -- 1.208.873 1.208.873<br />

Diğer 3.165.517 525.076 3.690.593<br />

7.963.540 9.227.715 17.191.255<br />

Net kayıtlı değeri 42.545.553 636.295.914<br />

Grup’un 2008 yılında Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından Ankara Doğal Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş.’ne ait Tercan, Kuzgun, Mercan,<br />

İkizdere, Çıldır, Beyköy ve Ataköy Hidroelektrik santralleri ile Denizli Jeotermal santralinin 30 yıl süre ile “işletme hakkının verilmesi” ve<br />

Engil Gaz Türbinleri santralinin satış yöntemi ile özelleştirilmesine ilişkin olarak ödenen 510 milyon Amerikan Doları karşılığı 602.718.001<br />

TL “Hidroelektrik enerjisi üretim hakları” ve “Jeotermal elektrik enerjisi üretim hakları” olarak maddi olmayan duran varlıklar hesabına<br />

yansıtılmıştır (dipnot 1).<br />

01.01.2007 İlaveler Transfer 31.12.2007<br />

Maliyet<br />

Rüzgar enerjisi üretim hakları -- 16.692.673 -- 16.692.673<br />

Doğal gaz kuyu açma hakları 26.761.315 -- -- 26.761.315<br />

Diğer maddi olmayan duran varlıklar 6.756.322 278.107 20.676 7.055.105<br />

33.517.637 16.970.780 20.676 50.509.093<br />

Birikmiş itfa payları<br />

Rüzgar enerjisi üretim hakları -- 834.634 -- 834.634<br />

Doğal gaz kuyu açma hakları 2.676.130 1.287.259 -- 3.963.389<br />

Diğer maddi olmayan duran varlıklar 2.557.818 600.966 6.733 3.165.517<br />

5.233.948 2.722.859 6.733 7.963.540<br />

Net kayıtlı değeri 28.283.689 42.545.553<br />

103

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

2007 yılında iktisap edilen Rotor’un Grup’a ait varlık ve yükümlülüklerinin taşınan değeri ve makul değeri arasındaki fark 16.692.673 TL<br />

“Rüzgar enerjisi üretim hakları” olarak maddi olmayan duran varlıklar hesabına yansıtılmıştır.<br />

DİPNOT 14 - DEVLET TEŞVİK VE YARDIMLARI<br />

Şirket’in bağlı ortaklığı Rotor, Osmaniye İlinde yapacağı 135 MW kurulu güce sahip rüzgar enerjisine dayalı elektrik üretim tesisleri<br />

projelendirme ve inşa etme yatırımları kapsamında yatırım teşviki almak amacı ile Hazine Müsteşarlığı’na başvurmuş ve 23 Ocak 2008 tarihli<br />

ve 88998 sayılı Yatırım Teşvik Belgesi temin etmiştir. İlgili teşvik belgesi yeni makine alımı konusunda %100 gümrük muafiyeti sağlamaktadır.<br />

Şirket, Bursa-Nilüfer Organize Sanayi Bölgesi’nde modernizasyon amacıyla 07.07.2008 tarihli ve 91061 sayılı ve Kırklareli-Lüleburgaz yatırımı<br />

için 11.08.2008 tarihli ve 91456 sayılı %100 gümrük muafiyeti sağlayan yatırım teşvik belgelerini temin etmiştir.<br />

DİPNOT 15 - KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER<br />

15.1 Karşılıklar<br />

104<br />

31.12.2008 31.12.2007<br />

Kısa vadeli borç karşılıkları<br />

TRT payı karşılığı 320.350 7.114.416<br />

Dava ve gider karşılıkları 2.402.917 2.966.065<br />

Ayrılan kısa vadeli borç karşılıklarının dönem içindeki hareketi aşağıdaki gibidir:<br />

2.723.267 10.080.481<br />

TRT payı karşılığı Dava ve gider karşılıkları<br />

Açılış bakiyesi, 01 Ocak 7.114.416 2.966.065<br />

İlaveler 3.257.070 720.392<br />

Ödeme ve çıkışlar (10.051.136) (1.283.540)<br />

Kapanış bakiyesi, 31 Aralık 320.350 2.402.917<br />

15.2 Şarta bağlı varlıklar<br />

a. Satıcı ve müşterilerden alınan<br />

Teminat mektupları 137.539.366 95.081.756<br />

Çek ve senetler 8.025.296 6.251.627<br />

145.564.662 101.333.383<br />

b. Verilen teminat mektupları, çek ve senetler<br />

<strong>Enerji</strong> Piyasası Düzenleme Kurumu 28.220.600 23.535.000<br />

Ankara Doğal Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş. 15.123.000 --<br />

Diğer kuruluşlara verilen 38.272.694 13.345.102<br />

81.616.294 36.880.102

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

c. Grup, Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu aleyhine 3093 sayılı Türkiye Radyo ve Televizyon Gelirleri Kanunu’nun 4. maddesinin (c)<br />

bendinin Anayasa’nın 2. ve 48. maddelerine aykırılığı nedeni ile iptal talebiyle Anayasa Mahkemesi’ne Gönderilmesi ve TRT Kurumu tarafından<br />

“<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’nin 2003-2008 yıllarında nihai tüketiciye yaptığı enerji satışından elde ettiği gayri safi satış hasılatının<br />

%2’sini TRT’ye intikal ettirmediği, <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’nin TRT’ye toplam 19.676.815 TL (anapara 10.051.136 TL ve gecikme faizi<br />

9.625.679) borçlu olduğu ve borcun ödenmesi” gerektiği yönünde tesis edilen 512-02 sayılı kararın iptaline karar verilmesi yönündeki talep<br />

12.09.2008 tarihinde 13.İdare Mahkemesine tebliğ edilmiştir.<br />

15.3 Şarta bağlı yükümlülükler<br />

a. 31.12.2008 tarihi itibariyle, Grup kullanmış olduğu dış yatırım kredilerine ilişkin olarak maddi varlıklar üzerinde birinci dereceden 60.000.000<br />

ABD Doları ve ikinci dereceden 1.150.000 ABD Doları tutarında ipotek bulunmaktadır. Ayrıca söz konusu krediye ilişkin Grup’un ilişkili<br />

kuruluşları <strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş. ve Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin kefaleti bulunmaktadır.<br />

b. Grup tarafından açılmış ve 31.12.2008 tarihi itibariyle devam eden davalar toplamı 24.694.982 TL’dir. Aynı tarih itibariyle Grup aleyhine<br />

açılmış dava toplamı 429.760 TL’dir.<br />

c. <strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş., 29.08.2008 tarihinde ve 06.06.2008 kullanılan 750 milyon USD (dipnot 7) kredi için garantör sıfatıyla kefil olmuştur.<br />

DİPNOT 16 - KIDEM TAZMİNATI KARŞILIĞI<br />

31.12.2008 31.12.2007<br />

Uzun vadeli borç karşılıkları<br />

Kıdem tazminatı karşılığı 2.388.269 1.366.011<br />

Yürürlükteki İş Kanunu hükümleri uyarınca, çalışanlardan kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde iş sözleşmesi sona erenlere, hak kazandıkları<br />

yasal kıdem tazminatlarının ödenmesi yükümlülüğü vardır. Ayrıca, halen yürürlükte bulunan 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun<br />

06.03.1981 tarih, 2422 sayılı ve 25.08.1999 tarih, 4447 sayılı yasalar ile değişik 60’ıncı maddesi hükmü gereğince kıdem tazminatını alarak<br />

işten ayrılma hakkı kazananlara da yasal kıdem tazminatlarını ödeme yükümlülüğü bulunmaktadır.<br />

Kıdem tazminatı ödemeleri, her hizmet yılı için 30 günlük brüt maaş üzerinden hesaplanmaktadır. İlgili bilanço tarihi itibariyle ödenecek kıdem<br />

tazminatı, 31.12.2008 tarihi itibariyle 2.173,19 TL/yıl tavanına tabidir (31.12.2007: 2.030,19 TL/yıl).<br />

Kıdem tazminatı yükümlülüğü yasal olarak herhangi bir fonlamaya tabi değildir.<br />

Kıdem tazminatı yükümlülüğü, Grup’un çalışanların emekli olmasından doğan gelecekteki olası yükümlülüğün bugünkü değerinin tahminine<br />

göre hesaplanır. TMS 19 (“Çalışanlara Sağlanan Faydalar”), şirketin yükümlülüklerini tanımlanmış fayda planları kapsamında aktüeryal<br />

değerleme yöntemleri kullanılarak geliştirilmesini öngörür. Buna uygun olarak, toplam yükümlülüklerin hesaplanmasında kullanılan aktüeryal<br />

varsayımlar aşağıda belirtilmiştir:<br />

Esas varsayım, her hizmet yılı için olan azami yükümlülüğün enflasyona paralel olarak artmasıdır. Dolayısıyla, uygulanan iskonto oranı, gelecek<br />

enflasyon etkilerinin düzeltilmesinden sonraki beklenen reel oranı ifade eder. 31.12.2008 tarihi itibariyle, ekli mali tablolarda karşılıklar,<br />

çalışanların emekliliğinden kaynaklanan geleceğe ait olası yükümlülüğünün bugünkü değeri tahmin edilerek hesaplanır. 31.12.2008 tarihi<br />

itibariyle karşılıklar yıllık %5,4 enflasyon oranı ve %12 iskonto oranı varsayımına göre, %6,3 (31.12.2007: %5,7) reel iskonto oranı ile<br />

hesaplanmıştır.<br />

105

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

Kıdem tazminatı yükümlülüğünün hareket tablosu aşağıdaki gibidir:<br />

106<br />

01.01.- 31.12.2008 01.01.- 31.12.2007<br />

Açılış bakiyesi, 01 Ocak 1.366.011 1.033.843<br />

İlaveler 1.397.633 571.584<br />

Dönem içerisindeki ödemeler (375.375) (239.416)<br />

Kapanış bakiyesi, 31 Aralık 2.388.269 1.366.011<br />

DİPNOT 17 - DİĞER VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER<br />

31.12.2008 31.12.2007<br />

Diğer dönen varlıklar<br />

Devreden KDV 38.491.807 22.298.335<br />

Peşin ödenen vergi ve fonlar 48.051.640 1.362.064<br />

Verilen iş avansları 187.462 186.765<br />

Peşin ödenen giderler 4.601.183 1.717.457<br />

Gelir tahakkukları 38.646.402 23.287.273<br />

Verilen sipariş avansları 2.669.855 9.265.200<br />

132.648.349 58.117.094<br />

Gelir tahakkukları, 31 Aralık tarihine kadar TEİAŞ’ne elektrik enerjisi teslim edilen ancak 15 Ocak tarihinde faturası kesilecek alacaklar ile<br />

ilişkilidir. 21.12.2004 tarihli ve 25677 sayılı resmi gazetede yayımlanan Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği gereği Grup<br />

Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (“TEİAŞ”)’ne her ayın 15. günü fatura kesmektedir.<br />

Diğer kısa vadeli yükümlülükler<br />

Ödenecek vergi ve fonlar 3.091.440 1.480.288<br />

Ödenecek sosyal güvenlik kesintileri 795.077 536.476<br />

Diğer 568.761 --<br />

DİPNOT 18 - ÖZKAYNAKLAR<br />

a) Ödenmiş sermaye<br />

4.455.278 2.016.764<br />

31.12.2008 31.12.2007<br />

(Tarihi değer esasına dayalı)<br />

Her bir hisse için 1 TL nominal değer<br />

Kayıtlı sermaye tavanı 190.000.000 190.000.000<br />

Çıkarılmış sermaye 81.665.350 81.665.350

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Şirket, 23.12.2008 tarihinde alınan Yönetim Kurulu Kararı’na istinaden sermaye tavanını 190.000.000 TL’den 500.000.000 TL’ye çıkarmaya<br />

karar vermiştir. Rapor tarihi itibariyle sermaye artırımı için <strong>Enerji</strong> Piyasası Düzenleme Kurumu, Sermaye Piyasası Kurulu, T.C. Sanayi ve Ticaret<br />

Bakanlığı’na müracaat edilmiş olup gerekli izin ve onaylar beklenmektedir. Şirket’in %43,2 ortağı olan <strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş.’ne 31.12.2008<br />

itibariyle “Uzun vadeli diğer borçlar” hesabında 524.441.122 TL borcu bulunmaktadır. Gerekli izinlerin alınmasını takiben <strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş. ve<br />

grup şirketlerinin sermaye payları bu avans tutarından transfer yolu ile karşılanacaktır.<br />

Şirket’in bilanço tarihleri itibariyle sermaye yapısı aşağıdaki gibidir:<br />

% Pay Tutar<br />

<strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş. %43,2 35.288.433<br />

Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret A.Ş. %17,5 14.330.198<br />

Halka açık %29,4 24.016.227<br />

Diğer %9,9 8.030.492<br />

Kayıtlı sermaye %100,0 81.665.350<br />

Sermaye enflasyon düzeltmesi farkları 102.574.571<br />

Ödenmiş sermaye 184.239.921<br />

Şirket’in sermayesi aşağıdaki gruplara ayrılmıştır:<br />

Grup Hisse senedi cinsi Hisse senedi adedi Tutar<br />

A Nama 816.653.500 8.166.535<br />

B Nama 7.349.881.500 73.498.815<br />

Şirket’in Ana Sözleşmesi ile (A) grubu hisse senedi sahiplerine tanınan imtiyazlar aşağıdaki gibidir:<br />

8.166.535.000 81.665.350<br />

Şirket’in işleri ve idaresi, tamamı <strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş.’ye ait (A) grubu pay sahipleri arasından veya gösterecekleri adaylar arasından Genel Kurul<br />

tarafından seçilecek en az 5 en çok 11 üyeden meydana gelen bir yönetim kurulu tarafından idare olunur.<br />

b) Sermaye enflasyon düzeltmesi farkları<br />

Sermaye düzeltme farkları, Şirket sermayesinin enflasyona (31.12.2004 tarihindeki satın alma gücünde) göre düzeltilmiş toplam tutarı ile<br />

Şirket’in enflasyon düzeltmesi öncesindeki sermaye tutarı arasındaki farkı ifade eder.<br />

31.12.2008 31.12.2007<br />

Sermaye enflasyon düzeltmesi farkları 102.574.571 102.574.571<br />

107

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

c) Yabancı para çevrim farkları<br />

Yabancı ülkelerde yerleşik bağlı ortaklıkların aktif ve pasifleri bilanço tarihindeki döviz kuru, gelir ve giderleri ortalama döviz kuru kullanılarak<br />

Türk Lirası’na çevrilmiştir. Kapanış ve ortalama kur kullanımı sonucu ortaya çıkan kur farkları özkaynak içerisindeki yabancı para çevirim farkları<br />

kalemi altında takip edilmektedir.<br />

31.12.2008 31.12.2007<br />

Yabancı para çevrim farkı (28.587.964) (728.329)<br />

d) Kârdan ayrılan kısıtlanmış yedekler (“Yasal yedekler”)<br />

Türk Ticaret Kanunu’na göre yasal yedekler birinci ve ikinci tertip yasal yedekler olmak üzere ikiye ayrılır. Türk Ticaret Kanunu’na göre birinci<br />

tertip yasal yedekler, şirketin ödenmiş sermayesinin %20’sine ulaşılıncaya kadar, kanuni net kârın %5’i olarak ayrılır. İkinci tertip yasal yedekler<br />

ise ödenmiş sermayenin %5’ini aşan dağıtılan kârın %10’udur. Türk Ticaret Kanunu’na göre, yasal yedekler ödenmiş sermayenin %50’sini<br />

geçmediği sürece sadece zararları netleştirmek için kullanılabilir, bunun dışında herhangi bir şekilde kullanılması mümkün değildir.<br />

Yasal yedekler 3.524.345 2.877.974<br />

e) Geçmiş yıllar kârları<br />

Olağanüstü yedekler 78.137.749 78.137.749<br />

Geçmiş yıl kârları 11.814.226 13.101.304<br />

Diğer özsermaye enflasyon düzeltmesi farkları 5.305.129 5.305.129<br />

108<br />

95.257.104 96.544.182<br />

Diğer özsermaye enflasyon düzeltmesi farkları sadece bedelsiz sermaye artırımı veya zarar mahsubunda; olağanüstü yedeklerin kayıtlı değerleri<br />

ise, bedelsiz sermaye artırımı, nakit kâr dağıtımı ya da zarar mahsubunda kullanılabilecektir.<br />

DİPNOT 19 - SATIŞ GELİRLERİ<br />

01.01.-31.12.2008 01.01.-31.12.2007<br />

Yurt içi satışlar 648.736.580 470.665.061<br />

Yurt dışı satışlar 20.371.862 1.921.056<br />

Brüt satışlar 669.108.442 472.586.117<br />

Satışlardan indirimler (2.082.743) (2.812.197)<br />

DİPNOT 20 -PAZARLAMA, SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ, GENEL YÖNETİM GİDERLERİ<br />

667.025.699 469.773.920<br />

Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri 12.235.970 12.687.748<br />

Genel yönetim giderleri 59.436.482 46.997.155<br />

Faaliyet giderleri toplamı 71.672.452 59.684.903

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

DİPNOT 21 - NİTELİKLERİNE GÖRE GİDERLER<br />

Niteliklerine göre giderler satışların maliyeti, pazarlama, satış ve dağıtım giderleri ve genel yönetim giderleri toplamıdır.<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

01.01.-31.12.2008 01.01.-31.12.2007<br />

İlk madde, malzeme ve ticari mal giderleri 434.329.120 329.952.060<br />

İşçi ve personel gideri 30.714.541 21.218.464<br />

<strong>Enerji</strong> gideri 8.917.808 7.454.428<br />

Amortisman ve tükenme payları 45.786.766 35.535.869<br />

Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler 10.340.449 7.778.588<br />

Bakım onarım giderleri 12.724.800 6.195.484<br />

<strong>Enerji</strong> nakil hatları dağıtım giderleri 6.265.859 8.569.477<br />

Sigorta giderleri 7.335.373 5.650.785<br />

Diğer 63.958.696 37.016.529<br />

DİPNOT 22 - DİĞER FAALİYETLERDEN GELİR/GİDERLER<br />

620.373.412 459.371.684<br />

01.01.-31.12.2008 01.01.-31.12.2007<br />

Diğer Faaliyetlerden Gelirler<br />

Konusu kalmayan karşılıklar 2.022.466 370.589<br />

Maddi duran varlık satış kârı 178.205 22.868<br />

Sigorta geliri 542.299 1.976.317<br />

Diğer 668.410 1.436.835<br />

Diğer faaliyetlerden gelirler 3.411.380 3.806.609<br />

Diğer Faaliyetlerden Giderler<br />

TRT payı karşılık gideri -- 2.602.457<br />

Kapatılan kuyu giderleri (dipnot 11) 2.760.617 18.057.232<br />

Atıl kapasite amortisman gideri -- 2.171.411<br />

TRT payı cezası (dipnot 15.2.c) 9.625.679 --<br />

Diğer giderler 24.551 1.900.699<br />

Diğer faaliyetlerden giderler 12.410.847 24.731.799<br />

DİPNOT 23 - FİNANSAL GELİRLER<br />

Kambiyo kârları 467.534.338 84.807.529<br />

Faiz gelirleri<br />

- Banka faiz gelirleri 1.774.125 2.397.529<br />

- İlişkili kuruluşlardan alınan faiz geliri (dipnot 27) 1.294.399 59.704<br />

Ertelenmiş finansman gelirleri 13.463.976 590.202<br />

Finansal gelirler 484.066.838 87.854.964<br />

109

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

DİPNOT 24 - FİNANSAL GİDERLER<br />

110<br />

01.01.-31.12.2008 01.01.-31.12.2007<br />

Kambiyo zararları 641.917.315 24.385.422<br />

Ertelenmiş faiz gideri 1.421.584 523.585<br />

Faiz giderleri<br />

- Banka faiz gelirleri 67.371.283 27.497.390<br />

- İlişkili kuruluşlara ödenen faiz gideri (dipnot 27) 36.822.764 10.770.883<br />

Banka komisyon ve diğer finansman gideri 20.720.981 1.787.629<br />

Finansal giderler 768.253.927 64.964.909<br />

DİPNOT 25 - VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ<br />

a) Dönem kârı vergi yükümlülüğü<br />

01.01.-31.12.2008 01.01.-31.12.2007<br />

Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi dönem kârı (246.534.269) 12.367.101<br />

Yerel vergi oranı %20 %20<br />

Vergi oranı üzerinden vergi gideri 49.306.854 (2.473.420)<br />

Geçmiş yıl zararlarının kullanılmayan kısmı (12.597.595) (6.444.937)<br />

İstisnalar 23.543.112 5.388.673<br />

Kanunen kabul edilmeyen giderler (46.288.350) (6.524.729)<br />

Kullanılmayan yatırım indirimin iptali ve<br />

kurumlar vergisi oranının %30’dan %20’ye indirilmesi, net (34.877.335) --<br />

Diğer ülkelerdeki farklı vergi oranları etkisi (2.119.733) 215.043<br />

Üzerinden vergi hesaplanmayan farklar (5.066.142) (206.785)<br />

Grup’un dönem vergi karşılığı aşağıdaki gibidir:<br />

(28.099.189) (10.046.155)<br />

Dönem vergi gideri 21.860.669 7.838.673<br />

Ertelenmiş vergi gideri 6.238.520 2.207.482<br />

Sürdürülen faaliyetler vergi gideri 28.099.189 10.046.155<br />

Türkiye’de, kurumlar vergisi oranı 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren %20’dir.

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Kurumlar vergisi oranı kurumların ticari kazancına vergi yasaları gereğince indirim kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi, vergi yasalarında<br />

yer alan istisna ve indirimlerin indirilmesi sonucu bulunacak vergi matrahına uygulanır. Kâr dağıtılmadığı takdirde başka bir vergi ödenmemekte<br />

olup kârın tamamının veya bir kısmının temettü olarak;<br />

• Gerçek kişilere<br />

• Gelir ve Kurumlar Vergisi’nden istisna veya muaf gerçek ve tüzel kişilere,<br />

• Dar mükellef gerçek ve tüzel kişilere,<br />

Dağıtılması halinde %15 Gelir Vergisi Stopajı hesaplanır. Dönem kârının sermayeye ilavesi halinde, kâr dağıtımı sayılmaz ve stopaj<br />

uygulanmaz.<br />

Kurumlar üçer aylık mali kârları üzerinden %20 oranında geçici vergi hesaplar ve o dönemi izleyen ikinci ayın 10’uncu gününe kadar beyan edip<br />

17’nci günü akşamına kadar öderler. Yıl içinde ödenen geçici vergi o yıla ait olup izleyen yıl verilecek kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden<br />

hesaplanacak kurumlar vergisinden mahsup edilir.<br />

En az iki yıl süre ile elde tutulan iştirak hisseleri ile gayrimenkullerin satışından doğan kârların %75’i, Kurumlar Vergisi Kanunu’nda öngörüldüğü<br />

şekilde sermayeye eklenmesi şartı ile vergiden istisnadır.<br />

Türk vergi mevzuatına göre beyanname üzerinde gösterilen mali zararlar 5 yılı aşmamak kaydıyla dönem kurum kazancından indirilebilirler.<br />

Ancak, mali zararlar, geçmiş yıl kârlarından mahsup edilemez.<br />

Türkiye’de ödenecek vergiler konusunda vergi otoritesi ile mutabakat sağlamak gibi bir uygulama bulunmamaktadır. Kurumlar vergisi<br />

beyannameleri hesap döneminin kapandığı ayı takip eden dördüncü ayın 25’inci günü akşamına kadar bağlı bulunulan vergi dairesine verilir.<br />

Bununla beraber, vergi incelemesine yetkili makamlar beş yıl zarfında muhasebe kayıtlarını inceleyebilir ve hatalı işlem tespit edilirse ödenecek<br />

vergi miktarları değişebilir.<br />

Bilanço tarihleri itibariyle Grup’un vergi yükümlülüğü aşağıdaki gibidir:<br />

31.12.2008 31.12.2007<br />

Kurumlar vergisi karşılığı 21.860.669 7.838.673<br />

Peşin ödenen vergiler (-) (12.472.002) (6.922.257)<br />

Kurumlar vergisi karşılığı net 9.388.667 916.416<br />

Ertelenen vergi yükümlülükleri, net (8.182.479) (2.362.980)<br />

1.206.188 (1.446.564)<br />

b) Ertelenen vergi<br />

Grup, ertelenen gelir vergisi varlık ve yükümlülüklerini, bilanço kalemlerinin SPK Seri XI, No: 29 sayılı Tebliğ ve yasal mali tabloları arasındaki<br />

farklı değerlendirilmelerin sonucunda ortaya çıkan geçici farkların etkilerini dikkate alarak hesaplamaktadır. Söz konusu geçici farklar genellikle<br />

gelir ve giderlerin, tebliğ ve vergi kanunlarına göre değişik raporlama dönemlerinde muhasebeleşmesinden kaynaklanmaktadır.<br />

Geçici farklar üzerinden yükümlülük metoduna göre hesaplanan ve ertelenen vergi varlıkları ile vergi yükümlülüğü için Türkiye’de bulunan ve<br />

önceki dönemlerde kazanılmış yatırım indirim hakkını kullanan Şirket için %20 (2007:%30), yurt içi diğer şirketler için %20 ve yurt dışındaki<br />

şirket için bağlı bulunduğu ülkenin vergi oranı esas alınmaktadır.<br />

111

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

Bilanço tarihleri itibariyle birikmiş geçici farklar ve ertelenen vergi varlık ve yükümlülüklerinin yürürlükteki vergi oranları kullanılarak hazırlanan<br />

dökümü aşağıdaki gibidir:<br />

112<br />

Kümülatif geçici farklar Ertelenmiş vergi<br />

31.12.2008 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2007<br />

Ertelenen vergi varlıkları<br />

Kıdem tazminatı karşılığı 2.388.269 1.366.011 477.655 359.632<br />

Kullanılabilecek yatırım indirimi -- 348.034.194 -- 51.258.430<br />

Gider karşılıkları 1.350.659 10.188.660 270.134 2.862.445<br />

Şüpheli alacak karşılığı 9.385.507 2.866.390 1.877.101 859.917<br />

Mahsup edilecek geçmiş yıl zararı 134.314.035 -- 26.862.807 --<br />

Diğer 5.173.204 1.609.915 1.166.095 336.058<br />

30.653.792 55.676.482<br />

Ertelenen vergi yükümlülükleri<br />

Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların kayıtlı<br />

değerleri ile vergi matrahları arasındaki net fark 185.906.957 191.416.131 36.357.385 57.945.322<br />

Ertelenmiş finansman geliri 12.201.466 313.797 2.440.297 94.140<br />

Diğer 192.947 -- 38.589 --<br />

Ertelenen vergi yükümlülüklerinin hareket tablosu aşağıdaki gibidir:<br />

38.836.271 58.039.462<br />

01.01.- 31.12.2008 01.01.- 31.12.2007<br />

Dönem başı ertelenen vergi yükümlülüğü, net (2.362.980) (524.132)<br />

Konsolidasyon kapsamına giren bağlı ortaklığa ait ertelenmiş vergi varlıkları -- 368.634<br />

Çevrim farkları 419.021 --<br />

Ertelenen vergi karşılığı (6.238.520) (2.207.482)<br />

Dönem sonu ertelenen vergi yükümlülüğü, net (8.182.479) (2.362.980)<br />

DİPNOT 26 - HİSSE BAŞINA KAZANÇ (KAYIP)<br />

01.01.-31.12.2008 01.01.-31.12.2007<br />

Dönem net kârı (zararı) (274.633.458) 2.320.946<br />

Çıkarılmış hisselerinin<br />

ağırlıklı ortalama adedi 8.166.535.000 8.166.535.000<br />

Hisse başına kazanç (kayıp) - TL (0,03) 0,00

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

DİPNOT 27 - İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

31.12.2008 31.12.2007<br />

a) İlişkili taraflardan kısa vadeli ticari alacaklar<br />

Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret A.Ş. 2.918.123 3.422.147<br />

<strong>Zorlu</strong>teks Tekstil Ticaret ve Sanayi A.Ş. 2.203.314 1.402.395<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Pakistan Ltd. 21.265.411 --<br />

<strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş. 1.950.983 --<br />

Diğer ilişkili kuruluşlar 52.185 570.208<br />

28.390.016 5.394.750<br />

Ertelenmiş finansman gideri (-) (106.656) (27.952)<br />

28.283.360 5.366.798<br />

b) İlişkili taraflardan kısa vadeli diğer alacaklar<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Pakistan Ltd. 9.190.043 --<br />

c) İlişkili taraflara kısa vadeli ticari borçlar<br />

31.12.2008 31.12.2007<br />

<strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş. 9.025.627 625.494<br />

Diğer ilişkili kuruluşlar 2.715.693 471.097<br />

11.741.320 1.096.591<br />

Ertelenmiş finansman gideri (-) (100.703) (1.831)<br />

d) İlişkili taraflara kısa vadeli diğer borçlar<br />

11.640.617 1.094.760<br />

<strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş. -- 285.475.533<br />

Palmet Metal Endüstri ve Ticaret A.Ş. -- 58.576<br />

Arsan Doğal Gaz Dağıtım A.Ş. -- 149.415<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> ve İnşaat A.Ş. 224.306 --<br />

224.306 285.683.524<br />

e) İlişkili taraflara uzun vadeli diğer borçlar<br />

<strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş. 524.441.122 --<br />

113

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

g) İlişkili taraflarla yapılan işlemler<br />

114<br />

Faaliyet Diğer Finansman Finansman<br />

Satış giderleri gelirler gideri geliri<br />

01.01.-31.12.2008<br />

<strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş. -- 6.584.087 -- 85.651.618 42.542.830<br />

Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret A.Ş. 38.847.507 435.457 -- -- --<br />

<strong>Zorlu</strong>teks Tekstil Ticaret ve Sanayi A.Ş. 23.082.096 42.741 29.077 -- --<br />

Diğer 511.470 514.255 168.760 139.646 5.105.947<br />

62.441.073 7.576.540 197.837 85.791.264 47.648.777<br />

01.01.-31.12.2007<br />

<strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş. -- 4.654.551 -- 14.728.939 30.669.292<br />

Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret A.Ş. 41.001.804 386.984 -- -- --<br />

<strong>Zorlu</strong>teks Tekstil Ticaret ve Sanayi A.Ş. 21.767.669 4.183 29.032 -- --<br />

Diğer 400.263 251.148 -- 273.135 54.690<br />

<strong>Zorlu</strong>teks Tekstil Ticaret ve Sanayi A.Ş.Şirket’in ana ortaklığı <strong>Zorlu</strong> Holding A.Ş.’nin bağlı ortaklığıdır.<br />

63.169.736 5.296.866 29.032 15.002.074 30.723.982<br />

31.07.2008 tarihine kadar Palmet Metal Endüstri ve Ticaret A.Ş. ve Arsan Doğal Gaz Dağıtım A.Ş. Grup’un bağlı ortaklıkları Trakya Gaz ve<br />

Gaziantep Gaz’ın hissedarıdır.<br />

h) Yönetim Kurulu başkan ve üyeleriyle, genel müdür, genel koordinatör, genel müdür yardımcılarına sağlanan faydalar: 31.12.2008 tarihi<br />

itibariyle toplam ödenen maaş ve ücretler 2.533.286 TL’dir (31.12.2007: 1.554.529 TL).<br />

DİPNOT 28 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ<br />

Finansal araçlar<br />

Finansal risk yönetimi amaç ve politikaları<br />

Grup faaliyetlerinden dolayı, borç ve sermaye piyasası fiyatlarındaki, döviz kurları ile faiz oranlarındaki değişimlerin etkileri dahil çeşitli finansal<br />

riskleri yönetmeye odaklanmıştır. Şirket risk yönetim programı ile piyasalardaki dalgalanmaların getireceği potansiyel olumsuz etkilerin en aza<br />

indirgenmesini amaçlamıştır.<br />

Faiz oranı riski<br />

Grup, ulusal ve uluslararası piyasalarda faiz oranlarındaki değişikliklerden etkilenmektedir. Söz konusu riskler faiz oranına bağlı varlıkların ve<br />

yükümlülüklerin netleştirilmesinin sonucunda ortaya çıkan doğal yöntemler kullanılarak yönetilmektedir.

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

Şirketin faiz oranına duyarlı finansal araçları aşağıdaki gibidir:<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

31.12.2008 31.12.2007<br />

Sabit faizli finansal araçlar<br />

Finansal varlıklar-vadeli mevduatlar<br />

- Vadeli mevduatlar 1.630.670 7.867.170<br />

- Vadeye kadar elde tutulacak finansal varlıklar -- 16.305.800<br />

Finansal yükümlülükler 78.905.673 214.107.358<br />

Değişken faizli finansal araçlar<br />

Finansal yükümlülükler 1.717.649.661 171.509.991<br />

Şirket’in bilanço tarihlerinde bilanço kalemlerine ilişkin ortalama yıllık etkin faiz oranları aşağıdaki gibidir:<br />

2008 (%) USD EUR TL<br />

Varlıklar<br />

Nakit ve nakit benzerleri -- -- %15,0<br />

Ticari alacaklar %0,4 %2,4 %15,5<br />

Yükümlülükler<br />

Finansal borçlar %6,2 %6,6 %18,9<br />

Ticari borçlar %0,4 %2,6 %16,1<br />

2007 (%) USD EUR TL<br />

Varlıklar<br />

Nakit ve nakit benzerleri %4,4 -- %16,6<br />

Ticari alacaklar %4,5 %4,2 %14,6<br />

Yükümlülükler<br />

Finansal borçlar %7,3 %4,6 --<br />

Ticari borçlar %4,6 %4,3 %14,6<br />

31 Aralık 2008 tarihindeki değişken faizli kredilerin yenilenme tarihlerindeki faizi 100 baz puan daha yüksek olup diğer tüm değişkenler sabit<br />

kalsaydı, değişken faizli kredilerden oluşan yüksek/düşük faiz gideri sonucu vergi öncesi dönem kârı 5.525.258 TL daha düşük/yüksek olacaktı.<br />

Kredi riski<br />

Finansal varlıkların sahipliği karşı tarafın sözleşmeyi yerine getirmeme riskini beraberinde getirir. Ticari alacaklar, Grup yönetimince geçmiş<br />

tecrübeler ve cari ekonomik durum göz önüne alınarak değerlendirilmekte ve gerektiğinde uygun oranda şüpheli alacak karşılığı ayrıldıktan<br />

sonra bilançoda net olarak gösterilmektedir.<br />

115

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

Finansal araç türleri itibariyle maruz kalınan kredi riskleri aşağıdaki gibidir:<br />

Alacaklar<br />

Ticari alacaklar Diğer alacaklar<br />

İlişkili Diğer İlişkili Diğer Bankalardaki Türev<br />

31.12.2008 taraf Taraf taraf taraf mevduat araçlar Diğer<br />

Azami riskin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı -- 6.301.251 -- -- -- -- --<br />

A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne<br />

uğramamış finansal<br />

varlıkların net defter değeri 28.283.360 90.134.263 9.190.043 5.246.125 7.482.648 -- 91.772<br />

B. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne<br />

uğramamış varlıkların net defter değeri -- 4.029.520 -- 1.767.687 -- -- --<br />

- Teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı -- (6.301.251) -- -- -- -- --<br />

- Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) -- 10.108.484 -- -- -- -- --<br />

- Değer düşüklüğü (-) -- (10.108.484) -- -- -- -- --<br />

31.12.2008 tarihi itibariyle maruz kalınan<br />

azami kredi riski (A+B) 28.283.360 94.163.783 9.190.043 7.013.812 7.482.648 -- 91.772<br />

Alacaklar<br />

Ticari alacaklar Diğer alacaklar<br />

İlişkili Diğer İlişkili Diğer Bankalardaki Türev<br />

31.12.2007 taraf Taraf taraf taraf mevduat araçlar Diğer<br />

Azami riskin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı -- 5.066.665 -- -- -- -- --<br />

A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne<br />

uğramamış finansal<br />

varlıkların net defter değeri 5.366.798 19.502.333 -- 1.990.134 26.711.694 -- 62.026<br />

B. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne<br />

uğramamış varlıkların net defter değeri -- 1.718.065 -- 1.767.688 -- -- --<br />

- Teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı -- (5.066.664) -- -- -- -- --<br />

- Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) -- 3.589.367 -- -- -- -- --<br />

- Değer düşüklüğü (-) -- (3.589.367) -- -- -- -- --<br />

31.12.2007 tarihi itibariyle maruz kalınan<br />

azami kredi riski (A+B) 5.366.798 21.220.398 -- 3.757.822 26.711.694 -- 62.026<br />

Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların yaşlandırma tablosu aşağıdaki gibidir:<br />

Alacaklar<br />

31.12.2008 Ticari Diğer<br />

Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş -- --<br />

Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmiş 2.513.655 --<br />

Vadesi üzerinden 3-12 ay geçmiş 8.034.982 --<br />

Vadesi üzerinden 1-5 yıl geçmiş 3.589.367 1.767.687<br />

116<br />

14.138.004 1.767.687

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Alacaklar<br />

31.12.2007 Ticari Diğer<br />

Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş 3.074 --<br />

Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmiş 1.030.303 --<br />

Vadesi üzerinden 3-12 ay geçmiş 3.551.078 802.672<br />

Vadesi üzerinden 1-5 yıl geçmiş 722.977 965.016<br />

5.307.432 1.767.688<br />

Likidite riski<br />

Mevcut ve ilerideki muhtemel borç gereksinimlerinin fonlanabilme riski, yeterli sayıda ve yüksek kalitedeki kredi sağlayıcılarının erişilebilirliğinin<br />

sürekli kılınması suretiyle yönetilmekte ve Şirket likidite ihtiyacını kısa vadeli finansal araçlarını nakde çevirerek örneğin ticari alacakların<br />

tahsilatı ile fonlamada esnekliği sağlamaya çalışmaktadır.<br />

Grup’un bilanço tarihleri itibariyle yükümlülüklerinin vade bazında dağılımı aşağıdaki gibidir:<br />

Sözleşme<br />

Defter uyarınca nakit 3 aya 3 ay ile 1 yıl ile<br />

31.12.2008 değeri çıkışlar toplamı kadar 12 ay arası 5 yıla kadar 5 yıldan fazla<br />

Sözleşme uyarınca vadeler<br />

Finansal borçlar 1.796.555.334 2.348.397.695 144.716.257 199.118.779 1.246.388.137 758.174.522<br />

Ticari borçlar 189.046.718 191.490.529 79.391.293 54.658.028 57.441.208 --<br />

Diğer borçlar ve yükümlülükler 539.618.234 539.618.234 11.734.170 566.509 524.441.122 2.876.433<br />

Türev olmayan finansal yükümlülükler 2.525.220.286 3.079.506.458 235.841.720 254.343.316 1.828.270.467 761.050.955<br />

Sözleşme<br />

Defter uyarınca nakit 3 aya 3 ay ile 1 yıl ile<br />

31.12.2008 değeri çıkışlar toplamı kadar 12 ay arası 5 yıla kadar 5 yıldan fazla<br />

Beklenen vadeler<br />

Finansal borçlar -- -- -- -- -- --<br />

Ticari borçlar 14.411.042 14.411.042 14.411.042 -- -- --<br />

Diğer borçlar ve yükümlülükler 461.392 461.392 461.392 -- -- --<br />

Türev olmayan finansal yükümlülükler 14.872.434 14.872.434 14.872.434 -- -- --<br />

Defter Beklenen nakit 3 aya 3 ay ile 1 yıl ile<br />

31.12.2007 değeri çıkışları toplamı kadar 12 ay arası 5 yıla kadar 5 yıldan fazla<br />

Sözleşme uyarınca vadeler<br />

Finansal borçlar 385.617.349 385.617.349 6.903.885 241.416.389 102.545.159 34.751.916<br />

Ticari borçlar 53.201.007 53.201.007 25.033.327 28.167.680 -- --<br />

Diğer borçlar ve yükümlülükler 177.900.329 177.900.329 2.016.764 175.214.686 -- 668.879<br />

Türev olmayan finansal yükümlülükler 616.718.685 616.718.685 33.953.976 444.798.755 102.545.159 35.420.795<br />

117

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

Defter Beklenen nakit 3 aya 3 ay ile 1 yıl ile<br />

31.12.2007 değeri çıkışları toplamı kadar 12 ay arası 5 yıla kadar 5 yıldan fazla<br />

Beklenen vadeler<br />

Finansal borçlar -- -- -- -- -- --<br />

Ticari borçlar 17.167.720 17.167.720 17.167.720 -- -- --<br />

Diğer borçlar ve yükümlülükler 111.150.603 111.150.603 -- 111.150.603 -- --<br />

Türev olmayan finansal yükümlülükler 128.318.323 128.318.323 17.167.720 111.150.603 -- --<br />

Döviz kuru riski<br />

Grup ağırlıklı olarak USD ve EUR cinsinden borçlu veya alacaklı bulunan meblağların Türk Lirası’na çevrilmesinden dolayı kur değişikliklerinden<br />

doğan döviz kur riskine maruz kalmaktadır. Bu riskler, döviz pozisyonunun analiz edilmesi ile takip edilmekte ve sınırlandırılmaktadır.<br />

Bilanço tarihleri itibariyle Şirket’in yabancı para varlıklar ve borçların döviz tutarı ve TL karşılıkları aşağıdaki gibidir:<br />

Toplam<br />

31.12.2008 USD EUR RUR (‘000) GBP TL değeri<br />

Nakit ve nakit benzerleri 170.621 66.327 10.250 112 929.146<br />

Ticari alacaklar 664.996 168.062 8.109 -- 1.783.867<br />

Verilen avanslar 2.105.466 117.408 -- -- 3.435.443<br />

Diğer 24.707.494 -- 20.016 -- 38.397.923<br />

Yabancı para varlıkları 27.648.577 351.797 38.375 112 44.546.379<br />

Kısa vadeli finansal borçlar 186.375.291 6.847.410 -- -- 296.514.289<br />

Uzun vadeli finansal borçlar 928.447.532 25.549.214 -- -- 1.458.786.959<br />

Ticari borçlar 8.588.182 12.314.475 539.516 27.120 67.247.991<br />

Diğer borçlar 112.329.503 -- -- -- 169.875.907<br />

Yabancı para yükümlülükleri 1.235.740.508 44.711.099 539.516 27.120 1.992.425.146<br />

Yabancı para pozisyonu, net (1.208.091.931) (44.359.302) (501.141) (27.008) (1.947.878.767)<br />

İthalat 33.892.174 -- -- -- 43.737.851<br />

İhracat 607.740 1.987.206 -- -- 4.561.371<br />

118

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Toplam<br />

31.12.2007 USD EUR RUR (‘000) GBP TL değeri<br />

Nakit ve nakit benzerleri 904.377 2.492.856 44.178 145 7.427.022<br />

Finansal yatırımlar 14.000.000 -- -- -- 16.305.800<br />

Ticari Alacaklar 1.065.251 84.137 -- -- 1.384.589<br />

Diğer alacaklar 80.000 10.065 17.604 -- 951.209<br />

Verilen avanslar 50.583.928 75.533.717 -- -- 188.092.864<br />

Yabancı para varlıkları 66.633.556 78.120.775 61.782 145 214.161.484<br />

Kısa vadeli finansal borçlar 206.583.008 4.317.949 -- -- 247.991.787<br />

Uzun vadeli finansal borçlar 88.476.241 20.026.194 -- -- 137.297.075<br />

Ticari borçlar 3.168.117 403.226 495.135 26.146 28.089.458<br />

Diğer borçlar 245.202.494 -- -- -- 285.587.345<br />

Yabancı para yükümlülükleri 543.429.860 24.747.369 495.135 26.146 698.965.665<br />

Yabancı para pozisyonu, net (476.796.304) 53.373.406 (433.353) (26.001) (484.804.181)<br />

İthalat 1.405.581 -- -- -- 1.819.946<br />

İhracat 603.510 124.881 -- -- 1.003.576<br />

Döviz pozisyonu ile ilgili olarak duyarlılık testi aşağıdaki gibidir:<br />

Kâr/Zarar Özkaynaklar<br />

Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın<br />

31.12.2008 değer kazanması değer kaybetmesi değer kazanması değer kaybetmesi<br />

USD’nin TL karşısında %10 değerlenmesi halinde:<br />

USD net varlık/yükümlülüğü (182.699.743) 182.699.743 (182.699.743) 182.699.743<br />

USD riskinden korunan kısım (-) -- -- -- --<br />

US Doları net etki (182.699.743) 182.699.743 (182.699.743) 182.699.743<br />

EUR’nun TL karşısında %10 değerlenmesi halinde:<br />

EUR net varlık/yükümlülüğü (9.496.439) 9.496.439 (9.496.439) 9.496.439<br />

EUR riskinden korunan kısım (-) -- -- -- --<br />

EUR net etki (9.496.439) 9.496.439 (9.496.439) 9.496.439<br />

RUR’un TL karşısında %10 değerlenmesi halinde:<br />

RUR net varlık/yükümlülüğü (971) 971 (971) 971<br />

RUR riskinden korunan kısım (-) -- -- -- --<br />

RUR net etki (971) 971 (971) 971<br />

GBP’nin TL karşısında %10 değerlenmesi halinde:<br />

GBP net varlık/yükümlülüğü (5.921) 5.921 (5.921) 5.921<br />

GBP riskinden korunan kısım (-) -- -- -- --<br />

GBP net etki (5.921) 5.921 (5.921) 5.921<br />

Toplam etki (192.203.074) 192.203.074 (192.203.074) 192.203.074<br />

119

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

Kâr/Zarar Özkaynaklar<br />

Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın<br />

31.12.2007 değer kazanması değer kaybetmesi değer kazanması değer kaybetmesi<br />

USD’nin TL karşısında %10 değerlenmesi halinde:<br />

USD net varlık/yükümlülüğü (55.532.466) 55.532.466 (55.532.466) 55.532.466<br />

USD riskinden korunan kısım (-) -- -- -- --<br />

US Doları net etki (55.532.466) 55.532.466 (55.532.466) 55.532.466<br />

EUR’nun TL karşısında %10 değerlenmesi halinde:<br />

EUR net varlık/yükümlülüğü 9.127.920 (9.127.920) 9.127.920 (9.127.920)<br />

EUR riskinden korunan kısım (-) -- -- -- --<br />

EUR net etki 9.127.920 (9.127.920) 9.127.920 (9.127.920)<br />

RUR’un TL karşısında %10 değerlenmesi halinde:<br />

RUR net varlık/yükümlülüğü (907) 907 (907) 907<br />

RUR riskinden korunan kısım (-) -- -- -- --<br />

RUR net etki (907) 907 (907) 907<br />

GBP’nin TL karşısında %10 değerlenmesi halinde:<br />

GBP net varlık/yükümlülüğü (6.048) 6.048 (6.048) 6.048<br />

GBP riskinden korunan kısım (-) -- -- -- --<br />

GBP net etki (6.048) 6.048 (6.048) 6.048<br />

Toplam etki (46.411.501) 46.411.501 (46.411.501) 46.411.501<br />

Sermaye risk yönetimi<br />

Şirket sermaye yönetiminde, bir yandan faaliyetlerinin sürekliliğini sağlamaya çalışırken, diğer yandan da borç ve özkaynak dengesini en verimli<br />

şekilde kullanarak kârlılığını artırmayı hedeflemektedir.<br />

Şirket’in sermaye maliyeti ile birlikte her bir sermaye sınıfıyla ilişkilendirilen riskler üst yönetim tarafından değerlendirilir. Üst yönetim<br />

değerlendirmelerine dayanarak, sermaye yapısını yeni borç edinilmesi veya mevcut olan borcun geri ödenmesiyle olduğu kadar, temettü<br />

ödemeleri, yeni hisse ihracı yoluyla dengede tutulması amaçlanmaktadır.<br />

Bilanço tarihleri itibariyle net borç/toplam sermaye oranı aşağıdaki gibidir:<br />

120<br />

31.12.2008 31.12.2007<br />

Toplam yükümlülükler (dipnot 7) 1.796.555.334 385.617.349<br />

Hazır değerler (dipnot 5) (7.574.420) (10.467.920)<br />

Net borç 1.788.980.914 375.149.429<br />

Özkaynaklar (365.221) 317.773.382<br />

Toplam sermaye 1.788.615.693 692.922.811<br />

Net borç/toplam sermaye oranı %100 %54

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Finansal enstrümanların makul değeri<br />

Makul bedel, bir finansal enstrümanın zorunlu bir satış veya tasfiye işlemi dışında istekli taraflar arasındaki bir cari işlemde, el değiştirebileceği<br />

tutar olup; eğer varsa oluşan bir piyasa fiyatı ile en iyi şekilde belirlenir.<br />

Finansal enstrümanların tahmini makul bedelleri, Şirket tarafından mevcut piyasa bilgileri ve uygun değerleme metotları kullanılarak tespit<br />

edilmiştir. Ancak, makul bedeli belirlemek için piyasa verilerinin yorumlanmasında tahminler gereklidir. Buna göre, burada sunulan tahminler,<br />

Şirket’in bir güncel piyasa işleminde elde edebileceği tutarları göstermeyebilir.<br />

Aşağıdaki yöntem ve varsayımlar, makul değeri belirlenebilen finansal enstrümanların makul değerinin tahmininde kullanılmıştır:<br />

Parasal varlıklar<br />

Yılsonu kurlarıyla çevrilen döviz cinsinden olan bakiyelerin makul değerlerinin, kayıtlı değerlerine yakın olduğu öngörülmektedir.<br />

Nakit ve nakit benzeri değerler dahil maliyet değerinden gösterilen finansal varlıkların kayıtlı değerlerinin, kısa vadeli olmaları nedeniyle makul<br />

değerlerine eşit olduğu öngörülmektedir.<br />

Ticari alacakların kayıtlı değerlerinin, ilgili değer düşüklük karşılıklarıyla beraber makul değeri yansıttığı öngörülmektedir.<br />

Finansal varlıkların makul değerinin ilgili varlıkların kayıtlı değerlerine yaklaştığı kabul edilir.<br />

Parasal borçlar<br />

Banka kredileri ve diğer parasal borçların makul bedellerinin, kısa vadeli olmaları nedeniyle kayıtlı değerlerine yakın olduğu öngörülmektedir.<br />

Ticari borçlar makul değerleri üzerinden gösterilmiştir.<br />

Döviz cinsinden olan uzun vadeli krediler yılsonu kurundan çevrilir ve bundan dolayı makul bedelleri kayıtlı değerlerine yaklaşır. Banka<br />

kredilerinin kayıtlı değerleri ile tahakkuk etmiş faizlerinin makul değerlere yaklaştığı tahmin edilmektedir.<br />

DİPNOT 29 - BİLANÇO TARİHİNDEN SONRAKİ OLAYLAR<br />

<strong>Zorlu</strong> Petrogas tarafından I numaralı Marmara Bölgesi için Petrol İşleri Genel Müdürlüğü nezdinde başvuruları kabul edilerek dört yıl süre ile I<br />

numaralı Marmara Bölgesi için AR/ZOR/4532 hak sıra numaralı olarak petrol arama ruhsatı verilmiştir.<br />

<strong>Zorlu</strong> Petrogas’ın X numaralı Siirt Petrol Bölgesinde %100 sahip bulunduğu AR/ZOR/3856 numaralı ruhsatın Petrol İşleri Genel Müdürlüğü<br />

nezdinde Energy Operations Turkey LLC’nin %50 ortaklığı kabul edilmiştir.<br />

<strong>Zorlu</strong> Petrogas dört yıl süre ile almış olduğu XI numaralı Diyarbakır Bölgesinde AR/ZOR/3959, AR/ZOR/3960 ve XII numaralı Gaziantep<br />

Bölgesinde AR/ZOR/3929, AR/ZOR/3857 hak sıra numaralı ruhsatların süreleri dolmuştur.<br />

121

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

31.12.2008 Tarihi İtibariyle Konsolide Mali Tablolara İlişkin Dipnotlar<br />

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)<br />

DİPNOT 30 - EK NAKİT AKIM BİLGİLERİ<br />

122<br />

01.01.- 31.12.2008 01.01.- 31.12.2007<br />

Amortisman gideri (dipnot 12) 36.559.051 34.984.421<br />

İtfa payları (dipnot 13) 9.227.715 2.722.859<br />

Kıdem tazminatı karşılığı (dipnot 16) 1.397.633 571.584<br />

Stok değer düşüklüğü karşılığı (dipnot 10) 196.008 1.090.133<br />

Maddi duran varlık satış (kârı)/zararı, net (178.205) (22.868)<br />

Borç karşılıkları (7.357.214) 5.298.106<br />

Faiz geliri (dipnot 23) (3.068.524) (2.457.233)<br />

Faiz gideri (dipnot 24) 104.194.047 38.268.273<br />

Dönem amortisman gideri ve itfa paylarının gelir tablosu hesaplarına dağılımları aşağıdaki gibidir:<br />

140.970.511 80.455.275<br />

Satışların maliyeti 41.925.397 32.927.363<br />

Faaliyet giderleri 3.861.369 2.608.506<br />

Diğer giderler (atıl kapasite amortisman gideri) -- 2.171.411<br />

45.786.766 37.707.280

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

Yatırımcılara Bilgiler<br />

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

Olağan Genel Kurul Toplantısı<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim Kurulunca alınan karar doğrultusunda, <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş Olağan Genel Kurul Toplantısı<br />

28 Mayıs 2009 günü saat 13:30’da Bursa Organize Sanayi Bölgesi Pembe Cad. No: 13 Bursa’daki şirket merkezinde yapılacaktır.<br />

Bağımsız Denetçi<br />

Engin Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebecilik Mali Müşavirlik A.Ş.<br />

Member of Grant Thornton International<br />

Yıldız Posta Cad.<br />

Dedeman İşhanı No:48, Kat: 5<br />

34349 Gayrettepe – İstanbul<br />

Finansal Bilgiler ve Şirket Haberleri<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’nin finansal tabloları, denetim raporları, özel durum açıklamaları ve faaliyet raporlarına http://zorluenerji.com.<br />

tr/web sitesinden ulaşılabilmektedir.<br />

Buna ek olarak <strong>Zorlu</strong> Şirketler Grubu Yatırımcı İlişkileri Birimi’nden telefon ve e-posta ile bilgi talep edilebilmektedir.<br />

Yatırımcı İlişkileri<br />

Figen Çevik<br />

Yatırımcı İlişkileri ve Kurumsal Finansman Direktörü<br />

<strong>Zorlu</strong> Plaza 34310 Avcılar – İstanbul<br />

Telefon: (212) 422 01 07<br />

yatirimci@zoren.com.tr<br />

Hisse Bilgileri<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’nin hisseleri İMKB Ulusal Pazar’da Mayıs 2000’den bu yana ZOREN sembolü ile işlem görmektedir. <strong>Zorlu</strong><br />

<strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.’nin 2008 yılı Aralık ayı sonu itibariyle piyasa değeri 112,3 milyon dolar seviyesindedir. Hisselerin İMKB’de 2008 yılı<br />

ortalama işlem hacmi 2 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.<br />

123

ZORLU ENERJİ / Faaliyet Raporu 2008<br />

<strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Elektrik Üretim A.Ş.<br />

İletişim<br />

Bursa (Merkez) : Organize Sanayi Bölgesi, Pembe Cadde, No: 13 16159 Bursa<br />

Tel: 0224 242 5616<br />

Faks: 0224 242 5611<br />

İstanbul : <strong>Zorlu</strong> Plaza 34310 Avc›lar - İstanbul<br />

Tel: 0212 456 2300<br />

Faks: 0212 422 0099<br />

K›rklareli : Büyükkar›şt›ran Kasabas›, Teyyare Meydan› Mevkii 39760 Lüleburgaz - K›rklareli<br />

Tel: 0288 427 31 70<br />

Faks: 0288 427 31 77<br />

Ankara : ASO 1.Organize Sanayi Bölgesi, Büyük Selçuklu Caddesi No: 1 06935 Sincan - Ankara<br />

Tel: 0312 267 1929<br />

Faks: 0312 267 1939<br />

Kayseri : Organize Sanayi Bölgesi, 6. Cadde, No: 21 38070 Melikgazi - Kayseri<br />

Tel: 0352 321 2420<br />

Faks: 0352 321 2918<br />

Yalova : İpek Kağ›t Fabrikas›, <strong>Zorlu</strong> <strong>Enerji</strong> Tesisleri, Tokmakköyü 77700 Alt›nova - Yalova<br />

Tel: 0226 462 8900<br />

Faks: 0226 462 8899<br />

124

Produced by Tayburn Kurumsal<br />

Tel: (90 212) 227 04 36 Fax: (90 212) 227 88 57<br />

www.tayburnkurumsal.com

www.zorluenerji.com.tr

logo

Ürünler

Kaynaklar

Şirketler

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!