Cilt/Volume 19 Sayı/Number 1-2 2008 - veteriner kontrol merkez ...

24
ICPI testi ile virusu tiplendirebilmek için etken
izalosyonunun yapılması gerekmektedir.
Bu çalışmada bir yıllık dönemde izole edilen
ND virusu sayısı dikkat çekicidir. Ancak ülkemizde
ilk kez 2005 yılı sonunda görülen Avian influenza
salgını ile beraber şüpheli her türlü vakanın kısa sürede
ilgili makamlara bildirilmesi ve laboatuvarlara
ulaştırılması, bu vakaların belirlenmesinde etkili bir
faktör olarak düşünülebilir. 2007 yılında NDV izolasyonu
gerçekleştirilen tavuk sürüleri arasında ticari
işletme bulunmamaktadır. İzolasyonlar köy tavuklarından
gerçekleştirilmiştir. Ticari işletmelerde
yoğun ve düzenli aşı programları uygulanmakta ve
tavuk yetiştiriciliğinin genellikle kapalı sistemlerde
yapılarak yabani kuşlarla temas asgari düzeyde tutulmaya
çalışılmaktadır. Ancak köy tavuklarında
düzenli aşılamalar, etkin bir koruma ve kontrol uygulaması
bulunmamaktadır. Bu nedenle hastalığın
köy tavuklarında ticari işletmelere göre daha yüksek
düzeyde ortaya çıkması beklenen bir sonuçtur ve bu
çalışmada elde edilen sonuçlar bu görüşü destekler
niteliktedir.
Bu çalışmada köy tavuklarından izole edilen
virusların tamamı velojenik NDV olarak tespit
edilmiştir. Bu çalışmaya paralel olarak; Öncel ve
ark. (1997), yapmış oldukları bir çalışmada Güney
Marmara bölgesindeki köy tavuklarından izole ettikleri
ND viruslarının da velojenik olduğunu bildirmişlerdir.
Bu çalışmada evcil ve yabani güvercinlerdeki 9
vakada NDV izole edilmiş ve yabani güvercinlerden
izole edilen 2 NDV izolatının velojenik olduğu belirlenmiştir.
Ülkemizde yapılan çeşitli çalışmalarda
güvercinlerde hastalığın varlığı ortaya konulmuştur
(ÇÖVEN ve ark., 1999, MUTLU, 1997,
ÖZDEMİR, 1992). Ülkemizde yapılan bazı çalışmalarda
güvercinlerden izole edilen ND viruslarının
patotiplendirmesi yapılmış ve velojenik oldukları
bildirilmiştir (ÖNCEL ve ark., 1997; ÖZDEMİR,
1992; BARUT, 2005), yapmış olduğu çalışmada
Türkiye’den izole edilen suşların İngiltere ve Çin
gibi uzak ülkelerden izole edilen suşlarla yakınlığını
tespit etmiş, hastalığın yayılmasında uluslar arası
kanatlı ve kanatlı ürünleri ile kafes kuşları ve güvercin
ticaretinin önemli yer tuttuğu fikrini
(ALDOUS ve ark., 2003) destekler mahiyette sonuçlar
almıştır. Türkiye’den izole edilen suşların
Çin’de kazlardan izole edilen suşla benzer bulunması,
hastalık etkenini vücutlarında barındırmakla
Asiye Dakman, Metin Güleç, Elçin Günaydın, Mustafa Coşar
beraber klinik belirti göstermeyen su kuşlarının gerek
göçleri gerekse ithalat ve ihracatları sırasında
Newcastle hastalığının farklı bölgelerdeki kanatlı
hayvanlara bulaştırılmasında önem arz ettiğini ve
yabani kuşlar üzerinde yapılacak kontrollerin önemini
vurgulamaktadır (BARUT, 2005). Güvercinlerin
hastalığın yayılmasında önemli rolleri olduğu bilinmektedir
(ALEXANDER, 2003). Güvercinlerde
ND salgını ilk kez 1970’li yıllarda Orta Asya’da ortaya
çıkmış, 1981’de Avrupa’da görüldükten sonra
hızla dünyaya yayılmıştır (KALETA ve ark., 1985;
ALEXANDER ve ark., 2003). Hastalık pek çok ülkedeki
evcil güvercinlerde enzootik olarak bulunmakta,
yabani güvecinler ve kumrulara yayılmaktadır.
Bu nedenle hastalık, kümes hayvanlarını tehdit
etmeye devam etmektedir. Yapılan bu çalışmada
kumrulardan da ND virusu izole edilmiştir. Çöven
ve ark. 1999, yılında yapmış oldukları çalışmada
kumrulardan NDV izole ettiklerini bildirmişlerdir.
Sonuç olarak; ülkemizde Newcastle hastalığı
köy tavuklarında önemli bir sorun olmaya devam
etmektedir. Yabani güvercinlerden velojenik ND
virusunun izole edilmesi hastalığın yayılmasında
önemli risk teşkil etmektedir. Yabani kuşlarda hastalığın
bulunması, köy tavukları kadar ticari işletmeler
içinde önemli bir tehdit unsurudur. Ülkemizde
yabani kuşlarda hastalığın durumunun araştırılması
ve bu çalışmada izole edilen suşların
filogenetik analizlerinin yapılması gerek ülkemizde
gerekse dünyada hastalığın epidemiyolojik durumunun
belirlenmesine önemli katkılar sağlayacaktır.
Kaynaklar
1. Akan M, Keskin O, İlhan Z, Dakman A, Kökçü L, (1999).
Newcastle Hastalığına Karşı Aşılama Denemeleri. Ankara
Üniv Vet Fak Derg. 46 (2-3), 242-248
2. Aldous EW, Fuller CM, Mynn JK and Alexander D.J.
(2004). A molecular epidemiological investigation of the
variant avian paramyxovirus type 1 virus (PPMV-1)
responsible for the 1978 to present panzootic in pigeons.
Avian Pathol 32 (2), 258-269.
3. Aldous EW, Mynn JK, Banks J, Alexander DJ, (2003). A
molecular epidemiological study of avian paramyxovirus
type 1 (Newcastle disease virus) isolates by phylogenetic
analysis of a partial nucleotide sequence of the fusion
protein gene. Avian Pathol 32, 239-257.
4. Aldous EW, Alexander DJ, (2001). Detection and
differentiation of Newcastle disease virus (avian
paramyxovirus type 1). Avian Pathol., 30, 117-128.
5. Alexander DJ, (2003). Newcastle Disease, Other Avian
Paramyxoviruses, and Pneumovirus İnfections. Saif