Mikro Bilgisayarlı Sistem Tasarımı - Fırat Üniversitesi

Akümülatör/Working Register : Genel amaçlı bir kayıtçıdır. W kayıtçısı 8 bit genişliğindedir
ve CPU daki herhangi bir veriyi transfer etmek üzere kullanılır. ACC / A / W olarak kısaltılır. Tüm
aritmetik ve mantık işlemlerinde, işlenenlerin ve bazı mikroişlemcilerde de hem işlenen hem de
işlem sonuçlarının tutulduğu bir kayıtçıdır. Verilerle ilgili kaydırma, döndürme, eksiltme, arttırma,
karşılaştırma ve tersini alma işlemlerinin gerçekleştirilmesi ile bu işlemlerin sonuçlarının
tutulmasında kullanılır. Akümülatörün bu özellikleri, mikroişlemciden mikroişlemciye değişebilir.
Özellikle mikrodenetleyicilerde akümülatöre (W kayıtçısına) bazı ek işler yüklenebilir. Microchip
firması, kendi ürünlerinde akümülatör yerine working register (W) ismini kullanmaktadır.
Veri Kayıtçı Dosyaları (Data Register Files) : CPU alanında bulunur ve iki kategoriye ayırılır:
I/O ve Kontrol şeklinde çalışanlar ve tamamen RAM gibi çalışanlar.
BUS : Harvard Mimarisi temeli mikrodenetleyicilerde, veri akış miktarını hızlandırmak ve
yazılım güvenliğini arttırmak amacıyla ayrı BUS 'lar kullanılır. Bu mimari, veri ve program
belleğine eşzamanlı erişimi olanaklı kılar.
Program Sayacı (Program Counter, PC) : Mikroişlemci (CPU) tarafından yürütülecek
komutun, program belleğindeki adresini tutar. PC kayıtçısının içinde, bulunulan yeri gösteren adres
olduğu için, kendisi bir göstergedir (Pointer). Program sayacında, ilk komut çalıştırıldıktan sonra,
ikinci komutun bulunduğu adres oluşur. Böylece program sayacı, sürekli bir sonra çalıştırılacak
komutun adresini gösterir.
Stack (Yığın) : PC, altprogram tamamlandığında, yani altprogramın bütün komutları çalıştırılıp
bitince, altprogramın başlatılmasından hemen önceki adrese geri döner. Bunun için, altprogramın
çalıştırılmasından bir önceki adres, yığın (stack) ismi verilen bir dizinin en üstüne konur (push). Bu
işlemden sonra, PC altyordamın içindeki ilk komutun adresini alır ve altyordamın her komutunda,
birer birer artmayı sürdürür. Altyordamdan dönüş komutu Return 'e geldiğinde, yığının en üstüne
konan adres PC 'ye geri yüklenir. Böylece programda, altyordamın çağırıldığı noktaya geri
dönülmüş olur. Bir altprogram içinden, başka bir altprogramı çağırdığımızda da yine aynı işlemler
yapılarak, PC ve yığın aracılığıyla çağırıldığı altyordama geri dönebilir. Geri dönüşü sağlayan
mekanizma, yine yığındır. Yığın, FILO (First In Last Out - İlk Giren Son Çıkar) mantığına göre
işleyen bir kayıt alanıdır. Mikrodenetleyiciye göre değişen yığının boyutu, o mikrodenetleyicinin iç
içe yürütebileceği, çağrılabilecek altprogramların sayısını belirler. Yığın veya yığının herhangi bir
elemanına, programcı tarafından hiçbir yolla erişilemez, içeriği okunamaz veya üzerine yazılamaz.
PIC16F8X ve 16F87X ailelerinde, yığın boyutu sekizdir. Bunlarda, iç içe en fazla sekiz altprogram
kullanılabilir. Yığında kesme (interrupt) işlemleri de, altprogramlar gibi bir yer tutar. Programda
İbrahim Türkoğlu, Fırat Üniversitesi - Elektronik ve Bilgisayar Eğitimi Bölümü, Elazığ- 2010. 39