İslamda Kabir Ziyareti ve Adabı - Fırat Üniversitesi

“Selâm müminler ve Müslümanlar yurdunun sakinlerine! İnşallah biz de yakında size
katılacağız. Allah’tan size ve bize afiyet vermesini dilerim.” 4
İbn Abbas da, Rasulullah’ın Medine mezarlığına uğrayıp yüzünü mezarlara dönerek şöyle
dediğini haber vermektedir:
.
!
“Allah’ın selâmı üzerinize olsun ey kabristan ahâlisi. Allah, sizi de, bizi de affetsin. Siz önden
gidenlersiniz, biz de ardınızdan geleceğiz (sizi takip edeceğiz)” 5
Bütün bu hadisler, kabristana giden kimsenin ilk olarak oradakilere selâm verip, dua etmesi
gerektiğini bizlere göstermektedir. Nitekim Rasulullah ve ashabı böyle yaparlardı. İbn Abbas’dan
rivayet edilen haberden de anlaşılacağı üzere, gerek selâm verirken ve gerekse ölülere dua ederken,
yüzlerini mezara doğru çevirirlerdi. Hatta bu esnada dua ve selâmı müteakip, kabirleri çiğnemeden ve
üzerine oturmadan, bir miktar ziyaret edilen mezarın yanında oturmak da tavsiye edilmiştir. Çünkü
böylece kabirdeki mümin, gelen mümin kardeşiyle, yalnızlığını gidermek isteyecek ve sevinecektir. 6
Peygamber Efendimiz zamanında kabirler bu şekilde ziyaret edilir, ölüye selâm verilip yine ölü
ve diriler için dua edilirdi. Ziyaretçilerin gayesi, ölülerin affına vesile olmak ve onlardan ibret almaktı.
O devirde herhangi bir kabrin yanına, bilhassa kendisi için dua etmek üzere, kimse varmazdı.
Ziyaret esnasında yapılması yasak olan işler: Peygamberimizin kabir ziyaretçilerine yasakladığı
ve yapmamalarını istediği fiilleri şöyle sıralayabiliriz: 7
a. Kabristanda böbürlenerek, çalımlı çalımlı yürünmez.
b. Ziyaret esnasında kabirler çiğnenmez.
c. Kabirler üzerine veya arasına küçük abdest bozulmaz.
d. Kabirler üzerine oturmak ve kabirlere dayanmak da yasaktır.
e. Kabir yanında uyumak mekruhtur.
f. Kabristandaki yaş ot ve ağaçları kesmek te mekruhtur.
g. Kabir yanında kurban kesmek veya hayvan boğazlamak.
h. Kabre karşı namaz kılmak ve kabir başında saç baş yolarak ağlayıp sızlamak yasaktır.
i. Kabri el ile selâmlamak, dokunmak, öpmek yahut örtü ve duvarlarına dokunup öpmek.
j. Kabir etrafında Kabe’yi tavaf eder gibi dönmek.
k. Mezar üzerinde veya yanında mum, kandil yakmak.
l. Kabirlerin etrafındaki ağaç ve taşlara mendil veya bez bağlamak.
Netice olarak diyebiliriz ki, İslamda hurafelerin çok yaygınlaştığı alanlardan biri de kabir
ziyaretidir. Bu konudaki hurafelerden ancak, Hz.Peygamber’in gerçek sünnetini öğrenip uygulayarak
kurtulabiliriz. Çünkü Hz.Muhammed (s.a.v), biz Müslümanlara en güzel örnek ve rehberdir.
4 Müslim, Cenâiz, 35; İbn Mâce, Cenâiz, 36.
5 Tirmizî, Cenâiz, 59.
6 Toprak, age., s. 443.
7 Daha geniş bilgi için bkz., Toprak, age., s. 446-449, 466-482.