nazim

��yalar���, televizyon, radyo, teyp, nesi varsa, kitaplar���, tablolar���, her �eysini, noterde k�t imzalayarak devretti.
Kendisine yaln�zca Moskova'daki apartman dairesini b�rakm����.
Bunun üzerine Vera Tulyakova'yla birlikte Bakû'ye gidip Kafkaslar'�n kuzeyindeki bir tatil merkezi olan
Kislovodsk'ta üç ay ba� ba�a kald�lar. Nâz�m Hikmet çok mutluydu, ama her an da bu mutlulu�u yitirece�inin
korkusuyla tedirgindi. Gittikçe daha fazla k�skanmaya ba�lad��� genç kad�nla evlenmek, onu kendisine ba�lamak
istiyordu.
Yoksa geçirdi�i k�skançl�k bunal�mlar� hiç sona ermeyecekti.
Moskova'ya dönü�lerinden bir süre sonra Vera Tulyakova kocas�ndan ayr�ld�, ama k����� babas�na b�rakmak zorunda
kald�.
18 Kas�m 1960'ta Nâz�m'la genç kad�n nikâhland�lar.
Münevver Andaç ile Mehmet konusunda ne dü�ünece�ini Nâz�m Hikmet de pek bilemiyor, örnekse 17 Temmuz
1959'da, Vera Tulyakova'yla diz dize çal���rlarken, "�ki Sevda" adl���iirine, "Bir gönülde iki sevda olamaz / yalan /
olabilir" diye ba���yordu.
1961 nisan�nda �air Paris'e ikinci kez gitti�inde yan�nda kar��� Vera da vard�. Bu yolculuk bir balay� niteli�indeydi.
Paris'te k�rk gün kald�lar.
May�sta Nâz�m Hikmet oradan yaln�z olarak Dünya Bar�� Komitesi ad�na Fidel Castro'ya Bar�� Ödülü vermek üzere
Küba'ya gitti.
Paris'ten ayr�lmadan önce, �talya'n�n Bar�� Konseyi delegelerinden Joyce Salvadori Lussu ile kar��la������. 1958
haziran�nda Stockholm'de yap�lan Bar�� Konferans�'nda tan������ Lussu, onun a�k �iirlerine hayran olmu�tu, ama,
Piraye ile Vera'y� bilmiyor, bütün bu �iirleri Türkiye'den d��ar� b�rak�lmayan kar��� için yazd����� san�yordu.
1960 haziran�nda �stanbul'a gidince Münevver Andaç'la tan��mak olana���� buldu. Evine konuk oldu�u, iki
çocu�uyla tek ba��na verdi�i ya�am sava������ ayr�nt�lar�yla ö�rendi�i, pek be�endi�i bu kad��� çocuklar�yla birlikte
Türkiye'den kaç�rmay� akl�na koydu.
�talyan Komünist Partisi'nden olumlu yan�t alamay�nca ba�ka çareler arad�. Kendince birtak�m planlar yapt�. O
günlerde eyleme geçmeyi dü�ünüyordu.
Paris'te Nâz�m Hikmet'le kar��la�����nda söyledi ona kar���yla çocu�unu Türkiye'den kaç�raca����. Nâz�m sevindi,
ama pek inanmad�.
1961 temmuzunda zengin bir i�adam� olan Carlo Guilluni, yat�yla turistik bir yolculu�a ç�km�� havas�nda, Ege'deki
Türk limanlar��� dola��p bol bol para harcayarak sonunda Ayval�k'a demir att�. Bu arada Joyce Lussu �zmir'de yattan
ayr���p uçakla �stanbul'a gitmi�, kar�� kald���mdaki cipte bekleyen polisleri atlatarak Münevver Andaç ile iki
çocu�unu Ayval�k'a getirmeyi ba�arm����. Onlar gelir gelmez yat hemen demir al�p Yunanistan'�n Midilli adas�na
yöneldi. Karanl�kta oldukça tehlikeli bir deniz kazas� geçirdilerse de, Yunanl� bal�kç�larca kurtar�larak sonunda
Atina'ya ula���lar.
��ustos ba��nda Münevver Andaç, Renan, Mehmet Polonya'dayd�lar.
Nâz�m Hikmet Küba'dan yeni dönmü�tü.
Var�ova'daki bulu�malar� pek içten olmad�. Nâz�m onlar� havaalan�nda kar��lamad�, ertesi gün kald�klar� otelin
lokantas�na geldi. Münevver ikinci bir kad���n varl����� biliyordu, Nâz�m evlendi�ini ona yazm����, ama kocas�
olarak gördü�ü ki�inin ba�ka bir kad�nla evlendi�ini yeni ö�renmi� gibi davranmay� içine dü�tü�ü durum aç���ndan
daha uygun buldu. Son zamanlardaki mektupla�malar�nda birtak�m tats�zl�klar ya�am��lard�.
Münevver kocas���n Moskova'da y�llard�r bir kad�n doktorla birlikte oturdu�unu da biliyordu.
Nâz�m ise �stanbul'dan gönderilen bir mektupla kar�����n kendisini aldatt��� yolunda uyar�lm����. Buna inanmak
duydu�u vicdan azab��� biraz olsun azalt�yordu. T�pk� Piraye'den ayr�lmaya kalkt��� günlerde yapt��� gibi, hem
ya�am�na, hem de �iirlerine kar�� a��r bir suçluluk duygusu içinde, sar�lacak bir dal aramas� çok do�ald�.
Yeni kar��� Vera da bunca olaydan sonra çok tedirgindi. Bu noktaya geldikten sonra Nâz�m'� kaybetmek istemiyordu.
Çok güç durumdaki �air ise bu iki kad��� birbirinden uzak tutmazsa büyük s���nt�lar ya�ayaca���� çok iyi anl�yordu.
Münevver ile çocuklar���, bu arada y�llarca özlemini çekti�i o�lu Mehmet'i, kendisini çok seven Polonyal� dostlar�na
emanet ederek Moskova'ya götürmemeye karar verdi.
Bir daire tutuldu, e�yalar al�nd�, Münevver Andaç'a Do�u Dilleri Fakültesi'nde bir ö�retmenlik görevi bulundu.
Nâz�m Hikmet 1961 eylülünde Berlin'deydi. Ay�n 11'inde yazd��� "Otobiyografi"sinde, "sevdi�im kad�nlar� deli gibi
��skand�m / �u kadarc�k haset etmedim �arlo'ya bile / aldatt�m kad�nlar��� / konu�mad�m arkas�ndan dostlar���n"
diyordu.