nazim

1949 ortalar�na do�ru Ahmet Emin Yalman'�n "Vatan" gazetesinde yazd��� bir dizi yaz� ve gazetenin avukat�
Mehmet Ali Sebük'e yapt�rd��� on yaz�dan olu�an bir inceleme sonucunda, kamuoyunda Nâz�m Hikmet'in bir "adli
hata" yüzünden cezaevinde oldu�u görü�ü a��rl�k kazand�. Ankara'da avukatlar, �stanbul'da ayd�nlar topluca
imzalad�klar� dilekçelerle cumhurba�kan�na ba�vurdular. Yurt d���nda da sanatç�lar�n, hukukçular�n öncülü�ü ile
benzer giri�imler yap�ld�. Bu arada Birle�mi� Milletler Örgütü'nün dan��ma organlar�ndan olan Uluslararas�
Hukukçular Derne�i 9 �ubat 1950'de Nâz�m Hikmet'in serbest b�rak�lmas� dile�iyle Büyük Millet Meclisi ba�kan�na,
milli savunma ve adalet bakanlar�na birer mektup gönderdi.
Bütün bu giri�imlerden bir sonuç al�namad����� gören Nâz�m Hikmet 8 Nisan 1950'de açl�k grevine ba�lad�.
Kalbinden, karaci�erinden rahats�z oldu�u bilindi�inden, Ankara'dan gelen emirle, hemen ertesi gün �stanbul'a
getirilerek önce Sultanahmet Cezaevi revirine, sonra da Cerrahpa�a Hastanesi'ne yat���ld�.
Onun açl�k grevi karar� almas��� önleyemeyince, do�ru Ankara'ya gitmi� olan avukat� Mehmet Ali Sebük, ilgililerle
yapt��� ilk görü�melerden sonra Nâz�m Hikmet'e bir telgraf çekerek, serbest b�rak�lmas� için çareler arand�����, iki
kez Ba�bakan Yard�mc��� Nihat Erim'le, iki kez Adalet Bakan� Fuat Sirmen'le, üç kez Cezaevleri Genel Müdürü
Sak�p Güran'la konuyu ayr�nt�lar�yla konu�tuklar���, ertesi gün de Cumhurba�kan���smet �nönü'nün kendisini kabul
edece�ini, bu durumda açl�k grevini �imdilik ertelemesi gerekti�ini bildiriyordu.
Nâz�m Hikmet bunun üzerine avukat���n iste�ine uyarak 10 Nisan 1950 sabah� açl�k grevini erteledi.
"Vatan"daki yaz�lar�yla ortada bir "adli hata" oldu�unu aç�kça kan�tlam�� bulunan Mehmet Ali Sebük, bütün
ilgililerle oldu�u gibi, Cumhurba�kan���smet �nönü ile de çok olumlu geçen bir konu�ma yapt�.
Art�k her �ey i�in ne yolla çözülece�ini beklemeye kalm�� gibi görünüyordu.
Nâz�m açl�k grevini erteleyince Cerrahpa�a Hastanesi'nde muayeneden geçirilip sa���kl� oldu�u saptanarak önce
��yalar��� almak üzere Sultanahmet Cezaevi'ne, oradan da Üsküdar Pa�akap��� Cezaevi'ne götürüldü.
Ne var ki Cerrahpa�a Hastanesi'nin verdi�i rapor yeterince aç�k de�ildi. �airin sa���k durumu aç���ndan serbest
��rak�lmas�na karar verilemiyordu.
On gün kadar bekledikten sonra, Mehmet Ali Sebük, 22 Nisan 1950'de, Adalet Bakanl���'na bir dilekçe vererek
Nâz�m Hikmet'in serbest b�rak���p b�rak�lmayaca���� sormak gere�ini duydu. Ne bekleniyordu?
�stanbul Cumhuriyet Savc����� Cezaevi doktorunun, Bursa Hastanesi doktorlar���n, Cerrahpa�a Hastanesi
doktorlar���n verdikleri raporlar� tutarl� görmeyerek Adli T�p Meclisi'ne göndermi�ti. Adli T�p Meclisi'nden gelen
yan�t �öyleydi :
"Üç ay müddetle bir hastanede tedavisine devam edilmesi ve bu müddetin sonunda al�nacak neticeye göre muamele
ifas� lüzumlu görülmü�tür."
Ama bu rapora bile uyulmuyordu. Günler Üsküdar Pa�akap��� Cezaevi'nde beklemekle geçiyordu. Hiçbir �ey
yap�ld��� yoktu.
2 May�s 1950 sabah� Nâz�m Hikmet yeniden açl�k grevine ba�lad�. Vasisi Avukat �rfan Emin Kösemihalo�lu hem
ilgililere durumu bildiren bir dilekçe yazd�, hem de Ankara'ya giderek Adalet Bakan�'yla görü�tü.
�air bu kez ölünceye ya da serbest kal�ncaya kadar grevi sürdürmeye kararl�yd�. Günde dört be� bardak su ile bol bol
sigara içiyor, ama hiçbir �ey yemiyordu. �lk üç sabah cezaevi bahçesinde beden hareketleri yapm��, gün boyunca
gazete, kitap okumu�tu. Dördüncü günden sonra ise iyice bitkinle�ti�i, yataktan ç�kmak, konu�mak bile istemedi�i
görüldü.
9 May�s 1950 günü cezaevinden ambulansla Adli T�p Müdürlü�ü'ne götürüldü. Üç saat süren bir muayene sonucu
doktorlar tam te�ekküllü bir hastanede gözetim alt�nda kalmas� gerekti�ine karar verdiler. Cerrahpa�a Hastanesi'nde
tek ki�ilik bir odaya yat���lmak istendi. Ama Nâz�m Hikmet'in, "Ben kobay de�ilim, hakk���n verilmesi için açl�k
grevi yap�yorum. Greve cezaevinde devam edece�im," diye diretmesi üzerine, hastane yetkilileri bu iste�i bir
tutanakla saptay�p imzas��� ald�lar. Gene Üsküdar Pa�akap��� Cezaevi'ne götürüldü.
Bu arada, yurt içinde, yurt d���nda, gösteriler, toplant�lar birbirini izliyor, bildiriler da������yor, olaylar ya�an�yor,
imzalar toplan�yor, "Nâz�m Hikmet" ad�nda iki sayfal�k bir gazete ç�kar���yor, ilgililere sürekli mektuplar yaz���yordu.
Nâz�m Hikmet açl�k grevinin on ikinci gününde sekiz kilo kaybetmi�, çok kötü duruma dü�mü�tü. Hemen
Cerrahpa�a Hastanesi Cerrahi Klini�i'ne kald���larak kendisine serum tak�ld�. Daha sonra da Verem Pavyonu'ndaki
tek ki�ilik bir odaya yat���ld�.
On alt�nc� güne gelindi�inde, art�k ya�am���n "t�bbi müdahalelerle" uzat�lmakta oldu�u söyleniyordu. Bu durum
ba�vurular�n yönünü birdenbire de���tiriverdi.