nazim

Ama ba�ka bir suçtan cezalar� bulunup bulunmad����� ara���rmak için yap�lmas� gereken yaz��malar uzun
sürece�inden, mevcutlu olarak Ankara'ya gönderilmelerine karar verildi.
4 Ekim 1928'de kelepçeli olarak �stanbul'a getirili�leri gazetelerde ele�tirilere yol açt�. �stanbul'da ç�kar�ld�klar�
mahkeme, bütün suçlamalar�n birle�tirilerek ele al�nmas� için, iki arkada��n Ankara'ya gönderilmelerini uygun gördü.
Bas�n yap�lan onur k����� uygulamay� aç�kça ele�tirmeye ba�lam����. Bir ba���lama yasas� ç�kar�lm��, siyasal
tutuklular sal�verilmi�ken, onlar�n böyle bileklerinde kelepçeyle oradan oraya dola�����lmalar� k�nan�yordu.
Ama yaz�lanlar�n bir yarar� olmad�. 14 Ekim 1928'de Nâz�m ile Laz �smail, Ankara'ya gene bileklerinde kelepçeleri,
arkalar�nda jandarmalar�yla gittiler. Hemen sorgulan�p tutukland�lar.
Önceki yarg�lanmalar�ndan gerekli bilgilerin, belgelerin toplanmas� biraz sürdü. Ancak 4 Kas�m 1928'de ba�layan
duru�malar� 23 Aral�k 1928'de sona erdi.
Ankara A��r Ceza Mahkemesi, Nâz�m Hikmet'in �stiklal Mahkemesi'nce verilip ba���lama yasas�yla kald���lan 15
��ll�k cezas�na dayanak olan belgeleri ele alarak nerdeyse yeni bir yarg�lama yapt�.
Sonuçta tutuklanma tarihlerine göre, ikisinin de önceki sonraki, ba���lanm�� ba���lanmam�� bütün cezalardan
kurtulduklar� anla��ld�. Böylece, serbest b�rak�lmalar�na, yüzlerine kar��, oy birli�iyle karar verildi.
Ankara'daki dostlar�, ba�ta �evket Süreyya Aydemir olmak üzere, �airli�ine inanan ayd�nlar, onun Halkevi'nde
çal��mas���, Halk �iiriyle ilgilenmesini, Anadolu'yu dola�mas��� istiyorlard�. Ama Nâz�m Hikmet bu gibi önerileri
benimsemeyerek �stanbul'da Zekeriya Sertel'in ç�kard��� "Resimli Ay" dergisinin yaz� kadrosuna kat�ld�.
Bir yandan �iirlerini yay�ml�yor, bir yandan da edebiyat�n yerle�mi� de�erlerine kar�� sert ���lar yap�yordu. "Putlar�
����yoruz" ba����� alt�nda 1929 ortalar�nda ba�latt��� yaz� dizisinde Abdülhak Hâmit, Mehmet Emin gibi �airlere
yöneltti�i sald���lar bas�nda büyük yank�lar uyand�rd�.
Ayn� y���n may�s ay�nda yay�mlanan 835 Sat�r adl� kitab� ise büyük bir ilgiyle kar��land�. Bunu gene o y�l ç�kan
Jokond ile Si-Ya-U , ertesi y�l ç�kan Varan 3; 1+1=1 adl� kitaplar� izledi.
Temmuz 1930'da "Salk�msö�üt" ile "Bahri Hazer" �iirleri �airin kendi sesiyle Columbia firmas�nca pla�a al�nd�.
Yirmi günde tükenen bu pla��n kahveler, lokantalar gibi halka aç�k yerlerde çal�nmaya ba�land��� görülünce, polisin
duruma el koyup baz� uyar�lara giri�mesi sonucu firma pla��n yeni bas�mlar��� yapmaktan vazgeçti.
1 May�s 1931 günü bir sivil polisin getirdi�i ça���yla, ertesi gün Sorgu Yarg�çl���'nda sorgulanmas� yap�ld�. �çi�leri
Bakanl���'n�n emri do�rultusunda, ilk be� kitab�ndaki �iirlerinde "bir zümrenin ba�ka zümreler üzerinde hakimiyetini
temin etmek gayesiyle halk� suça te�vik etti�i" sav�yla mahkemeye verildi.
6 May�s 1931 Çar�amba günü saat 15'te, 2. Asliye Ceza Mahkemesi'nde, Türk Ceza Yasas�'n�n 311 ile 312.
maddelerine dayanarak ba�layan mahkemeye, Nâz�m Hikmet koyu renk bir giysi, çizgili boyunba��, elinde fötr
�apkayla gelmi�ti. Az sonra Avukat���rfan Emin Bey de (Kösemihalo�lu) yan�nda yerini ald�. Küçük mahkeme odas�
üniversite ö�rencileri, genç �airler, �apkal� bayanlarla t�kl�m t�kl�m doluydu.
Sorgulanmas���n bir yerinde Nâz�m Hikmet �öyle dedi :
��ddianamede be� alt� noktadan suçlama var. Bunlar�n ba��nda benim komünist oldu�umu ilan etmekli�im suç
say�lmaktad�r. Evet, ben komünistim, bu muhakkakt�r. Komünist �airim ve daha esasl� komünist olmaya çal���yorum.
Te�kilat-� Esasiye Kanunu mucibince ben komünist �air olmakla cürüm i�lemi� olmam. Komünistlik bir tarz-�
telakkidir. Di�er iktisadi ve siyasi meslekler nas�l cürüm de�ilse, komünist mefkûresi de cürüm de�ildir. Benim bir
����f halk� di�eri aleyhine tahrik etti�im iddias� söz konusu de�ildir."
Bundan sonra yap�tlar��� tek tek ele al�p yaz���� amaçlar��� aç�klayan �air, bir yerde, kendisini Bat���n emperyalist
ülkelerinin mahkemeye vermesi gerekti�ini, bir yerde de, Türkiye'de ekonomik s���nt� oldu�unu rakamlarla
aç�klayan Ticaret Odas� Dergisi'ne de�inerek, halk�n durumundan söz etmek suç ise, ekonomi bilimini ortadan
kald�rmak gerekti�ini söyledi.
Sorgulama bitince, Savc� esas hakk�nda görü�ünü bildirerek,
"Müdafaas�na nazaran suç için ara�����lan kanuni unsur ve �eraiti göremiyoruz, beraatini talep ederim," dedi.
Avukat �rfan Emin Bey ise co�kulu, uzun bir savunma yapt�. Türkiye'nin emperyalizme kar�� verdi�i sava�a da
de�indi�i konu�mas���,
��ddia makam���n talebine kat�larak beraatimizi talep ederiz," diye bitirdi.
Yarg�çlar dosyay� incelemek için on dakika ara vererek içeri çekildiler. Mahkeme salonunda aklanma karar�
bekleniyordu. Ama öyle olmad�, duru�ma 10 May�s 1931 Pazar günü sabah�na ertelendi.
Kimilerinde ku�ku uyand�ran bu erteleme ilgiyi büsbütün art�rm��, pazar sabah� gelen dinleyiciler salona s��may�p
koridora ta����lard�. Karar oybirli�iyle aklanma olarak okununca, büyük bir alk�� koptu.
1932'de Nâz�m Hikmet'in Benerci Kendini Niçin Öldürdü adl���iir kitab� bas�ld��� gibi, 1931-32 sezonunda Kafatas�,
1932-33 sezonunda Bir Ölü Evi adl� oyunlar� da Darülbedayi'de (sonradan �stanbul �ehir Tiyatrosu) sahneye kondu.
Benerci Kendini Niçin Öldürdü?'de Sühulet Kütüpanesi'nce yak�nda yay�mlanaca�� duyurulan Gece Gelen Telgraf
nedense 1933 y��� ba��nda Muallim Ahmet Halit Kütüphanesi'nce yay�mland�. Kitab�n kapa�� ile üçüncü sayfas�nda
1932 tarihi vard�, ama sondaki be���iirin alt�na 1933 tarihi konmu�tu. Anla��lan bu kitap bas�ma haz�rlan�rken
birtak�m tedirginlikler ya�anm����.