nazim

Sadullah'�n röportaj yazar� olmaya yönelmesiyle kalem arkada�����na dönü�mü�tü. Asl�nda Naci'yi bu i�e
yüreklendiren Nâz�m'd�. Peyami Safa'n�n sald�����na kar�� onun arac������� seçmesi de, çok ilgi çekecek, çok
okunacak bir röportaj yapmas�na olanak sa�lamak içindi.
Nâz�m Hikmet bu konu�mada kendini savunmaya gerek duymadan, Peyami Safa'n�n ki�ili�i üzerinde durmu�tu :
"Peyami sosyal bak�mdan �ayan-� dikkat ve ars�ulusal bir tiptir. Çünkü onun sürülerle benzerine, sade Türkiye'de
de�il, birçok büyük Avrupa �ehirlerinde de rastlan�r. Ve onlar, Peyami ve benzerleri, sosyal temelleri çürümü� bir
cins küçük burjuva münevverli�inin marka mal� olmu� öyle numuneleridir ki ideoloji bak���ndan karanl�k bir
��kmaz içinde ç�rp���r dururlar. (...)
"Mütereddi [soysuzla����] küçük burjuva münevverli�inin en dikkate de�er hususiyetlerinden birisi, nazariyede
deh�etli reybi [�üpheci] ve septik görünmeleridir. Fakat bunlar hayatta nazariyedeki reybiliklerine ra�men maddi
��karlar� mevzubahs olunca çok pratiktirler ve böylelikle de ya�ay��lar�nda hayli derin tezatlara dü�erler. (...)
"Herhangi bir fikre taassupla ba�lanman�n, insan� bir sürü adam� haline soktu�unu söyleyen bu tip, mesela masonluk
fikrine ve idealine kör bir taassup ve müthi� bir imanla ba�lanm���� ve bu ba�lan��ta o kadar ileri varm���� ki, bir
mason locas�na girebilmek için üç defa e�ik a��nd���p, üç defa reddedilmeyi bile göze alm����. Ana akideleri malum,
hudutlar� çizilmi�, nizamnamesi mazbut ve matbu olan Ma���k-� Âzam ideolojisine bu kadar taassupla ba�lanmak,
onun azas� olmak idealini bu kadar benimsemek, sürüye istida verip, sürü adam� olmak istemek de�ildir de nedir? Ve
�imdi sorar�m sana, bu tipin nazariyesiyle prati�i, yani dü�üncesiyle hareketi aras�ndaki tezat, masonluktan bir maddi
��kar ummas�ndan ba�ka neye atfedilebilir? (...)
"Mütereddi küçük burjuva münevverlerinin karakter hususiyetleri saymakla tükenir soyundan de�ildir. (...)
"Onlar �öhret ihtiraslar��� ve maddi refahlar��� doyurmak u�runda en a������k vas�talara ba�vurmaktan çekinmezler.
"Nitekim tetkik etti�imiz bu tip (...) bugün yan�nda çal������ bir ba�muharrirden sitayi�le bahsediyor. Fakat az a����da
ayn� muharririn mazisini, onun vaktiyle ç�kard��� mecmua için �u sat�rlar� yazarak jurnal ediyor :
"'Resimli Ay, putlar� y���yoruz serisi alt�nda, nasyonalistlere taarruza ba�lad�!'"
Konu�man�n sonuna do�ru Nâz�m Hikmet de Naci Sadullah'a bir soru soruyordu :
"Dünyan�n hangi yerinde ve hangi polisi insan� kasketi, ceketi, gö�sü, pantolonu ve bacaklar� için takip eder?"
Naci Sadullah ise bu garip soruya yan�t bile aramadan, �airin "her �eyden önce sade k�����yla" bu sözleri "tekzip"
etti�ini belirtiyordu.
Be� gün sonra, 22 Temmuz 1935 tarihli "Hafta"da yay�mlanan "Biraz Ayd�nl�k : 3" ba���kl� yaz�, bu konu�maya yan�t
niteli�indeydi. Nâz�m Hikmet'in söyledikleri için, "hiçbir sosyoloji, bu herzeyi yumurtlamaz. Hiçbir objektif ilim
kitab�, bu kald���m politikac��� a����� kullanmaz. �lim nam�na savrulan bu palavra, adi propaganda kitaplar�nda bile
yer bulmaz olmu�tur," diyen Peyami Safa, çe�itli konularda birtak�m aç�klamalar yap�yordu :
"Bir zamanlar bol�evik Rusya'da komünist olmayan herkese mütereddi burjuva, pis burjuva diye hücum etmek âdet
olmu�tu. (...) Bol�evik Rusya'da bile bu tarz hücum art�k ay�p say���yor. Sovyet ihtilalinin burjuva medeniyetine neler
borçlu oldu�unu ve mütereddi burjuva itham���n manas�zl����� anlatmak için orada ink�lap �efleri taraf�ndan kitaplar
yaz�lm����r. (...)
"Bundan 9 sene kadar evvel, yani ilk gençli�imde, akrabam ve dostlar�m aras�nda bulunan baz� masonlar�n �srar�
üzerine mason olmay� dü�ünmemi� de�ildim. Bilhassa ahlaki prensipleri beni biraz cezbeder gibi olmu�tu. Fakat
masonlar benimle resmi temasa girerek 'tabiat, ahlak, yarat����' hakk�nda fikirlerimi sormaya karar verince,
zannederim ki verdi�im cevapla onlar�n akideleri aras�nda bir fark zuhur etti ve bende mason olmak kabiliyeti
görmemi� olacaklar ki, müracaat�ma cevap vermediler.
"Üç defa e�ik a��nd�rarak, üç defa reddedildi�im yaland�r. (...)
"Ben ki 18 seneden beri bir hafta bile tatil yapmadan, yaln�z kalemiyle hayat��� kazanm�� bir muharririm. (...)
��smail Sefa'n�n sürgünde öldü�ü zamandan, yani iki ya��mdan son zamanlara kadar, necip, çünkü minnetsiz, fakat
��ras�na göre korkunç bir zaruret içinde büyüdüm. Gene de kalemimden ba�ka hiçbir �eye, hiçbir kimseye müracaat
etmedim.
���te Türkiye'nin en aln� aç�k evlad�ndan birine, boyu s���k gibi oluncaya kadar aile kuca��nda dandini bebek gibi
hoplat�la hoplat�la büyütülen bu pa�a torunu, bu bol�evik züppesi, kellesine yalanc� bir amele kasketi taklidi oturtarak
siyasi namussuzluk isnad�na kalk�yor. (...)
��lk zamanlar halk gibi ben de onun fikirlerinde samimi oldu�unu san�yordum. Nitekim öyle oldu�u için, kendisiyle
ayn� fikirde olmad���m halde, müdafaas��� yapmak gafletinde bulundum. (...)
"E�er ba��na kasket ve s�rt�na amele ceketi giyen adam lalettayin ve mazlum bir i�çi ise, hiçbir polis onun pe�ine
dü�mez. Fakat bu adam, yaz�lar�ndan mahkeme salonlar�na kadar her yerde cici bol�evik süsünü göstermeye hevesli
ve gençler aras�nda birkaç çömez avlamaya ç�km�� propagandac� Nâz�m Hikmet ise, kasketinin de, ot ceketinin de,
yürüyü�ünün de tesiri hesap edilir.
"Nitekim, bu tosun da ayn� hesaplad�r ki, ayda 200 liradan fazla k���rd��� zamanlar bile, so�an ekmekten ba�ka a��
olmayan zavall� i�çilerin k���klar��� benimseyerek sokak sokak dola��p durmu�tur. Bilmemi�tir ki 'tarihi maddecilik'
bir ortaoyunu de�ildir. Ve Ayvaz rolüne ç�kan aç�kgöz pa�a torununun bu numaras�na ne milliyetperver Türk
gençli�i, ne de Türk i�çisi kolay kolay aldanmayacakt�r."
Naci Sadullah, 17 Temmuz 1935 tarihli "Yedigün"de, Nâz�m Hikmet'le yapt��� konu�man�n bütününü
yay�mlayamam����. Kesti�i bölümlerde genel olarak provokatörlerden, özel olarak da Peyami Safa'n�n