nazim

Fa�izmin bu «rahat hayata hor bakmak ve yeryüzünde saadete kavu�mamak» nazariyesi, büyük bir ciddiyet ve
samimiyetle «Cartieri Popolari - Halk Mahallelerinde» gerçeklendirilmi�tir.
Banka Komerçiale'de direktörlük ve �talyan finans�na Sezar'l�k eden Lehli Töplitz'in en yak�n dostu �l Duçe
Benito Mussolini, yine «F» harfinde fa�izmin tarifini yaparken �öyle der:
«Fa�izm için her �ey devletin içindedir. Devletin d���nda manevî veya insanî hiçbir �ey yoktur, her �ey
de�ersizdir.»
Bu derin, bu eri�ilmez fa�ist görü�ünün nas�l gerçekle�ti�ini anlamak için, Bertolino Splandit Otel'in �talyan
güne�lerinden daha ���kl� salonlar�nda toplananlara yükselmek de�il, «Cartieri Popolari - Halk Mahallelerinde»
oturanlara inmek gerektir. Bu mahallelerin oturucular�, gerçekten de büyük bir enerjiyle, devletin hapishaneleri, vergi
daireleri ve polis karakollar� içine al�nm��lar, onlara devletin d���nda her �eyin de�ersiz oldu�u, gerçekten de
anlat�lm����r...
Yine �talyan Ansiklopedisi'ndeki «F» harfine fa�izmin tarifini yaparak ün veren ve böylelikle büyük
ansiklopedilerin nas�l birer bitaraf bilgi eserleri olduklar��� ispat eden �talyan kurtar�����na göre:
«Fa�izmin anlad��� hayat ciddî, ulvî ve dinîdir..»
Bu, gerçekten de böyledir. Gerçekten de, yaln�z Roma'n�n Cartieri Popolari'sinden de�il, bütün �talya �ehir ve
köylerinin Halk Mahallelerinden, kar�nlar� kaburgalar�na yap����� on binlerce aç orospu yeti�mekte ve bunlar
böylelikle fa�izmin anlad��� ciddî, ulvî ve dinî hayata kavu�turulmaktad�rlar.
Fakat, sana �unu söylemeliyim ki, Cartieri Popolari oturucular���n birço�u, ne yaz�k ki, Ansiklopedi'de yap�lan
bu tarifleri anlamamakta ve çok daha az ciddî, ulvî ve dinî de olsa, kendilerine göre fa�izmi �öyle incelemektedirler:
«Baz� muayyen �artlar alt�nda burjuva emperyalist, irtica sald�������n ilerlemesi fa�izm biçimini al�r. Fa�izm,
finans kapitalinin en mürteci, en �ovenist ve en emperyalist unsurlar���n aç�k, terörist diktaturas���r. Fa�izmi do�uran
muayyen, tarihî �artlar�n ba���calar���unlard�r:
«Kapitalist münasebetlerinin karars�zl���, deklase olmu� sosyal unsurlar�n çoklu�u, �ehir ve köy küçük
burjuvazisinin ve geni� bir münevverlik y�������n yoksullu�a dü�mesi, proletaryan�n uyand�rd��� deh�etli korku.»
��te ben, bundan iki hafta önce, fa�izmin böyle bir kuru, böyle bir �iirden uzak tarifini yapan Roma'n�n Halk
Mahallelerinden Garbatella'da üç katl� bir evin kap����� çald�m.
Buras�, fakir talebelere, fa�izmin ulviyetini anlamam�� bilginlere ve artistlere, bekâr i�çilere teker teker oda
kiral�yan evlerden biriydi.
Kap��� kad�na, kiral�k bir oda istedi�imi söyledim. Beni ikinci kata ç�kard�. Gösterdi�i oday� be�endim.
Kiral�k odalar, kiral�k elbiselere benzerler. Her ikisinde de akl�ma ilk gelen �ey: «Bunu benden önce kim giydi?
Burada benden önce kim oturdu?» olur.
Karyolan�n k�����na ili�tim:
- Benden önceki kirac���z kimdi? diye sordum kap��� kad�na.
Kad�n, kaba etine i�ne bat���lm�� gibi silkindi birdenbire. Sonra ku�kulu gözlerle yüzüme bakt�. Ve daha sonra:
- Size haber vermediler galiba, dedi. �ki gün önce onu tevkif edip götürdüler.
Kad���n bu cevab�ndan hiçbir �ey anlamad�m. Fakat k�sa bir kar����kl�����alaman�n sonunda i� anla��ld�. Beni,
Roma Emniyet memurlar�ndan biri sanm����. �ki gün önce, yine emniyet memurlar�nca tevkif edilip götürülen adam
ise Habe�li bir delikanl�yd�.
Kap��� kad���n anlatt���na göre, bu delikanl� Habe�istan'�n Galla boyundan putperest bir zenciymi�. Bir y�l önce
bu oday� kiralam��. �talya'ya resim ö�renmek için geldi�ini söylermi�.
Bütün bunlar� ö�rendikten sonra benim art�k oday� kiralamaktan vazgeçece�imi sanan kap��� kad�n basbaya��
üzüldü. Zencinin arkas�ndan oday� iyice silip süpürdü�ünü uzun uzad�ya anlatt�. Hattâ karyolan�n demirlerini bile
lizollam��.
Oday� tutmaktan vazgeçmedi�imi söyledim. Ve ak�amüstü tekrar bavulum ve kitaplar�mla döndü�üm vakit,
bask�na u�ray�p içinden bir adam götürülmü� bir odada ya�amaktan korkmad���m için, kap��� kad���n gözünde yar�
kahraman kesildi�imi anlad�m.
Odan�n ortas�nda ilk yaln�z kald���m an, ilk yapt���m �ey orta yerde k���ldanmadan öylece durmak oldu. Sonra
adeta ko�arak, gittim kendimi karyolan�n üstüne b�rakt�m.
Dü�ünüyorum:
�imdi benim s�rtüstü yatt���m karyolada o Gallal� delikanl� bir y�l yatm��. Gözüm tavan tahtas�nda bir buda�a
ili�ti. Onun gözleri de bu buda�a ili�mi�. Yast���n üstünde, benim saçs�z, yar� dazlak kafam�n yan�nda onun kara
����rc�k saçl� ba���� görüyordum. Yukardan a���� lizolland����� ö�rendi�im karyolan�n demirlerinde, onun koyu
pembe, yumu�ak avuç içlerinin yeri duruyor... Kalkt�m oturdum. Ve anlad�m ki odada yaln�z de�ilim.
Belki dün gece kur�una dizilen, belki bu gece kur�una dizilecek olan bir adam�n bir y�l soluk ald���,
����ldand���, dü�ündü�ü, �ark� söyledi�i bir odada insan kendisini yaln�z hissedemiyor.
Onun buradan ç�kar���p ölüme götürülmesi, onu bu dört duvar içinde, bu duvarlar y���lana kadar ya�atacak.
Onu sevdim birdenbire. Ona s���rs�z bir sayg� duydum. Y�llarca beraber dü�ünmü�, yan yana dövü�mü�, bir
���zdan �ark� söylemi� gibiydim onunla.
Odan�n ortas�nda bir masa vard�. Onun oturdu�u iskemleyi çektim, onun abanoz dirseklerini dayad��� masaya
dirseklerimi dayad�m.
Habe�istan bir yar� müstemleke. O, bu yar� müstemlekenin müstemlekesi Galla'dan bir zenci. Ben, kara gömlek
giymi� bir emperyalizmin ak derili yerli kölesi.
Anam�n yüzünü görmedim. Beni do�ururken ölmü�. Bu zenci delikanl���n yüzünü bilmiyorum. O bu kap�dan