a kara ü vers tes sosyal bl mler e st tüsü özel hukuk (t caret hukuku)

ÜÇÜCÜ BÖLÜM
SİF SATIŞTA SİGORTA SÖZLEŞMESİİ HÜKÜMLERİ VE SOA
ERMESİ
I. SİF SATIŞTA SİGORTA SÖZLEŞMESİİ HÜKÜMLERİ
Sigorta sözleşmesinden doğan borç ve m<strong>ü</strong>kellefiyetlerin yerine getirilmesi,
esasen sözleşmenin taraflarına d<strong>ü</strong>şen bir görevdir. Bununla birlikte, sif satışta satıcının
yaptığı sigorta sözleşmesinin, hem bir denizcilik rizikolarına karşı sigorta olması, hem
başkası hesabına sigorta niteliğinde olması dolayısıyla bu sözleşmeden doğan bazı
m<strong>ü</strong>kellefiyetlerin yerine getirilmesi, sözleşmenin tarafı olmadığı halde, sigortalı
sıfatını haiz olduğu için, alıcıya d<strong>ü</strong>şmektedir. Bu başlık altında, öncelikle bu
m<strong>ü</strong>kellefiyetlerin hukukî niteliği <strong>ü</strong>zerinde durulacak, ardından sigorta sözleşmesi
ilgililerinin yerine getirmeleri gereken borç ve m<strong>ü</strong>kellefiyetler incelenecektir.
A- Sigorta Ettiren ve Sigortalı Üzerine D<strong>ü</strong>şen M<strong>ü</strong>kellefiyetler
1. Genel Olarak
Sigorta sözleşmesi ile temin edilen rizikonun gerçekleşmesi halinde, alıcının,
sigorta tazminatının ödenmesini talep edebilmesi için, gerek kendisine, gerek sigorta
ettiren satıcıya y<strong>ü</strong>klenmiş olan bazı görevlerin yerine getirilmiş olması gerekir. Bu
görevlerden prim borcunun ödenmesi dışında kalanlar; yani sözleşmenin yapıldığı
ânda ihbar m<strong>ü</strong>kellefiyeti, sözleşme s<strong>ü</strong>resince rizikoyu değiştirmeme m<strong>ü</strong>kellefiyeti,
rizikonun gerçekleşmesi halinde koruma tedbirleri alma ve rizikonun gerçekleştiğini
ihbar etme m<strong>ü</strong>kellefiyeti hem sigorta ettiren, hem de sigortalı tarafından yerine
getirilmesi gereken görevlerdir. Bunlar sigortacının teminat sağlama borcu ile
karşılıklılık ilişkisi içinde bulunmamaktadır. Sigortacının, sigorta teminatı sağlama
borcunun, karşı edimi, sigorta ettirenin prim ödeme borcudur. Sigortacı prim ödeme
borcunun ifasını dâva edebilir. Oysa, anılan görevlerin yerine getirilmemesi halinde,
sigortacının, bunların yerine getirilmesini dâva yoluyla talep hakkı bulunmamakta ve
fakat, sigortalı, tazminat ödeme y<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>ml<strong>ü</strong>l<strong>ü</strong>ğ<strong>ü</strong> altına girmemekle birlikte, sigortadan
doğan haklarını kısmen ya da tamamen kaybetme yaptırımı ile karşılaşmaktadır. Bu
86