a kara ü vers tes sosyal bl mler e st tüsü özel hukuk (t caret hukuku)

d<strong>ü</strong>zenlenmesi m<strong>ü</strong>mk<strong>ü</strong>nd<strong>ü</strong>r 267 . TTK.nın 1389. maddesine göre; zaman poliçesinde
sigorta teminatı, sözleşmenin yapıldığı g<strong>ü</strong>n saat on ikide başlar ve <strong>kara</strong>rlaştırılan son
g<strong>ü</strong>n saat on ikide biter.
Sigorta sözleşmesinin belirli bir yolculuk ve belirli bir s<strong>ü</strong>re için yapıldığı
hallerde d<strong>ü</strong>zenlenen karma poliçelerde ise sigortacının sorumluluğu ancak, zararın
poliçede belirlenen s<strong>ü</strong>re içinde ve geminin, yine poliçede belirlenen yolculuğu
sırasında oluşması halinde doğar 268 . Karma poliçede, geminin yolculuk sırasında
denize elverişli olduğuna ilişkin herhangi bir taahh<strong>ü</strong>t söz konusu değildir; ancak
geminin, sigorta ettirenin bilgisi dahilinde olarak, denize elverişsiz halde yolculuğa
çıkarılması halinde, sigortacı, geminin denize elverişsizliği dolayısıyla doğan herhangi
bir zarardan sorumlu olmaz (MIA m. 39 (5)).
2° Takseli Poliçe - Taksesiz Poliçe
Taksesiz poliçe (unvalued policy), sigorta değerinin belirlenmediği, sadece
azamî sigorta bedelinin gösterildiği poliçedir 269 .
Denizcilik rizikolarına karşı sigortalar bakımından takseli poliçe (valued
policy), “Takselenmiş Poliçe” başlığı altında TTK.nın 1350 ve 1351. maddelerinde
d<strong>ü</strong>zenlenmiş, 1356, 1358 ve 1359. maddelerde de y<strong>ü</strong>k, umulan kâr ve komisyon
değerinin takselenmesi d<strong>ü</strong>zenlenmiştir. Tarafların, sözleşme ile sigorta değerini, belirli
bir miktar olarak <strong>tes</strong>pit etmeleri halinde takseli poliçeden söz edilir ve tarafların
belirlemiş oldukları bu miktar, sigorta değeri olarak kabul edilir (TTK m. 1350).
Sigorta ettirilen malların takselenmesi halinde sigorta değeri, taraflar başka bir esas
<strong>kara</strong>rlaştırmamış iseler, malların y<strong>ü</strong>kleme yerinde ve y<strong>ü</strong>kleme zamanındaki değerleri
ile sigorta masrafları da dahil olmak <strong>ü</strong>zere gemiye y<strong>ü</strong>kleninceye kadar yapılan b<strong>ü</strong>t<strong>ü</strong>n
masrafları kapsar (TTK m.1356). Ancak, gerek Incoterms’in sif satışa ilişkin A3 (b)
h<strong>ü</strong>km<strong>ü</strong>, gerek TTK.nın 1147. maddesi uyarınca, aksine anlaşma yoksa, sigorta
değerinin en az, sif bedeline umulan kâr olarak %10 eklenmek suretiyle bulunan
267 MIA.nın 25. maddesinin 2 numaralı bendine göre, zaman poliçelerinin on iki ayı aşan s<strong>ü</strong>reler <strong>ü</strong>zerinden
d<strong>ü</strong>zenlenmesi yasaklanmıştı; ancak bu h<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>m, 1959 tarihli Finance Act’in 30. maddesinin 5. bendi ile
y<strong>ü</strong>r<strong>ü</strong>rl<strong>ü</strong>kten kaldırılmıştır.
268 D’arcy/Murray/Cleave, age., sh.357.
269 Taksesiz poliçe, MIA.nın 28. maddesinde; takseli poliçe ise, 27. maddesinde d<strong>ü</strong>zenlenmiştir. T<strong>ü</strong>rk hukukunda
taksesiz poliçe adıyla kaleme alınmış bir kanun h<strong>ü</strong>km<strong>ü</strong> bulunmamaktadır.
81