a kara ü vers tes sosyal bl mler e st tüsü özel hukuk (t caret hukuku)

TTK.nın 1267. maddesine göre, sigorta sözleşmesi doğrudan doğruya sigorta
ettiren kimse veya onun temsilcisi ya da vekili ile yapılmışsa, sözleşmenin yapıldığı
tarihten itibaren yirmi dört saat içinde; sözleşme bir tellâl aracılığı ile yapılmış ise, en
geç on g<strong>ü</strong>n içinde sigortacı poliçeyi, sigorta ettirene vermeye mecburdur. Satıcı,
sözleşmeyi genellikle, temsilcisi durumundaki broker aracılığı ile yapar. Bu durumda
sigortacı, sözleşmenin yapıldığı ândan itibaren yirmi dört saat içinde poliçeyi vermek
zorundadır. Sözleşmenin tellâl aracılığı ile yapılmasından kastedilen ise, sözleşmenin
yapılmasına “prod<strong>ü</strong>ktör”<strong>ü</strong>n 256 aracılık etmiş olmasıdır. Bu ikinci halde de, sigortacı on
g<strong>ü</strong>n içinde poliçeyi <strong>tes</strong>lim etmelidir. Poliçenin verilmesi, göt<strong>ü</strong>r<strong>ü</strong>lmesi gereken
borçlardan olduğu için, bu borcun ifa yeri, sigorta ettirenin ikametgâhıdır. Sigortacı,
hazırlamış olduğu poliçeyi, aksi <strong>kara</strong>rlaştırılmadıkça doğrudan alıcıya gönderemez;
zira poliçenin verilmesini talep hakkı, TTK.nın 1445. maddesinin I. fıkrası ile
m<strong>ü</strong>nhasıran sigorta ettirene tanınmıştır.
Sigortacının poliçe verme y<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>ml<strong>ü</strong>l<strong>ü</strong>ğ<strong>ü</strong>n<strong>ü</strong> hiç veya s<strong>ü</strong>resi içinde ifa etmemesi
halinde sigorta ettiren, bu y<strong>ü</strong>zden uğradığı zararın tazminini ve poliçenin verilmesini,
sigortacıdan veya prod<strong>ü</strong>ktörden talep edebilir 257 . Satıcının, sigorta poliçesini <strong>tes</strong>lim
alamamış olduğu hallerde iki olasılık ortaya çıkar. Satıcı, ya sigorta poliçesini
eklemeden belgeleri alıcıya gönderecek ve alıcının sif bedelini ödememesi tehlikesi ile
karşılaşacak, ya da malları zamanında gönderemeyecek veya ikinci bir sigorta
sözleşmesi yapmak zorunda kalacaktır. İşte, poliçeyi <strong>tes</strong>lim etme borcunu gereği gibi
poliçenin, sadece sigortalının veya onun adına sigorta yaptıran kimsenin adını içermesi zorunlu ve yeterli hale
gelmiştir.
256 Kender, Poliçe Verme Y<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>ml<strong>ü</strong>l<strong>ü</strong>ğ<strong>ü</strong>, sh.8; Omağ, Sigorta Sözleşmesinin H<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong><strong>mler</strong>i, sh.40; aynı gör<strong>ü</strong>şte,
Bozer, Sigorta Hukuku, sh.42. Kubilay ise, “tellâl” ile kastedilenin, prod<strong>ü</strong>ktörden başka, broker veya aracı
acenta olabileceği gör<strong>ü</strong>ş<strong>ü</strong>ndedir (Kubilay, age., sh.81). Ancak, broker ve aracı acenta tarafların temsilcisi
durumundadırlar ve tellâl olarak nitelendirilemezler. Kanunkoyucu, tellâlın tarafları temsil yetkisi olmadığından,
burada on g<strong>ü</strong>n gibi uzun bir s<strong>ü</strong>re öngörm<strong>ü</strong>şt<strong>ü</strong>r (Kender, Poliçe Verme Y<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>ml<strong>ü</strong>l<strong>ü</strong>ğ<strong>ü</strong>, sh.8). S.Mur.K. m.37/II
uyarınca, sigorta prod<strong>ü</strong>ktör<strong>ü</strong>, sigorta ettiren ve sigortacıya bağlı olmaksızın, çeşitli sigorta dallarında sigorta
olmak isteyenlere bilgi vererek, sigorta sözleşmesinin şartlarını m<strong>ü</strong>zakere ve tehlikenin konusu ve özelliklerine
göre, sigorta teklifnâmesini hazırlamada yardımcı olan ve çalışmalarının karşılığı olarak komisyon alan gerçek
veya t<strong>ü</strong>zel kişidir. Bu tanımdan da anlaşılacağı <strong>ü</strong>zere, sigorta prod<strong>ü</strong>ktör<strong>ü</strong>, sigortacının veya sigorta ettirenin
temsilcisi olarak hareket etmediği gibi, broker ya da acentanın aksine, sigorta sözleşmesinin tarafları ile s<strong>ü</strong>rekli
bir ilişki içinde değildir.
257 Burada BK. m. 106’nın uygulanması suretiyle sözleşmenin feshi yoluna gidilemez (Kender, Poliçe Verme
Y<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>ml<strong>ü</strong>l<strong>ü</strong>ğ<strong>ü</strong>, sh.9; Omağ, Sigorta Sözleşmesinin H<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong><strong>mler</strong>i, sh.40). Aksi gör<strong>ü</strong>şte, Bozer, A. : Mal Sigortasında
Akdin Y<strong>ü</strong>r<strong>ü</strong>rl<strong>ü</strong>k Tarihini ve Sigortacının Mes’uliyetinin Başlangıcını Tayin Eden Sigorta Mukavelesi H<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong><strong>mler</strong>i,
Batider 1961, C.I, S.2, sh.218-219.
78