a kara ü vers tes sosyal bl mler e st tüsü özel hukuk (t caret hukuku)

TTK.nın 1356. maddesi de bu yöndedir. TTK.nın uygulama alanına girmeyen ve
Incoterms’e atfen d<strong>ü</strong>zenlenmemiş olan bir sif satış sözleşmesinin söz konusu olduğu
hallerde, sigorta bedeli bu genel kural doğrultusunda belirlenecektir.
TTK.nın 1147. maddesinin II. fıkrasına ve Incoterms’in sif satışa ilişkin A3 (b)
h<strong>ü</strong>km<strong>ü</strong>ne göre ise; sif satışta sigorta bedeli, sözleşmede aksi <strong>kara</strong>laştırılmadıkça veya
aksine team<strong>ü</strong>l yoksa, malların fatura ile belli olan sif değerine umulan kâr olarak % 10
eklenmek suretiyle elde edilecek olan miktardır. Umulan kâr, genel kuraldan farklı
olarak, gerek Incoterms, gerek TTK tarafından sigorta bedeline dahil edilmiştir.
Ancak, navlun miktarının sigorta bedeline dahil olup olmayacağı tartışmalıdır.
Yargıtay, sif satışta navlunun da sigorta ettirilmiş kabul edildiğini içtihat etmiştir 223 .
İngiliz hukukunda, malların varma limanına sâlimen ulaşması halinde alıcının,
navlunun değerini de malların artan değeri içinde elde edeceği; buna karşılık malların
varma limanına sâlimen ulaşamaması halinde navlunu ödemeyeceği; dolayısıyla
navlunun sigorta teminatına dahil olamayacağı ileri s<strong>ü</strong>r<strong>ü</strong>lmektedir 224 . T<strong>ü</strong>rk hukukunda
da navlunun, ancak tarafların açıkça <strong>kara</strong>rlaştırmaları halinde sigorta bedeline dahil
edilebileceği ve uygulamada bunun genellikle, ihracata uygunluk belgesi bulunan ve
fakat kalite ile ilgili nedenlerden dolayı, alıcı ya da resmî makamlarca reddedilen
malların, dön<strong>ü</strong>ş yolculuğu için söz konusu olduğu belirtilmiştir 225 . Gerçekten, TTK.da,
sigortanın, sif bedelinin yanısıra umulan kârı da temin edeceği açıkça d<strong>ü</strong>zenlendiği
halde, navlunun da sigorta teminatına dahil olduğu hakkında doğrudan doğruya veya
dolaylı olarak herhangi bir h<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>m sevk edilmemiştir. Aynı şekilde, mevcut ticarî
team<strong>ü</strong>llerin biraraya getirilmesinden ibaret olan Incoterms derlemelerinde de bu
konuya ilişkin bir h<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>m bulunmamaktadır. Dolayısıyla, taraflar açıkça
<strong>kara</strong>rlaştırmadıkça, navlunun sigorta teminatına dahil olmadığı kabul edilmelidir 226 .
Sigorta bedelinin, yabancı para <strong>ü</strong>zerinden ödenmesi <strong>kara</strong>rlaştırılabilir.
Incoterms’in sif satışa ilişkin A3 (b) h<strong>ü</strong>km<strong>ü</strong>ne göre, sigorta bedelinin satış
sözleşmesinde yer alan para cinsinden <strong>kara</strong>rlaştırılması zorunludur. BK.nın 83.
maddesinin II. fıkrası uyarınca, sigorta bedelinin yabancı para <strong>ü</strong>zerinden saptandığı
223
17.7.1946, E.1945/3361, K.1945/1804 (Doğanay, age., sh.525, dn.677).
224
D’arcy/Murray/Cleave, age., sh.35; Kennedy, age., sh.92-96; Sassoon, age., prg.19198.
225
Erdem, age., sh.129.
226
Ayrıca bkz. Vance, W. R./Anderson, B. M. : Vance on Insurance, St. Paul Minn. 1951, sh.914.
68