a kara ü vers tes sosyal bl mler e st tüsü özel hukuk (t caret hukuku)

olacaktır 220 . Sif satış sözleşmesinde, satıcının malları sigorta ettirme borcu, alıcıyı
tatmin etmeye yönelik bir borç olduğuna göre, satıcının sözleşme yapma iradesinin bu
yönde olduğu; yani söz konusu sigorta sözleşmeleri bakımından, taraflar aksini açıkça
<strong>kara</strong>rlaştırmadıkça, sigortalının yalnızca alıcı olduğu kabul edilmelidir.
Satıcının, sif satış sözleşmesine uygun olarak, başkası hesabına sigorta olarak
akdettiği bir sigorta sözleşmesinden doğan haklardan yararlanacak olan, alıcıdır (TTK
m. 1445/I); yani alıcı, rizikonun gerçekleşmesi halinde sigorta tazminatının kendisine
ödenmesini talep edebilecektir. Bununla birlikte, kanunkoyucu, sigorta ettirenin
y<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>ml<strong>ü</strong>l<strong>ü</strong>kleri ile aynı kapsamda olmamakla beraber, sigortalıya da bazı
y<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>ml<strong>ü</strong>l<strong>ü</strong>kler y<strong>ü</strong>klemiştir. TTK.nın 1364. maddesine göre, sigorta sözleşmesinin
yapıldığı ândaki ihbar m<strong>ü</strong>kellefiyeti sigortalı bakımından da geçerlidir. Sigortalı aynı
zamanda rizikonun gerçekleştiğini ihbar etmek (TTK m.1377) ve koruma tedbirleri
almakla (TTK m.1378) da m<strong>ü</strong>kelleftir.
3. Sigorta Bedeli
Sigorta bedeli, sigorta konusunun zıyaa uğraması halinde, sigortacının
ödemekle y<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>ml<strong>ü</strong> olduğu azamî miktarı gösterir. TTK.nın 1345. maddesinin II.
fıkrası uyarınca, sigorta bedeli, sigorta değerini aşamaz. Bu kural, zarar sigortalarına
egemen olan zenginleşme yasağı ilkesinin 221 uygulanmasına yöneliktir.
Deniz yoluyla yapılan taşımalar dolayısıyla yapılan y<strong>ü</strong>k sigortasında sigorta
bedeli, genel olarak, aksine açık bir team<strong>ü</strong>l olmadıkça, malların y<strong>ü</strong>kleme limanındaki
makûl değeri esas alınmak suretiyle <strong>tes</strong>pit edilir. Bu değer, malların bedeli, komisyon,
y<strong>ü</strong>kleme masrafları ve sigorta priminden oluşur ve mallarda taşıma sırasında meydana
gelebilecek değer artışı, umulan kâr ve -malların varma limanına sâlimen ulaşamaması
halinde alıcı tarafından ödenmesi söz konusu olmayan- navlunu kapsamaz.
Dolayısıyla, bu unsurlardan herhangi birisi için sigorta teminatı edinmek isteyen
alıcının, satış sözleşmesinin akdedildiği sırada bu hususu açıkça bildirmesi gerekir 222 .
220 Erdem ise, satıcının akdedeceği başkası hesabına sigortada sigortalı olarak, alıcıdan başka rehin hakkı
sahiplerinin de gösterilebileceği gör<strong>ü</strong>ş<strong>ü</strong>ndedir (Erdem, age., sh.121). Aynı gör<strong>ü</strong>şte, Mowbray, age., sh.106.
221 Zenginleşme yasağı, sigortalının, rizikonun gerçekleşmesi halinde gerçekleşen zarara uygun bir tazminattan
daha y<strong>ü</strong>ksek bir tazminat hakkına sahip olmamasını; yani sigorta sözleşmesinin, sigortalının gerçekten uğradığı
zararı aşan bir tazminat elde ederek zenginleşmesine hizmet etmemesini ifade eder (Şenocak, age., sh.19).
222 D’arcy/Murray/Cleave, age., sh.35. Aynı yönde; Kennedy, age., sh.92-96; Sassoon, age., prg.19198.
67