a kara ü vers tes sosyal bl mler e st tüsü özel hukuk (t caret hukuku)

komisyonu ödeninceye kadar poliçeyi sigorta ettirene vermeme hakkına sahip olduğu
gibi, sigorta ettiren tarafından kendisine ödenen primi de, komisyonunu alıncaya kadar
sigortacıya vermekten imtina edebilir 212 .
TTK.nın 1147. maddesinin son fıkrası uyarınca, sigortacının satıcıdan başka bir
kimse olması gerekir; satıcı, alıcıya karşı bizzat sigortacı görevi göremez 213 . Ayrıca,
satıcı, malları tanınmış ve g<strong>ü</strong>venilir bir sigortacıya sigorta ettirmiş ise, sigortacının
sigorta bedelini ödemekten âciz kalmasından dolayı alıcıya karşı, satıcının bir
sorumluluğu doğmaz (TTK m. 1148/III).
Sigortacının, sigorta sözleşmesinden doğan aslî edim y<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>ml<strong>ü</strong>l<strong>ü</strong>ğ<strong>ü</strong>, poliçeyi
elinde bulunduran sigortalıya karşı olan sigorta tazminatını ödeme y<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>ml<strong>ü</strong>l<strong>ü</strong>ğ<strong>ü</strong>d<strong>ü</strong>r.
Sigortacının bu y<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>ml<strong>ü</strong>l<strong>ü</strong>ğ<strong>ü</strong> ve bu y<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>ml<strong>ü</strong>l<strong>ü</strong>k dolayısıyla sigorta ettiren ve
sigortalıya karşı sorumluluğu, TTK.nın 1441 vd. maddeleri çerçevesinde
d<strong>ü</strong>zenlenmiştir.
b) Sigortalı (Alıcı)
Satıcının akdedeceği sigorta sözleşmesinden doğan haklardan yararlanacak
olan, menfaati sigorta ettirilmiş olan alıcı olduğundan, sigortalı şahıs da alıcıdır.
Bununla birlikte, uygulamada çoğu zaman, ithalatçı alıcıya kredi veren bankalar,
teminat olarak, satım konusu mallar <strong>ü</strong>zerinde kendi lehlerine rehin hakkı <strong>tes</strong>is
edilmesini ve bu malları temin eden sigorta sözleşmelerinde sigortalı olarak, alıcının
yanında bankanın da gösterilmesini talep etmektedirler. Bu gibi durumlarda genellikle,
ödenen prim miktarı dikkate alındığında, aynı poliçe ile iki farklı menfaat olan malik
menfaati ile rehinli alacaklı menfaatinin birlikte sigortalanmamış olduğu
gör<strong>ü</strong>lmektedir 214 . Bu noktada da, söz konusu sigorta sözleşmesi ile hangi menfaatin
212 Ademun-Odeke, age., sh.312.
213 Satıcı, alıcıya karşı, ayıba karşı tekeff<strong>ü</strong>l h<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong><strong>mler</strong>ini aşan bir sorumluluk altına girmiş veya garanti
niteliğinde teminatlar vermiş olabilir. Bu iki halde de, sigorta sözleşmesi söz konusu değildir ve satıcı, sigortacı
görevi görm<strong>ü</strong>ş olmaz. Garanti ve sigorta sözleşmesi arasındaki farklılıklar için bkz. Tandoğan, H. : Borçlar
Hukuku (Özel Borç İlişkileri), C.II, An<strong>kara</strong> 1987, sh.846-847.
214 Tarafların sif satış sözleşmesinde açıkça <strong>kara</strong>rlaştırmış olmaları halinde, satıcının, sigorta sözleşmesini,
mallarda sigortalanabilir menfaati olan diğer bir kimse lehine veya bu kimse ile birlikte alıcı lehine yapmasına
herhangi bir engel bulunmamakta ve hatta bu durum, Incoterms A3 (b) h<strong>ü</strong>km<strong>ü</strong>nde öngör<strong>ü</strong>lm<strong>ü</strong>ş bulunmaktadır.
Bununla birlikte, gerek Incoterms’in, gerek TTK.nın, satıcının malları sigorta ettirme borcuna ilişkin h<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong><strong>mler</strong>i,
sigortanın, alıcının malik menfaatini temin etmek <strong>ü</strong>zere yapılacağı varsayılarak sevk edilmiştir. Nitekim,
sigortanın, sif bedeli asgarî y<strong>ü</strong>zde on fazlasıyla temin etmesi, ancak sigortanın malik menfaatine yapılması
halinde bir anlam kazanacaktır; zira kredi veren bankanın rehinli alacaklı menfaatinin bu miktardan daha az
65