a kara ü vers tes sosyal bl mler e st tüsü özel hukuk (t caret hukuku)

sigorta yaptığı kimsenin kimliğini sigortacıya bildirmemekte 195 , bununla birlikte
sigorta edilen menfaat belirli olduğu için menfaat sahibi değiştikçe, sigortalı da
değişmekte ve en geç rizikonun gerçekleştiği ânda sigortalının kim olduğu
bilinmektedir. Kimin olacaksa onun hesabına sigortanın bu niteliği, özellikle sif satış
sözleşmesinin konusunu y<strong>ü</strong>zen malların oluşturduğu hallerde önem kazanmaktadır. Bu
halde, konişmentonun devri yolu ile malların m<strong>ü</strong>lkiyetini kazanan kimse, sigortalı
sıfatını da kazanacak ve böylece sigorta sözleşmesi, başka bir işleme gerek kalmadan,
yeni malik bakımından da h<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>m ifade edecektir 196 . Bu ihtimalde, sigorta konusu
malların sözleşme s<strong>ü</strong>resi içinde bir başkasına temlikine ilişkin olan TTK.nın 1458.
maddesinin uygulanmasına da gerek kalmayacaktır 197 .
2. Sigorta Sözleşmesinde İlgili Kişiler
Sif satış sözleşmesinin ifası amacıyla akdedilen sigorta sözleşmesi, başkası
hesabına sigorta olduğundan, bu sözleşmesel ilişki, sözleşmenin tarafları olan sigortacı
ve sigorta ettirenden başka <strong>ü</strong>ç<strong>ü</strong>nc<strong>ü</strong> bir kişiyi; yani sigortalıyı da kapsamına alır. Bu
başlık altında, söz<strong>ü</strong> edilen <strong>ü</strong>çl<strong>ü</strong> ilişkiden genel olarak bahsedilecek ve bu kişilerin
uhdesine d<strong>ü</strong>şen hak ve borçlar anlatılacaktır.
a) Sigorta Sözleşmesinin Tarafları
Sigorta sözleşmesinin tarafları, sözleşme sonucunda y<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>ml<strong>ü</strong>l<strong>ü</strong>k altına giren
kişilerdir. Sigorta sözleşmesinden doğan prim borcunu ödeyen, sigorta ettiren; buna
karşılık zarar geçekleştiğinde sigorta tazminatını ödeyen, sigortacıdır.
Sigorta sözleşmesi, “azamî iyiniyet” (utmost good faith, uberrimae fidei)
ilkesine dayanır 198 . Azamî iyiniyet ilkesi, sigorta hukukuna 1906 tarihli Marine
195 Bozer, Sigorta Hukuku, sh.78; Erdem, age., sh.120; Hirsch, age., sh.203; Şeker, age., sh.90; Yavaşca, age.,
sh.177. Satıcının, sigorta sözleşmesini akdederken, sigorta edilen menfaatin tamamını ya da bir kısmı
satabileceği kişinin, bu sigortadan faydalanmasını amaçlamış olması yeterlidir (Buglass, age., sh.14).
196 Bozer, Sigorta Hukuku, sh.79; Erdem, age., sh.123; Mowbray, age., sh.106.
197 Denizcilik rizikolarına karşı sigortalarda sigorta edilen şeyin temlikini d<strong>ü</strong>zenleyen TTK.nın 1458 ve 1459.
maddeleri, mal sigortalarında benzer bir durum olan sigortalı malın sahibinin değişmesi haline ilişkin 1303.
maddeden farklı olarak, TTK.nın 1264. maddesinin III. fıkrası ile emredici h<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong><strong>mler</strong>den sayılmıştır. Dolayısıyla,
satıcının kimin olacaksa onun hesabına sigorta akdetmemesi halinde, sözleşme ile aksi <strong>kara</strong>rlaştırılmış olsa bile,
1458. maddenin uygulanması kaçınılmaz olacaktır.
198 Bkz. Arseven, H. : Ticaret Kanununun Sigortaya M<strong>ü</strong>teallik Umumî H<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong><strong>mler</strong>inin Meydana Çıkardığı Bazı
Meseleler, I. Ticaret ve Banka Hukuku Haftası (Mayıs 1959), An<strong>kara</strong> 1960, sh.206; Buglass, age., sh.23;
Chuah, age., sh.253; D’arcy/Murray/Cleave, age., sh.363; de Smet, age., sh.39; Doğanay, İ. : Hayat
Sigortasında, Sigorta Ettirenin, Sözleşme Yapılırken Mevcut Beyan ve İhbar Y<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>ml<strong>ü</strong>l<strong>ü</strong>ğ<strong>ü</strong>n<strong>ü</strong>n Mahiyet ve
Şumulû edir?, Batider 1974, C.VII, S.4, sh.842; İzveren/Franko/Çalık, age., sh.428; Kubilay, age., sh.35;
60