a kara ü vers tes sosyal bl mler e st tüsü özel hukuk (t caret hukuku)

E- Sigorta Ettirme Borcuna Aykırılık ve Sonuçları
Sif satışta, satıcının aslî borçlarından olan taşıma sözleşmesi yapma ve malları
<strong>tes</strong>lim etme borcuna aykırılık halinde uygulanacak yaptırımlar özel olarak
d<strong>ü</strong>zenlenmiş olduğu halde, satıcının diğer aslî borcu olan sigorta sözleşmesi yapma
borcuna aykırılık halinde hangi hukukî sonuçların doğacağı TTK.da d<strong>ü</strong>zenlenmiş
değildir. Satıcının, sigorta ettirme borcunu, hiç veya gereği gibi ifa etmemesi halinde,
Incoterms h<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong><strong>mler</strong>inden yola çıkılarak bir sonuca varılması da m<strong>ü</strong>mk<strong>ü</strong>n değildir; zira
anılan kurallar sadece sözleşme ilişkisini d<strong>ü</strong>zenlemekte ve sözleşmeye aykırılık
sorununa değinmemektedir. Bu nedenle, sorunun çöz<strong>ü</strong>m<strong>ü</strong>nde BK h<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong><strong>mler</strong>i ile
TTK.nın sif satışta belgelerin ibrazına ilişkin h<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong><strong>mler</strong>inden yararlanılması
gerekmektedir 171 .
Sigorta ettirme borcuna aykırılık, <strong>ü</strong>ç şekilde ortaya çıkabilir. İlk olarak satıcı,
sigorta sözleşmesini hiç akdetmemiş olabilir. Hiç ifa etmeme halinde alıcı, BK.nın 106
vd. maddeleri uyarınca, aynen ifa ve gecikme tazminatı isteyebileceği gibi,
sözleşmeden dönme hakkını da kullanabilir. Satıcının, malları sif satış sözleşmesinde
<strong>kara</strong>rlaştırılandan farklı koşullar altında sigortalatması halinde, sözleşmenin gereği
gibi ifa edilmemesi söz konusu olur. Sözleşmede <strong>kara</strong>rlaştırılan koşullar, sigorta
sözleşmesi ile temin edilecek rizikolar, sözleşmenin s<strong>ü</strong>resi, sigorta bedeli gibi
sigortanın kapsamına ilişkin olabileceği gibi, sözleşmenin belirli bir sigortacı ile
akdedilmesi yön<strong>ü</strong>nde de olabilir. Sözleşmede <strong>kara</strong>rlaştırılan bu gibi hususlara riayet
edilmemesi halinde de, alıcı BK.nın anılan h<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong><strong>mler</strong>ine başvurabilir. Bununla birlikte,
sigorta sözleşmesinin hiç veya gereği gibi yapılmaması, satıcının sif satış
sözleşmesinden doğan bir aslî edim y<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>ml<strong>ü</strong>l<strong>ü</strong>ğ<strong>ü</strong> niteliğindeki belgeleri tam ve
d<strong>ü</strong>zg<strong>ü</strong>n olarak <strong>tes</strong>lim etme borcuna da aykırılık oluşturacaktır. Zira, sigorta
sözleşmesinin hiç yapılmaması halinde belgeler, sigorta poliçesinin bulunmaması
nedeniyle noksan olacak; sigorta sözleşmesinin gereği gibi yapılmaması halinde ise,
bu durum sigorta poliçesine de yansıyacağından belgeler, sif satış sözleşmesinde
<strong>kara</strong>rlaştırılan nitelikte olmayacaktır. Dolayısıyla, satıcının bu borcunu hiç veya gereği
gibi ifa etmemesi halinde alıcı, BK.nın 106 vd. h<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong><strong>mler</strong>ine başvurabileceği gibi,
171 Erdem, age., sh.246.
54