a kara ü vers tes sosyal bl mler e st tüsü özel hukuk (t caret hukuku)

eden bir başka tasnif ise, sigorta sözleşmesinin branşlarına göre yapılan ayrımdır.
Buna göre, sigorta şirketlerinin faaliyet gösterebilecekleri branşlar dört ana grupta
toplanmaktadır: Hayat dışı sigortalar (yangın sigortası, kaza sigortası, taşıma sigortası)
ve hayat sigortası. Sif satış dolayısıyla akdedilen sigorta sözleşmesi bir taşıma sigortası
t<strong>ü</strong>r<strong>ü</strong>d<strong>ü</strong>r. Taşıma sigortası ise, taşıma faaliyetinin gerçekleştirildiği ortama göre,
denizde taşıma rizikolarına karşı sigorta, <strong>kara</strong>da ve iç sularda taşıma rizikolarına karşı
sigorta ve havada taşıma rizikolarına karşı sigorta olarak <strong>ü</strong>çe ayrılır. Denizde taşıma
rizikolarına karşı sigorta, TTK.nın 1339 vd. h<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong><strong>mler</strong>inde; <strong>kara</strong>da ve içsularda taşıma
rizikolarına karşı sigorta, TTK.nın 1311-1315. maddelerinde; hava taşıma rizikolarına
karşı sigorta ise, 2920 sayılı T<strong>ü</strong>rk Sivil Havacılık Kanunu’nda d<strong>ü</strong>zenlenmiştir 156 .
Denizde taşıma rizikolarına karşı sigorta, gemiyi, navlunu veya sif satışta da olduğu
gibi y<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong> temin etmek amacıyla kurulabilir 157 ’ 158 . Taşıma sigortasının sigortanın
konusuna göre yapılan bu tasnifine, kıymet sigortası 159 , taşıyıcının sorumluluk
sigortası gibi sigortalar da dahil edilebilir. Sif satış dolayısıyla yapılan sigorta
sözleşmesi, denizde taşıma rizikolarına karşı sigortalardandır. Bu nedenle, gerek <strong>kara</strong>
sigortaları, gerek diğer taşıma sigortalarından birçok noktada ayrılmaktadır. Örneğin,
<strong>kara</strong> sigortalarında veya diğer taşıma sigortalarında, sigorta tazminatını ödeyen sigortacının,
sigorta konusu <strong>ü</strong>zerindeki m<strong>ü</strong>lkiyet hakkını kazanmasına ilişkin şartların sözleşmeye
eklenmesi yasaklandığı halde, denizcilik rizikolarına karşı sigortada sigortalıya, bazı şartların
gerçekleşmesi halinde, bırakma beyanında bulunarak, sigorta konusu <strong>ü</strong>zerindeki m<strong>ü</strong>lkiyet
hakkını sigortacıya terk etme olanağı tanınmıştır 160 . Bundan başka, denizde taşıma
rizikolarına karşı sigortada, sigortacının teminat sağlama y<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>ml<strong>ü</strong>l<strong>ü</strong>ğ<strong>ü</strong>n<strong>ü</strong>n başladığı ân
da <strong>kara</strong>da taşıma rizikolarına karşı sigortadan farklı olarak d<strong>ü</strong>zenlenmiştir 161 . Bu
farklılıkların temelinde, denizcilik rizikolarının arz ettiği özellikler ile gemi, y<strong>ü</strong>k ve
156
Havada taşıma rizikolarına karşı sigorta hakkında bkz. Karacan, A. İ. : Sigortacılık ve Sigorta Şirketleri,
İstanbul 1994, sh.204-205; Karayalçın, Y. : Sorumluluk (Mesuliyet) Sigortaları, SHD 1984, C.II, S.1-2, sh.66-
68; Ulaş, age., sh.370-375; Zeyneloğlu, age., sh.374-375.
157
Deniz yoluyla yapılan taşımada insanların maruz bulundukları deniz rizikolarına karşı yapılan sigortalar,
deniz sigortası t<strong>ü</strong>r<strong>ü</strong>nden sayılmaz. Bu t<strong>ü</strong>r durumlarda TTK.nın can sigortasına ilişkin h<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong><strong>mler</strong>i uygulanır.
158
Sif satışta satıcının yapacağı sigorta sözleşmesinin y<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>n yanısıra navlunu da temin ettiği hakkındaki
tartışmalar için bkz. aşa. sh.67-68.
159
Kıymet sigortası; döviz, nakit para, kıymetli evrak, altın ve g<strong>ü</strong>m<strong>ü</strong>ş para, k<strong>ü</strong>lçe altın ve kıymetli taşların bir
yerden başka bir yere taşınması sırasında karşılaşılabilecek rizikoları temin eden sigortadır.
160
Bu konuda bkz. aşa. sh.131-132.
161 Bu konuda bkz. aşa. sh.125-126.
50