a kara ü vers tes sosyal bl mler e st tüsü özel hukuk (t caret hukuku)

8. Hukuk ve uygulama (law and practice) (m. 19)
Teminat altına alınan risklerle istisna edilen risklerin kapsamı, klozlar
arasındaki temel farkı oluşturmaktadır. Buna karşılık, diğer başlıklar altında getirilen
h<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong><strong>mler</strong>, her <strong>ü</strong>ç klozda da hemen hemen aynı d<strong>ü</strong>zenlemeleri içermektedir.
Enstit<strong>ü</strong> Y<strong>ü</strong>k Klozu (A), eski d<strong>ü</strong>zenlemedeki AR klozunu karşılamakta 53 ve (B)
ve (C) klozlarına nazaran daha geniş bir sigorta teminatı sağlamaktadır. Başlığında
“b<strong>ü</strong>t<strong>ü</strong>n riskler” terimi kullanılmamış olmakla birlikte, “Teminat Altına Alınan Riskler”
böl<strong>ü</strong>m<strong>ü</strong>nde yer alan 1. maddesinde sigortanın, 4, 5, 6 ve 7. maddelerde sayılanlar hariç
b<strong>ü</strong>t<strong>ü</strong>n riskleri temin ettiği h<strong>ü</strong>kme bağlanmıştır.
(A) klozuna nazaran daha dar bir sigorta teminatı sağlayan (B) ve (C)
klozlarında ise, sigorta kapsamına giren ve kapsam dışında bırakılan riskler sayma
yoluyla d<strong>ü</strong>zenlenmiştir. WA klozunun yerini alan (B) klozu 54 , FPA klozu ile hemen
hemen aynı olan (C) klozu tarafından da teminat altına alınan risklerin yanısıra, bazı
başka riskleri de teminat kapsamına almakta ve böylece (A) klozundan sonra en geniş
teminatı sağlamaktadır.
EYK ile temin edilen bir rizikonun gerçekleşmesi halinde, zıya veya hasarın,
sigorta ile teminat altına alınmış bir rizikodan doğmuş olduğunu ispat y<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong> sigortalıya
aittir. Sigortalı, aynı zamanda sigorta sözleşmesi yapıldığı sırada riskin hen<strong>ü</strong>z
gerçekleşmemiş olduğunu da ispat etmekle y<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>ml<strong>ü</strong>d<strong>ü</strong>r 55 . Buna karşılık, zıya veya
hasarın istisna edilen bir riziko dolayısıyla gerçekleşmiş olduğunu ispat y<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>ml<strong>ü</strong>l<strong>ü</strong>ğ<strong>ü</strong>
ise, T<strong>ü</strong>rk hukukunda olduğu gibi (TTK m.1281/II), sigortacıya aittir.
53 AR klozu, m.12 ve m.13’te sayılan (savaş, zapt ve m<strong>ü</strong>sadere, grev vs) istisnalarla, sadece gecikmeden ve
sigorta konusunun kendi ayıbı ile mahiyetinden kaynaklanan zararları sigorta teminatı kapsamına almıyor ve
fakat bunların dışında kalan b<strong>ü</strong>t<strong>ü</strong>n riskleri temin ediyordu. Enstit<strong>ü</strong> Y<strong>ü</strong>k Klozu (A) ise, AR klozunun geliştirilmiş
bir şekli olmakla birlikte, teminat dışında bırakılan risklerin çokluğu sebebiyle bu yeni klozun, b<strong>ü</strong>t<strong>ü</strong>n riskler
klozunun yerini alması ve aynı ihtiyaca cevap vermesi g<strong>ü</strong>çt<strong>ü</strong>r (Karayalçın, All Risks, sh.223).
54 Enstit<strong>ü</strong> Y<strong>ü</strong>k Klozu (B), WA klozundan farklı olarak, fırtına ve hırsızlık risklerini sigorta teminatı dışında
bırakmış; buna karşılık y<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>n denize atılması veya denize d<strong>ü</strong>şmesini doğrudan kapsamına almış ve ayrıca deniz
suyu riski tatlı suyun da eklenmesiyle genişletilmiştir.
55 Karayalçın, All Risks, sh.217; Ademun-Odeke, age., sh.331.
16