a kara ü vers tes sosyal bl mler e st tüsü özel hukuk (t caret hukuku)

piyasası baskı altına alınarak, klozlarda değişiklik yapılması sağlanmıştır 49 . 1.1.1982
tarihinde yapılan bu değişikliklerle, FPA, WA, AR klozları yerlerini, A, B, C
harfleriyle ifade edilen yeni klozlara bırakmış 50 ve SG poliçe formu terk edilerek,
yerine MAR poliçesi hazırlanmıştır. MAR poliçesi 51 , zarf mahiyetinde olup, poliçede
tarafların <strong>kara</strong>rlaştıracakları özel şartlara ve sigorta konusu ile sigortalıya ilişkin
bilgilere ayrılmış boş haneler bırakılarak, sözleşmenin ferdîleştirilmesine de olanak
tanınmıştır. Tarafların bırakılan bu boş haneleri, iradeleri doğrultusunda
doldurmalarıyla tamamlanan metne klozların eklenmesiyle, mevcut sigorta
sözleşmesine uygulanacak b<strong>ü</strong>t<strong>ü</strong>n h<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong><strong>mler</strong>in birarada bulunacağı bir zarf poliçe elde
edilmiş olmaktadır 52 .
Yeni klozlar; A, B, C; birbirine koşut olarak, aynı başlığı taşıyan sekiz temel
böl<strong>ü</strong>mden oluşmaktadır:
1. Teminat altına alınan riskler (risks covered) (m. 1-3)
2. İstisna edilen riskler (exclusions) (m. 4-7)
3. Sigorta s<strong>ü</strong>resi (duration) (m. 8-10)
4. Tazminat talepleri (claims) (m.11-14)
5. Taşıyanın yararına kullanılmama (benefit of insurance) (m. 15)
6. Zararın azaltılması (minimising losses) (m. 16-17)
7. Gecikmenin önlenmesi (avoidance of delay) (m. 18)
49 Bkz. Hudson, . G./Allen, M. A. / Allen, J. C. : The Institute Clauses Handbook, London 1986, sh. 1-2;
Karayalçın, Y. : Taşıma Sigortalarında “All Risks” (B<strong>ü</strong>t<strong>ü</strong>n Riskler) Klozu, Sorumluluk ve Sigorta Hukuku
Bakımından Eşya Taşımacılığı Sempozyumu, An<strong>kara</strong> 1984, Tartışmalar Kısmı, sh.227; Şeker, age., sh.51-52.
50 Yeni EYK, 1983 yılına kadar eski klozlarla birlikte kullanılmış, bu geçiş dönemi Mart 1983’te tamamlanarak,
bu tarihten itibaren yalnızca yeni klozlar sözleşmelere esas teşkil etmeye başlamıştır.
51 MAR poliçesinin ilk sayfasında her bir sigortacının <strong>ü</strong>stlendiği sorumluluğun sınırları ve teminat altına almayı
taahh<strong>ü</strong>t ettiği tazminatın oranı gösterilir ve mevcut sigorta sözleşmesinin İngiliz yargısına tâbi olacağı (this
insurance is subject to the English jurisdiction) h<strong>ü</strong>kme bağlanır. Poliçede, doğacak uyuşmazlıkların İngiliz
yargısına tâbi olacağının d<strong>ü</strong>zenlenmesinin sebebi, bu poliçenin İngiltere dışında uygulanmasının ihtiyarî
olmasından kaynaklanmaktadır; zira İngiltere’de akdedilen sözleşmeler zaten İngiliz yargısına tâbi olacaktır.
Ancak; MAR poliçesinin, İngiliz hukukuna tâbi olan sigorta sözleşmeleri söz konusu olduğunda sözleşmeye
eklenmesi zorunlu iken, İngiltere dışında akdedilen sözleşmeler bakımından bu t<strong>ü</strong>r bir zorunluluk
bulunmamakta, fakat EYK, MAR poliçesinden bağımsız olarak İngiltere dışında da kullanılmaktadır ve bu
klozların sözleşmeye eklenmesi halinde doğacak uyuşmazlıklar, söz konusu ilişkinin tâbi olduğu hukuk
sistemince çöz<strong>ü</strong>me kavuşturulacaktır. MAR poliçesinin ikinci sayfasında ise, poliçe numarası, sigortalının adı,
araç, sigorta edilen yolculuk veya sigorta s<strong>ü</strong>resi, sigorta konusu, varsa <strong>kara</strong>rlaştırılan sigorta değeri, sigorta
bedeli, prim miktarı, klozlar-özel koşullar-teminatlardan oluşan bir liste yer almaktadır (Hudson/Allen/Allen,
age., sh. 4-5).
52 Tekil, age., sh.543.
15