a kara ü vers tes sosyal bl mler e st tüsü özel hukuk (t caret hukuku)

sözleşmenin sona erebilmesi için, kanunda ve genel şartlarda aranan koşulların
gerçekleşmiş olması gerekir 475 .
Satıcının, sözleşmeyi, hukuka aykırı olarak, alıcının hesabına değil, kendi
hesabına yapması halinde uygulanması söz konusu olacak olan TTK.nın 1458.
maddesi gereğince de sözleşme sona erebilir. Zira; anılan h<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>m, sigortacının,
temlikin yapılmamış olması halinde doğmayacak olan rizikolardan sorumlu
olmayacağını h<strong>ü</strong>kme bağlamış olduğundan, alıcı, IV. fıkrada tanınan feshi ihbar
hakkını kullanmak suretiyle sözleşmeyi sona erdirebilecektir 476 .
Sigorta sözleşmesini sona erdiren bir başka neden ise, sözleşme taraflarının
acze d<strong>ü</strong>şmeleridir 477 . Deniz sigortalarında sigortacının aczi TTK.nın 1457. maddesinde
d<strong>ü</strong>zenlenmiştir. Buna göre; sigortacının acze d<strong>ü</strong>şmesi halinde, sigortalı dilerse,
sözleşmeden cayarak, ödediği primin tamamını geri isteyebileceği gibi, masrafı
sigortacıya ait olmak <strong>ü</strong>zere yeni bir sigorta sözleşmesi yapma yolunu da tercih
edebilir. Ancak, sigortalının cayma hakkını kullanmasından önce, sigortacı borçlarını
ifa etmek hususunda yeterli teminat gösterirse, sigortalı cayma hakkını kullanamaz.
TTK.nın 1148. maddesine göre, satıcı malları tanınmış ve muteber bir sigortacıya
sigorta ettirmiş ise, sigortacının sigorta bedelini ödemekten âciz kalmasından dolayı,
satıcı, alıcıya karşı sorumlu olmaz. Şu halde, satıcının, sigortacıyı seçerken söz konusu
özen y<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>ml<strong>ü</strong>l<strong>ü</strong>ğ<strong>ü</strong>n<strong>ü</strong> ihlâl etmiş bulunması halinde, sigortacının aczinden satıcı,
alıcıya karşı sorumlu olacaktır. Sigorta ettirenin aczi halinde, durumun ne olacağı,
kanunnın denizcilik rizikolarına karşı sigortalar faslında d<strong>ü</strong>zenlenmemiştir. Bu
konuda, genel h<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>m olan TTK.nın 1302. maddesi uyarınca BK.nın 82. maddesi
uygulanacaktır 478 . TTK.nın 1302. maddesi ile BK.nın 82. maddesi arasındaki tek fark,
1302. maddede teminat verilmesi için belirli bir s<strong>ü</strong>re öngör<strong>ü</strong>lm<strong>ü</strong>ş olmasıdır. TTK.nın
1302. maddesine göre, sigorta ettirenin aczi halinde, sigortacı, kendisinden borçlarını
475
Sözleşmenin yapıldığı ândaki ihbar m<strong>ü</strong>kellefiyetinin ihlâli halinde sözleşmenin sona ermesi hakkında bkz.
yuk. sh.93-97; rizikoyu değiştirmeme m<strong>ü</strong>kellefiyetinin ihlâli halinde sözleşmenin sona ermesi hakkında bkz.
yuk. sh.102-103; sigorta ettirenin prim ödeme borcunu ifa etmemesi halinde sözleşmenin sona ermesi hakkında
bkz.sh.112-113.
476
TTK m. 1458’in uygulanma koşulları ve sonuçları hakkında bkz. Öztan, F. : Sigortalı Malın Sahibinin
Değişmesi, An<strong>kara</strong> 1971.
477
Sigortacının aczi ve bunun engellenmesi hakkında ayrıntılı bilgi için bkz. Atabek, R. : Sigortacının Aczi,
Batider 1987, C.XIV, S.2, sh.39-84.
478 Arseven, age., sh.186.
147