a kara ü vers tes sosyal bl mler e st tüsü özel hukuk (t caret hukuku)

menfaatten hareket ederek, sigortalının zarara uğramasından sorumlu olan sigorta
ettirene karşı sigortacının kanunî halefiyetten yararlanabileceğini içtihat etmiştir.
Sigortacının halefiyet hakkının kapsamı, sigortalının <strong>ü</strong>ç<strong>ü</strong>nc<strong>ü</strong> kişiye karşı olan
talep hakkının sınırlarına göre belirlenir. Sigortacı, ancak halefiyet yoluyla elde ettiği
hakka sahip olur. Bu hakkın <strong>ü</strong>st sınırını ise, sigortacının, sigortalıya ödemiş olduğu
tazminatın miktarı belirler. Bununla birlikte, sigortalıya ödenen tazminat, <strong>ü</strong>ç<strong>ü</strong>nc<strong>ü</strong>
kişinin sorumlu olduğu zarar miktarını aşıyorsa, sigortacı, <strong>ü</strong>ç<strong>ü</strong>nc<strong>ü</strong> kişiye ancak onun
sorumlu olduğu bu miktar için r<strong>ü</strong>cu edebilir; yoksa halefiyet yoluyla <strong>ü</strong>ç<strong>ü</strong>nc<strong>ü</strong> kişinin
durumu ağırlaştırılamaz 461 . Bu doğrultuda, halefiyet hakkının kapsamına, sigortacının
ödediği tazminat ile buna bağlı yan haklar (teminat hakları, faiz, imtiyaz hakları)
dahildir 462 . Üç<strong>ü</strong>nc<strong>ü</strong> kişi, sigortalıya karşı sahip olduğu savunma vasıtalarını,
sigortacıya karşı da kullanabilir. Sigortacının açacağı dâvanın t<strong>ü</strong>r<strong>ü</strong>, hukukî
dayanakları, dâvayı görmeye yetkili ve görevli mahkeme ve dâvanın tâbi olduğu
zamanaşımı s<strong>ü</strong>resi 463 sigortalının açmaya yetkili olduğu dâvada olduğu gibidir 464 .
TTK.nın 1361. maddesinin son fıkrasına göre; sigortalı, sigortacının halefiyete
ilişkin haklarına halel verecek her t<strong>ü</strong>rl<strong>ü</strong> davranışından sorumludur. Sigortalının,
sigortacının halefiyet hakkını kullanmasını engelleyebilecek davranışlardan kaçınması
gerektiği yön<strong>ü</strong>ndeki daha ayrıntılı bir başka h<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>m de ENSGŞ.nin 15. maddesinin III.
ve IV. fıkralarında yer almaktadır. Buna göre; sigortalı, taşıyan ile diğer t<strong>ü</strong>m sorumlu
<strong>ü</strong>ç<strong>ü</strong>nc<strong>ü</strong> kişiler aleyhindeki r<strong>ü</strong>cu haklarını, gerektiğinde sigortacı lehine koruyabilmek
<strong>ü</strong>zere gereken b<strong>ü</strong>t<strong>ü</strong>n tedbirleri zamanında almak ve gerektiğinde takibata girişebilmek
461
Bilge, agm., sh.76; Bozer, Sigorta Hukuku, sh.113; Çeker, age., sh.79-80; Doğanay, Kanunî Halefiyet,
sh.343; Kender, age., sh.268-269; Omağ, agm., sh.38. Bu durum İngiliz hukukunda “bir kişinin yerine geçmek”
anlamına gelen “to stand in the shoes of the assured” (sigortalının ayakkabılarını giymek) deyimi ile ifade
edilmektedir.
462
Bkz. Kender, age., sh.269; Omağ, agm., sh.38; Somer, agm., sh.140; Ulaş, age., sh.160. Sigortacının talep
edeceği temerr<strong>ü</strong>t faizinin işlemeye başlayacağı tarih hususu doktrinde tartışmalıdır. Bir gör<strong>ü</strong>şe göre, sigortacı,
sigortalının haklarına sahip olacağına göre, temerr<strong>ü</strong>t faizi de buna göre hesaplanmalı; yani <strong>ü</strong>ç<strong>ü</strong>nc<strong>ü</strong> kişiye karşı
doğrudan sigortalı dâva açsaydı, temerr<strong>ü</strong>t faizi hangi ândan itibaren işleyecek idi ise, sigortacının r<strong>ü</strong>cuunda da
aynı esas kabul edilmelidir (Kender, age., sh.269). Yargıtay’ın da benimsediği diğer gör<strong>ü</strong>şe göre ise,
sigortacının, ödediği tazminata dahil olmayan temerr<strong>ü</strong>t faizini <strong>ü</strong>ç<strong>ü</strong>nc<strong>ü</strong> kişiden talep etmesi, sigortacının
zenginleşmesine neden olur; dolayısıyla sigortacı, tazminatı ödediği ândan itibaren temerr<strong>ü</strong>t faizine hak
kazanmalıdır (Çeker, age., sh.85; Somer, agm., sh.141; “…davacı sigorta şirketi, sigorta bedelini sigortalısına
ödeme tarihinden itibaren faiz talep edebilir… 12.5.1997, E. 1997/3062, K. 1997/3494, Çeker, age., sh.85).
463
İçt. Bir. K. 17.1.1972, E. 1970/2, K. 1972/1 (RG. 20.3.1972, No: 14134, Yargıtay İçtihatları Birleştirme
Kararları Dergisi, C.V, sh.559-567).
464
Arseven, age., sh.178; Bilge, agm., sh.76-77; Doğanay, Kanunî Halefiyet, sh. 339; Kender, age., sh.266-269;
Tekil, agm., sh.130-131
144