a kara ü vers tes sosyal bl mler e st tüsü özel hukuk (t caret hukuku)

fıkrasında öngör<strong>ü</strong>len ihtar koşulunun gerçekleştiği anlamına gelmez. Taraflar,
sözleşmede veya rizikonun gerçekleşmesinden sonra, tazminatın ödeneceği tarihi
belirlememişlerse, sigortacıyı temerr<strong>ü</strong>de d<strong>ü</strong>ş<strong>ü</strong>rmek isteyen sigortalının, ayrıca ihtarda
bulunması gerekir 448 .
c) Zamanaşımı
TTK.nın 1268. maddesine göre, sigorta sözleşmesinden doğan t<strong>ü</strong>m talep
hakları, iki yıllık zamanaşımı s<strong>ü</strong>resine tâbidir. Bu s<strong>ü</strong>re, TTK.nın 6. maddesi uyarınca,
sözleşme ile değiştirilemez. TTK.da zamanaşımının başlangıcı bakımından herhangi
bir h<strong>ü</strong>kme yer verilmemiştir 449 ; bu nedenle zamanaşımı, BK.nın 128. maddesine göre,
sigortacının tazminat ödeme borcunun muaccel olduğu tarihten itibaren işlemeye
başlayacaktır.
ENSGŞ.nin 24. maddesinde, tazminat talebinin, m<strong>ü</strong>şterek avarya garame
payları için dispeçin d<strong>ü</strong>zenlenme tarihinden itibaren bir yıl; t<strong>ü</strong>m diğer hallerde,
geminin hareket tarihinden itibaren iki yıl geçmekle zamanaşımına uğrayacağı
d<strong>ü</strong>zenlenmiştir. Genel şartların anılan h<strong>ü</strong>km<strong>ü</strong>, TTK.ya açıkça aykırı olduğundan
geçersizdir. Şöyle ki; öncelikle m<strong>ü</strong>şterek avarya garame payı bakımından riziko,
dispeçin kesinleştiği ya da sigortalının bunu beklemeksizin, dispeçe göre garame
payını ödediği tarihte gerçekleşmekte ve dolayısıyla sigortacının borcu bu ânda
muaccel olduğundan, zamanaşımı s<strong>ü</strong>resi de bu ândan itibaren işlemeye başlamaktadır.
Dispeçin d<strong>ü</strong>zenlenme tarihinin esas alınması halinde ise, muacceliyet tarihi (ve
dolayısıyla zamanaşımının başlangıcı) TTK.nın nisbî emredici h<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong><strong>mler</strong>inden olan
1441. maddenin I. fıkrasına aykırı olarak, geriye göt<strong>ü</strong>r<strong>ü</strong>lmektedir. Ayrıca, zamanaşımı
s<strong>ü</strong>resinin TTK.nın 1268 ve 6. maddelerine aykırı şekilde bir yıl olarak öngör<strong>ü</strong>lmesi de
h<strong>ü</strong>km<strong>ü</strong>n uygulanmasına engeldir 450 . İkinci olarak, h<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>mde öngör<strong>ü</strong>len iki yıllık
zamanaşımı s<strong>ü</strong>resinin başlangıcının, geminin hareket tarihi olarak belirlenmesi de
TTK.nın 1441. maddesine aykırıdır; zira bu durumda m<strong>ü</strong>şterek avarya dışındaki t<strong>ü</strong>m
448 Rizikonun gerçekleştiği yön<strong>ü</strong>ndeki ihbarın, aynı zamanda BK m. 101/II anlamında ihtar koşulunu da
sağladığı kabul edilecek olursa, sigortacı, hen<strong>ü</strong>z miktarı belli olmamış bir borç için, bu ândan itibaren temerr<strong>ü</strong>t
faizi ödemek durumunda kalacaktır (Bkz. T<strong>ü</strong>rk, agm., sh.207-212).
449 Zamanaşımının başlangıcına ilişkin olarak yabancı hukuklarda öngör<strong>ü</strong>len kurallar için bkz. Atabek, R. :
Sigorta Hukukunda Zamanaşımının Başlangıcı, II. Ticaret ve Banka Hukuku Haftası (Mayıs 1961), An<strong>kara</strong>
1961, sh.625-626.
450 Arkan, M<strong>ü</strong>şterek Avarya, sh.168.
141