a kara ü vers tes sosyal bl mler e st tüsü özel hukuk (t caret hukuku)

kanun h<strong>ü</strong>km<strong>ü</strong> uyarınca m<strong>ü</strong>mk<strong>ü</strong>n olabilir ve intifa hakkı bakımından öngör<strong>ü</strong>lm<strong>ü</strong>ş olan
“aynî ikame” olanağının, kıyas yoluyla rehin hakkı sahibine de tanınması m<strong>ü</strong>mk<strong>ü</strong>n
değildir 441 . Rehin hakkının, şeyin değerini y<strong>ü</strong>k altına sokan bir aynî hak olmasından
yola çıkan bir başka gör<strong>ü</strong>şe göre ise, şeyin değer eksilmesinin yerine geçen b<strong>ü</strong>t<strong>ü</strong>n kaim
değerler, ayrıca özel bir kanun h<strong>ü</strong>km<strong>ü</strong>ne gerek olmaksızın, rehin hakkının kapsamına
dahil olur 442 . Gerçekten, sigorta tazminatının taşınır rehninin kapsamına dahil olduğu
yön<strong>ü</strong>nde açık bir kanun h<strong>ü</strong>km<strong>ü</strong> bulunmamakla birlikte, MK.nın taşınır rehninin
kapsamını d<strong>ü</strong>zenleyen 947. maddesinin gerekçesinde “…madde metninde rehin
verilen taşınırın ‘sigorta tazminatı’ rehnin kapsamı içinde sayılmamış ise de,
rehnedilenin kaim değeri olarak sigorta tazminatı da doğal olarak rehnin kapsamı
içinde olacaktır…” ifadesine yer verilmiştir. Şu halde; alıcıya kredi veren bankanın
rehin hakkı, malik menfaatine yapılmış olan sigortadan doğan tazminat <strong>ü</strong>zerinde de
devam edecek ve MK.nın 879. maddesinin I. fıkrası kıyasen burada da uygulanacaktır.
Buna göre; bankanın alacağı muaccel hale gelmedikçe sigorta tazminatının kendisine
verilmesini talep etmesi m<strong>ü</strong>mk<strong>ü</strong>n değildir 443 . Bankanın rehin hakkı, alacağı muaccel
oluncaya kadar sigorta tazminatı <strong>ü</strong>zerinde devam eder ve tazminat, MK.nın 961.
maddesinin III. fıkrası uyarınca, tevdi edilir 444 . MK.nın 879. maddesinin I. fıkrasına
göre, sigortacı, muaccel hale gelmiş sigorta tazminatını, malike ancak b<strong>ü</strong>t<strong>ü</strong>n rehinli
alacaklıların muvafakati ile ödeyebilir. Anılan h<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>m, taşınmazlara ilişkin olduğu için,
rehinli alacaklıların, rehni sigortacıya bildirmeleri öngör<strong>ü</strong>lmemiştir; zira sigortacının
tapu sicilini inceleyerek, durumu saptaması gerekir. Alıcıya kredi veren banka
bakımından ise, tapu sicilinin görd<strong>ü</strong>ğ<strong>ü</strong> aleniyet işlevi, sigorta poliçesi ile yerine
getirilmekte; zira banka, sigorta poliçesinde “dain – m<strong>ü</strong>rtehin” sıfatıyla yer almaktadır.
Dolayısıyla, sigortacı ancak, rehin hakkını haiz olan bankanın poliçede gösterilmemesi
halinde, malike ödeme ile borcundan kurtulabilir.
Rehin hakkını haiz olan bankanın, sigorta tazminatının kendisine ödenmesini
talep edebileceği ikinci hal ise, bankanın TTK.nın 1273. maddesi uyarınca, rehinli
441
Cansel, E. : T<strong>ü</strong>rk Menkul Rehni Hukuku, An<strong>kara</strong> 1967, sh.164; Hatemi, H./Serozan, R./Arpacı, A. : Eşya
Hukuku, İstanbul 1991, sh.357. Aynı gör<strong>ü</strong>şte, Bozer, A. : Bankacılık Yön<strong>ü</strong>nden Sigorta Hukuku Kuralları,
An<strong>kara</strong>, sh.48.
442
Köpr<strong>ü</strong>l<strong>ü</strong>/Kaneti, age., sh.273, dn.18a.
443
Arkan, İpotekli Gayrımenkul<strong>ü</strong>n Sigortalanması, sh.70; Ertaş, age., sh.489; Oğuzman/Seliçi, age., sh.822;
Reisoğlu, age., sh.32.
444
Arkan, İpotekli Gayrımenkul<strong>ü</strong>n Sigortalanması, sh.70.
139