a kara ü vers tes sosyal bl mler e st tüsü özel hukuk (t caret hukuku)

oluşan zararlar 390 ; iç savaş ve karışıklıklar, ihtilâl, isyan ve ayaklanma nedeniyle
oluşan zararlar ve korsanlık; mayın, torpil, bomba gibi savaş silahlarının neden olduğu
zararlar teminata dahil değildir.
ENSGŞ.nin 3. maddesine göre, grevcilerin, lokavt edilmiş işçilerin ya da işçi
karışıklıklarına veya halk hareketlerine katılanların mallara verecekleri zarar, sigorta
teminatına dahil değildir.
ENSGŞ.nin 5. maddesinin II. fıkrası ile kanunlara aykırılık, gerçek dışı beyan,
sigorta ettirenin, sigortalının veya bunların temsilcilerinin fiil veya kusurları
sonucunda doğrudan veya dolayısıyla meydana gelen zararlar, teminat dışında
bırakılmıştır. Anılan h<strong>ü</strong>km<strong>ü</strong>n IV. fıkrasında sayılan; gecikme, <strong>kara</strong>ntina veya kışlama;
y<strong>ü</strong>kleme ve boşaltmada starya veya s<strong>ü</strong>rastarya nedeniyle ödenmesi gereken <strong>ü</strong>cretler ile
bunlara ait resim, harç ve masraflar; kur ve rayiç farkları ve faiz kayıpları; <strong>tes</strong>limde
temerr<strong>ü</strong>t veya geç <strong>tes</strong>lim nedeniyle ödenecek tazminat; yoksun kalınan kâr 391 ; malların
kendi ayıbından doğabilecek her t<strong>ü</strong>rl<strong>ü</strong> avarya, zıya, bozulma ve eksilme; malların
gereği gibi hazırlanmamış veya tertiplenmemiş olmasından veya ambalaj
yetersizliğinden doğan zıya ve hasarlar; hava sıcaklığı veya atmosfer koşullarının
etkileri; olağan akma, eksilme ve aşınmalar; fare, sıçan, kurt veya diğer haşaratın
neden olduğu zararlar, sigorta, özel avarya dahil olarak akdedilmiş olsa bile, teminat
dışıdır.
Genel şartların 6. maddesine göre; teminata dahil olan bir rizikodan
kaynaklanmadıkça, malların dağılıp saçılması, kızışması ve kuruması sigorta
teminatına dahil değildir.
Son olarak, ENSGŞ.nin 7. maddesine göre; sigorta ettirenin bilgisi altında
olmak <strong>ü</strong>zere, sigorta edilen malların, kolaylıkla tutuşabilen veya patlaması m<strong>ü</strong>mk<strong>ü</strong>n
390 Bu h<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>m, TTK m. 1379/II (2) ile çelişmemektedir. TTK.nın anılan h<strong>ü</strong>km<strong>ü</strong>, emredici nitelikte olmadığından,
genel şartlarla aksine d<strong>ü</strong>zenleme getirilebilir. Kaldı ki; TTK m.1148/I uyarınca, sif satışta akdedilecek sigorta,
alıcı talep etmedikçe, savaş rizikosunu kapsamaz. Ancak, TTK m.1148/II’ye göre, sigortanın kapsamının
belirlenmesinde, y<strong>ü</strong>kleme yeri ve zamanındaki ticarî team<strong>ü</strong>ller ve önceden saptanan rota gözön<strong>ü</strong>nde
tutulacağından, bu rota <strong>ü</strong>zerinde savaş varsa ve y<strong>ü</strong>kleme yeri team<strong>ü</strong>lleri savaş rizikosunun da sigorta teminatı
altına alınmasını gerektiriyorsa, satıcı, alıcı ayrıca ve açıkça talep etmemiş olsa bile, sigorta sözleşmesini savaş
rizikosunu da temin edecek şekilde yapmalıdır (Erdem, age., sh.139).
391 Gerek Incoterms h<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong><strong>mler</strong>i, gerek TTK m.1148/II uyarınca, umulan kâr %10 oranında sigorta edilmektedir.
Dolayısıyla, sif satışta taraflar, söz konusu genel şart h<strong>ü</strong>km<strong>ü</strong>n<strong>ü</strong>n aksini <strong>kara</strong>rlaştırmaktadırlar ve bu sözleşme
h<strong>ü</strong>km<strong>ü</strong>, genel şartlara rağmen geçerlidir.
120