a kara ü vers tes sosyal bl mler e st tüsü özel hukuk (t caret hukuku)

özellikle, m<strong>ü</strong>lkiyet hen<strong>ü</strong>z alıcıya geçmemişse, koruma tedbirleri alma bakımından,
alıcıya nazaran daha elverişli bir konumda olacaktır. Buna karşılık, m<strong>ü</strong>lkiyetin alıcıya
geçmiş olması veya alıcının rizikonun gerçekleşme s<strong>ü</strong>recine girdiğini, satıcıdan önce
öğrenmesi halinde, bu kez alıcı, koruma tedbirlerini alma bakımından daha elverişli bir
konumda olacaktır. Alabileceği m<strong>ü</strong>mk<strong>ü</strong>n ve makûl tedbirleri almayan alıcı, satıcıdan,
bu y<strong>ü</strong>zden uğradığı zararı tazmin etmesini talep edemez.
B- Sigorta Ettirenin Borcu (Prim Ödeme Borcu)
Sigortacının sigorta tazminatı ödeme borcunun karşı edimini, sigorta ettirenin
prim ödeme borcu oluşturur 364 . TTK.nın 1371. maddesinin II. fıkrası uyarınca, prim
ödeme borcu, sigorta ettirene d<strong>ü</strong>şer. Sif satışta satıcı, akdedeceği sigorta sözleşmesinin
prim borçlusudur. Sigortanın, başkası hesabına yapılması, bu durumu değiştirmez 365 .
Nitekim, TTK.nın 1445. maddesinin I. fıkrasında, sigorta sözleşmesinden doğan
hakların sigortalıya ait olacağı d<strong>ü</strong>zenlenmekle, sözleşmeden doğan borçların da sigorta
ettirene d<strong>ü</strong>şeceği zımnen kabul edilmiştir.
Satıcının, sif satış sözleşmesine aykırı olarak, sigortayı kendi hesabına yapması
halinde ise, TTK.nın 1458. maddesi uyarınca, alıcı, malların m<strong>ü</strong>lkiyetini kazandığı
ândan itibaren, III. fıkraya göre sözleşmenin feshini ihbar etmezse, prim borcundan
satıcı ile birlikte m<strong>ü</strong><strong>tes</strong>elsilen sorumlu olacaktır. Oysa, alıcının ödediği sif bedelin
içinde sigorta primi zaten bulunmaktadır; yani alıcı, malların m<strong>ü</strong>lkiyetini iktisap ettiği
ânda, aslında sigorta primini de ödemiş olduğu halde, özellikle prim borcu
taksitlendirilmiş ise, satıcının ödemediği miktardan onunla birlikte m<strong>ü</strong><strong>tes</strong>elsilen
sorumlu olmaktadır. Alıcının, böyle bir tehlike ile karşılaşmamak için, en başta,
satıcının kendi hesabına akdettiği sigortaya ilişkin poliçeyi kabul etmemesi gerekir.
364 Prim ödeme borcu hakkında ayrıntılı bilgi için bkz. Ayli, age., sh.4 vd.
365 “…Üç<strong>ü</strong>nc<strong>ü</strong> şahıs lehine yapılan sigorta mukavelesinde prim ödeme borcu sigorta ettirene aittir. Ancak lehine
sigorta yaptırılan tarafından, sigorta ettirenin rızası hilâfına, sözleşme s<strong>ü</strong>resi uzatılır ve sigorta bedeli
y<strong>ü</strong>kseltilirse, buna dair zeyilnameden doğan prim borçları, âkitlerden biri tek taraflı olarak sözleşme koşullarını
diğer taraf aleyhine ağırlaştıramayacağından, sigorta ettirene y<strong>ü</strong>kletilemez..” 2.3.1978, E. 1978/893, K.
1978/946 (SHD 1982, C.I, S.1, sh.100-102). Varılan sonuç itibariyle doğru olan bu <strong>kara</strong>r, gerekçeleri
bakımından tartışmaya açıktır. Zira; sözleşmenin tarafı olmayan sigortalının, sözleşme koşullarını tek taraflı
olarak değiştirmesi de m<strong>ü</strong>mk<strong>ü</strong>n değildir. Sigortacının, sigortalı tarafından teklif edilen değişikliği kabul etmesi
ile artık yeni bir sözleşme kurulmuş olur ve bu yeni sözleşmenin prim borçlusu da, ilk sözleşmenin sigortalısı
durumunda olan bu kişiye ait olur (Kender, Sigorta Mukavelesi, sh.50).
110