a kara ü vers tes sosyal bl mler e st tüsü özel hukuk (t caret hukuku)

tedbirleri alma hususunda gerek kendisi, gerek gönderen ve gönderilen ile bunların
adamları ya da yerlerine kaim olanlarca yapılan ihmalden sorumlu olacağı
d<strong>ü</strong>zenlenmiştir. EYK.nın 16. maddesine göre ise, bu m<strong>ü</strong>kellefiyet sigortalıya, onun
adamlarına ve temsilcilerine y<strong>ü</strong>klenmiştir. Bu h<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong><strong>mler</strong>in birlikte
değerlendirilmesinden şu sonuç çıkmaktadır: sigorta ettiren, sigortalı, bunların
adamları ve temsilcileri koruma tedbirlerini almakla m<strong>ü</strong>kelleftirler.
Kurtarma tedbirleri alma m<strong>ü</strong>kellefiyeti, rizikonun gerçekleşmesinden önce
yerine getirilmesi gereken bir m<strong>ü</strong>kellefiyet değildir 360 . TTK.nın 1378. maddesinin “bir
kaza vukuunda” şeklindeki ifadesi uyarınca, bu m<strong>ü</strong>kellefiyet rizikonun
gerçekleşmesi 361 ile birlikte doğacaktır.
TTK.nın 1378. maddesinde, koruma tedbirleri alma m<strong>ü</strong>kellefiyetinin ihlâli
halinde uygulanacak yaptırım d<strong>ü</strong>zenlenmemiştir. Kara sigortalarında rizikonun
gerçekleştiğini ihbar m<strong>ü</strong>kellefiyetinin ihlâline bağlanan yaptırımın, koruma
tedbirlerinin alınmaması halinde de uygulanacağından 362 yola çıkan bir gör<strong>ü</strong>ş, burada
da aynı esasın benimsenmesini ve 1377. maddenin, koruma tedbirleri alma
m<strong>ü</strong>kellefiyetinin ihlâli halinde de geçerli olması gerektiğini savunmaktadır 363 . Bu
konuyu doğrudan doğruya d<strong>ü</strong>zenlemiş olan ENSGŞ.nin 15. maddesinin (c) bendinde
de, TTK.nın 1377. maddesine koşut bir h<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>m getirilmiştir. Buna göre; sigortalı,
m<strong>ü</strong>kellefiyetin ihlâli halinde sigortacının bu y<strong>ü</strong>zden uğramış olduğu zarardan sorumlu
olur; dolayısıyla sigortacının ödeyeceği tazminattan, tedbirlerin alınmamış olması
nedeniyle uğranılan zarar miktarı indirilecektir.
Sif satışta, sigorta sözleşmesinden doğan, koruma tedbirleri alma
m<strong>ü</strong>kellefiyetinin ihlâl edilmesi halinde, yukarıda diğer m<strong>ü</strong>kellefiyetlerin ihlâli
bahsinde değinilen sonuçlara benzer sonuçlar doğacaktır. Satıcının veya adamlarının
koruma tedbirlerini almaları gerekirken almamaları, sigorta tazminatından indirime
sebep olacağı için, satıcı sif satış sözleşmesine aykırı davranmış olacaktır. Satıcı,
360
Arseven, age., sh.145; de Smet, age., sh.62; Kender, age., sh.217; Şenocak, agm., sh.415-416; Ünan,
Sorumluluk Sigortası, sh.187-188.
361
Bununla birlikte, koruma tedbirleri alma m<strong>ü</strong>kellefiyetinin doğması için rizikonun gerçekleşmesi de
beklenmemeli; rizikonun gerçekleşmenin kuvvetle muhtemel olduğu anlaşıldığında ya da rizikonun gerçekleşme
s<strong>ü</strong>reci başladığında tedbir alınmalıdır (Şenocak, agm., sh.416).
362
Bkz. TTK m.1293/II.
363 Arseven, age., sh.146; Kender, age., sh.219.
109