a kara ü vers tes sosyal bl mler e st tüsü özel hukuk (t caret hukuku)

sigortalı şeylerin yeniden yola çıkarılmasına ilişkin faaliyetlere bizzat girişebilir,
sigortalı bu hususlarda sigortacı ile tam bir işbirliği yapmak, bu tedbirlerin yerine
getirilmesine yardım etmek <strong>ü</strong>zere elinde bulunan t<strong>ü</strong>m belge ve bilgileri sigortacıya
vermekle m<strong>ü</strong>kelleftir. Bundan başka, taşıyan ile diğer t<strong>ü</strong>m sorumlu <strong>ü</strong>ç<strong>ü</strong>nc<strong>ü</strong> şahıslar
aleyhindeki r<strong>ü</strong>cu haklarını, icabında sigortacı lehine, muhafaza edebilmek <strong>ü</strong>zere
sigortalı gereken b<strong>ü</strong>t<strong>ü</strong>n tedbirleri zamanında almak ve gerektiğinde takibe girişebilmek
hususunda sigortacı ile kayıtsız şartsız işbirliği yapmakla m<strong>ü</strong>kelleftir 350 . Sigortalı ile
sigortacı arasında tam bir işbirliği bulunması esasına dayanan ENSGŞ.nin 15. maddesi
ile, koruma tedbirleri alma m<strong>ü</strong>kellefiyetinin kapsamı ayrıntılı olarak belirlenmiş ve bu
arada sigortacının yetkilerine de değinilmiştir.
Koruma tedbirleri alma m<strong>ü</strong>kellefiyetinin kapsamının belirlenmesinde iki ölç<strong>ü</strong>t
kullanılmaktadır. Objektif ölç<strong>ü</strong>t, koruma tedbirlerinin, ancak sigorta teminatının
kapsamına giren bir zararın önlenmesi veya azaltılmasını; subjektif ölç<strong>ü</strong>t ise, ancak
m<strong>ü</strong>mk<strong>ü</strong>n ve makûl 351 olan tedbirlerin alınmasını ifade eder. Buna göre, sigorta ettiren
veya sigortalı, sigorta teminatının kapsamına giren bir zararın söz konusu olduğu
hallerde, m<strong>ü</strong>mk<strong>ü</strong>n olan t<strong>ü</strong>m makûl tedbirleri almakla m<strong>ü</strong>kelleftirler 352 . Sigorta
teminatının kapsamına giren zararın geniş anlamda anlaşılması; yani sigortacının
sigorta teminatı kapsamında karşılaması gereken zarar ve koruma tedbirlerinin
alınması için yapılan masraflar olarak kabul edilmesi gerekir 353 . Koruma tedbirlerinin
alınması için yapılan masrafların, sigortacı tarafından karşılanacağına ilişkin olarak ne
TTK.nın 1378. maddesinde, ne ENSGŞ.nin 15. maddesinde bir h<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>m
bulunmaktadır 354 . Bununla birlikte, EYK.nın 16. maddesinin 2. bendinde, gerçekleşen
zararın yanında, yapılan uygun ve makûl masrafların da sigortacı tarafından tazmin
350
EYK m.16 (2) uyarınca da, sigortalının; taşıyana, emanetçilere ve diğer <strong>ü</strong>ç<strong>ü</strong>nc<strong>ü</strong> şahıslara karşı t<strong>ü</strong>m hakların
korunmasını sağlayacak tedbirleri alması gerekir.
351
TTK m.1378’de m<strong>ü</strong>mk<strong>ü</strong>n olan tedbirlerden, EYK m.16 (1)’de de makûl olan tedbirlerden söz edilmektedir.
352
Şenocak, agm., sh.401-404.
353
Şenocak, agm., sh.402-404.
354
Koruma tedbirleri alınmasından doğan masrafların, sigortacının tazmin borcuna dahil olduğu MIA m.64/II’de
açıkça d<strong>ü</strong>zenlenmiştir. Buna göre; sigorta konusunun g<strong>ü</strong>venliği ve korunması için sigorta ettiren tarafından veya
onun hesabına yapılan ve m<strong>ü</strong>şterek avarya ile kurtarma masraflarının dışında kalan masraflara özel masraflar
denir. Bu h<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>m uyarınca; sigorta ettiren, onun temsilcisi veya adamlarının onayı ile, sigorta konusunun
korunması amacıyla yapılan ve kurtarma masrafı, m<strong>ü</strong>şterek avarya veya zararın <strong>tes</strong>piti ve hesaplanmasına
yarayan masraflardan (extra charges) olmayan masraflar (MIA m. 78/II), özel masraflardır ve sigortacı
tarafından tazmin edilir (de Smet, age., sh.64). Ayrıca bkz. MIA m. 73, 65/I
107