a kara ü vers tes sosyal bl mler e st tüsü özel hukuk (t caret hukuku)

ayrılır. Zira, bu son iki m<strong>ü</strong>kellefiyet, sigortacının riziko-prim dengesini sağlamasına
hizmet ettiği halde, rizikonun gerçekleştiğini ihbar m<strong>ü</strong>kellefiyeti, sigortacının
gerçekleşen hasarı <strong>tes</strong>pit etmesine ve zararın artmasını önleyecek veya azaltılmasını
sağlayacak tedbirler almasına olanak tanınması amacıyla öngör<strong>ü</strong>lm<strong>ü</strong>şt<strong>ü</strong>r 342 .
TTK.nın 1377. maddesinin I. fıkrasına göre; “sigorta ettiren veya sigortadan
haberi olmak şartiyle sigortalı bir kazayı öğrenir öğrenmez bunu sigortacıya
bildirmekle m<strong>ü</strong>kelleftir; bildirmezse sigortacı vaktinde haber verilmesi halinde
tazminattan azaltabileceği miktarı, tazminat tutarından indirebilir”. ENSGŞ.de
rizikonun gerçekleştiğini ihbar m<strong>ü</strong>kellefiyeti d<strong>ü</strong>zenlenmemiştir. Buna karşılık,
EYK.nın sonunda yer alan nota göre, sigortalının, bu sigorta kapsamındaki teminatın
devamına konu olan herhangi bir olayı, öğrenir öğrenmez sigortacılara bildirmesi
zorunlu olup, bu teminata hak kazananılabilmesi ancak bu m<strong>ü</strong>kellefiyetin yerine
getirilmesine bağlıdır. Sigorta sözleşmesine, bir sorumluluk sigortası niteliği
kazandıran iki halde ise, rizikonun gerçekleştiği ve dolayısıyla ihbar m<strong>ü</strong>kellefiyetinin
doğduğu ânın, bu kuraldan ayrılınarak, sorumluluk sigortası ilkelerine uygun olarak
<strong>tes</strong>pit edilmesi gerekir. Bunlardan ilki, m<strong>ü</strong>şterek avaryada sigortalının diğer ilgililere
ödemede bulunmakla y<strong>ü</strong>k<strong>ü</strong>ml<strong>ü</strong> olmasıdır. Bu durumda, rizikonun gerçekleştiği ânın
<strong>tes</strong>piti bakımından, dispeç raporunun tasdiki <strong>kara</strong>rının kesinleştiğinin sigortalı
tarafından öğrenildiği ya da bu beklenmeksizin dispeçte gösterilen garame payının
sigortalı tarafından ödendiği tarih esas alınmalıdır 343 . İkincisi ise, sigortacının,
sigortalının çatmadan doğan sorumluluğunu temin etmesidir ve bu durumda riziko,
tazminat talebinin ileri s<strong>ü</strong>r<strong>ü</strong>lmesi ile birlikte gerçeklemiş olacağından, tazminat
talebini öğrenen sigortalının bunu sigortacıya bildirmesi gerekir (EYK m.3).
TTK.nın 1377. maddesinde, sigorta ettirenin yanısıra sigortalının da, sigortadan
haberi olmak koşuluyla, ihbarla m<strong>ü</strong>kellef olduğu açıkça d<strong>ü</strong>zenlenmiştir. Sigorta ettiren
ve sigortalının, ihbar m<strong>ü</strong>kellefiyetleri sözleşmenin sona ermesine kadar devam eder 344 .
Sigorta ettiren veya sigortalının yapacağı ihbarın içeriği kanunda d<strong>ü</strong>zenlenmemiştir.
Doktrinde söz konusu ihbarın, sigortacının bazı tedbirler almasına olanak tanıyacak
342 Arseven, age., sh.140; Kender, age., sh.212.
343 Arkan, S. : M<strong>ü</strong>şterek Avarya Halinde Sigortacının Sorumluluğu, Batider 1982, C.I, S.2, sh.166-167.
344 TTK m.1458’in uygulanması söz konusu olduğunda satıcının, sigorta ettiren olarak ihbar m<strong>ü</strong>kellefiyeti sona
erer.
104